De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

발행: 1832년

분량: 495페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

391쪽

mammati retineat, vel etiam labi, plena licet, ribera mater filio subtrahit ; sub victu parciore , Stil, fotu debito, ac sub caeterarum excretionum, inprimis lo- Chiorum , recto regimine, hoc liquidum, nisi aliud quid obstet, feliciore sub omine sensim sensimque ad Va Sa mammni iam lymphaticu, - ex his, in ductum thoraci iam revertit cir , atque hoc Vltimo in due tu , cum chylo, lympha, mox Vero ipSa Cum Sanguinis

Contrario vero ne nimis frequente Sub CBSU, ex eo liquido stagnante, vel mox a pusionis ab uberibus remotione, Vel ex eo, quod Serior lactis separatio per men Se S Saepe multos continuet, longe tardius tumores sic dicti laclei nascuntur. Tune scilicet mammae , Brate hae elasticae aequale S et glabrae, intumes crant mctgis, tendiantur, ponderosiores et hinc indos alebrosae fiunt ; dolor in illis , necdum interim pulsans , in Surgit, Dec etiam Pubescunt; glandulosas prOminentias, vel tumores oblongos, funiformes , tactus,

aegrae longe sensibilio P, in illis distinguit. Frigoris,

aut quasi glaciei inter scapula S SUS per Scte, SenSRtio, saepe febris ephemera , vel paucas modo ad horas extenSR , Subintrant. Haud raro autem , sub majore a lactis retentione, vel quocumque alio a Stimulo, inflammatio ad mammas , dolor Ardens , plangens, saepe intolerabilis, a cedunt; anxia, inquieta redditur mulier, difficilius ea respirat; febris, praevio saepe frigore, Calore magis accenso , protrahitur in longum' pulsus frequentes uepleni fiunt , dolet caput, nausea , sitis intensu ; dolent ipsa brachia et, glandulis subaxillaribus plerumque simul turgidis, tensis atque dolentibus , prae

392쪽

mammae iram GPQ, CPHCiδtia, nec Ullo modo moveri,

Dec trunco appropinquari possunt; effluxus lactis emamma fere omnis Scis penditur; tumor, quo loco in- Cendium magis Urget, interdum duplici, major, longe durior tactus irae omni S, Cute hic insigniter tens , splendente , ruberrima. fere sublivida, impatientissi-amis est. Aliquando . dum febris dolorque minus urgent, et lactis offluxus atagetur : tumoris hia jus resolutio , Sub copioso plerumque , et acidum spirante sudore, sub urinae turbidae e XCPelione, obtinetur. Frequentius Vero augentur in dies symptomata: dolor nunc sit pulsans , totiusque mammae Volumen insigniter augetur. Haud raro et Sociae mammae, in primis ubi lactis ex ea es fluxus intercipitur, Simile subsequitur incendium. Sub lanto malorum incremento, su PH sim Certe timenda est; saepe interim in parte magis tumente, inter cutem scilicet et glandulum, humo P SOPOSO-lymphaticus colligitur ; Critis Sta per eo quidqUam molle Scere, digitoque magis cedere advertitur. Quod si autem fallaci lioc e signo, ad factum jam illinc, vel

ad latentem in profundis abscessum Concluseri S, et ad cultri usum chirurgici te mox Converteri S : Crudam iste glandulum, Cum Summo mulieri S tormento, IDR-Ιique notabili augmento , quin , praeter Sanguinem et sertim e vulner e quid efficiat, subtus attinget ac ausa insano dividet. Sic juvenis et venustae mulieris mammam , gravi BC SAt recente incendio Correptam , nchirurgo , Non pariam alius in Brte versuto , et si Pus in ista tam prompte e X spectari non posse, hune sollicite admonuissemus; nihilominus vix non per medium cum cultro di Vidi , -- puris Vero nec guttulam tanto e via inere educi, dolenter ConspeXimias; nec sane difficile foret, plura tam audacis festinationis tristissima exempla, Disi hoc unicum sufficeret, hic adferre , ut

nullam fere partem Corporis tam rudi ter et incaute , quam benefica generi humano ubera, tractAri, experti Dimis simus. Lenta nimirum glaridularum SUPPuratio,

