Petri Azarii notarii novariensis synchroni authoris Chronicon de gestis principum Vicecomitum ab anno MCCL usque ad annum MCCCLXX accedit opusculum ejusdem authoris de Bello canepiciano : quæ omnia ex manuscripto codice Bibliothecæ Ambrosianæ edidera

21쪽

LECTORI ONITU Μ.

Ostquam Ludovicus Antonius Μuratorius immortalis Dominis Vir, Petri Agarii Notarii Novariensis Chronicon, Xmanu scripto Codice Ambrosianae ediolanensis Bibliothecae in lucem protulit, inter Italicarum Rerum Scriptores Tomo XVI. pagina 293. Optabant ruditorum plures, ac praecipue inter Novarienses Cives aliqui, instabantque eniXe, ut aliquis hunc librum seorsim praelo committeret, quo facilius ad eorum manus pervenire posset, quibus amplam Scriptorum Rerum Italicarum seriem, Tomos

XXVIII.

22쪽

XXVIII. complestentem, sibi comparare grave erat Laudes quibus uratorius lepidum, ac sincerum Agarii tylum extollit, diligentia

qua Novariensis Urbis ac rovinciae res per omnes alios Scriptores prosequitur, atque unicum esse superstitem , inter Celebriores Νο- varienses Historicos a Lagar Augustino Cotta in suo Mus eo nominatos , potior fortasse caussa fuit, propter quam Eruditi o 'arienses, novam ejusdem editionem , Prae caeteris,

Se injurius Agario certe reputandus esset, quicumque Xtra aliorum Scriptorum coetum , inter quos jam fuit emissus , ipsum evulgare praesumeret Titulus ejus operi praefixus a Lagar Augustino Cotta , quem uratorius retinuit, C ego quoque in hac Editione, parum eidem convenire videbatur. Is Vicecomi tum aliorumque ejus temporis Langobardia

Tyrannorum Vita scripsit, 'as jejune nimis , si Ioannem Vicecomitem Archiepiscopum, ejusque Nepotes atthaeum secundum, Berna bovem , male alium secundum excipias, quorum gesta fusius, ac Historica quasi methodo prosequitur. Biographis ideo, potiusquam Historicis adnumerandus Videbatur

23쪽

XU 11

AZarius . Ottonem rchiepiscopum , qui a me fundamenta Domini suorum epotum Primus ecit, paucis expedit verbis AEC ea quae de ipso tradit , utpote ab aliis mutuata , Veritati raro consentiunt De atthaeo agno Vicecomite , qui primus Principatum in Urbe obtinuit plurima omittit proecipuosque ejus

temporis e Ventus aes illius hortem silentio praeterit . Galeatium Vicecomitem ex ediolani Dominio a Ludovico Bavaro, Pera Praecipue marci iratris . de turbatum ' a m

filio in Odoetice Castro Carceri mancipatos, pluraque alia dissimulat, nec ejus mortem in dicat. De Attio Galeatii Filio plura omittit,

nec arcum Patruum , ejus justa , elisis inteo faucibus suffocatum , memorat . Constanter ea omnia quae Vicecomitibus gravia est e Poterant alto premit . silenti Amanuensis Praeterea oscitanti plures in notis numeri Cis eventuum tempus indicantibus . irrepse runt errores; plures in Codice lacunar; plurae Xtra propriam sedem , aut praeposter scriptis consignata, quarum aliqua, ubi tuto id fieri possie vidi , ad propriam sedem re Voca Ui . Ut

meum cum Muratorii teXtu conserenti, pate

24쪽

hit. Hisce breviter indicatis, an operi conveniat titulus : Chronicon de gessis Principum Vicecomitum ab Anno MCCL ad annum

MCCCLXII, judicet Lector

Hinc etiam est , quod Agari Chroni consuam Sedem decore obtinet inter Historicosa uratori vulgatos quorum lectione ac collatione , Lector ea cognoscere , facile potest, quae ipse omisit, ac rerum Ventus ad Veram temporum rationem, illis ducibus , reVocare.

