장음표시 사용
341쪽
Augustinus superauit, sed & veteres aliquot virtute do πιυ- ctrinaque adaequauit. Diuus enim Paulus,vas illud electionis Tito Cretae, atque Timotheo Ephesi Episcopis, exemplis optimi Ecclesiae praesulis adumbrabit: quem omni reprehensione, notisque ignominiae carere oporteret. Ei potissimin trestias res inesse oportere tradit,Dominam, inure,er auctoritatem: de quibus cum breuiter disseruero, finem dicendi faciam. Quis igitur hoc homine nostra parentumque memoria doctiori quis omnis antiquitatis, etiam Ecclesiasticae, peritior: quis in docendo, scribendoque diser. tior3 QMd scriptorum genus sacerdoti necessarium, non attigit: non ad unguem tenuit, non litteris exornauit3 C la. mant,dc pro me testimonium dicunt tot scripta ab illo prudenter, accurate cogitateq. meditata,& ad veterum normam reuocata. Quae idcirco consu ito praetereo, quod ea vos colligere, animoque repetere, sunt enim in promptu, manibusque gestantur, possitis.Taraconensium enim Epiccoporum Decreta illustrauit, Poenitentiaeque Canones edidit. Synodum adhaec Episcoporum nuper in hac ipsa aede sacra coegit, utiliterque multa sanciuit. Iustitiae vero' eius publica haec documenta habeo, cum in ciuili Repub. tum Ecclesia administranda. Raros enim dc nisi natu iam grandiores vitaque caste & innocenter acta probatos altaribus admouebat. Q tantum abest ut vitio verti, ut sumae etiam laudi atque constantiae tribuendum censeam: censetque omnes, qui ordinis sacri, mysteriorumque Eo clesiae dignitatem, maiestatemque animo perspectam lia. '-- - buerint,meminerintque auitis illis Mincorruptis nascentis, M. Du- Ecclesiae temporibus, via sordibus cum auaritiae tum libi. dinum alieni ad altare, remque diuinam accedebant: sic plerumque munus hoc arduuin per se ac dissicile Sacerdo. P ut m in iij & Episcopi, fuga in loca sola vitabant, primi illi heroes, homines diuini, a Gregorius, b Chrysostomus,c Martinus I
pis. i. . at Ambrosius, e Augustinus, ceteri. Nonnemo etiana,Vt accepimus, ne acris, imibus se indignum esse iudicabat initiari in vita. cogeretur, abscidio pollicetdextero, ossicium declinauit ' Paulus etiam Timolneum, collegam paene suum tinerum:
342쪽
que comitem Ahortatur: Maseriis, inquiit, nemini impas. ris, neque communicaveru peccatu aberis. Te ipsium c um custisti.
Significans fore, ut si temere quosvis ad iacta, illotis, quod
aiunt, manibus pedibusque irrumpentes, consecraret, ut eiusdem criminis reus sit, scelerique participet. Integrum itaque & incorruptum a muneribus se seruet, hortatur. Quin & Ethnicos maiore religione in suis detestandis idolorum fieris vlbs deprehendi: Aristoteles enim in eo quem conformabat optimo Reipub. statu non adolescentibus rerum imperitis & Glutis, ted senibus cultum rerum sacra. rum demandandum, qui sacris operentur, suadet. Quid non, corrupto hoc seculo, facere par est Doctos itaque, qui rari admodum in soris, dc natu grandiores, castos cientque sacris admouebat, quibus opus esse maxime vide. retur, ne inutiles ventres alerent bona pauperum: ut hi in lege Domini meditarentur die ac nocte, litteris imbuti: hoc agerent, Deoque toti vacarent, precibus, ieiuniis, seque a vulgo, vi iisque abducerent. Profanos itaque iure arcebat a sacris, proculque abesse iubebat, ossi, inquit,
fanum vultu, o arceo: Favete linguis.Nimirum nascentis E cclesiae, quae,quo propius aberat ab origine, eo verum acutius cernebat seueritatem,continentiamque reuocare studebat. Valeant igitur, valeant, qui ea calumniantur , quae summae sint laudi tribuenda. Nunc reliquas virtutes perstringamus. Quanta in eo Praesule integritas: nihil ut gratiae , ne in proximis quidem agnatis , Vmquam tribuerit Tros, Tyriusque illi nullo discrimine habitus. Quanta teperantia in victu, cultuque corpori si quanta comitas de morum facilitas 3 quanta grauitati coniuncta humanitas quanta in rebus maximis ac dissicillimis aggrediendis, gerendisque animi excellentia, ad exitumque perducedis co- stantia. quanta in iuredicundo aequitas. in prouidcdo acu men in omnibus deniq. rebus aequabilitas Idem semper vultus, siue aduersia, siue secunda inciderent: eadem frons, eademque mens. Nemo domesticorum viginti retro annis iratu vidit, adeo domitas an imi perturbationes habebat. Castitas vero tanta, ut feminam numquam credatur atti-
