장음표시 사용
181쪽
CAPUT R17oquo effectu sic ait Savonarota a se Nam diebus Ceras, misoni nostri , cujus consilio mulier Veneta hac di , positione insecta, cum ad balnea haec proficisceretur , se quae duodecim annis concipere non potuit, hujus balis nei usu loquitur de Aponensi balneo , divina interis veniente gratia concepit. - Cl. Nicolaus Scanagatus b)enarare pergit quibus in morbis optimo eventu noutris Thermis Alexander Maccoppe utebatur , nempe in recurrentibus articulorum morbis , alvi dejectionibus epi-demicis , vel ut ajunt , a toto , modo cum sanguinis eruptione , se modo puris , modo alius teterrimi succiis laevitatem intestinorum, caeteraque fusi ventris incom-
ri moda , nisi febris , vel aliquid aliud obstitisset si R
ab iis, qui frequenter sanguinem vomebant, ascitem arcuit aut aqua Aponensi , aut Virginis . Aliquando balneum , & vaporosum Laconicum valde prosuit lue celtica lasorantibus. Sub stillicidii serma ad multos morbos aqua Aponem sis confert; quia praeter Vires aquae absorptae per cutis poros; illa quoque percussio aquae ab alto decidentis, vel horizontaliter aut aliis modis impetu per fistulas ejectae maximε prestat , quia sic lentos ac viscidos humores dissiavit solida contrahendo , & eorum circulationem proemovet non solum in corporis illa parte, in quam aqua decidit , verum etiam in interioribus corporis humani ocis ob partium corporis humani admirabilem consensum ; quod Hippocrates animadvertit dicens , Confensustinus consentientia omnia , quae res explicari potest obmutuam partium corporis irritabilitatem . Stillicidium igi-
a De Balneis me. Id. 2. v. I. p g. 17. E. In opere
182쪽
DE THERM. PATAV. VIRTUTE. III igitur, vulgo Duccia , in recenti alicujuς membri paralyti conseri , si crassa lympha ejus caussa sit; in capitis
doloribus, in multis oculorum vitiis, v. g. in amavrosi, in cataractae principio, & in aurium morbis, ut tinnitu ,
surditate proveniente a lymphae stasi in ejusdem auris parvis valculis , glandulis , aut in harum cavitatibus ;ipsum blandum stillicidium in ipsa aure convenit , si animia humiditate tympanum nimis laxatum sit , idcirco ab hac caulla surditas originem habeat ; ad quas morbi species praeter stillicidium in capite , ejusque lotionem, balneum quoque conducit, quia sic copiosi sudores provocantur , & materia fluxiones antecedens &cum ipsis conjuncta educitur. In cedematosis tumoribus, in ani tistulis, urethrae vitiis , ulceribus saucium , Uaginae, crurum, & aliarum partium , eo magis juvat stillicidium, aut injectio si eodem tempore balneum adhi
Balneum ipsius aquae in curatione jam dictorum morborum maxime adjuvat. Quo modo autem balneum inhumano corpore agat , multa dicenda essent ; attamen pauca solum attingam . Balneum humectando , diluendo , & sua caliditate & salibus omnem corporis paeripheriam mundificat , unde omnes cutis poros deobstruit, ac fibras nimis rigidas laxando perspirationem prominuet a), ac per inhalantes cutis poros b) aqua transit Y a in
ain Quamvis ealida balnea solummodo horae spatio quinque
in principio corporis pondus uncias humoris , horae autem augeant ast inde maxime per & octo duodecim unis spirare faciunt , Ita ut neiIι ahorae spatio mediam libram hu- cias corpore exire post balnei moris transpirari eredat ; & calidi usum . nil. Trans. n. Μartinus a Buxton excogitavit ψ . pQ. 27.
183쪽
in venas, Sc humoribus redeuntibus ad cor, admiscetur,& vi sua medicata, sua gravitate a) , az calore naturali in fluidis δc in solidis agit; quapropter balneum consert in an kilosi, reliquisque distentis, ac induratis membris ; in omnibus culaneis morbis v. g. in piora , impiti ne , herpete , scabie juvat , quia suo calore emollit cutis illa tubercula ac pullulas ; terra autem sua alcatina humorum acrimoniam absorbet Sc demulcet ;acido vitriolico , quod insarctum est , resolvit , mar
bergeriis in sua physiologia meis dida s. de actionibus eoνporis humani fani dotyrina , priue piis pbysicis a se Misis , itemque main
rhematicis atque anotomicis 'pero fructa. Ieme. I7s I. Pq. 282. scribit, , Resorptionis per vasa curanea duplex tantum po- ,, test esse causa , vel vis exinis rerna premens, vel penetran-- tis particulae adhaesito. uinjus utraque in halneis habetur: etsi Martinus Lisser dicat, , nec se aquae ab exterioribus per no- is stram cutem ad intericita, , protrudi possunt . si Disserti de humoribus . intelodam; . IIII. cap. 3 . pag. 33 I. Vide James Divisnario universale me. rom. 3. Veneria . I 7 s q. lett.b L. pag. 38 . qui rationes affert quo modo aqua cuti S roinros ingrediatur. De vasis bi.
