Petri Azarii notarii novariensis synchroni authoris Chronicon de gestis principum Vicecomitum ab anno MCCL usque ad annum MCCCLXX accedit opusculum ejusdem authoris de Bello canepiciano : quæ omnia ex manuscripto codice Bibliothecæ Ambrosianæ edidera

발행: 1771년

분량: 460페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

tilis propter frigiditatem suam, quamvis & necessario propter iter a Lombardia eundo vinionem dictus mons se bitetur , sic simul dicta duo canalia frigidissima Durian

Construunt , in qua nusquam aurum reperitur . Sed procedens per Canes icium poliquam saxa dimisit ab Hiporegia

Civitate superius , dc ab ipsa declive descendens , non auditur, arena ex toto carens ita quod nullus ipsum uviurn durante an epicio , quantumcumque aqua sit depressa, transire audet sine beneficio navis , in cujus litoribus infiniti transeundo perierunt, sperantes , quod in tam modica aqua perire non valeant intrati Carent omni beneficio

subsit dii . Non labitur in campo quin ipsum non destruat si in prato , deterius facit , quoniam herbam reperta Haurit in deinde nascuntur herbo vac , quae acutissim 3 sunt, a nullis bestiis comeduntur Pisce durante Cane picio nullos habet , vel rari mimos debiles propter quae nullus in ipsa piscatur Fuit autem uno tempore ab Hipo regia Civitate inseriti. tota vallis illa in Montibus interclusa acta Thagno , universam illam planiciem comprehendente . Quae Duria Lacu mixta exibat subtus Magadium,in procedens Rondigonum, ubi die hodierna vadum arenosum habet , non supra durante an epicio . In foce tamen Maaadii labendo tantum Concavavit dicta aqua Duriae in Padum decurrens, propter mollitiem fundament , quod fac a cava exivit in Lacus exstitit desiccatus in thodie sic remansit in arena dieti Lacus ubique laboratur , praeterquam ab angulo superiori,

ubi acus Agebi , iue iveroni districtus Vercellarum in parte insulatus tamquam in loco profundiori remansit , est de praesenti bonas cardolas, encas habens . Qui secus modicum rivulum facit sub gelio , G Duriam intrat apud Vestignate . Alterum etiam Lacum dimisit in angulo uno inferiori sub Cande , Cafaglon Caluxeno , loco multum profundo , ubi dicta aqua nequirit desiccari, sed in

402쪽

in Lacu remansit, faciens bonas cardolas , lucios , oen-ca Lacus Candeae hodie appellatur . Procedens ex ipso Lacu parvulus rivulus in flumen Duriae apud Magadium exitum facit. Et ista die hodierna manifeste apparent , cul Irin Comitatu Maxini sint parietes ipsius ortus ac , con stituti lapidibus in calce, annuli ferrei in ipso parietemur firmati in . Et etiam similes parietes sunt supra ripam locorum euroni , d Pi veroni districtus Vercellarum a parte Meridiei cum annulis ferreis, in quibus nave Sditi Lacus hioni me alia transeuntes ligabant . Et illa de materia ipsorum fluviorum sufficiant Habitaverunt autem primo an epicium duo genera videlicet Comites de Blandrate , qui Caitia , Burgo , Villas milii is partis inferioris dicti Comitatus possiederunt , quorum pars in principio hujus satis declaratur ccredo, quod propter aliquam successitonem muliebrem prae cliciam partem ex testamento aut ab inteliato acqui live Lunt . Aliam vero partem maiarer , nobiliorem δε altio-rer habitavit Comes an epici ex ipso duo ξlii processerunt , qui duo fratres Cane pictum , excepta Parte P soram de Blandrate , pro medietate divi erunt , uni quo rum Castrum Sancti Martini cum dependentibus sibi veniri divisum Alteri vero Castrum Valpergae cum alii S suis depende avibus , quae solo Imperio , .non aliis , subjacebant . Quid ultra nec novum invidia oritur inter pares; inter istos, tamquam de paritate contendentes, ZiZania orta ei talis , quod hodierna die plus solito durat , gravius deinceps perdurabit . Et non valentes praediicti fra- Ire Vota ipsorum percomplere , habens Castrum Sancti Mari in reliqua , partim uelitie adhuesit in habens a tirunt alpergae Gibellinus fuit . Et ita die hodierna ob servant , se nota tamquam Consortes pertractando , sed ac si una pars esIet Chri itiana alia Saracena , personaliter

