장음표시 사용
11쪽
adiungere, seu declarare volumus primum est Nihil fit sine ratione suffciente, cur potius sit, quam non sit, cur ita Potius , quani aliter existat quod Leibniti principium , si ad effectus tantummodo materiales, nec liberos restringatur, verissimum est, pro dato quovis D sectu sussicientis alicuius causae necessitatem assirmat; si ei ad actiones causae etiam liberae, cui sussiciens ratio unicum voluntatis arbitrium eme debct, extendatur, tunc libertatem omnem tum divinam, tum humanam ver re facile intelligitur alterum propositae Analyticae methodo consentaneum est In experimentali philos phia propositiones ex phoenomenis per induetionem deductas , non obstantibus contrariis hypothesibus, tanquam accurate , aut quam Proxime veras eis habendas, donec alia occurrant phoenomen , per quae aut accur-tio res, aut exceptionibus obnoxiae fiant.
LI. I Hysica est rerum naturalium, ac praecipue corporearum scientia. IV In hoc enim tota versatur, ut spatium totius nivosi omni que in eo diffemin ta corpora, eoruinque naturam, attributa, proprietates, aetiones, passiones, situm, ordinem , vires, effectus, horumque modos , magnitudines, causas inquirat. Ad quorum indagationem plurimum sane Conserunt experimenta, observationes, clamathesis. LII. Corporis natura in quonam specifico attributo consistat , non ita facile definiri posse centemus, quum sensuum renunciationes, Per quas unice nonnullas corporum proprietates agnoscimus, nonnisi eoruni sui perficiem exhibeant. Illud tamen certo assirmamus, Cartesium, durim trina geometrica dimensione corporis naturam constituit, eam cum spatii notione perperam confundere.
Mil. Hoc autem extensum spatium, mente concipio haberi possie omni corpore vacuum, saltem imaginarium indefinitum existere dicendum est quin etiam Universo in hoc orbe praesertim disseminatum
actu vacuum dari convincitur ex eo , quod vacuo non admissio , tum is Progressivus corporum motus , tum specifica eorumdem gravitas, tum
varia fluidorum resistentia vel nullo modo , vel aegre admodum , Ἀμbitrario solum explicari possunt. LIV. Corpus vero cum dicimus, extensam substratiam, impenetrabilem, mobilem , inertem, sensibilem in viribus attractivis , ac repulsivis Pra
ditam intelligimus, e quarum actionibus naturalia omnia phoenomena Pendent, in quorum cognitionem naturalis scientia potissimum in-eumbit. . Extensio alia est continua, discreta alia. Continua extensio ex ine tensis
12쪽
tens exsurgere nunquam potest. Hinc si prima materiae elementa omnino inextensa, atque indivisibilia admittantur , tunc nonnisi interiacente spatio, ubi vires attractivae , ac repulsivae iuxta Theoriam Cl. P. Rogerii-Josephi Bostovic S. I. a materiae pune is exerceantur, continua haec extentio resultabit, quae continua utique spatii, discreta vero corporis extensio vocabitur. LVI. In quacumque tum successiva, tum coexistente continua extensione limites divisibilitatis nulli statui possunt sed magnitudinem partium semper decrescere, earumque numerum semper augeri ita posse concipitur, ut nulla sit in cntinua extensione minima pars, qua minor adhuc altera intelligi non possit, nullus etiam sit finitus numerus, ubtra quem progressio fieri nequeat. Pro qua divisibilitate demonstrati ne a Geometris institutas ad divisibilitatem extensae quantitatis ostemdendam tenete merito propugnamus.
LVII. Quamvis materiam naturae viribus in infinitum separari posse non constet partium tamen numerus, in quas sive artis ope, sive naturae vi corpus quodlibet resolvi potest, Q quibus componitur, omnem imaginationis nostrae vim longe superat eaque arti liciosa divisibilitas ex metallorum, ac praesertim auri ductilitates naturalis vero tum ex corporum di lutione, attritu rerum , quibus perpetuo utimur, tum ex microscopicis observationibus a Lemenochio peractis optime deducitur.
