장음표시 사용
11쪽
tatio pudicitiae per sermonem, ipsimus tamen eam senten, tiam sic explicuerint, non omnem,. Iui discistatus est, nec
Damam. qui appellavit, edicto conveniri posse, neque si quis colludenti, si quis ossicii honeste faciendi gratia id faciat, in Edictum incidere, sed qui contra bonos inores hoc faciat p Contra honos mores autem sucisse dicebatur, c& retie, qui secerat contra bonos mores suae ci- vitaris. q) Ut taceam, osculum invitae virgini a juvenadatum, posse etiam non Qx animo contumesia1bdatum fuisse, sed ex nimio exdessit amoris, ob quem saepius sina tes quidvis pati vex facere non recusant,. modo voto suo potiantur, quare cum ebrietate aut furore interdum conferri solet, dc eam ob causam pragmatici adolescentem exculant, qui in via publica puellae obviae amore incensus oculum figit. r Pertinet etiam huc exemplum Pisistratu Athenientium tyranni, qui sum adolescens quidam, amove filiae ejus virginis accensus in publico obviam sibi s Ham oscul ama esset, horante uxore ut ab eo eapitale sit plicium sumeret, respondit: si eos, qui nos amant,. interis ficimus, quid his faciemus, quibus odio sumus ps Quodsi tamen indicia contumeliae adsint. v. g. si vilis persona Reminam honestam invitam in publico osculetur, aut etiam contumeliae saciendae causa ab aliis impulsus vel jussus id faciat, nullum est dubium, quin tum&hodie num actio injuriarum apud Germanos lo um habitura fit.
4, n. s. Valeri Maxim. lib. s. cap. I. exemplo externo X.
- . Valde dissentiunt Dd. utrum actio de inhiria seripta anno praescribatur, an sit perpetua. Non pauci JCti e leberes posteςius assi ant, eaque tententia etiam in me- Risti is ra est' recepta, quia videlicer scriptura semper loquitur. .d --EGvero hanc rationem valdo uri at An tuus Matthaei o lis eam
12쪽
aulite absitruant vocet, ac vix mediocribus JCtis dignam, pila convitia etiam ubi in vulgus exeunt, in animis hominum semper loquantum secundum Vulgatum, calumniare
auda ter, semper as quid haerer, adeoque ipse Matthaei atruam rationem pro hae sententia subst: tuae, quod tanta sit magnitudo iniuriae scriptae, ut propterea publiso indicio atque capitali eam vindicari voluerint Imperatores snun desunt tam et , quae pro doctrina illa salvanda afferri possunto Etsi enim Doctores hujus sententiae nee ipsi in
principiis ubique videantur conveniae, eo tamen si non omne&, certe plerique, qui ea ratione, quod scalptura' semper loquatur, usi sunt, videntur respexi M. Distinxeritne initio inter iniurias reales & verbales. Reales, quae facto infernesur, putarunt praescribi triginta ancis, verba
les anno. Quaesitum autem jam ruit, utrum injuriae scripta ad verba, an ad-st referenda. la conventio nibus4quidem conlansus dicitur declarari vel expresse petverha, sive ore prolata, sive scripta, vel tacite per facti. Atque adeo hie nullum est dubiium, quin verba scripta factis opponantur. Non tamen haec Appositio est perpetuaοῦ Ecce enim in doctrina cte verborum obligationibus nuru him est dubium verba scripta non habere effectu in stipuia lationis, nee adeo verborum obligationem producere purarunt ergo DoctoreR etiam in materia injuriarum intuitu praescriptionis literas injuriosas magis ad fam, quam ag . verba pertinere, rationem viile licet cur injuriae uerbalis estio anno, realis tricennio praeseribatur, in eo quaere res, quod injuriae verbales non ita firmiteriufieantur animo injuriati, ut reales, atque adeo studium vindictae etiam in verbalibus citius perear, quam iri realibus. Hoc vero supposito non potuerunt non .existimare eo intuitu injurias scriptas magis ad reales, quam verbales injurias esse seserendas, quia secundum' vulgatum versiculum vox auis
vita perit, litera stripta mane , idque videntur innuero
13쪽
- voluisse per issain ratione iri, quod scriptura te n per loquatur, quae si hoc modo exponatur, sua sponte corruunt obiectiones Antonii Matthaei, quibus: illim rationem ridiculam reddere i Voluit. Accedit, quod ratio, quam
ipse Matthei pro sortiore habet, ideo non videatur multum d fferre, quia videlicet non omnis injuria scripta est libellus famotus, adeoque ab hoc ad illam infirma est
consequentia. i) De eriminibus ad Lib. 4 . tit. 4. c. I. n. I 8. P. 1 7. ubi . etia ri cli. t. at uoles hujus sententiae. tib L. uia. C. de nonios. libellis. iv arg. i. s. C. de injuriis juncta L. s. prino.'α L. as. S. a. ff. eod.