ω realiter de Ter sequuntur in inimicitiis sublicatis. Et

403쪽

propter prἔedicta alia gravia detestanda , ubi liberi esse

solebant , reducti sunt ad servitutem , ut infra dicetur Qualia autem gravia inter ipsis Comites,in sibi adhaerente , processerint , longum esset enarrare , cum uni X.

praedictis adhaesit Marchio Guillelminus Montisferrati I), Videlicet de alperga , . qui multum Medictos Comites de Sancto Martino de pauperavit, vastavit . Ad quae defen-Mndarim vetanda multum favit pars agitantum de Castria et cum sequacibus suis , qui caput sunt partis Gueliae in Civitate Hipo regiae, Domini de Mon Zonvento , qui caput sunt ejusdem partis uellae in Valle Augu- ista , Valde potentes in partibus illis , simul colligati

propter matrimoniain amicitias inter ipsos. copulatas. Quibus etiam multum profuit amicitia Dominorum demon- gaga de Mantua, pro eo quod Dominus Guid de Gonga-ga 3 unam uxorem habuit ex Dominabus de Strambino praedicto a qua universi de OMaga , qui tempore praesenti Civitatibus Mantuar 'egi, dominantur , processerunt. Domus ipsorum Comitum de Sancto Martino multum in personis multiplicavit . in quadruplum alios consortes in Personis antecessit. Habebant alias amicitias ipsis contiguas,

donia , . veneno extinctas , cum illuc pro recuperandori favore Fratris sui Demetri , Thessaliae Regno , processisset . Haec tamen iam evenerant anno Ietas. Ia propyer Azarium , hujus archionis mentionem habere , non

alia de caussa credo , quam quia ejus tempore , plura in Cane picio Castra ipsi subjecta a finitimis Tyrannis occupata fuere , quod quidem Bello ab Agario descripto postea , quamvis sero , occasionem dedit . Vide en ven ii de sancto Georgio Historiam Montisferrati R. I. T. XXIII. col. 38 I. a Apud an Georgium, , Uria, non Castria legitur, Amanuensis ervore Castria enim , in Cane picio non est sit . . 3 Guido Gangagari obiit anno 369. Vide artolome Sacchi , vlgo patina, dicti, Historiam Mantuae . I. T. g. col. 7si . . , Ut de Clixo viconman uanua , Antiquitatum Italicarum Huratorii T. V. col. 1193 α.

404쪽

videlicet cum Episcoso Hipo regiae , qui de Advocatis de Vercellis erat, plura Castra habens, in terra Montis Caprelli , quae fortis sit ma potens 1l sortissimo Castro res fine Comitatus maxini posita cum Terra Ziglani , Villa Ragla , quae Terrae sunt Episcopi Vercellensis , intra dicta confinia . Et pars Guella Pede montium ipsis Comitibus Sancti Nartini adhaerebat praecipue cillustris P pinceps Acayae, Pede montium . qui propter ipsorum

Comitum nobilitatem, potentiam ipsis multurn favit , clave de praesenti , quoniam in ipsis Comitibus viget multa nobilitas , industriaci, potentia , praecipue in Domino Martino ex distis Comitibus, qui multa commisit, ut infra dicetur quo multa magnalia processierunt,in magnus reputatur apud iraedietum Dominum Comitem Sabaudiae per ea , quae inferius dicentur Adhaerebat etiam praedictis Comitibus de alperga universa domus Comitum de Blandrate an epicii, universii Comites de Maxino quae Domus in modicis nobilibus constitit respectu aliorum consorium , sed ditiores sunt ipsis , divitias habent ultra nodum . Quibus Domini de Solerio in Burnati cum universis partis Gibellinae Hiporegiensis Civitatis adhaerebant , nec non Domini de Perlo de Quarto cum universa parte Gibellina Vallis Augusta cum universa potentia Marchioni montisferrati , quae ipsos de Sancto Martino , in potuit . semper oppressit sic Marchio Saluciarum , in Gibellini Pede montium partem illorum Val perga in consorium sunt secuti. Dum autem

