Bartholomaei Riccii De imitatione libri tres, ad Alfonsum Atestium principem, ...

141쪽

omnis oratio non vitiosa consumitur : nam grauem iteram mediocrem,tertiam extenuas tam vocamtu . nam cum mediocris exprima,

tertia nascatur laturae ordine tertio in lo- coponi magis debuit .id quod Cicero facit,ut νait. Orator; autem si qui ita numerat plura xenera, ut alios grandes,aut graues,aut copiosos alias tenues, auisubtilis,aut breues: alios eis interiectos tanquam medios putet, c. Tametsi madis verm is est naturae ordo,ut hu-rnilit, primo in loco, mediocritas in secundo, in tertio amplitudo tonatur. 2uem ordinem

item Cicero seruat in oratore natura enim coparatum eiF. t omnes res magis ab initiis

suis, a quas eunso ad suum summum perusniant,quam continuo quasi montes nascantur, nde ad colles postea ad planitiem demittatur. Gnato Terentianis e liparasitim hic cum insolentergloriaretur cum sui ordinis quoda sam iam confecJose facile vi Iam quaerere , ac eo ventum esset, bise in laret coquis, piscatoribus , laniis fartoribΜs, reliquis eius:-neris hominibvirratissimum esse sic inquit. Concurrunt lati mihi obuiam cupedinary,ca- tarsi,iani, Coqui, Fartores Piscatores,aucupes, Quibus, resalua, sperdita profueram,

142쪽

D E IMITATIONE

is Salutant,ad carnam Heant,adu rura lulantur. In quorum postrem mersu ordo metis postulare idebatur,ut diceret. Salutant, ad- Dentum ratulantur,ad coenam vocant sed arra ecuitu diligentisimis et xtri spersonae rationem adhibes, cantinuo secund in loco caenam posuit,quam irriue earum mire Mρυπς ςs Usst. Prop/nit Cicer in diuinatione . εο Verre quoJa efendenria accusandum descenderit,cum iudices intellexerint quamobrem Variat, ct res nihil esse miraturos. accusationem illam sibilotius, quam cuiqua omnino delaturos . quam propositionem cvmposea exequitur, praeposere Cicero agit. nam et secundo in loco propos erat eam primum absoluit.deinde ad priorem redit id quod ex arte factum maxime consat, nam si Prota, atque ex ordine rabasset se tu ea acc- satione Caecili esse anteponendumlari ratio-ntprebήtum si,dit ex defensire honeste accu sntorsa tu esset, quia concesso id , quod hanesJim quam Caecilius,accusareposset Was-m mulc cedi videbatur recte efima defendendo

i iu

143쪽

imam scenam , Emque bene longa idponat. commodissime,quam quidem arto liberam ius tutionem poeia omnino magis sibi en dicare idetur,nam quae longe etiam poI euenerint, primo in sic narrando, occupet, ac his perfectepera lis,ad quae prima gesta fuerant, er-όecresse reuocet dicendo,totum ex artifciosa cit .capta Troia primum es , pererrat deinde

Aeneis maria omnia,terras omnes, agit tamε praeposere Maro,cum rem eam exequitur. Ccra tinuo enim ab erroribus exorditur idq; cum ex

insula Sicilia,non autem a Cia soluisset,deinde ad Troiae excissi si commode reuertitur. In ea vero magis cum natura consentire videtur clim primum proponit deinde inuocat, postremo narrat nam qui secus faciant, aut nulli Dut, aut si qui sunt omnino , quam re te faciant ps viderint praes rtim in ipso totis operis initio ut Maro in Georgιcis. Quid faciat latasse l. quo id terram Vertere Mecoenas, imisq; adiungere vites, Conueniat, quae cura boum, qui cultus habendo es, Sit pecori,atq; apibus quata experietia paruis Filiue canere incipiam. Quibus esibus de qua dicturussit pocia proponit sequitur Deora in-uscatio ex eo loco. Vos o claris. mu , I simi. ub.cael. qira ducitis annum,

Lib. alma Ceres. C

144쪽

IMITATIONE

Et reliqua, quo si rem ipsam Ireditur' 'di si a viro nou gelidio tam cum montibus humor

Item tu fecundo eiusAm operis libro satim

ho modo proponit,

Nunc te Bacche cauam,nee nous luestria tecis Vir ita,n prolem tarde crescentis livae. Deinde Baechum inuocat, cum sequitur. , II cpater o Lenaee, tuis haec omnia plena. Postrem inde narrationem ex rditur. . Principio arboribus varia est natura creandis.