merus. Sunt tranen &alii, qui contra sentiunt, injurias scriptas, quae scilicet in crimen libelli fairiosi non incidunt, 'anno praescribi, quae sentςntia Constitutione Saxonica est confirmata x) ad quem etiam inclinare videtur ipse Antonius Matthaei Atque haec sententia est etiam ductrinae juris Romani magis conformis. Datur enim actio 3estimatoria a Praetore Z) i Atr0ducta, non solum occasione con . . vitii& injuriae verbalis, sed etia in in casu injuriarum realium minorum, quae lege Cornelia non notantur, a) qualia Dela varia recensentur in pandectis, & inter ea etiam refertur iniuria scripta.O Actio igitur aestimatoria in genere . tanquam praetoria poenalis anno praescribitur HS Raetiam est intelligendum, quod Imperator Diocletianus dixit, injuriarum actionem annuo tempore praetcribi, quamvis casus ibi propositus loquatur de convitio. db Hoc vero praesupposito facile responderi potest ad rationes diisentientium, ut quae falso praesupponit, actionem quamcunque, etiam Praetoriam, de injuriis realibus esse perpetuam, cum id procedat saltem de actione ob injurias rcales ex lege Cornelia, quia tum cassat ratio allata de . actionibus prae
14쪽
Generaliter vetuit Praetor, quid ad infamiam alicujus suetio ειν Lfieri. - Proinde quodcunque qtiis secerit val dixerit, ut a- arum Jera. lium infanrct, erit Aelio injuriarum unde si quis non bitorem qui, si debitorem appellaverit, injuriae faciendae t 6 Musa, injuriarum tenetur j Ita in emini in facto conti.
gisse, ut in urbe vicina famulus mercatoris cujusdam ta- hernam alterius mercatoris. ante tabernam stantis, & cum 'alio colloquentis, praeteriret, & in publica platea crepitum . ventris emitteret. Hoc alter in sui contumeliam Lactum esse credens, dominum famuli. quem ob alias etiam rationes sibi inimicum esse palabae, & cujus jussu hanc contum gam a famulo factam essa sibi persubdebat; conveniabat
aesti orae injuriarum aestimatori:3. - Cum vero reus, ut facile: co ci potest. multis exceptionibus,qua dilatbriis qua perin emptoriis uteretur; procesnis iste cum tanto servore striis, usque partis per multos annos continuatus, & variis remediis appellationis non una vice adhibitis ad majora&summa prostiniciae tribunalia motra Elus,& adeo non indignus init habitus, ut iri graves S prudentes; majorum,. & sumniorum tribunalium praes des & assest bres; omnes,& vel iniis nimas circumstantias, crepitum istiim vel in teoclentes, vel concomitantes, vel consequentcscum dis in 'ione,& iudi- cio expenderentita e videlicet injusta rei sententiam pronun. ciarent. Vides simul,nullum canonem bur prisvlerbium es- si sine exceptione , Disti supra 'r: Vox ai clita gerit; etiam articulata, haedinarticii lata ope hujus pr6cessus Per decenni um S ultra in unimis & memoria partium, adi Ocatorum,
judicum, & horum, cum quibus illi ea dore locuti sunt, id
15쪽
est, incitu in non tollit S populi, eontinuata fuit - Λnreeti ' D stinguo. Ex parte atioris iam prudente nec generos aurcii istiane, juste tamen: Ex parie judicinia,tam inferiorum, quam supcriorum si modo ipsis extra circumstantias halitenus nata tas aliud nihil imputari posis, juste,nec im-Prudenter, nec contra regulas Christianismi. d. ias. I T. I d. F. S. 33.