Antonius de men Consilia. rius aulicus, & in Cel. Vin. dobonensi Universitate Med. Prae . Professor P., in libro Theses sidentes Febrium dis siones, de miliaribus, ae petecbiis me. di fert. Vindobonae . I75 . . de febre mutar; . pag. 6O. ,, Nonne Keilius demonstravitis juvenem sanum, sed jejunio
is ac labore consectum , spatio,, unius noctis I S. uncias po-
is ris imbibisse suis Hydropiis eorum utique exempla nos,, docuere paucos intra dies,, IOQ. Libras hominum i m.
- bi bi poris. 3, sa) De pondere seu gravi.
tate aquae in balneo supra humana corpora Vide Ebraimum Chambera leti. m. p. g. s. rom. 2. Dietionaria universale . oec. Venenia. I 748. Iamra ι. c.
184쪽
DE THERM. PATAU. VIRTUTE. I 3 teque , oleoque minerali ipsa solida corroborat , ne denuo huiusmodi morbi gignantur & quod praecipuum
est, aqua medicata sanguinem ingressa corrigit humorum praeternaturales qualitates, ac sudore eas expellit a . Laconici vaporosi usus ad multos morbos curandos conducit , peculiariter ad rheumaticos ac arthriticos dolores, ad anasarcam, nimiamque corporis pinguedinem imminuendam; prodest etiam iis qui post inunctiones mercuriales doloribus adhuc vagis per artus vexantur demum in omnibus eis morbis ubi crassa , viscida & iners lympha in causa sit. Quod ab Aponensibus aquis deponitur,& ipsum nobis efficacissima remedia mini lirat. Sal neutrum communi simile, quod circa rivos sub-sdet, eosdem optimos essectus tribuit, ut alia salia media; nam uncia una hujus salis per os alli impia sex aut septies purgat ventrem sine torminibus, ela virium prostratione, ut saepe expertus sum, quo sale, si op Irteat , magis purgantes enicere possumuῖ ipsas aquas thermales, si in earum unaquaque libra scrupuli tres, aut quatuor
Sulphur Aponi in ductibus, & se leniticis tophis concretum, quanti faciendum sit, discere debemus ab Aquisgranensibus, a quibus sulphuris libra earum the
gant in humano corpore videndus est tractatus de sanguinis missone. Par. Ioa. Laurentii Bel lini, & legenda est elegantissima oratio Cl. Joannis-Caroli Barcanti De Balneis orat o inauis guralis ad se adentiam Pisanam.
ctor ait, balnea in humana eo pora agere suis praesertim viribus immechanicis. quae in diversis Balnei materiis, veluti calorificis, frigorificis , mineralibus&c. inhaerentes, vividae fiunt,& actuolae per ejuldem balnei fluiditatem a
185쪽
marum a pretio trium, quatuor, quinque, Vulgo dictorum thalerorum imperialium venditur , pro ut plus vel minus ejusmodi sulphuris haberi potest , & ab Anglis, qui prae caeteris nationibus Aqui Hranenses ad the mas frequentius veniunt, magno pretio sulphur huiusmodi emitur, 3c in Britanniam transportatur : ubi in althmate , aliisque morbis pectoris mane & vespere ad unciam
semis pani , butyro illito , inspergitur , & comeditur ;quibus facultatibus quoque nostrum sulphur b Aponi
gaudet. Terra illa, quae inter cavitates saxi collis Aponi reperitur, in iis morbis convenit, ubi alia absorbentia indicantur. Tophus calcarius calcinatus in detergendis, & ad cicatricem perducendis ulceribus ob sal lixiviale , & terrae vim absorbentem , valde prodest. Antequam ad ulteriora progrediamur, juvat hoc loco animadvertere Aponensem aquam , quae licet tophos es-ficiat, per os assumptam calculos non gignere o) , ut aliqui putant; imo corrigere substantiam ex qua calculi producuntur : haec fluida sui facultate, & medicatis principiis diluit δc solvit viscidos, & crassos humores , terreas particulas δc sales fixos landit, & nihil sui subsidere
se) Gabriel Falloppius tom I. tract. 7. de Thermal. aquis. p. 8. pag. 273. altis squa,, habens succum lapideum saἀ,, lubris est , & utilis homiis nibus contra nonnullOS. Disitiges b, COOgle
186쪽
DE THERM. PATAV. VIRTUTE. I ssinit; imo citius cum suis medicinalibus principiis e corpore exit.