quod jam de bubonibus inculcavimus 3. DXXXVIII. ',

CSSe con Suevit ; ac saepius , quod ibidem non minus monuimus , tu Contextu Celluloso, illas inter et cutem

posito , humorum , A pure longe diversorum , super-

393쪽

ΤBORA ICAE 3o rficialis collectio , quae spem resolialloriis non omnem mox auferat , Contingit. Frequenter Vero pus ipsum quod in sinu glaudiatae aliquamdiu restagnat, feliciorem ejusdem , ad litae durioris, matri Potionem non parum adjuvisse observatum smit Plura de mammiarumiabs ob Sibias, quoi tam cura chirurg0S respicit, hic non adducimUS.

Sub febre, in t axioris habitus nutricibus praecipue,

mammarum inflammatio non Sati S Prompte re Soluta ,

haud varo glandulae istius in parte adsecta dianitiem post se relinquit a Sciri ho interim , prout alibi jam

docuimus , di vel SHIN. QMamvis autem tubera mammariam Octes, in lammationis conspicuae lita Cia Sqrie expertia, non exigrin msaepe utque callosam fere duritiem us tamatit: ita ut istam ex laetis coligulo et griam is, Aut quasi indutato in vasis lacteis, vel in tela mammarum cellulosa detento a caseo quam Pliari mi repetierint; experientia tamen docuit , quod ejusmodi tumores etsi iam 9nti qui et ad annos aliquot extensi , plerumque t Amen non tam si mam ac solidam , quam liqui fiam satis materiam Continuerint, Saepe Sponte Per fotum , ButopportunIS cum remediis, Aut NOVO Puerperio, VRl1daque solis novae prolis robus lae SVctione elimina clam In aegrotuntibus interim nutricibus , lac diutius tuli a mammas restitans, flave SCere denuo et spisse-

Scer e, non minus rerum eventias docuit.

Sed magni momenti theoriam , saeculi ultimo elapsi clari modici , inprimis obstetricii , super lactis, in mammis cohibiti , ad massam satagia in i S retrocessiori , ne diversas in partes melastasi, scindarunt. Ea scilicet ab epocha , Vix mammne puerperne , Vel nutricis , Paulo promptius conciderant : ubi aliam ad partem dolor internus , inflammatio, tumor, aut profluvium nlbidi coloris, vel citius , vel tardius lias mulieres prehenderant : fere singuli hi morbi ex lactis melabia si , magno Satis diagnos eos, hoc modo levioris sibi redditae, cum commodo, dei ivari sueverunt. Jam Pridem, sub causariam febris , ut vocAnt, Puer eralis examine 3. CCXlX.), opinionem eorum, qui hane febrem ex lactis deseositionibus repetere Contendiant , impugnavimus ; ac si sorsitan nos ipsi, cum exemplo

394쪽

Proprio puerperae , mammas, lacte plurimo repletas, filio suo recusantis; et ex dissipato per VBpore S Ube Tibus 9dmissos, lacte, a cruris tumore insigni albi dissimo. ac a doloribus acerbissimis prehensae f. D LlX ), Praedictum Confirmasse videamur hypothesin ; longenti sumus nihilominus , quin hunc rerum in illa muliere decursum, ipsi lacti, ex mammis in crus adfectum deposito, tribuendum esse credamus. Aliquando scilicet , primis a puerperio diebus , tumores Cruris unius vel alterius , cum dolore ad inguen , celeriter

ad vulvae labium et per crus ad genu, vel ad pedem

extensi, albidi, caloris morbosi expertes aequale S, digito renitentes ac oedemate firmiores , DRSCUntUr; haec vero cruris adfectio , non ex lactis metastasi,

sed ex glandularum inguinalium , a lymphae Per ateriam graVidum, parturientem, impedito refluxu inducto tumore ae duritie descendit. Non quidem ideo, quod in delicatulis hominibus post pastum uberiorem , febriculae speciem a chylo nouo in sanguinem det Alo magis, qu0m ex opere subactionis ciborum laboriosioris derivemus: negabimus, tam Bmplae Secretionis ad ubera suppressionem subitaneam , mulieriam saluti contrariam fieri posse. Oportet sane ex re Sors tacitius , et ad sanguinis massam revecta majore lactiscopi B, systematis sanguinei Plenitudinem stimulum que majorem pro tempore oriri: de quibus simul et organa secretoria variis in locis participent , propriamque actionem vel multiplicent , vel ad perversam Se cretionem impendant. Quemadmodum vero largioribus et ad dies aliquot repetitis ab epulis, chyli copia in-