XIII. A. D. .anis, Facito praeVideo, multos viros eruditos, celebres aeι-ιaeuis honestos, tal rin rosponsionem a me haud quaquam expe- νὸν Iuda ctasse, Vel c rte obscuritatis & tauitae contradictionis chrisianis eam accusaturos elle. Scilicet: repugnare actionem In-ma . pariarum totam, quanta quanta est, Christianismo, quia in eηtia U'-vindictam tendat, adeoque omnem actorem, qui actione injuriarum utatur, graviter peccare contra regulasChri- .isAudisti stianismi, pQCcare GonLr eas advocatos, quia aetoribus inum. re illicita assistunt, Peccare iudices, qui in hisce negotiis antichristianis pronunciant, eum potius deberem talia acta dentibus lacςrare, quod alias Icii de libello inepto iudici consulunt. Agnoscere me ipsum ex parte hanc doctrinam, adeoque recte statuere actorem in dicto cana nee prudenter nec generose, nec Christiane egisse; δc tamen
statim addere, quod iuste fecerit. quod non nisi imperti. nenter dictum esse possit, Quomodo enim id justum esse rossit, quod stultum &non christianum est. Maiori ad uc scandalo occasionem praebere, quod dixerim, sud aes. ne quidem contra regulas Christianismi fecisse, cum tamen actorem haud hristiane egisse fissus fuerim. Si ipso. rum res arbitrii ess t, ipsos velle di judices, & partus &advocatos pronun lare reos aeternae damnationis, & me etiam cum ipsis in aeternum excommunicare. Surrecturos esse aliquando in die extrema ICtos Ethnicos & damnaturos hanc generatio aem. Conv*nienter cum Christi regu.
lis docuisse Papinianum, quod, quae facta I edant pietatem, em
16쪽
existimationem, verecundiam nostram, & ut generaliter dixerim, contra honos mores fiunt, nec facere nos posse credendum fig . Non solum crepitiatri ventris laedore verecundiam, sed etiam verecundiae, non dicam Cristianae, sed altem Ethnicae adversum esse hunc crepitum pera m 3-nem injuriarum,& per appellationes exi. onere sensibus tot virorum gravium, ab his inverecundiam it am non prohi- . .
heri, sed quasi foveri potius,& ine haec omnia vocare pia, ehriitiana, justa' Quam unquam majorem animo concipi. poste impudentia mi Gen ere Ecclosiam sub talibus doctrinis, nec ante sperandam esse felicitatem temporum, nisi principesChristiani partes,& judices, advocatos, proscGres,candidatos, talia agantes, vel defendentes ex provinciis suis ejiciant&c. Vides gravem esse atque ex pio, ut . loqui solent dissentientes, a me stu Ortam, coque repletana obiectionem, adeoque nequaquam a me sine responsione, seu placida dimittendam.