LVIII Quum omnia per motum natura operetur, mobilitas est comm ni ea corporum proprietas, circa quam praecipua naturae contempla tio versatur. Motus est translatio de loco in locum . in motus a solutus in continua ac successiva mobilis translatione de una in aliam immobilis spatii partem consistit, ejusque celeritas secundum spata utria ablblutum mensuratur motus autem relativus est loci mutatio respectu alterius . corporis, in cuius vicinia corpus existit, ejusque celeritas secundum spatium relativum commensuratur. LIX. Vis motrix est potentia agentis ad motum producendum eaque vel unico physico instanti in mobile agit & eius actione motus aequa bilis oritur vel indesinenter corpus ad motum sollicitat & ex eius actione motus variabilis, occeleratus exsurgit. Si ejusdem vis acti in corpus exercita ad hujus statum mutandum consideretur, ea vicim
LX. Motus aequabilis fit, quando eadem semper velocitate omnes em curii spatii partes a mobili conficiuntur. Hinc tres motus affectiones dem sceιldunt, velocitas, Quantitas, mi rectio . Velocitas est affectio, quamobile dato tempore datum percurrit spatium, eaque spatio Per tem pus diviso aequatur spatium aequatur producto velocitatis in tempus: rempus aequatur spatio per velocitatem diviso. Quare in comparan- dis mobilium velocitatibus r. si aequali tempore spatium inaequale describatur , velocitates erunt in ratione spatiorum directa a si aequale sit spatium inaequali tempore peragratum, velocitates erunt in Milone temporum inversa si tum ipatium, tum tempus inaequali
13쪽
suerint, velocitates erunt in ratione composita ex spatiorum directa,&temporum inveISA.
LXI. Si mobilis massa in velocitatem ducatur, momentum , seu motus Quantitas prodibit quae proinde si per massam dividatur, velocitatem dabit si vero per velocitatem , mobilis massam exhibebit . Quare in
comparatis quorumcumque corporum motibus I. si eadem si motus quantitas, velocitates erunt ut malsae reci poce: a. si massae fuerint aequales, Iomenta erunt ut velocitates directe ra si velocitas eadem sit, momenta erunt directe ut massaea adeoque momentorum ratio componitur ex directis .itionibus massae, velocitatum LXII. Di rectio motus est recta linea, quae a mobilis centro ad eam plagam ducta concipitur , ad quam mobile tendit . Ex unica vi motrice nonnisi motus simplex, simplex direetio habetur. Ex duabus autem vel pluribus viribus in diversas partes agentibus unicus , sed compositus motus, unicaque sed composita directio resultat. LXIII Quum quodlibet corpus ex Inertia materiae ad statum quemlibet imdifferens omnmo sit, tres motus leges a Keplero primo cognitas, a
Ne tonora.ὶ tutas nos modo deducimus , ac propugnamus. I. Ea est Corporum natura, ac vis, ut in statu semel accepto sive quietis , sive motus uni imiter, in directum perseverent, nil ab externis viribus statum illum sive quietis, sive motus mutare cogantur. 2. Mutatio in
tus vi motrici imp essae semper proportionalis eli, fitque secundum directionem , qua vis illa imprimitur . . Actioni contraria semper ,
aequalis est reactio. LXI v. Ex hac tertia motus lege velocitates corporum tam directe quam oblique inter se conredientium, eorumque motuum ut tiones, sive ea corpora mollia, sive dura , sive elastiea fuerint, facile determi
LXV. Si enim ex corporibus non elasticis. I. Alterutrum directe in alterum quies ias, aut lentius ad eamdem partem incedens, impingat illius velocitatis excessus vel bifariam , si maiicie sint aequales , vel, si inaequales, in ratione missarum reciproca dividitur, coniunctim ad eamdem plagam ambo se untur . . Si ea corpora in eadem direc ione sibi in x icem occuirant aequali ni sta ac velocitate, aut Elocitatibus, quae sint massis reciproce propoptionale quum in utroque casu Vires aequales, contrariae sint, post conflictum iambo quiescunt: at si vi-zes sint inaequales, motus aequivalet excessu praepol Lentis, Qvel bifariam, vel in ratione massarum inversa bipartito motus excessu ad
LXVI. In corporibus autem per Destro dire te impingentibus eadei manebit velocitas relativa ante, post conflictum, eademque alacritate a se mutuo post telum corpora recedent, qua prius ad se invicem accedebant. Hinc I. Si ex duobus aequalibus co poribus alterutrum quiescat hoc post impactum tota velocitate, ac directione impellentismoyebitur impellens quiescet. a. Si ad eamdem partem inaequali V locitate ferebantur, post impulsum ad eamdem quoque partem velocit μ
14쪽
tibus permutatis, procedent. . Si e contraviis partibus sibi invicem occum rebant; post congressum ad contrarias I artes recedent vel aequalibus, ut antea velocitatibus, vel pedi mutatis . Quod si corpora sint inaequa.. lis massiae, ves ita ab elastro prinlucta semper de more duplicat effe- ctum, & in ratione massarun inversa distribuitur . . . LXVII In obliqui corporum collisione. r. quae non elastica sunt, vires
ac directiones palallelas easdem retinent, contra. ias tamen aequaesamittunt aut solum vis alterius excessum bipartiuntur: a quae verti
sunt persecte elastica, servatis velocit 6bus directis, ac partallelis, inpostas velocitates permutant.
