장음표시 사용
201쪽
Terreo - gelatinosis. II 'formantur : Terra redditur porosior atque solubilior, substantia unguinosa ex
parte evadit tenerior, dc sal acidum , interveniente arctissimo ejusdem cum terra subtiliori solubili & pauca substantia
Unguinosa connubio , parsim in sal fixumal calicum , valde tamen terreum , partim in volatile sulphureo urinosum degenerat , ut ideo calx viva ex terra crassioria macida , crassiori pariter materia fingui glutinosa re muta , nec minus ex sub GDn-iici terreo alino-al alica , & sulphureo A., lino-urino a constare recte dicatur. g. III. Principium terreo salino-al calidum fatis clare e calcis vivae virtute , sulphura mineralia solvendi , cqgnoscitur. Quando sulphur commune enim , item Que suuphura antimonii cum aqua calcis vivae saturata debite coquuntur , inde deco-dhum resultat rubicundum , & fulphura aeque, ac si cum alio lixivio at calico con centrato cocta fuissent, solvuntur. Promptius succedit,& citius pariter pars sui phurea ex pulveris to antimonio crudo extrahitur , quando lixivium , e cineribus clavellatis & calce viva paratum, superfunditur , vel ipsa calx viva decenti quantitate cum sulphure pulveri sato misce -
202쪽
1so Sect. L Tradens generalioratur, & coctio deinde instituitur. Dec ctione nimirum ultimo hoc modo in si tuta , liquor inde emergit intense rubens, qui fili ratus pellucidus est , & tempore hyberno solo aeris hypocausti calefacti
tempore eVaporatus, observante S Τ Α Η-
L i o a) , crassum , salinum, siccum ,
maxima ex parte crystallinum , sedi mei tum relinquit, quod ipsum , licet denuo totum in aqua dissolvi nequeat, salinam tamen sui consistentiam a priori, uti laudatus Avilior loquitur, probavit , dum in aqua dissolutum , sitrum cum illa penetravit. Sedimentum hoc terreo- salinum amaricans s quale etiam resultat , quotieS aqua calcis vivae cum acido quodam confunditur) proxime ad na duram tartari vitrio lati accedit, & dubio procul ex partibus terreo-salino at calicis vivae , &acidis vitrio licis , e sulphure sub diuturna coctione separatis, de a phlogistae substantiae , quae rubro aquam colore tingit, compedibus plus minusve liberatis, nas '
g. I V. Majus pondus hactenus adductis, & ab
observatione desumptis argumentis ad- a Vid. Fundamenta Chemiae p. β 2.
203쪽
st Terreo -- Gelatinosis. Ira istit expetientia Domini D u F Α Y , novam methodum , sal, quanquam Valde terreum , ac debilis saporis , o calce viva educendi, in Acisis Societatis Regia Paris inae a) communicavit: Sumuntur
scilicet ali quot librae, v. g. decem Vesplures, calcis vivae in frustula diffractae, seu grossiuscule contuta , & pars altera
post alteram , cum carbonibu S, alterna.
tim crucibulo ingestis, stratificata , in
furno calcinatur , usque dum aliquam rubedinem contraxerit: Quo facto, in aqua extinguitur. Aqua , materiae rubescentis ac calcinatae iterata immersione , sale impraegnata , cum calce per horae dimidium coquitur, & calx deinde repetita aquae decantatione atque fili ratione separatur, lixivium pellucidum vero evaporatur, sic sal desideratum remanet. Magma hoc salinum sepotem salinum omnino qui dem possidet , non degustanda tamen sunt pauca duntaxat grana, sed integrum
colitear una vice ori ingerendum est , ut acredo salina eminentius sentiatur. Nun
quam perfecte album reddi potest , & in
principio, anet 2 novam solutionem ac depurationem , cum acidis affusis fortem effervescentiae motum subit , partibu S term reis autem re iterata soliuione ac fili ra.