343쪽
gisse: cuin libris enim fidis idalibus, assidue colloquens,o vi viri, commerciumque matronarum deuitabat. Singularis vero praedicatione digna maxime,semper exstitit in pauperes beneficentia ac liberalitas: quos dc audiebat ipse libentissime stipem postulantes&quaeritantes de inii ria potentiorum: quare a congressu suo arceri prohibebat
quod CH RixTI membra esse praedicaret, eiusque personam hic sustinere: se bonorum Ecclesiae dispensatore mesta
iac vitulu, non mancupis,sed bi tantum datur a principe illo Deo mos in. L 3. in quo via tu movemur,ersumus.Ei subducenda ira ad assemes I extremo iudiciν die, quo omnes nos marus atri ante tribunal α soponet. Hi sermones illius quotidiani, hae cogitationes, hic mens defixa, humana omnia, principumque amicitias, quae donis alitur augeturque facile contemnebat. Calices itaque dc vasa argentea pignori opponi: libros etiam quos& optimos,&innumeros pecunia sua undique collegerandi tamquam mutos magistros, auro cariores habebat, alienari iubebat, si in annome caritate pecunia deesset alendis pauperibus, quibus hic ager, ut sitis, ab udat. Hac vero,quq vera est, liberal itate ne singula, quae sunt innumera, consectari videar, essedium est, ut tam inopsa pecunia decesserit Augustinus, ut ei, Diuo Augustino, quem sedulo, ut no-Vugi. mine, sic&re ipsa vitaque exprimebat, vix suppetat sump-- - tus quo efferri non este queat. Thesaurisabat nimirum in Mo,. ubi nemur, me tinea, da Num opibus adferripia2nt. Auctorit ' te denique, quod tertium caput propositum erat,tanta valuit , Iustitiaeque fama, de qua &alterii me ciuilis Reipubia.
exemplum allaturum promiseram: ut etiam aduentus sui nuncio expectationeq praedonesagri Taraconcsis omnes.
terrue rit, fugaritque. Quis enim antea vicus satis tutus ab illorum iniuria videbatur; quis non ager grai Iantium sica-ixiorum insolentiam tbrmidavit quis, quaeso, iter faciebat, qui non se in latronum fore potestatem timeretὶHic Anto-nIM, Vt alter Hercules, monstrorum domitor . Augiaest bulum perpurgauit: agnu lolio de Zi Zanus, Ora omne monstris liberauit. VtenunSoItenebras radiissuis disciuit ic adb
344쪽
IN FUNERE AN T. AUGUSTINI. 333
uetu suo agru latrociniis infame pacavit. Alij captiui latrones adducti vinctis post terga manibali, ultro eius sese potestati dediderunt: poenas plerique more maiorum dederunt. Pro Deum immortalem' tantane unius hominis, ecquidem togati, in studiisque educati incredibilis virtus,famaque Iustitiae, dc seueritatis, tantam tam breui tempore
lucem, tranquillitatemque Reipub. adferre potuiti Eadnunc Pompeius: qui suam in bellis coficiendis celeritatem summam iactabat; quod intra quinquagesimum diem bellum piraticum, cum Cilicibus praedonibus,& graue,& periculosum cofecerir. Cedat huic Antonio, quantum arma togae, de laurea laudi Ciceronis cocessit: noster enim citius agru hunc latrociniis, furtis, rapinis, stuprisque infectum purgauit, ignominiaeque nota exemit. Ignoscebat qui deliquisset prudes, nemini, ne quidem si nobilis, si proximus
cognatus is esset: ne & quid ipse tale posthac committeret&ceteri essent ad iniuriam tardiores, a flagitiisque excplo deterriti, abstinerent: Ratus, quod res est, non posse alios in officio cotinere eum, qui se ipse non cotinet ab avaritiae sordib. M cupiditate: neque seuerum esse iudicem in alios pos e, qui sibi ipse non imperet, nec animi perturbationes domitas habeat, neque alios in se severos esse iudices velit.