nova odia inter praedictos consortes haberent malos fructus parturire , quilibet ipsbrum cogitavit potentiam, vires necnon inimicitias in alterum exercere ista causa potior

fuit , quod praedicti de Sancto Martino , .sequaces tanti sunt, ut dixi , de personis, quod sua ipsis non sufficiunt;

sed volendo universi ducere vitam magnam , nece Tarium

fuit, ut aliena raperent. Et iam favente dicto Principe mul

405쪽

DR BELLO CANE PICIANO. 339

ta commiserant contrae praesentem Marchionem Mont laser

rati propter debilitatem dicti quondam Theodori patris sui in capiendo errasin Ca1tia ipsorum Gibellinorum

Cane picii , in praecipue Terras in Castra communia , ista quibus non permittebant aliquem Gibellinum nominari Nec mirum erat , quia Gibellini ipsi cultodire faciebant dicta Castra communia per eorum familiares si uelsi necessario habebant ita re cum eorum per nis , pro eo in Terris communabus faciebant uel si quae volebant . Vacante autem Montis ferrat Marchionatu propter mortem Marchionis Guillelmini proditori mortui Alexandriae sciverunt uel cum Principe Pede montium procurare , quod proditorie habuit per ambium ab uno Comites de lai drate: proditore Terram Caluxeni , in qua solus Guel fustunc non erat . Qui Princeps ipsam Terram Caluxeni circum circa murare fecit , tanta beneficia habitantibus in

ipsa dedit fecit . quod protinus Guel facti fuerunt ;

per quos tanti scandala sunt secuta , quod longum esset enarrare . Sed de recuperatione ipsius Terra suo tempore enarrabo . Fecerunt etiam , quod dictus Princeps Castrum

Dominorum Val perga cum Terra Ripae Rubeae habuit icabitulit Dominis de Valperga , quorum erat , quam simili modo murare fecit circum circa die hodierna propter servitia dictus Princeps in ipsa Terra amicos habet quam-V, 2 vis

4 Theodorus I. Paleologus marchiomontis errati , obiit anno 338. Bellum igitur ab AEario descriptum , post illud tempus , inchoatum fuisse Vides s Guillelmus VII. Marchi Montisferrati , quem hic Guillelminum Agarius nominat , a Civibus Alexandriae ejusdem subditis captus anno 29o., ει Carceri mancipatus fuit , in quo diem clausit extremum die . Februari , anno rapa Vide Memoriale uiui et in Uenturae Civis Astens R. I.

T. I. col. 68. vide ibidem norum XX. Vide Rhellum Italiae Saetae T. IV col. 63o,

406쪽

vis ipsam Terram Domini de Val perga recuperaverint , cteneant de praesenti. Quae non valentes Domini de Val- Perga sequaces tolerare , etiam consilio Domini ratris Ioannis de Riparia Malchionis Anconitanae Marchiae pro Sancta Romana Ecclesia quem vidi pulcriorem hominem aliquo viso sapientiorem , cujus Virtute Ecclesia. Romana dictam Marchiam Anconitanam recuperavit O-gitaverunt contra praedietos Comites Sancti Martini vindictam assumere . Et sit dato ordine in expensiis, quas dicta Domus Valpergae cum aliis Gibellinis an epici pro rata

paterentur

Anno autem currentes CCCXXXIX. 46h miserunt Ioannem AZarium satruum meum tunc Potestatem Cor- gnatae , in aliarum Terrarum Canepidi ipsis Dominis de Valperga subpositarum , Mediolanum , ubi ex stipendiariis ventis cum Domino Lod rixi Vicecomite a Verona Legna num de quibus dictum est supra accepit arbutas aer centum Malerbam cum plis cum firma mentium Uex proximorum firmavit pro faciendo guerram in Cane picio contra Domum Comitum Sincti Martini , in ipsorum sequaces. Quae gens pulcra fuit,in tota Theutonica. Quibus Dominum Nicolam de medicis de Mediolano in ipsorum ducemin Capitaneum decreverunt. Annuit praedicta scriptioni praefatus Dominus Ago Vicecomes, ut dicta Civitas Mediolani quam citius ipsis Emulis privaretur. Et si parva mora interposita cum praediet Capita ne eorum versus Canepicium equitavit. Et primo in Cane picio transita Duria ad locum uiscarum devenerunt ast enim iocus Castrum Guis carum in Cane picio, nec Domini hi sunt de Comitibus ipsis, qualitercumque antiquitus dictum Castrum