Soli in , m RSSHe Cruori S advecta , sub regimine magis sobrio , tumultias modo momentaneos in Universo systemate , Vel, si forsitan majores , - certe non ideo metasiaSes chylo Sas , excitare consuevit; - quemadmodum quotidie aliquoties chylus recens ad sanguinem, quin, eX hoc, partes alias, quam quas debet, ille ultuat, defertur: ita quoque nec a lacte, SystemativuSOPum Uberius restituto, praeter temporarios in isto ac in officinis secretoriis tumultus, actio illa, ceu

specifica ejusdem liquidi in partes alias depositio ,

Sequetur igitur hinc inde sub his turbis , a lacte

395쪽

ΤΗΟBA CICAE 303 re assumpto excitatis, in Strumentorum colatoriorum per-Versct , - non laCtis , Sed hia moris cui secernendo , vel sana, vel morbo SH, pycteti XR Sunt, Secretio. AAtqui tamen, inquies, lactei coloris sunt, vel quae post mammarum colin pSum , puerperis , nutricibus viventibus ex utero fluunt , per urinas Secedunt, rejicitantiar a ventriculo , miliarum, sub forma ad cutem efforescunt , vel quae , a morte illarum , diversis in

cavis reperiuntur ; tumorum Vero, quos lac eos VOCH-mus, ut hedo manifesta est i - Quanti vero ponderis haec argumenta sint, tu ipse Videbi S, si, quue, RbS-que fomite lacteo, urit in uirginibus , aut in feminis sterilibus , aut, si tibi haec minus sufficiant, quae ipsis in uiris, sub medorrhoea Chronica insonte , sub coryga, sub fluxu coeliaco, phthisi pituitosa, in morbis quibusdam B cutis , per Urinas , alba secedunt, in hujus coloris miliaribus tranS lucet, - Vel quae , in

eorum cadaverib US, a Peritonae itide, Pneumonia, Purifornii materiae Cum sero remisto adscribenda , deteguntur, abs liae Praeconcepta Opinione clam humoribus in sic dictis lacteis , metastasibus reperiundis , Comparaveri S. Sic, Ut nempe non omne, quod 'la umest, bilem constituit: ita quoque non omnis humor albus de lacte testatur. Ex tribus Cadaveribus admodum diversis, Uno, feminae, eX febre puerperali defunctae, - Hltero, Virginis, a peritonae itide exstinctae, - tertio denique uiri, pneumon in staffocati, materiam ut ham , qua Si Sero So-Caseos Am , in Picirienvi noso QOmio collegimus eamque Chemico egregio examinandam commisimus; similem vero in omnibus istorum liquidorum , ex duobus cavis abdominalibus femineis , et ex cavo thoracis virilis haustorum, esse indolem, haec analysis nos docuit. Certe, sicut SBngui S ex Cruo Γe, album ine , lympha et sero , - ita quoque lac ipsum ex Parte Sero Sa, Caseo Sa et pingui construitur. Facile quidem hae partes componentes Se Se deserunt , et analogiam hoc in secessu haud exiguum, -- sed Donidcirco qualitatem in omnibus eandem, ostendunt; AC donec novae theoriae fautores , specificos chyli , Ab ipso lacte sane parum diversi Characteres in materia abscessus, rit Vocant, laCtei, reperta nobi S ex Ponnnt,

ejusque a puris Ormi vel simili materia morbose se-

396쪽

creta , disserentias patefaciant; hunc ipsis materiam ,

pro lacte impos Oisse arbitrabimur. Quantae tanque verosit no ae eoolutionis in praegnBntibu S periodus , hujus autem post partum absolutum natatntio, utque liquidorum , prius pro utero , - nun C nlios in usus destin 'torum , varin tu directio ; Cum tamen haec singula non hiam unam magi S muliel em , qHIm Ruim H litam quoque brutorum feminam Bequali modo respiciant, quin in huc ultima SeqUIntur esseCltas, qHOS, in prima , his evolutioniblas attribuunt; Concludere no- his licebit febris puerperalis, rit Vocant, Γntione S Dona deo in lactea melastasi, quam in aliis momentis, feminis animali iam brutorum haud communibus, origi