Erat adhaec, quando de id ad auctoritatem conciliandam pertinet, summa in eo corporis dignitas, statura procera,cgregia corporis membrorumque habitudo: robusta ad extremam aetatem valetudo ac firmitas. incessus grauis in aspectu grauitas comitati coniuncta,in sermone lepor concinnaque breuitas. Iocis etiam urbanis interdum & salibus
uteb itur, sed cum litteratis hominibus. Ocelli perexigui,
dc flava coma: hebetata,vt fit, assiduis lucubrationib., oc lorum acies: vitreis itaque perpetuo usus est. Denique toto corpore ea dignitas eluxit, quam imperio dignam Euripides iudicauit. Teae igitur appello, Antoni: est enim, δες , ut credimus, in morte sensus: quando est hoc in more positum, institutoq. maiorum, ut qui bene de Repub: meriti,
vita sancti essent, pro su nere laudaretur uesicuiquam iustus honos Episcopo in morte habitus est, si cum L
345쪽
erymis persoluta sunt,nulli iustius,quam tibi mea quidem sententia postremum hoc ossicium deberi videatur. salue igitur & vale. Dissicillimis Reip. temporibus extinctus es. rebusque ereptus humanis, ne ad interitum festinantis patriae Caesaraugustae, intestinis bellis adolescentulorum opera labefactatae, ruinam videre, & grauissimum acerbis simumque casum lugere cogereris. Ad caelestem nimirum
patriam festinabas: quam multis ante annis animo praeceperas: aeternam illam beatitudinem, qua beati aeuo sempiterno fruuntur, assiduis votis exoptas; quam nec om vini, nec auris audiuit, nec in cor hominis venire potuit. Te, te igitur
postremum appellabo, Antistes optime, iis verbis, quibus
M. Varronem tuum, togatorum doctissimum M. Tullius
olim affatus est: & Diuum Isidorum Braulius patriae tuae
Episcopus: quos tu singulares viros unus hac aetate repraesentabas. Trinos tibri in orbe or urbe peregrinantes, errantesque tamquam hosites, quasi domum deduxerunt, utpossimus aliquari qui, subie stemus, agnosere. Tu aetatem patriae, tu descriptiones temporum; tu sacrorum iura, tu sacerdotum munera, tu domesicam publicamque disciplinam, tu sedem regionum, or locorum; tu omnium diuinarum humanarumque rerum nomina, genera, o cia,
causas aperuisi: plurimumq. aoctis hominibus, omninoque Latinis eris luminis attulsisti, o Iuri cum Diuino, tum ciuili facem rupli. Et quoniam nemini vestrum,auditores, meus dolor concedit, nunc de me confitebor ingenue: equidem ita huius viri morte sum affectus, ut nemo unquam unici filij mortem magis doluerit, quam ego huius viri; ita de me, bonis'. omnibus merito,ut parentis loco,dum vixero,sim habiturus, Deumque venerans assidue, bene precaturus Manibus tanti viri: cuius ego sermone biennium totum ita
cupide fruebar, quasi iam diuinarem, id quod euenit, illo
extincto,unde lata discerem fore neminem. Maxima enim
in illo, ut dixi, cognitio an liquitatis, summa scientia I uris antiqui, Legumque Romanarum & familiarum: multae in
eo, Ut Romae natus videretur, litterae,& elegantia sermonis Latini. Ciceronem etiam senex legebat assidue, ut eloquentiae principem. Iuris vero tanta in eo accuratio, ut ve-
346쪽
terram aliquis praestantissimorumque prudentum, Paulus, Vlpianus , aut Papinianus ab inferis exstitisse, ac reuixisse, vel animam, ex Pythagorae sententia, recepisse illorum videretur. QMnto porro historiaru, antiquarumque rerum Graeciae LItaliae explicata cognitios Ius Pontificium de Civile ita illustrauit, noc adolescens, senex illud, ut principem tuam Iurisconsultorum, nostrique aevi florem delibatum uno ore gentes omnes praedicent. Memoriae prodirum in Catulum, clarum Romae oratorem, cum de belli Cis in M--
Mithridatici quod*genere necessarium. magnitudine
periculosum, magna varietate terra, marique gestum est)imperatore deligendo ageretur, qu siisse ex populo Rom. num Cn. Pompeio o aponerent, siquidisi visaepe militia, humanitin accideret, in quos messent habituri' eo ipso die sui de Magno iudicij ac pietatis hunc fructum retulisse,ut uno omnes ore ciues, In ipso vnossem habituros, responderint. Sed nos tanti viri iactura, hoc amita patrono, hoc parente optimo sublato, quem respiciemus 3 quem appellabimus
Te, te inquam, Ioannes Teresit qui iam Dertusanus Episcopus designatus cum esses, hacque commodum iter haberes, peropportune accidit, ut Antonio in morte postrema illa ossicia exhiberes, Ecclesiaeque Catholicae matris nostrae Sacramenta illi conferres omnia,quibus iuuari morituri, more maiorum, solenti Ille vero,ut spero&opto, in beatorum sedibus ubi summa felicitas est, Dei Opt. Max. aspectu assidue perfruetur: quem quidem nunc tantum vi-
demus in specu lo & aenigmate, illic autem facie ad faciem, sicuti est, videbimus. Equidem, ad me quod attinet,si pro
immortalibus eius in me ossiciis parum cumulate satisfecisse cito videar quis enim praestare hoc possit quaese a vo. bis, auditores, obtestorque, ut de ingenii mei tenuitati, &breuitati temporis mihi ad me comparandum dati,dadam esse veniam putetis, dum & aetatis incremento, dc uberiori anni prouentu, studiorumque progressu maiora a me pietatis officia mortuo debita. de vitaissius sancte innoccieris. acta, scriptis' ue ad immortalitatem comparatis, longe hincopiosiora exspectare possitis. DIXI.