6 Uide quae dixi superius Nota LVI. cirectanem L ibique videbis

hoc , anno 1339. evenisse

407쪽

DE BELLO CANE PICIANO. 341

acquisiverintra sed sunt confoederati is amici cari Domi norum Comitum Sancti Martini, pro ipsis multa damna sunt perpessi. Quae gens cum ibi fuit , illam , dc Terram ipsam ceperunt, rubaverunt is cremaverunt , a strum finaliter expugnantes. Sed quia dictum Castrum muris excelsis est coronatum , intrare minime potuerunt , sed universa extra muros taliaverunt , prostraverunt, diruerunt . Et dei inde dicta gens transactis pluribus diebus intravit Rivarolum . Ei enim Rivarolus Terra Communis , in qua erant duo Castra , videlicet Castrum algrati cum Turri rotunda apud ipsam Terram construetiim, Sit quarn Dominus Marti aus de gladio , potentia premissi Principis, muro circa Caluxenum , c Ripam Rubeam fabricavit Aliud in Terra ipsa erat Caitrum antiquum , posset Iium per complices Dominorum de alperga . Habitabant enim tunc Terram Rivaroli homines sexcenti ad bellandum aptici est in medio planiciei Canepicii apud Orcum constituta quae Terra victualibus , Zardinis, Maliis fructuosis quaslibet Lombardiae antecellit . Quod esset plena victualibus, non est dicendum; nam per praedictos nusquam potuit evacuari . Omos autem omnium Guel forum exilientium in dicto loco diruerunt,in combusserunt, devastando quaelibet moenia existentia extra Castrum algrati. Et ibi machinando Castrum diu steterunt sed ea vice ipsum minime habere potuerunt

Deinde iverunt Montalengum est enim Castrum Montalen gum in eminentiori loco planiciei Cane picti constitutum, sub ipso Burgus Saneti orgii in planicie constitutus apud Rivarolum ubi habitabant homines DCCC. armigeria nec ullus de ipso Burgo issare poterat , quin a Castro Montaleiago videretur , quod Castrum erat unius pauperis Comitis de Sancto Martino . Ubi dum essent illi balistarii is pedites de Sancto Orgio , tamquam capitales inimici coeperunt dictum Castrum, ive ipsius exterio

408쪽

ra viriliter debellare ex quo defensores tam voluntarii est verunt , quod mixto bello , intra Fortaliciam , cum voluerunt, se reducere nequiverunt sed retrocedentes perdiderunt aralia; mi bellini Sancti orgii simul, semel

Guelios occidendo intraverunt. Et dictus nobilis senex cum paucis etiam Vulneratis se recepit super Turrim in ipso Cailro existentem. Et Statim cum ipsis inimicis pacta celebravit, quod nisi tertia die sequenti subsidium haberet ta-l quod dictum exercitum posset removere, ipsis de San- esto orgio Ortalitiam ipsam traderet . Et eam tradidit nec tempore praesenti ipsam recuperavit Sed per Dominos de Sancto orZio ipsum Castrum Cum magna cautela custoditur . Et omnia , quae in ipso loco erant , subito suerunt de robata

Et sic ipso Castro capto Oirum devenerunt. Fit enim Oirum Palatium unum maximum in maxima Fortalicia positum supra Montem apud Sanctum orgium cumiti finitis expensis fabricatum . Quod Castrum qualitercumque fuerit acquisitum , non est de aliquo jam letorum Comitum cui alta dederunt in minime habere potuerunt; sed pacta celebraverunt , propter quae pauperes facti sunt, Vastalli Domini Marchionis Montister rati; nec deinde parti Gibellinae offenderunt Deinde venerunt Sperat Onum , quod Castrum est Dominorum Comitum Sancti Martini apud Caiugenum super monticello supra ripam Lacus and a Constitutum, dure cum peditibus Mazari proeliantes , ipsum ceperunt , universos in ipso reperto Occiderunt muros diruerunt, in quo usque nunc nemo habitavit . Deinde iverunt Sanetum Belegnum δε ibi , quia carer fortalicia, intraverunt: qui Locus est Domini Abbatis , copiosus in tantur victualibus , quod nusquam potuit victualibus vacuari , in quo CCCC homines habitabant in infinitum copios . De-ande venerunt avriam , est enim avria Castrum in pla-