Hae sunt vires medicinales aquae Aponensis , quae serereliquis Patavinis aquis conveniunt, quae duntaxat inter se differunt ratione quantitatis, & proportionis contentorum idcirco in una v. g. magis agit sal neutrum Jc sulphur, qudm reliqua contenta, ut in Aponensi aqua: in alia magis spiritus aethereo lassicus, sulphur, unli cum parva salis neutrius quantitate, ut Aqua Virginis; & in illa S. Petri Montis-anionis , & S. Helenae ferrum , Scita aliquid serri in aqua Montis aegrotorum. Aqua Apoeni , ut superius, ma3na gaudet facultate resolvendi detergendi, & exsiccandi . A qua Virgini; Monti orioni Ripsa vi pollet, resolvendi & incidendi . Illae S. Petri , S. Helenae , Montis aegrotorum praeter vim re luendi facultate corroborandi donatae sunt. Omnes hae nostrae thermales aquae pro morborum Uarietate in potu adhiberi possunt maxime aqua Aponi, ut superius dixi, & aqua Montis aegrotorum. In usu tamen frequentiori est aqua Virginis , quam ad plures libras quolibet mane bibere licet, minori tamen quantitate ut plurimum aquae aliorum sontium bibendae sunt. Falloppius loquens de aqua Virginis Montis . ortoni
a sic scribit si De aqua illa B. Virginis, de qua, qui
is ante nos de balneis meminere, nullam fecere mentiori nem, Jc ut ingenue fatear, qui illius aquae usum in-h venerunt, primi suere Excel. D. Franciscus Frigi melica, - & Excel. D. Aloysius Bellocatus Prosessor in Patavino se Gymnasio . Hi duo medici priores omnibus coeperuntis aqua illa Virginis uti, & ego postea saepius sum usus,
187쪽
is reperique easdem , quas ipsi dixerunt , habere vires.se Aqua Virginis in potu tantum est in usu, eamque se exhibemus seliciter admodum iis, qui patiantur guttam is rubeam a , vel rosiaceam vocatam; vidistis saepe ho- is mines, qui habent iaciem rubicundam, & verrucis quiis bustam rubentibus repletam , ita ut facies verrucosa se tota appareat, haec igitur est illa affectio , de qua lo- is quimur , quaeque fugatur ex potu aquae Virginis , sitis duobus annis in potum sumatur . In gonorrhaeam e- ,, tiam ob servorem renum solemus hanc aquam exhi- is bere, sed non ita certum effectum reddit. Thermopotatio aquae Virginis, qua copiosius uti licet, sicut indicatum est, magni emolumenti est in curandis morbis , & facile sertur ; siquidem ejus sapor potius gratus
est qulina nauseosus , haec in stomacho non gravitat, imo cito transit; ita ut graciliori habitu homines eam serant, atque iis digellionem adjuvat: Aqua Virginis majori quantitate vasa ingressa , diluit , & incidit magis quod crassum est in humoribus, stases humorum retolvit , Omni bus secretionibus juvamen adsert; solida vero laxa corroborando, systolis,& diastolis motum adjuvando, facit, ut humorum circulatio in omnibus corporis partibus libere succedat, spiritus animales torpidos suscitat, atque omnes functiones adjuvat; quippe viscera abluendo e corpore eliminat indigestos humores liberum naturasium lancti num usum impedientes: quibus ellectibus plurimos chronicos morbos hujusmodi aqua curat; & si addas vim balsamicam sui olei mineralis, tunc apparet Virginis aquam convenire in iis morbis, qui balsamicis indigent, ut inpulis
188쪽
pulmonum, renum, ureterum, & vesicae ulceribus, quod multis observationibus confirmare pol sem. De qua re sic Gratianus si loquitur ,, renum vitiis, gonorrhoeam simis plicem ocius sanari , pleraque alia renum, ureterum , ἡ & vesicae vitia , mictumque praesertim cruentum tolliis adeo certum experientia secit, ut probatione nequa- ω quam indigeat. DPotus ejusdem aquae in quibusdam hydropis speciebus valde juvat , ut etiam in hemiplegia, iisdemque, ut diximus, morbis, in quibus Aponensis aqua, consert. Stillicidium , & balneum Montis-ortoni ipsis morbis convenit, ubi illud Aponi, verum minori aftivitate ; unde hoc duntaxat adhibetur, quum blande resolvendum aut corroborandum sit . Aqua vero S. Petri , & S. Helenae ob multum martem, alias thermas antecellit solida corroborando , ac crassa fluida incidendo ; igitur prodest incedematosis tumoribus, an Κilosis, in artuum paralysii, reliquisque morbis , ubi solida sint nimis laxa , & fluida
