장음표시 사용
211쪽
rhoidales acerbi excitati sunt in dejectionibus, non tamentanti ut Nobilis aeger lecto detineri cogeretur . Quinque horis circiter a prandio in balneum descendit satis calidum , ibique multum sudabat, postea lecto decumbebat, donec cessaret sudor. Vespere, & nocte supra dolentem partem spongiam detinebat eadem minerali aqua, sed frigida imbibitam . Insequentibus diebus bis balneo utebatur per horam . Quotidie mane dolis potandae mineralis calidae aquae una libra augebatur usque ad octavum diem , ex quo quotidie una pariter libra imminuebatur. Aqua ista primis diebus alvus servabatur laxa, caeteris sic satis , cum major ejus copia urinae vias teneret. Vel primis ipsis diebus multum levaminis animadvertit aeger; at die tertia cum quasdam veluti puris guttulas in indusio observasset , affligebatur valde fistulae suspicione , quae quidem sensim evanuit , cum continuo imminui mo hum sentiret, nullasque exinde maculas conspexisset.
Quarta die binas sanguinis libras detrahi jussi , ex quibus, cum esset iam a longo tempore assuetus, ne minimum quidem debilitatis sensum animadvertit . Post duas tandem hebdomadas persecte sanus discessit . Domum reversus ea ipsa minerali aqua aliquando usus est ad praeservationem tantum, non ad curationem, ex quo enim convaluit, nullum usque ad hoc tempus, ut ex ipso scio,
praegressi morbi insultum persensit. ζ:
212쪽
IN usu Thermarum agri Patavini pro curandis mombis , non solum eligenda sunt praesidia magis convenientia ad absolvendas proprias morborum indicationes ; verum etiam justa & convenienti methodo adhibenda sunt; nam ob methodi desectum inutiles nonnumquam, & aliquando etiam nocentes tam salubres The mae redduntur. Qua de re necessarium duxi de methodo ipsa in praesentia rerum Verba facere . Locus idoneus in usu harum aquarum certe est ad ipsarum scaturigines; attamen cum aqua Aponi, ut Observavi, diti suum calorem servet, ita ut Patavium translata adhuc 46. gradus caloris retineat cum Thermometro Reau muriano , Venetias item , & Vicetiam adhuc calida vehatur ; suas vires alibi quoque retinere potest, quousque suum naturalem calorem non omnino amiserit; frigefacta vero odorem sulphuris , & multum spiritus ae-rhereo - elastri , seu aeris superabundantis deperdit, illius. ve vires segniores evadunt; quippe spiritus ille aethereo-elasitus activiores reddit aquas medicinales. Si hae calidae aquae longε a fonte translatae 3c frigefactae sint; & si eis cum igne calefactis uti aliquis vellet pro balneo, aut potu, scire oportet, hoc modo sere Omnem spiritum aethereo - elassicum amittere ; ideoque Vidi. C c tus Digitigod by Corale
213쪽
tus istiusmodi balnei, aut potus minus emcax remanet. Potus quidem earumdem aquarum, & maxime aquae
Virginis institui quoque potest in longinquis Regionibus, si unicuique cyatho hujus aquae aliquot guttae spiritus salis dulcis, aut vitrioli, aut aceti destillati addantur , quia sic in aqua spiritus - aethereo elasticus segnior extollitur; quare aqua hoc modo epota sere eosdem effectus producit , ac ad ipsius scaturiginem . Haec Virginis aqua calida aut tepida pro potu sumpta eo melior & utilior est,qulim frigida, quia facilius venas penetrat, & per canales s olida corporis constituentes excurtit. Luta apponi possunt etiam longE a Thermis, ut P tavit, & ultra ; cum optimε clausa & industria delata per diversas horas naturalem suum calorem servent ast cum praeter lutorum usum valde prosint balnea, aut stiblicidia, ideo melius est prope ipsos Patavinos Fontes iblis uti. Anni tempus favens, & magis propitium pro usu nostrarum Thermarum, erit calida tempestas, in qua aer serenus, ut plurimum, & siccus est , quae habetur saepe ac saepius a fine mensis Maii usque ad medium octo. brem ; sed ut animadvertit Benedictus Sylvaticus a . ti Neque negotium facessit anni tempus frigidum, dum, urget affectus. Potest enim aer arte temperari, si cu- is biculo conclusus degat patiens , qua lege , mense et is iam Ianuario aquas B. Virginis exhibuimus. is Et Andreas Baccius ib) haec quoque dicit, quod suo tempore Florentini Medici hyeme etiam convalelcentibus suis e longo morbo , vel etiam febriculosis vel segnibus praescribebant
214쪽
METHODUS PRO USU THERM. &e. 2o 3
purgationes aquis thermalibus maxime aquae Tettucii . Unde omnibus anni tempestatibus nostras aquas aegri adhibere possunt non solum in potu , verum etiam in balneo , si in cubiculis tepefactis aegri morentur ,& a rigidiore aere se defendant . Ad rem facit historia notatu digna a Gregorio Morello a desumpta .