204쪽
181 Sesp. II. De Inspidis Terreis
tiolae segregatis, cum acidis amplius effervescere renuit, etiamsi, prompte in cella subterranea deliquescens , in flavescetatem liquorem resolvatur. Magna aquae quantitas, & coctio protractior , quod ,intuitu vix memorati prompti eiusdem in aere & cella subterranea deliquii, utique paradoxon videtur, ad hujus salis
solutionem requiruntur. Convenit caeteroquin quoad saporem acrem , de quodammodo etiam colorem cum liquore illa acri & flavo-rubente , qui forti igne ex calce, jam in aere extinctae , & retor
a) Ad argumenta, quibus chymici praesentiam salis alcalici in calce viva probare allaborant, Vulgo etiam referuntur Incalescentia ejus dem ac Disso uio in aere humi diu culo, nec minus Ebullitio cum aqua simplici superfuga, quae ad tantum subinde gradum evehitur, ut multae ad superficiem liquoris bullulae, nec minus visibiles super illam, crassi, acres, mordaces, Va'pores in aerem assurgant, & aqua aeque, ac igne actuali subdito, ebullire videatur. Verum, quum scriptores circa designandam veram hujus phoe- nomeni causam, quid ' quod, circa ipsam denominationem valde dissentiant, istud argumentis annumerare nondum audeo. Alii enim motum hunc, qui in aqua affusa oboritur, Ebullitionem alii calidam Esseret escentiam , nominandum esse opinantur. Illi eundem , nec minus sortem, quae Ungitur, incales centiam a particulis igneis , dc
205쪽
Praeter principium terreo-alcalicum fixum , uti antea pridem monui, in calce viva volatile quoque sulphureo-urmosum thaeret: Neutrum tamen , quod circa
subtilissimis aethereis, sub sortissima calc1natione inpressis & ex poris, aqua superfusa laXatis, demum prodeuntibus, deducunt. Sed, quomo do subtilissiima materia aethereo-ignea, fortiter
commota terreo ejusmodi corpori tamdiu includi, & adeo occultari potest, ut nullum plane caloris vestigium post refrigerationem relinquatur ' Aut, quomodo inhaerens & incarcerata subtilis materia ignea, ad persectam quietem re
dacta, tam cito ac sortiter ab aqua 1ntrante Impelli iterum, eXpelli, & ad celerrimum motum igneum denub subeundum deduci potest . Maiori paululum verisimilitudine gaudere videtur sententia posteriorum , qui ebullitionem hanc calidae effervescentiae speciebus annumerandam ,& eX concursu, conflictu ac sorti attr1tu intemno, Vel partium acidarum & alcalicarum, simul in calce haerentium, vel etiam principia terreo- algalici, praeprimis volatilis sulphureo urinoli , ustione violentissima in calce geniti, & acidi subtilioris, in aquae poris hospitantis, deriVandam esse contendunt. Certissime enim in calce viva principium terreo-salino-alcatinum
est, & de acidi subtilioris praesentia in aquis imgaribuS, tum eX aere, sub roris aut pluviae for ma, decidentibus, tum e telluris gremio, uolacidum spirituosum copiosus, quam in aere ,
circumVagatur, prorumpentibus j nullo Parixor
206쪽
posterius utique admirationem meretur'
lato igne sicco a terra & crassiori substantia unguinosa separari & expelli potest , sed aer humidiusculus, & ipsa; aqua desideratur. Nam sub extinctione , sive
ea in aere, sive aqua contingat, Vapores
modo dubitandum est. Chymica quippe eXperientia constat, aquas fontanas, etiam purissimas, citri pellacidualis jacturam , tenerrimas moleculas terrestres in sinu suo fovere reconditas , quae, instillato liquore alcaligo concentrato, in conspectum Veniunt, &, in raram congregatae nubeculam, partim fundo, partim lateribus vitri apponuntur. Merito igitur hoc quaerendum erit : Quid antea particulas hasice te reas, quaevis filtra cum aqua liberrime transeuntes, solubiles reddiderit, & in aqua tenuerit sits Pensias φ Prosectb , ni i admodiim fallor, subtile fuit acidum, quod violenter per alcati liquidum,1uccessive instillatum, avellitur , adeoque illis ulterius solvendis, & in alto sustentantis ineptum redditur; unde fit, ut illae, ceu corpuscula per se aqua specifice graviora, aquae diutius innatare
Nequeant, nec amplius etiam, indole salina penitus amissa, chartae bibulae poros cum aqua
uansire possint. Fateor hanc hypothesin, ceu prioribus probabiliorem , illicd memet admissurum esse, nisias istum plenarium dissuaderet eXperientia contraria , qua edoctus scio, calcem Vivam non tantum in aqua simplici ac pura, sed alcalicis quoque liquoribus, tam fixis, quam volatilibus urinosiis, leViter remixta , motum effervescentiae
207쪽
hi te quanquam minori comparative
qa antitate , H Parietibus , recenter dealbatis, ac nondum susticlenter e Xssiccatis, exhalando in aerem prodeun , immD particulae volatile S i ulphureo-urmosae, minutum, sita sicitare, licet ille paulo remissior sit, quam in auxia puri, & incalescentia quoque eum insequ te Tolutione tarcuus
comin at. Quare cdm satis inde Constet, audiata