347쪽
Mortalis cum sis, mortuo bene precare.
348쪽
in obitum AN T. AUGUSTINI V. C.
SI c c iN E me liquὐ verum iam sede receptus ANTON o nimis hoc flebile risidium iVi colui que senem cero pectore, campos
Sic utinam accedam μω ad Elysios. Aeternae ergo mihi lacrymae vita manebit, Dum veniente die, teque abeunte voco. Namque iaces flos, ac decus aeui, viri que se octage Hesperiae, qua Sol occidit atque oritur. Vixisti, antiqui o Iuru, Legumque facerdos. Iusum, orcana desisseruere solum. Lugete o Celtas miserentes nomen Iberi: Namque ferent, vereor, saecula nun panem. Sitque super tumulo, Pario de marmore, carmen ιA sera dinam posteritate legi: HIC si Tvs EsT ANTON rus: heis, angu apererror Templis Dei, o volitans docta per ora, iacet. Carpe, viator, iter: Oneres. dis, omine fausto. Dum luxin venit Iudicy, uma tenet. Annuadumfacies, Voluens iusta,parenta:
349쪽
Archiep. Tarraconensi partim conscripti, partim illustrati.
I. Qibus humanitatis dia istis grauit. IN M.Terentium Varronem De lingua Latina Emenda tionum Nolae. Romae iSIT. In Sex.Pompeium Festum Nolae.Venetiis &Parisiis Familiae Romanorum xxx. cum Fulvij Vrsini Familiis. Romae a177. fol.
Dialogi undecim, Numismatum Graecor. Roman. & HL span. Antiquitatum item, & Inscriptionum veterum, Hispan. sermone scripti Tarracone Philipp. Me8 117s. in V cum figuris aeneis Romae incisis. Bibliothecae Ant. Augustini librorum manuscrip L Graece&LatineIndo Tarracone, Philipp. Meij. 1386. in M'II. inibus I s Civi LE E iuuit. EMEND A Tio Nu M&Opinionum Iuris Ciuilis libri Hii.& Ad Modestinum, siue de Excusationibus libertingularis:& Ad Laelium Taurelium I. C. de Militiis epistola. Venetiis, Lug. & Basileae, sol. De L E c i, v x & SenatusconsultisRom .in V Romae I 8 εc Parisiis sol. IJ8J. De PR. op Riis nominib Pandectarum. Tartac. Philipp.
NovELLAR vM Iuliani Antecessoris Epitome cum Notis,&Constitutiones Graecae, eodem Augustino interprete. Ilerdae in ὀφ a167. dc Ba .ses
350쪽
III. inibus Iu s Caminum, resue nexomauit Antiquae Collectiones DEcRETA LavM, cum eruditis Notis. Il erdae, fol. Canones Poenitentiales,cum Notis eiusdem,Tarrac. I 81. α Venetiis in Q Dialogorum xL. De emendatione GRAetior, libri duo.
Constitutiones Prouinciales, item &Synodales Tarraconensium. Tarrac. in Αφ'
Breuiarium, Horae, item & Ordinarium Ecclesiae Ilerdensis. Ilerda . EPITO ME IvRis PONTIFI cI v ET ERIs, intres partes, De personis, De rebus, & De Iudiciis. quarum prima pars edita. Tarrac. iJ86. fol. IIII. LiBR1 nondum editi. Secunda de Tertia pars Epi TOMAE IvRis PONTIFI cIv E T E RI s. Et N otae in aliquot Titulos partis iam editae. IvRis Po NT1riCi r INsTITUTIONES.CONCiti A Graeca&Latina, cum HisTORIA, Scholiis, variisque Lectionibus. In PANDrCTAs Florentinas INDEX verborum omnium, dc variae lectiones. Ad HΑDxiΑNun liber singularis. Item ad E D i c T v M. FRAGMENTA veterum Scriptorum,Historicorum,Poe- rarum & Oratorum Latinorum, ab eo olim collecta.