Apud utriusque SeXus prole S ViX Utero EXClia sns , rarius apud paulo ad ultiores, tumor ad mammillas, Cum calore , rubore , dolore Ad istas , et Cum tenuis quasi lactis per pupillas effluxu , interdum exoritur ;ac in propria familia tale DObis phaenomenon obtigit. Virginem adultam noximus, cui , dum recenter utero exclusa fuisset , manam illa dextra jam rubuit , sub attactu valde doluit , ad pomi majoris molem , Suppurata pervenit , et sectioni tandem chi largicae submitti debuit: quo factum est, ut hanc Usque in diem

mamma haec minor sit altei R. lata morem hiaue Sero

sum turbidumque mam miliariam in nuper natis rati ius que sexus potius m Ajorum, qUam POSt Huniam ex Olu tum in nativum ac partibus his proprium esse, Ut et in puero nox erant obserunt HS fuerit , suspicatus est summus physiologras ; singulis interim glandulis , teneriore hae in aetate, hoc Sati S commune es Se Videtur, quin igitur ratio, CUP mum miliae potius, quam istae, hinc inde tantopere tu Xurient, sit cognita. Clurius , ut solent , uetulae hanc Sibi rem explicunt, et vel ab incubo, a sagis, vel a defunctae matris Suctiο- ne, hos tumore S pia Sionum mBm males Venire, grRViter decidunt; in hoc quidem non difficulter condonandae , modo non illos tam rudi expressione Nili O stimularent et, exemplo Supra reluto , SVP prirntionem eorum hoc modo petulanter promoverent. Atqui ex hac adeo retentione, Cham puSioni, primo Ret uti S men Se,

lac multum ex turgidis mammillis fluxisset, idque

397쪽

adhibitis ab obsto trice repellentibias compressum fuisset, lactis vomitiam, ac si istius origo non alia et communio P esse Potuisset, Venisse legimus ill).

Nec uirorum , siccit nec Vccti dum masculor um mam- may se retionis lucteae semper e X perte S fuisse , res

inter medicos cognita est. Non igitur ratio dubitandi Super manet, hia moris hujus jam ab sol cita Secretione , illius Potentionem, a Causis, quas diximus, posse induci; et effectus, quos retentio haec in mulieribus

post se relinquit, et in iris posse prodire, quin igitur eum repente talis ob Servatio ui S SCri Plore, e B, qu Hepost mammae Vitilis, luc se pernentis, inflammationem lactisque retentionem, per rene S alba Se CeSSerunt, Pro lactea metastasi hcthe RIDIS .

De dimo halicis ad mammas retentionibus menti O-Dem jam fecimus 3 DCCCXI. in . Saepius interim humor

Serosus, lymphaticus, Aliquando stabcruentus, vel et album inosus, in cFstide ad mammas Colligitur, Ac tu - morem in his efficit, sub initio parvum, rotundum , t a Crate Sani Coloris obtectum , Bita clu satis mollem , t Elasticum, indolentem , ae lente augeri solitiam; sent sim vero Dan gnam hic tumor molem acquirit, duritiel circumcirca B Ugetur , Plagum interim mollescentem , quasi fluctuantem, retinet, glabritiem Scin m ConSOPVnt,l nec dolores pungentes , rodentes prodit. Ex justael di gnosis defectu , ha Dd raro ejusmodi tumores proi sciri his declarati faerunt. Sic Amstelo iamensis clarus 3 quondam chirurgus , ancillae historiam reliquit, cini ,r duorum chirurgorum illustrium consensia, ad seirrhum mammae Sinistrum eXstirpandum, instrumenta jamjam