Πῖ tamen bipraeludere aliquid illi quoque concessum esὶ quemadmodum Maro jecit u Aeneidis sue uitio, qui pro itioni quat sorcarmina praecinit atque ita, ut ea etiam cum prositione coniunxerit, dicens. Isi ego,qui quos .mod. auena Carmen gr. Il. is coeli, Vt quamuis auid parerent arua olorio. Cratum opus agricolis. At nune horrentia Martis Arma viritaque cavo, Et quasequuntur, quousque xeniat ad iuua catione qua totide versib exequitur,dices, M inibi caus. mem. quo. num. o. Quid e do. N. de tot. e casansilie.M.to as .ia.

vino Lin

145쪽

Imp. tanta ne animis caelest. irriCui statim adiuncta Ll narratis, cuius in . tium hoc e l. Vrbs autiqua fuit,larii ten .co πλNςq- eg quequa se arbitror qui Lucretia mihi temere obiiciat, quem tame ab inuoca tiave exorctum se passim legunt, hoe modo. Aenea si renitrix ,horninum,diuus voluptas , , Nam aliud huius initium adducit Vares,ca agit de lingua latina jd autem es tale, Aetheris, terregenitabile quaerere tempus , IIactantum illa,caetera adhuc desiderantur,

sed hoe dintribuendi instituisi tu veris xt di

cebam initi castissime custoditur, atq incorrupte conseruatur,in medio autem si quid susveniat. erte nos item eo enim in lac liberior institue i rati esse videtur, quea OB Maro in VII. Aeneidos facit, qui musam,qirages Italiam teneret, qui e rerum status esset, cum si Iuc Aeneas appulit, Ῥt sibi demqn Det, prima rogat, stande proponit, po Hemo narrationem Ofam exequitur,sic enim ait. Nunc a e qui rege . Erato, Ma tepora rerum , Quis Latio antiquo fuerissatus, aduena classe Cum primum Ausoniis exercitio appulit oris, Expediam, prima reuocabo exordia pug ae. , Tu vate , tu diva mone. dicam horrida bella, , Dicam acies,actoso armis iv fuvera rege=, is

146쪽

DE IMITATION go Drrena si manis, tot quesub arma coam, Hesperiam,maior rerum mihi nasitur ordo,

, Naius opus mouea. Rex arva Lati ,et urbes

Et quae sequμiu reliqua. quo in loco a naturali illa inuetituendi ratiam disce it, id, uod etiam Usicit in decimo cum ex niuersa Hetruria,qu coegerat Aenea. xiiia,eII di L.

Du,ait enim. , Pandite nune Helicona Deae, cantus es moriere,

is Quae manus interea Thuscis comitetur ab om, Aeneara,armeis rates, pelagoque vehatur. Quo in lico inuocans nullam explicuit narrationem,quemadmodum supra ,sed ea, quae in in carisne indicabatur,contentus, rem ipsam

Ugreditur hoc modo. , Masilam aerata Princepsscat aequora Uri, is Sub quo mille matuti iuuenis,qui moenia Cluue Et quaesequuntur ad omnium copiam plenad friptione Pari ite ratione facit cui de vi bi agit in quarto Georgicorum sic enim ait, misi Deus hausimuse,quis inobis extudit arte', Vnde noua ingressus homi in experietia carpit. Quae inuocationis loco dicta possunt idπι sequitur autem rem ipsam,sic agens. , rasor Arist. rufugiens Peneia tempe. Et relitu ad operis em. Pari item ratiam ut in IX. cum Turni segetiosa Ias δε-

147쪽

cturus,rub et fani rogat,visibi lagois res canenti feliciter adsit sic enim ait. Vos o Cassive precor asi irata canenti. Quis ibit erro strages, quae funera Turnus Ediderit, quem quis ueritrum demiserit orco.

Et mecum inrentes oras euesui te belli.