Retulit Chirurgus quemdam rusticum mense Decembritum paupertate, tum ingenti frigore cum se videret cim cum septum , fame potius, quum frigore emori sibi in animum induxisse. Quamobrem in Aponense balneum aegrotorum ingressum , in eo die , noctuque ad mensem
Julium remansiste . Cum autem vellet e balneo exire , maximis doloribus excruciabatur, ita ut se mori clamaret : dormiebat in balneo , bibebat ex ea aqua , panem in ea madefactum comedebat. Tandem mense Iulio, cum maximi aestus extarent, cum coepisset paulatim exulcerari , demum evasit omnino, & sanus remansit. De quodam alio etiam retulit, qui per quatuor menses pariter in eodem balneo commoratus est. Haec ille . Quae vera, an salia sint ρ ipse viderit Horae autem magis convenientes & idoneae pro aquarum potu , pro balneis , stillicidiis , lutis , & laconicis,
sunt matutinae, vix post Solis ortum, ut temporis spatium remaneat pro prandio, somno, & quieti; nam operatio nostrarum aquarum tribus aut quatuor horispersaepe absolvitur. Post somnum , aut postmeridianam quietem , consecta integra ciborum digeitione, iterare licet usum harum Thermarum in iis, quibus urget necessitas propter antiquos, & contumaces morbos: Vespere tamen temperatε, & minori dosi adhibendae sunt
a ὶ De aquis medicatis agνi Palatani. Patavii . Is 68.
215쪽
CAPUT VI.2 O Quod attinet ad moram in balneo. Cum ejus gradus caloris sepe sint 27. , aut 3 o. secundum Reaumurianum Thermometrum , aeger per horae spatium in eo morari potest; sed quidam aegri nimis debiles neque tot caloris gradus, neque tam longam serunt moram ; unde ingrediantur balneum ad 24. gradus calidum , atque per semihoram in ipso duntaxat maneant. Stillicidia , in jectiones , Sc illulamenta per horam continuare sufficit .
Laconicum autem vaporoluin cum nimis calidum sit, Oportet ejus calorem temperare a gradibus 3 o. usque ad
3 . Ther: Reaum: , 3c sic aegri eo uti sere per horae spatium queunt; & ubi nimis calidum, minus morandum est . Potus tamen aquarum , ne VomituS ' accidat , usque ad unam vel alteram horam protrahi convenit, ut paulatim & partitis vicibus tota illa aquae quantitas sumatur a Medico praescripta. In his Thermarum prauidiis pro morborum diversitate plus aut minus insistendum ; quare in morbis, qui haud dissicile sanari possunt , per sexdecim aut Viginti die; : In morbis vero antiquis , refractariis, & contumacibus aliquando quadraginta , aut sexaginta dies; in hiς nonnumquam opus est ad nostras Thermas redire per
duas aut tres vices , cum morborum levamen appareat.
Balneum non eadem in omnibus methodo adhibendum est; nam in quibusdam membrum duntaxat immergem dum modo pediluvia , aut semicupium instituendum; modo immergendum eli corpus usque ad umbilicum , aut ad scrobiculum cordis; modo usque ad mentum; mindo praeter totius corporis immersionem , caput ipsum abluendum , & sovendum media spongia. Aqua in stillicidio non semper guttatim, aut imbris forma assectam partem percutere debet; sed plerumque
per tubum copia, & impetu, aut per tres quatuorve tum bos Distrigod by COOsi
216쪽
METHODUS PRO USU THERM &c. et os
bos descendendo ab altitudine trium aut quatuor pedum fortiter infirma membra concutere debet. Injectiones thermalis aquae . convenienti tubo , aut si
phone faciendae sunt, majori , aut minori aquae quantitate pro partium diversitate , pro qualitate morbi, Asymptomatum , & pro aetate , temperamento , & viribus aegrotanti S.