Quod si tali auxilio destitutus in lucem prodeat

Agarius, interruptam saepe rerum seriem, Lectori taedium allaturam non dubitora Omissa quoque praecedenti Um rerum narratio, subsequentium intelligentiam dissiciliorem , obscuramque reddet Frequentes etiam in notis numericis Amanuensis lapsus , Lectorem circa eventuum tempus, in errorem plerumque trahent Agarius itaque Xtra suam sedem positus, non amplius eas mereri laudes Videbitur,

quas ipsi uratorius, reiectores hactenus tribuerunt Quamvis ea , quae ipse vidit, suo tempore acciderunt, humili, sed amoeno stylo, ac summa veritatere judicii praestantia, scriptis consignaVerit. Hisce incommodis occurri posse additis op-

25쪽

portunis notis prudens judicabit Lector . Hoc etiam a me altum, quo exitu iudicent alii Ut ea tamen, quae AZarius scripsit , conne furem , necesse fuit, caliis scriptoribus, longa interdum Lacinias mutuari, aut de OV conteXere, sicque ad diaetis antecedentibus ad consequentium intelligentiam, viam sternere. Ratus praeterea quod Pontificum aliorumque Principum , quorum nentio in AZario De quenter occurrit, quique maXimam in rebus eo tempore gestis, partem habuerunt, aliquantulam notitiam Lectori praebere, gratum esse posset, ne aliunde non levi in comodo propriae curiositati satisfacturus Lector, haec illi quaerenda forent hoc etiam a me factum, Per compendium tamen quantum rerum substantia permittebat. Haec sunt, quae Notas aliquando

longiusculas conteXere, me coegerunt, qua tamen si quis fastidiat earum lectionem omittere ac praeterire, nihil vetat. In illis autem conscribendis nihil a me traditum , quin authores synchronos, aut proximos eidem tempori citaverim , quos si inter se dissentientes offendi, Lee tori, ut ratio suadet, permisi judicium. Nec tamen illico iudicandum est discrepare Scriptores , ubi alicujus eventus tempus assi

26쪽

gnantes, Uno dimentiant anno, cum enim diversa eo tempore annum incipiendi metholus in diversis Italiae non solum , sed Europa Pro vinciis, in usu esset, fieri potest, ut duo Scriptores , annum i Uersum alicui ventui assignent, o nihilominus eodem tempore secutum intelligant , cujus rei exempla videbis Notis

tissime de causa Dissertatiunculam post hoc Monitum addere placuit de diversa annum incipiendi ratione , 8 tempore. Ex adtenus distis jam Videt estor, quae me caussa ad has concinandas oras induxerit,

δ quam methodum in iisdem secutus sim; nunc liceat aliquid de Petri Agari Chronico

addere.

Quandoquidem uratorius in sua Praefatione in decisum relinquit, utriam praesens Chronicola unice, ab Zario conscriptum sit , aut pars tantum alterius sit reputandum , quod ab

origine ediolanensis Urbis, usque ad annum Icloa produxerit AZarius, prout scripsit Pici-nellus in Athenaeo Mediolanensi Mante ipsum uri cellus, locis muratorio in prae inserta Praefatione citatis; ideoque Zario perperam adtribuerint aliud Chronicon editum Tomo XVI.

27쪽

XVI. Scriptoriam Rerum Italic Annalium Mediolanensitim nomine , quod in Tabulario Ecclesiae Majoris Civitatis oVariae asserVatur quae mihi circa hanc rem se obtulerunt, bre yiter dicam. Praeteritis nuper annis ad me delatum fuit,

in Bibliotheca atrum Oratorii Laudensis Urbis, Chronicon . S. Petri Agarii reperiri ad

annum 4O2 pertingens Amicorum opera Codicem vidi , ac plures dies retinendi facultas perhumaniter concessa fuit, sed primo statim intuitu Annalium Mediolanensium exemplum et Te cognovi, oscitanter etiam eX scriptum plura praeterea in eo deesse , quae in Novariensi edito Codice leguntur, collatione adta comperi , pauca tamen , quae in Novariensi codice deerant, in Laudensi legi, 8 quidem non interpolata Quapropter ab alio quam amoVariensi Codice exscriptum ante XV seculi finem

arbitror, quamvis non eodem prorsus tempore scriptum , diversa characterum sorma ostendat. Longas frequentesque lacinias ab Arario ver bo tenus desumptas in eo inveni , qua etiam in Annalibus ediolanensibus legUntur , Uti observavit uratorius in Praefatione a d AZ a rium, d in ea ad prae lictos Annales.