D meministis enim diua,et memorare potestis. Deinde sic a Treditur. Turruerat,as.sul ectu, 6 ppotibus artis. Ea quae sequutur,ut in dis cisi. mis rebus explicandis quibusque Deo sit opus,etiam in meis da vere liceat eius opem inuocare. Qusd Savadiarimo acute vidit, optime es executus insecundo libro de Virginrepartv. nam mad Chris ortum perueni et,re magnitudine copula enim maius,aut etiam tri utum D ductus

se musarum epem implorat. Nucage, Casa j qua vi qua audita sub antris is

Ni Uarisis choris celebrata, AEut cognito Phasiaci, Expediam. Vos secreto per devia colus, , Caelicolae, vos si merui monstrate recessem Intactos ventum ad cunas, oe gaudia coeli, Nirandosci orsus, tectasonantiasacro Varitu sat ferrepedem,qua vulta priorum ,cb iasin oculis alum meseia nostri . Stasiue natura se arte in consiti,cndo se- Paris, illud tibi etiam atque etiam Histento

148쪽

IMITATIONE Histentem rationem adhibeas eiq; ni inpumis etiam atque etiam obtemperes. Reliquum autem est, ut locutionis formam persequamur ad imitaniam, qua νυοper fecto totius imita risui fabricam a nobis habebis absolutam.

Alsonsum Atestium, Principem,

LIBER TERTIUS.

sa si me , qui de imitationescribam, hoe loco quem sequar imitari , habere nemine , qui ex distributionis meae tertia parte librum separatim mihi consciam, cum haec quoque pars reliquas duas partes co-tinenter sequi, a coluncte concludi magis δε-berem ne ameti hic liber, haec quoque tertia pars arce set δε tu magnitudine longior excreui et oculisne ab inuentione, et dis sitis-nesei xissametsi ea locutionis quoque auctoritor, isque Um est iu dicendo, i non dubite quin illa,quod ei amplius attribuerim jacile suum defendat,atque tueatur, iamque have institue lorum librorum rationem etiamta

149쪽

γLIBER III. II liberiorem pari sit ratione comprobatura. Sane inuentio rerum omnium in dicendo 't

etiam in agendo est princeps, neque dis stio

nullam exsu ordine orationi j si venustate, atque decorem affert at ea na locutionis is,

atque irtus es. is nulla adsit, quicquid prudentissime inuenias, quicquid insuum ordine optime constitui,qua si postra virunque eqsicere,idearis sin autem rudis, atque infavs. nec quae sua dignitate cosset plurimi, de Ῥtro que tuetrahatur, cesse sit .m ea autem ipsa, qua de nunc agitur, imitatione , quantum haec etiam aleat, quantum principatus obtianeat. dfacile declarat ina cum imitatoriis xime prouidendum sit,ne adiena magis surriapere quam imitari videatur, id illi inprimis haec loquendi lirtus Optimeo prouidere , cauere potest .sic enim hae aptes belle, sic ro Ie,quicquid uit,tu alienam faciem trafer atque conuertit, ut quae prima fuerit nulla sentiatur ac quemadmodum apes,quae I secu-Ios,herbulas ac quicquid imbiberint roris , suum nouum corpus ita consciunt, it nihil horum exsat ex prisina aut forma , aut materia sic haec nobis alienim virtutes, a

que sententias ita suo studi , suaque arte conscit, atque condit suaviter o pristinae formae nihil agnoscatur, vestrumque id ast

150쪽

DE IMIT ATION Emaxisne inised ea nobis apte compararit,aticostraxerit .vt omnibus hisce de causis tertius hie de locutione liber ex secundo sine dicta tuosa accusatione nasci potuerit . Sed quoniam locutio non a nobis, verum tota res aliena aliunde estpetenda a multae res quotidie raperiuntur,atque adeo assidue reperientur,quae nomine careant latino,ae etiam multo plures ilia sint quae non:znome a Tae, etere aut prorsus amisso aut saltem bis tu rato, trum nouis rebus a nobis refcte feripsit .men lutinis,aut nouis nominibus pro latinis diti possimus, aut si neutrum permittitur, quid tum agendum it, cum earum usus veniata rius est dicendum deinde locutionem ipsam plκnius absolvemus. a quod ad res nouas latino nomiane appιssandus sane multi non desunt, neque 3 imperitissimi miri,qui Ciceronis an toritate id ibi licere magnetere contendunt qui in principio terti libriste Finibus bonorum, madorum Isic in hanc ait sententiam. Stoicoris autem non ignoras quam fit subtia, te, vel spinosum polim disserendi genita, idque D smyκcis tam magis nobis, quiboc etiam is erba parienda sunt , inponenssaque nouisi, rebus nemina. Quod mera ad res veteres quoniam ua eademque plaga trnuque