Luta vero supra totam affectani partem saepe ac saepius ultra pollicis . crassitiem apponenda sunt. Salis harum Thermarum drachmae sex aut decem satis abundE & blande alvum ducunt. Sulphur Aponi ad curandam imbecillitatem, Jc nonnullos pectoris morbos a scrupulo uno ad drachmam semis cum recenti butyro vaccino praescribendum est . Terra illa Aponi Lacti Lunae simili, eadem dosi, qua aliis terreis absorbentibus, uta. tur . Tophi sontis Aponi, & S. Helenae calcinati in subtilissimum pulverem redacti ad detergenda, & exsiccanda ulcera superponendi ea quantitate , quae convenit protegenda ulcerum superficie .
Qui harum Thermarum balneis, aut lutis, aut stillicidiis, aut hypocaustis utuntur, ispe magno cum emolumento aquam Virginis Montis - ortoni eodem tempore bibere possunt, ut citius , & facilius morbi expellantur. Quo tempore nonnumquam in contumacioribus morbis
vespere maximi sumendae sunt pilulae ex gummi ammoniaco cum Millepedum pulvere, & sale volati Ii Uipem, aut cornu Cervi, aut succini consectae, superbibendo
thum decoctionis ligni satastas , aut guaiaci , aut saris
Parillae , aut alia remedia aperitiva, deobstruentia, reso, Ventia, ac discutientia . Quantitatem aquae, quam unusquisque bibere debeat, tam facile decernere haud possumus; nam quantitas desumenda est a morbi qualitate, ab segri temperamento, ab
217쪽
Siquidem satis erit, aquae quantitatem gradatim quolibet die augere, donec illam stomachus sine labore & nausea serat, & vis systallica cordis aequε bene sinciat ad aquam movendam , & expellendam per naturalia corporis emi Llaria . Apud nos tamen sequens regula in praebendis his Thermalibus aquis invaluit : Prima die qui bibunt hau
aquas ut plurimum assumere solent duas aut tres aquae libras, cujus quantitas quolibet mane augetur usique ad septem, aut octo D ultra etiam; & per rot dies sumenda eli thermalis potio, quousque absumpta sit quantitas
centum viginti circiter librarum aquae. In morbis autem capitis, oculorum, pectoris, in nonnullis chronicis affectionibus , & in iis, qui luemorrhagiis obnoxii sunt, tres , aut quatuor solum aquae libras praescribimus, & hoc , ne aqua quantitate in infirma solida
impetum sectat , & ut mixta cum languine resteratis circuitibus totam humorum massam fluidiorem reddere, Scminima solidorum vasa sacilius permeare possit. Caeterum regulas quasdam seu canones, scut Antiqui loquuntur, mox in medium afferam, ut taluberrimi effectus , Sc optima valetudo a nostris Thermis obtineantur. In gravi & difficili morbo antequam aeger ad Thermas veniat, diveru ei primo tempore praesidia a Pharmaceutico, 3c Chirurgico penu deprompta perscribenda sunt, pro ut ab hoc, aut ab illo morbo fuerint indicata: Quare praeter alterantia , aut cathartica, modo serum ladiis, decoctiones , &succi ex cichoreaceis plantis, aut amist
buticis expressi prascribendi sunt: Modo decoctiones explantis & radicibus resolventibus , aperitivis , de struentibus, 3c diureticis, quibus faleg nitrofi , ammonia leS, pol resti adiungendi lant , aut taponacea remedia , a
218쪽
terebinthinata , aut ammoniacalia cum millepedum, vel
lumbricorum terrestrium pulvere ; modo jura viperata , gelatinae , & jura dulcificantia more Septatii ; modo decoctum stibiatum Pomponatii, seu alia decocta diaphoretica; intendum mercurialia ipsa sunt adhibenda: Praeterea diversa Chirurgica praesidia erunt in usu. Hinc ad imminuenda & derivanda fluida ta), ad compescendum orgomum spirituum animalium , & solidorum erethis
mum phlebotomia est instituenda b) , & iteranda pro
ut indicata fuerit; apponendae sunt quandoque cucurbitulae , aut hirudines , nec omittenda sunt en emata . Et pro diversitate laesionum solidarum partium inunctiones,& linimenta sunt facienda , aut solus & balnea ex emollientibus & resolventibus plantis; aut cataplasmata , aut emplastra & cerata emollientia , resolventia, & di. scutientia sunt superponenda. Quum aeger ad Thermas venerit ad bibendam aquam Virginis , aut aliorum Fontium prima die, & summo mane sumere debet uncias duas aut tres mannae electat solutae in aqua violarum aut cichoreae, Vel loco mannae unciam unam satis Fontis Aponi , aut Anglici, aut cremoris tartari, seu drachmas duas magnesiae albae cum drachma una tartari solubilis ; & post unam vel alte. ram horam superbibendae sunt duae aut tres librae aquae Virginis.
eentini hujus Gymnasii P. P. Prosessoris Dissertationem De vena , quae n Morbis parrisu. larium partium eo poris sit salutarius incidenda . m. Patavii.