. XIV. . Dicopisci M. Ante omnia enim cavendae sunt studioso sapientiae doctrinae, assectit etiam geli divini inflatae, quia, docente servatore, etiam sub larva zeli pii saepe latet hypocrisis h). Igitur sententia dissentientium vel ideo'suspecta esse jure merito debet, quia ubique affectum spi-xat. Assectus autem rationem non sequitur ducem, sed confundit ubique res diversissimas di distinetissimas.' Seo pus nropositi mei haud patitur, ut prolixe ostendam eam confusionem. Postularet enim hoc negotium iotcgram ct prolixiorem dissertationem, quam sunt omnes theses meae inaugurales. Igitur rem in summam contraham, Derspicuam tamen, ut Puto, & evidentem illis, qui praejuaicio
auxoritatis&prccipitantiae vacui suae. .aestio primaria
17쪽
Ost: an alitici injuriarum conveniat cum Christianismo, an eidem repugnet Dignam judicavit hanc quaestionemG.. Org Beyerus, du qua paulo fusius mentem suam ex ic ret, eo inClinantem. ut ostendat posterius ita simpliciter haud quaquam esse affirmandum. 0 Nolo ab eo dicta Tepetere, aut exscribere, operam Potius dabo, ut etiam linsus doctrinae lux aliqua a me accendatur. Initio sic tenemdum. Multum differre iustitiam a reliquis vitiis. Saltem hic per exempla mentum declarabo. Qui rem suam sine causa destruit, & corrumpit, qui ossicia humanitatis aut beneficia non exhibet, aut qui ea morose praestat, non prudenter agit, non virtuoth, sed tamen non injuste, etiam ex
Christi doctrina. Ad justitiam aliquis cogi potest, Sobiniustitiam in civitate puniri, reliquae virtutes coactionem respuunt, & regulariter vitia iis opposita poenis civilibus non coerceri listent, nec commode possunt. Qui coamliberalis, temperans, humanus, magnanimus, modestus, manluetus, placidus, patiens est, revera talis non est, sed liberalitatem & reliquas modo memoratas virtutes mentitur. Peccat utique avarus, intemperans, inhumanus, immisericors, sed nisi haec vitia turbent quietem publicam eminenter, nisi laedant iura concivium, nec punitur, nez puniri potest. Princeps in republica constitutus est primario ut iustitia administretur correctione hominum iniustorum, dc ut exemplo suo praeeat etiam subditis in via virtutis,sed absque legibus poenalibus, utque Doctores tutis &justitiae constituat. Doctorum est,rations doctrina, adhortationib9,exemplo ad lucere cives ad studium & pra xin virtutum.omnium.Qui leges serre,qui principem,tudi- Qes, alicis Doctbres ab ilius dissentientes excominumcare, R e re publica ejicere volunt, sunt ex schola ph. yri litorum,
ac Doctorum falsorum. Jadices sunt ministra princμ
18쪽
pis, etiam, qui in judiciis supremis judicum perso nas susti- . nent. Hi vi sui ossicii obstricti sunt, ut suas sententias ferant, secundum jura praescripta & constetudines vim legum habentes, etiamsi istae leges aut consuetudines ex regulis prudentiae lepislatoriae emendationem mereantur. Cavendum ergo etiam judicibus, ne sub specie aequitatis cerebrinae, aut etiam Chru ianismi, leges corrigant, & sis temerario, imo nefario ausu rcgale potcstatis L gi tilatoriar sibi vindieent. Christianisnus & simamum stud sum vim tutum omnium. non solitis j :stitiae sed maxime reliqua rum . qilae coaetionem respuant, S pCenas non admittunt. Summa perfectio in hoc mundo obtineri nequit, etiam in. ter eos, qui Christiani vocantur. Punit ergo de Princeps
Christianus injustos, reliquos vitiosos fert, tolerat, Sstu titiam illorum cum pline expellere non possit , legibus temperat, atque iis, ne nimis evagari possit, limites pro scribit. Sed haec limitum praeseriptio non pertinet ad j dices, quia est adjunctum potestatis legislatoriae. Summa prudCntia est, posse ferre uult , etsi nec hoc praeceptu inplecent illis, qui doctrina falsae sapientiae infecti sunt. Doctor iuris diligenter induleat ut &ego statim ab initio ex parte feci ctiones injuriarum non esse opera prudentiae, tantum abest Christianismi, qui prudentia est in eminen. tigradia. Idem tamen si simul judex est,aut assessor collegii Iuridici eadem forte hora, qua istam doctrinam serio inculca vit, consulenti & eidem illi, aut similia, qui occasionem dedit huic obserevationipespondet. unt, si d the Caium