409쪽

DE BELLO GANE PICIANO. 343

nicie conflTuctum apud Rivarolum Dominorum de Sancito Martino Villam ipsam Ceperunt, Wrobaverunt , combusserunt , Castrumque ceperunt , sed ipsum non di-Tuerunt , pro eo quod erat Dominorum nepotum Do mini Henrici de alperga parvulorum , pro quibus Castrum

conservarunt

Deinde venerunt Castrum Frontis extra Castrum Omnia rapuerunt, deliruxerunt . Castrum autem id habere non potuerunt , quia erat forte nimis , loco eminenti apud Ripam rubeam constitutum a Deinde iverunt Varbaneam 7 ibi concordium fecerunt tale, quod deinceps Terra ipsa partem uellam Olli reduZit Deinde iverunt apud Terram Pontis , cibi cum universis de orgnate , quibus populus in Ombarda non est parci

ubi Castrum unum erectum super saxis super flumine O cim in principio Vallis Pontis, ubi tria Caltra erant , videlicet unum Dominorum de Ual perga cum Terra Pontis, alia duo Guellarum Comitum Sancti Martini . Quae Castra assidue machinis se Lapidabant , quoniam in brevi spatio erant is prope inclusa. Et tam vitaliter potenter ipsum expugnaverunt , quod in Cassaro 8 artificialiter intraverunt, deinde pactis initis universum habuerunt, dimissis eorum bonis ipsum subito cum infinitis laboribus diruerunt hi te orgnate, excepta uni staglia turris , quae ibi remansit , quam nullo modo diruere potuerunt . Et sic illa duo Castra remanserunt , videlicet Castrum Thelari , quod valde per errandum ex Comitibus Sancti Martini , a suos ex siuit custoditum Castrum Pontis, quod per Dominos de alperga, seu eorum facto

8 Quid Cassari momines intelligendum sit . iam dixi superius mota CXIX. , relege , quae ibi dicta sunt

410쪽

res exstitit mirabiliter custoditum , machinando diu Cainstrum Thelarii Castrum Pontis, in quo Castro Thelarii semper machina stabat erect . Quibus durantibus major Ioannes de alperga ex ipsis Comitibus is dictus major ad differentiam alterius minoris Ioannis, etiam Comitis in a perga , cum magna peditum quantitate 'alistariorum , Vallem Soanam , unde procedit dictus fluvius Orchi, intravit, quae Vallis communis ei ipsorum Comitum Satasti Martini Gai pergae, suo studio curavit habere Caitrum Perticae in capite Vallis superioris Soanae mirabili casu ereetum , contra quod Castrum nihil posset excogitari, cum sit ejus fabrica per milliare in ripa excelsa, in medio rupis sit introitu dc est tu tris transiit uim introitum Castri habens is custodiens , per quam necessarium est transii recli custodito introitu custoditum esset Castrum id , contra quod nihil posset michinari; sed per consequens custodito transiit sive introitu ipssius Castri Perticae, nullus etiam posset exire . Et pro eo gens illius Vallis quae

vult salvari ea in dicto Castro reponit, cum ex custodia quatu' virorum homines universi Mundi dictum Castrum Perticae non intrarentri nec alia cautela posset haberi, cum taleata dictae rupis descendat per milliare unum ultra

Quo astro capto , ibi faventibus hominibus suis di 'tae Vallis, dictum Castrum tamquam sibi inutile ipsis hominibus commendavit. Et id deinceps homines assalli dictorum Comitum tam uelphorum , quam Gibellinorum , ipsas asses ceperunt tam caute cuitodire , quod nullus ipsorum Dominorum , durante guerra , intra vitri sed annuatim ipsis Domini. , ut consueverant, respondebant , non ultra propter quae dictae Valles a praesenti guerra deinceps extiterunt conservatae, legales homines fuerunt alterutri Dominorum.

Post aiatem praelictae detestanda praedicti de alpergaeum uni versis peditibus partis tabellina simul junctis, ruse

SEARCH

MENU NAVIGATION