17so. b) Attamen sanguinis misissone r mis abuti non licet :vidimus enim saepe jugulatos aegros a sanguinolentis, & in. doctis Μedicis.
219쪽
ao8Quolibet mane sequentium dierum praecedenti quantitati addenda est libra una aquae usque ad praescriptam summam . Ut aqua facilius ducatur per alvui vias , primo potionis aquae cyatho adjungendae sunt drachmae duae, aut quatuor salis Aponi , aut Anglici ; ut citius sece natur per urinae tramites primo cyatho addendae sunt guttae quindecim olei aetherei terebenthinae , aut spiritus vitrioli. Ad augendam vim deobstruendi, & corroborandi immiscere possumus primis potionibus martem solubblem milis , aut tincturam martis Tachenii . Et nonnumquam ut aqua dulcificans reddatur ; huic addere solemus uncias tres vel quatuor lactis vaccini , aut caprini , ut Federicus Hoismannus a docet, maxime in pectoris affectionibus ad phthisim vementibus. Pro faciliori aquae Virginis transitu saepe ac saepius tepida , ut lac, su menda est & in lectulo: Quandoque dum quis e lecto surrexit, se moveat per cubiculum: Interdum frigida & ante solis ortum bibenda est , & ω pertis januis , ac senestris per cubicula ambulandum est.
Dum bibuntur aquae, coena brevis sit, ne mane indige sta cibaria in stomacho relinquantur. Si stomachus vero a copia aquae dilutus debilis reddatur, & nauseae motum
aeger patiatur, sumenda est chocolathar potio, aut Camcum crustulis & pastillis, aut . paulum vini Cypri, seu
Cretici , aut edenduin pauxillum corticis aurantiorum, aut citri conditi. His omnibus addendum est, chinam-chinam in aquis
his Thermalibus insulam , saepe ad profligandam febremia alios morbos magis prodesse qu1m in aliis aquis: uti
sa) Dissert. De connubis aquarum mineralium cum lacte longe saluoerrimo.
220쪽
etiam decoctiones multarum plantarum, & cataplasmata nonnulla cum ipsis aquis coniecta. In usu balnei diversa sunt peragenda. In primis, quibus corpus repletum est , aut adstricta alvus , lenienti
bus , aut catharticis purgandi; & si plethorici phleboto
mia detrahendus est sanguis . Post nonnullos a balneo dies secare venam prope affectam partem valde conducit. Non omnes eodem balneo egent ; nam alii tepido,
alii calido, alii magis calido & quasi serventi, ut ita dicam : Qui calidissimo balneo utuntur, ingredi debent in balneum tepidum instar tepidarii ca), quod sensim calidum reddendum, & postremo quasi servens, si opus suerit . Ante ingressum in balneum illiniendus est stomachus
ad scrobiculum cordis oleo absinthii, aut menthae, aut nucis myristicae, aut apponendum ceratum de racamabaca. Balnei tempore ad inhibendos stomachi languores, sumenda est aqua florum aurantiorum, aut melillia cum aqua cimnamomi, aut tinctura Rermes , aut pulvis Hannoveri anus , seu potio chocolathae, costire, aut paulum vini Cypri&c., abluendum est os aqua frigida. Quidam in balneo quiete morari debent b), alii lemovere, alii frictionibus
Saturnalium lib. T. p g. 8 . Venetiis I 92. ,, Dicas ergo vo-is Io, eur qui in aquam descenis is die calidam : si se non mo- is verit minus uritur: sed si is agitatu suo aquam moverit: majorem sentit calorem: &M totiens aqua urit amplius :is qRotiens novus ei motus ac se cesserit. Et Disarius calida ,, inquit quae adhaelerit nostro is corpori: mox praebet tactum
is sui mansuetiorem , vel quia is cuti assiievit , vel quia sei.
,, gus accepit a nobis. Μcitusis Vero aquam novam corpori
is applicat et de cessante assile is rudine, de qua paulo ante diis is ximus , semper novi eas auisse get sensum caloriS. D