exposita fuerunt; cum ille, in medio tumoris plugam molliorem explorans ; hanc prius incidendam proposuit. ViX adaperto tumore , magna fluidi tenuis et clari copia ex eodem effluxit; durities vero ac tumor ipse disparuerunt: quo facto, tui unda, Ungraento digestivo obducta et hujus cavo immissa, Cystide vero illa ipsa post dies aliquot educta, et mamma feliciter sanata fuit. Plura hujus naturae exempla non difficile foret hie colligere. Non minoris ponderis, eximii Parisiensis medici ac anatomici observatio de fiangosis ad mammas ex Lescentiis est: quae scilicet, quusi tubera, hac super

398쪽

396 AgTE TIONES M. L. parte mulieris aliquando latius extens A , formam a firmitatem amplioris verrucae HS sumunt , humorem glutinosum, flaviusculum plorant et, quin uberum ipsortim substantia in caeteris aegrotaverit , pro Cancro licet declarata, vel ipsius tamen naturae, Vel Ri tis beneficio feliciter abacta, Sanata fuerunt. De tumoribus mammarum Si malibus , Steatoma tosis , etsi ad retentionem lactis , aut lymphae , et illi subinde contribuant, suo loco mentionem fa

ciem US.

Singularis prorsus et consensualis, Ut Videtur, Da lurae , tumorem naummae virilis sinistrae, in duce ac principe Ruthenico, nuper conspeximus. A quo nempe vir hic quadragenarius , liaemorrhoidum fluxui, fBepe effreni , a juventute subjectus, quatuor abhinc BDniS, 'ab ictu scio peli , anteriori ac sinistrae thoracis regi O-ni , versus humerum, absque ullo volneris vestigio, percussus graviter fuisset : dolorem illico , et quidem in medio mammae hujus lateris, acutum persentire coepit. Contusione licet jam sanata, dolor hic, pervices , ut in trismo iticiei fieri solet, insigniter ae ad

desperationem Usque , a tactu S , hucu Sque Supet Sint. Tertia parte major haec mamma , vix tamen durio P dextra, aut morbosi coloris, aut minus elasti Cn. scibuit actu percipitur. Lini mentiam volatile com olei hyoscynmi, re Center expreSSi, nequctii portione Atque cum

laudatio liquido , huic tumori , bis in die, illiniri, ac eundem, pellis cygni vel et gossypti ope, blande foveri , ac ab omni injuria externa sollicite custodiri , constituimus. Post Oeto fere dies , sub hac methodo , dolor omnis ne tumor mn mmcte, per Anno S morbo SBC, cessarunt; sed , ob nimis brevem aegri hia jus in Au Striae metropoli Commorationem , Dum haec et interna quaedam , ex antis paS modicorum familia, praescripta auxilia constantem essectum habuerint, experti huc

usque non Siam US.

Praecipua Praedictionum ex laclis retentione momenta hucusque jam tradidimus. Pietatis nimirum Da luralis in prolem, plerasque apud feminas locupletas, desectus, - Curarum, vigiliarum , quas bonis matri-

399쪽

ΤHORACI AE 30 bus , nutricis ossicia imponunt, RVersatio, -- formaentque elegantiae uberum virgineae , quousque licet , Conservandae Studium voluptuarium, Pr ne ter fune StOS, in filios numerumque civium effectus, a nobis ullo in opere CXpo Sit OS , Don modo venustatis, sed optatae valetudinis ae vitae adeo ipsius fundamenta hoc in sexu haud raro subvertiant. Hoc e fonte scilicet , jubente aliter sano mulieris habilia, obturato, CompreS-so, extrema taberiam extensio et subsequens hanc flacciditas, nec raro, rit sta pra montaim US, INHmm Brum

lubet a laetea, saepe chronica, inflammatio, diuturni saepius ae omne Lujus organi paren chyma destruentes abscessus , fistulae , glandulae durities , scaturiunt.