uae poris hosipitantis, & alcaiici In calce prii et pii concursia si audquaquam posseri b adlluc quaeritur : Quxnam laris hujus effect is causa praecipua alleganda sit. Pro mei sententia propius illi ad veritatem acc de re videntur, qui simul ad teneram quandam ac mobilem substantiam siuIPbuream, sub cala rnatione ex acido iubtili vim p ip p Eui unguinosa enatam, resipiciunt, & asione ejus ac motu calorifieo , poros inlicet
aere humidiusculo, aut aqua mirante, ebullitionem, & incalescentiam deducunt. Calx viva enim , ut nonnulla illustrandi fine adducam , quodammodo convenire videtur cum Lap Bο- noniensei, & Phosphoro B A LD U PN I. Prior hinc inde in Italia, maXime autem in territorio Bononis ι circa montem Apemmum , & mmonte Paterno reperitur, & lapidem sitit grylei coloris, ponderosum, partibus sit hureis instructum , qui .ebite, praemissa singulari praeparatione alia, ab HoΜBERGIo descripta, cal- cinatus, in loco tenebricoso, si 'Sob, pr letalita coelo sereno , aliquantulum luerit
208쪽
386 Sect. II. De Inspidis Terreis si calx viva sali ammoniaco sub spiritus destillatione , loco cinerum clavellatorum aut salis tartari, additur, cum reliquis partibus spirituosis transcendunt, &spiritum evocatum vulgari acriorem at
que fervidiorem reddunt. Scio quidem ,
CXpostus, lucem, prunae instar, sipargita Sintilis lucula seu fulgor igneus, in tenebris consipiCUUS, ab aere libero & radiis si laribus in Phosphoro
B A LD U IN I eXcitatur, qui itidem calcinatione e X creta, & spiritu nitri paratur, & quoad nonnulla calpi vivae valde analogus est. Sed , quanta, quanta, aliquos dicturos credo, debilem evanidam hanc lucem ab que calore, & fortem, quae a calce viva in aqua iusicitatur, inca lc centiam differentia intercediti Non audeo ire inficias, lucem hanc, & aquae cum Calce incalescentiaria multum intercedere discriminis, tantum fimen illud esse , ut corpora memorata hoc loco illustrandi gratia Gallegari, & quoad indolem Cum
calce viva aliquanti siper comparari nequeBnt, non video. Valde enim quoad elementa ac praeparationem cum calce viva Conveniunt , ut
nullum dubium superesse videatur, quin ignis actualis sub calcis in aere humidiusculo incalesccentia proditurus esset, si calci partes sulphureae mobiles paulo copiosius inhaererent; uti id fieri
observamus in Drophoro H o MB E R G I I , qui, ex alumine usto & vitellis ovorum, vel alia materia , phlogisto principio praegnante forti calcinatione paratus, ceu pulvis, marimam partem sulphureus, illicd accenditur, quamprimum aerleberior admittitur, licet antea in Vitro probe
Libturato diu absque incensione custodiri potuerit.
209쪽
alios aliam eminentioris ac redint S cauissam , quae terrae tenerrimae , Utan Oio ali inhaerentis , destructione nitit Ur, alle-oare a) at solam hanc locum hic invenire, neutiquam credo , sed , pr ter eam , laudatas quoque partes Iarinoso sulphureas , quas addita calx viva suppeditat , admittendas esse existimo.
Calx viva, tanquam corpus terre Um. , valde crassum atque causticum , per medicina ad hiberi nequit, sed aquosum duntaxat infusum ejus hactenus inter medicamenta interna, eae terna locum in Venit. Paratur illud secundum B U R L E T i h descriptionem non ex calce HO landica , quae eae testis ostrearum &c. ca cinatione producitur , fel ex calce VIVa
xulgari, hacten his descripta, & quidem
Inde caeteroquin cognoscimus, subtiles ac mobiles substantias sulphureas, si1 ad motum igneum deduci debent, diversas causas impellente pollulare, & alias ignem crassiorena, &
calorem, alias tantummodo ignem debil1111-mum, non OX ardore, sed ex tace duntaXat cognoscendum, concipere.
210쪽
18t sect. II. De Insipidis Terreis
modo sequenti : Recipitur libra una cal cis vivae , eidemque sex librae aquae pluvialis, aut fontanae purissimae a mundunt. tur. Cessante ebullitione, infusum , indigestione stigi da per XX 'V. horas reli chum , per cosatorium trajicitur , & ad usum reponitur. Resii duo praedicta aquae quantitas secunda quidem vice a mundi potest , ast infusum inde obtinetur, paucis principiis, ac longe minoribus viribus instructurnis si tertia vice id fiat , 4nfusum viribus plane destitutatur. Calx itarerim, post trinam infusionem superstes, si de novo subjiciatur calcinationi, de nuo activa redditur, & aquam desidera tis viribus iterum imbuere valet.
Abundat infusum hbc, si recens , pa ticulis Diphureo urinosis , terre salinis
nicalicis is maxime terreis tenerioria has. Terra quodammodo conVenit , prinsert1m in consortium receptis particulis salino at calicis, cum decantatissima Magnesia alba, praeterquam , quod paulo rudior sit, & salsa substantia quae magnesiae exigua quantitate admixta reperitur , destituta. Recenter parata haec aqua longe potentior est diutius jam asservata.