Idem acta de retione injuriarum, etiam impruis clentiis me di parum christiane 3nstituta, referens, votum
19쪽
equitur. Videt summam sapietitiam, & quae nihil indui
gere vult stultis, esse suininam stultitiem. Videt. -- Plura
enim j im dixi ad salvati sum jaclicium neum supra datum,
Nequaquam ergo dissit c or, sed potius ambabus lar- manibus, multa exempla occurrere, & allegari posse, probantia, homines saepe abuti proeelsibus inju.dium btine riarum, sive fundamentum actionis, sive media, & proce abusum ιοι sum respicias, largior etiam causam illorum abusuum non undi. solum reis, quorum est fugere, aut actoribus, qui ob levissimam rem & a parum prudente etiam facile conicmnendam, gravissimas actiones instituunt, sed & Advocatis,&Judicibus esse adscribendam, qui etiam in processu supra me. morato de re non bene olente,lucri,quod inde percipiunt, eum Vespasiano bonum odorem eiIe sibi gratulantur, &in sinu gaudent. Possem, si temporis & chartae ratio id permitteret, exempla non pauca afferre a meipso, dum in praxi hactentis versor,observata.Ob quam & ego & mecum alii multi boni optarunt, ut abusus illi, secundum modo aD serta in thesi praecedenti per prudentiam legislatoriam coerceantur, ac ipsis justi limites ponantur. Hoc vero meo quidem judicio commodius fieri nequit, quam ut actiones omnes injuriarum ita tollantur, ut cum ad poenam tendant iniuriantium, cura huius poenae & determinatici relinquatur officio magistratus, ita tamen, ut iniuriatis satava maneat potestas, si magistratus ipsis justitiam administrare deneget, ea de re conquerendi coram principe. Ita
enim coercerentur injuriantes, &laesis pro natura negotii satisfieret,&non solum abusus actionis imuriarum ha, . Mnus
20쪽
ctenus memorati tollerentur, sed etiam uno ictu inti tiles redderentur pleraeque. si non cum es quaestione sad
processum actionis injuriarum pertinentes, in quarum cecisione mirum in modum variant, & di sibiatiunt inter se Doctores, dc Collegi a JUtorum, atque adeo etiam ipt amaxis per hanc dissensitonem redditur incerta, & abusus processus in actione injuriarum augetur. XVI.
Imo expertus loquor, cum hactenus mulioties Ob Praxis h. servaverim, quam valide occasiones abutendi proeessilius Di medii ..injuriarum sit butae sint,postquam potentissimusRex Polo-justusxem. iliarum, & Elector Saxoniae, Dominus meus longe Cle. Fimmentitanus, in mandato contra vindictam privatam, turbationes pacis, & duella subdato Cra covi aedic is . Aprilis 37o6. modum Praescripsit, secundum quem magistratus de judices injurias tam verbales, quam reales severissime Coer. cere ac punire debeant. Ita enim mox esseelum fuit, ut
cessantibus actionibus injuriarum laesis longo Celeriori modo, quam hactenus mediantibus illis amonibus obtineri potuit, & absque tanta pecuniae summa ab actoribus saepis. sine frustra impensa satisfieret, inprimis cum in mandato renovato, quod jam non est ad manus sed quod, quantum recordor, fere cum mandat. Borumco,de quo statini, convenit, actiones injuriarum tam aestimatoria, quam ad palinodiam plane fuerint sublator. Idem medium jam ante plurus annos in Ducatu hoc Magdeburgico tentatum sui Dsuperspicio, quamvis non inani modo perseelum suerit. Disponit enim ordinatio processus anno i publicata, lut imposterum iudices omnes injuriantes, calumniantes,ti diffamantes, etiam sine de nunciatione praecedentu punire, &super facto inmitrere, si vero den nociatio praeces