crassa aut stabulantia, quia efficacius agit qulim aliae nostrae Thermae, si excipias aquam Montis aegrotorum, quae viribus multum accedit ad illam S. Petri . Thermae vero S. Bartholomaei vix disserunt medicinali facultate ab
Luta diversa nostrarum thermarum tot saeculis utilia confirmata sunt a Medicis ad multos morbos : Sed ab eorum principiis destillatione habitis explicare nequimus omnes eorunὸem medicas facultates; quia , ut supra vidimus , idem ab iis extrahitur, quod ab humo, seu terra communi obtinuit Urbanus Maerne : Lotionibus tamen variis aliquid salis neutrius simile illi Thermarum, Z ali-
sa) Thermarum , Patavinarum examen. cap. 7. pag. I 2
189쪽
CAPUT V. I 78 aliquid serri habuimus , quibus si addas principia destillationis ope extracta, calorem ipsorum lutorum , aquam thermalem ipsis unitam , & haec proportione diversa inlutis existentia , aliquo modo concipere possiimus ipsorum vires in humano corpore : Nam tuta eo calore fibras nimis rigidas laxant , perspirationem promovent,& cum parte oleosa abundent, V. g. in luto S. Bartholomasi, magis solida emolliunt; si serro , ut in luto s. Petri, S. Helenae , Sc Montis aegrotorum , ea corroborant; deinde quod aqueum est ab inhalantibus cutis poris absorptum una cum sale , & marte crassos humores incidit, qui partim aucta perspiratione exeunt e corpore,& partim libere cum reliquis humoribus in circulationem vehuntur. I.uta quae solida erigunt, & corroborant, novas liquidorum stases impediunt. Igitur prosunt Luta ad partes induratas emolliendas , ad exsiccandas, discutiendas, solvendasque contumaces in aliquo membro impactas materias , nec non in nonnullis scyrosis tumoribus; ad amovendos infixos alicui parti dolores, denique ad articulationes roborandas , ad firmanda ligamenta , &ad membra contracta extendenda. Petrus Forestus ait, ad paralytim horum balneorum lutum conducere , idque a se cum Patavii esset , dc visu probatum fuisse testatur; sed aliquando eadem luta nihil aut parum prosunt in hoc morbo, si paralysis annua, aut si nimis intensa, aut nimis universalis sit. Lutum S. Bartholomaei in emolliendis induratis parti
190쪽
DE THERM. PATAR UIRTUTE. 379nu; a dicunt, lutum illud S. Bartholomaei in Patavinis, esse in toto orbe percelebre. Luta autem S. Petri , S. Helenae, & Montis aegrotorum magis resoluunt lentos & viscidos humores, solidaque firmant : Illud Montis-ortoni emollit, & digerit minori tamen vi, qu m ib
Ochra, seu terra illa flava subsidens magna quantitate in thermis S. Petri valde praestat extrinsecus in ubceribus , & intrinsecus saepe sanguinis expuitiones sistit. Ut amplius facultates medicae nostrarum thermarum pateant, ex multis observationibus Parentis mei aliquas peculiares selegi , quas hac breviter subjicio , ut etiam alias a Cl. Mingonio habitas.
Claudicatis o dolor ob femoris
A M v g nonnullos annos Vir Nobilis Hieronymus
Pasia Patricius Venetus a currenti curru in terram impetu projectus fuit, ex quo ingentem contusionem dexteri semoris ad majorem trochanterem contraxit; qua de luxatione semoris dubitare secit ; nam per decem menses dolore cum tumore percussae partis, & claudic, Z a tione
commendantur a Cel. Comite Francisco Roneallo De aquis Brixianis examen ebm eo.mediacum. Brixia. I714. De FIMamine Meia . pag. I 4 .