28쪽

Benve nutus de Sancto Georgio in Historia Montisserrati. quam urat. R. I. T. XXIII. iterum edidit, X AZario, Ut en Venulus ipse profitetur, longas X scripsit lacinias, ac praecia pue col. 6 I. E. 88. A. 3 3. A. 323. C. 33O. R333. A. 349. E. 339. C. 386. Eo quas ad suam

conreMendam Historiam Opportunas credidi Cod ex tamen Agari quo usus est angeoragius, nec cum nostro, nec cum laciniis in An nales ediolanenses illatis quoad verborum ordinem convenire omnino, conserenti ejus citationes cum utrisque, clare patebit. Insuper

col. 186. integrum Agari L nostri resert Cap. XVI. de archione Μontisserrati, quod in An natibus ediolanensibus non legitur col. praeterea os . A. dicit ab AZari tradi praesentem fuissse quando Astenses, proditori occupato loco ignatis, Guillielmimarchionis Montisfer rati Tentoria obtinuere . decem Flaustris ad

Astam translata, quod Sangeorgius anno I 29o. evenisse tradit; hoc fastum etiam refert Corius, Agarium citans ad annum 1a9D. De Ione verbum quidem , tam in nostro ΛZario,

quam in Annalibus ediolani, legitur Col. 339. textum Agarii reser sic incipientem Cum

inmit di pendi curavit Dominus alea in

29쪽

X111

Matrisnonium copulare Leonetto Duo Clarentiae c. finit vero sic dominio praefati Domi

ni Galea sis subjectae.

Huic atrimonio annum 3 o. idem an georgius perperam assignat Annales ediolanenses atrimonium Leonelli Ducis Clarentiae, cum Violante Filia Galeatii, col. 738. distincte reserunt, Epulas etiam ea occasione factas, ac Dona Sponso oblata describentes, sed cum textu a Ben venulo Sangeorgio in sua Hi storia illato, ne uno quidem verbo con Veniunt; annum insuper recte assignant I 368 8 diem quintam Iunii quod etiam amrmant Chroni con tacentinum R. I. T. XVI. col. IO. A.,

Fragmenta Historiae ediolanensis R. I. T.

eodem col. IOSI. D. aliique ScriptoreS, Uamquam Corius diem Is Iunii, Amanuensis sorte errore, assignet Echoc etiam apparet San- georgium, Vero AZarii Codice , non Annalibus Μediolanensibus usum fuisse, ut supra monui. Codex vero Agarii noster annum 364 non excedit , ideoque nihil de matrimonio anno I 368. secuto tradere poterat Code autem quo Sangeorgius usus est ad annum 137O pertingit. Bernardinus etiam Corius qui Agarium interdum citat in Historia Mediolani, ad annum i 383.

30쪽

t dicia aptione di se ab it planet di Saturno iupiter e Marte era ella Casa di Gemini.

Haec in Annalibus Mediolanensibus amuratorio editis non leguntur, ut obser Uavit uratorius ipse in prae inserta Praefatione. EX hactenus recenssitis qui opinandum fit de hae quaestione, saga judicabit Leotor ego quidem si meam proferre licet opinionem, diffidite adducar ut credam AZar1um unquam Historiam a Mediolani origine Usque ad annum Icloa composuisse jejunus nimisi parcus mihi videtur in illis rebus referendis, quae gesta ab Ottone Archiepiscopo, . atthaeo magno Vicecomite tradit, quam Vis breVi intervallo ab

ejus vita remotis, Ut ipsum aptum natum ad eas Ypiscandas notitias, quae plurimis ante ipsum seculis evenere credere possim. Ea in sua

per quae de se ipso suisque Μuneribus narrat, nec otium , nec pecuniam illi reliquisse ad eam Manu scriptorum supellectilem sibi comparanadamin pervolvendam , sine qua talis Historiae seculo scribi non poterat , ni fallor , satis

probant, Nullum praeterea ab eo Unquam citari, Authorem Historicum invenien Libentius