Quamvis a ratem lacteae metasta Sis hypothesin , Ut gratuito admissam , re Spuamus ; non tumen id Circo fatales saepe ex tam abundante secretione imprudenter cohibita , in corpus muliebre effectus au turbus omnis generis negare contendimus. Neminem Certe medicorum latet mutuum lateri cum uberibus commercium :cui nimirum , sub infracto illius Visceris , Per P nrtum iX Prn egressum, robore , Sanguinis lori entem Ubera CO mPl OSSI m Ajorem transmittunt , ac nisi metritidi

9. CCXXV. in , vel periculis plenae puerpercti Um Pe i- tonaeitidi f. CCXIX.), Dehio una tamen copio Siori . Rediuturno magis profluvio 9. DXXXIII.), - post hoc

Butem , non lacleo quidem , sed tamen albo et mu

coso , genitalium fluxui 3. DXXXu. , hodie dum , in

ratione denegati materni officii, tam frequenti et quasi

leario , an Sam porrigiant. Eadem ratione , ut Bh a laceamus , si forsitan pulmo debilior prae exstiterit: facile hic, aut pars aba, inertior, secretionem mΟΓbΟ-

modo, ac lethali aliquando cum effectu, subibit. Quae semel naum mn, ex lautis retentione turguit vald opere, chronica concepit tubera , vel inflammata , suppur0 tu fuit, aut pupilla duriore, fissa, cicatrice obducta lu-horavit: futuris ea in puerperiis, similes facile matribus praedicit miserias. f. DCCCXVIII. Cura. - duritiei. - C. tumorum

mammarum lymPhaticoriam.

Praesentissimum saue retentionis lacteae subsidium,

400쪽

Io Immarum Suelio, depletio est: cui sint, si debilior est pusio; vel in furis robustior, vel OS Pu ne talia lieris, vel denique cucurbita vitrea, optime, ad fundum

CX gumini ela Stico paranda, et ros tuo incurvo longoque munita respondent. Inflammulae adeo ex lactis Abundantia mammae , nisi tumor circum umbienS PH

pillam , hujus ductus excretorios impervios jam reddiderit, aut limbum ejiasdem extremum in totum jam

obtexerit, blanda et repeti in suctio Opportuna est. Iugera e re Papillarum mamma lium xit in Chronica, Prae- MeuiVi fucilius quam sanari, conceditur; quoties iu-terim illae ut a puero arripi et Sugi queunt, breViOPES Sunt: Cariam violentae nimis, per Cucurbitam, B Ut Per me Chani CH scibsidia e Smia, qtao , Per e Stes Di mi S arcta S I et I Opre S Sue, se pollue Per uti nos jacta et iant,

extractioni , ubi blanda illarum titillatio , clam proprius ah va humectatio , ac Suetio nihil praestiterint, maxime si jum Phlogosis mammam OCCUPAVerit, P nitam aut nihil favemus. Quo papillarum apiad praegnante SDimia sensibilitas , mollities corrigantur satis mature; istarum, ante partum, cum aqua frigidiuscula, spiritus vini aut lavandulae pauxillo rem ista, freqGen Slavatio conducet. Quamvis vero Ad Pa illas excor ia-tias omni S Suelio, dolores longe udaugeat; nec tamen lactis in mammis congestio continuo Crescat: hae ips Aepusioni non illico detrahendae sunt. Ipsa S rigenti S PUeruli saliva, sensim dolorum levamen adseret. Plera- quo DIU SCam Sugentibus mox erat unguenta, pupillis applicita , alque prolis ab iisdem aversionem indu cutit. Areolae, forsitan a phlogo si Correptae, sple-Diola, ex linteo duplicato consecta, et aqua piara im- Praegnutu, clam friae tu imponentur, frequenter et caute

Quod si vero aut prolis defunctae , aut valetudinis

infirmae , suspectae , ratione , aut quod mater luctatum absolute detrectet , lactis cohibendi sit animus Aut imposita necessitas: Ubi lente utque gradatim suspici hoc opu8 queat; meliorem res, sol, debila Cautione , successum habebit. Tum in hoc vero , qua in

contra Pio maxime in casu, victus tenuior mulieri prae- ScribenduS Re , donee mammae detumuerint, stricte

Ob Servandus est. Omnis nempe tunc , vel uni Versi,

SEARCH

MENU NAVIGATION