LXVIII. In corporibus tandem impe secte elasticis, suoniam non eadem sese veiscit: te partes conlpressae restituum t effesus ab elastro, seu partium restitutione non stificantur , sed p tantum ratione i augentur , quam compressionis . velocitas ad velocitatem restitutionis
LXIX. In obliquis corporum collisionibus necessaria omnino est v, Iium, ac motuum compositi resolutio. Si corpus a duabus simul viribus in eadem ratione agentibus sub angulo aliquo ut matur diaginnalem parallelogrammi , cuius duo latera , vires ac didictioncs expinnent, eodem tenipore describet, quo viribus stoi sim agentibus latera stomu percuriisset. Et a quotcumque viribus sub quovis angulo corpus impellatur, unica semper media directjo velocitas ex omnibus compSixta orietur, quae in ovoxcunque laterales resolvi poterit. Hinc I unicam vim duabus, vel pluribus Q contrario , duas vel plures unicae ri subroga e possumus a. in rcsolutione viIes motus cremscunt in compositione decrescunt compositio , ac resolutio eamdem inter se rationem servant , quam diae'nalis habet ad duo latera parallelosrammici quo magis vires i ter se conspirant is sub angulo minori corpus urgent, eo in or est mobilis velocitra per diagonalem expressa , mimrque motus i tu contra . quti, minus inter se vires consuirant .sub maior angulo in corpus agunt, eo minor est naobilis velocitas, maiorque iactura motus. LXX. Ad conflictuum leges motus reflexus potinet, cuius causa est Elasticitas . Corpus perfecte elasticum p rpendiculi iter in planum incidens eadem , qua impegit , velocitate, ac directione reflictitur:
oblique vero impingens angulo cincidentiae angulum refleximiis
aequabit iLXXI. Motus deniqu refracti fit vel per recellum a perpendiculo,
vel per accessum ad drpendiculum pro velocitatis incremiant , vel . decremento, quod in eis estione perpendiculariter fit . Restactionis causa est maior, vel minor novi medii , in quod corpus oblique transi, resistentia , vel actio . in in transitu corporis ex uno in
LXXll. Motiis variabilis potissima. causa est Gravitas , qua corpora inde sineoter ad motum sollicitantur. Gravitatis vi corpora omnia ad pun
15쪽
ctum aliquet tanquam suum centrum, omnia sublunaria in quibus experimenta licet instituere, in Terram urgeri adeo manifestum est, ut gravitas pro universali corporum qualitate merito habenda sit. LXXIII. Quare ex communi hac corporum Proprietate neque aer . neque a res , neque exhalationes, neque ignis eximendi sunt. Aeris enim gravitas tum ex Galilaei, mombergit tentana inibus , tum ex Mercurii suspensione in tubis Torricellianis ita aperte constat, ut nonnisi per iocum idem Evangelista Torricellius in duabus suis disserta- tionibus de levit ite inscriptis universalis positivae levitatis systema proposuissse credatur . Vapores autem is exhalationes vere gravitare tum ex eo, quod aeri innatent, tum ex eo , quod in cor- 'ioribus, quibus prodeunt, ponderis imminutio deprehendatur , facile evincitur. Tandem ignis gravitatem, quidem ille omni eterogenearum particularum admixtione purgatus ad lances exigi nullo modo potest, ex analogia tantummodo deducimus. LXXIV. Gravitas cum Ne tono triplici modo considerari potest: r. veluti vis in gravium centro residens, unde per rectas undique in sphaeram propagatur Corpora a centro dissita assidue centrum ei sus trahit haec est vis absoluta , quae emcaciae causae, seu mali a corporis eamdem vim diffundentis absolute respond2 : . tamquam . vis in qualibet a centro distantia agens , quae acceleratrix vocatur Qexprimitur per elationem , quam eius celeritas habet ad eni-pus , quo gignitur : . quasi vis corporibus ad cent cum propulsis communicata , eaque is motrix, seu pondus corporum dicitur, & est in .
ratione tum inversa Pororum, tum dire et massarum , seu massae r portionalis.
LXXV. Ut modum quo vis gravitatis acceleratrix pro variis a centro di- stantiis agit, cognoscamus, eam . in diversis terreti. is supraficiei locis a. in diversis a supreficie Terrae altitudmibus, 3 in divertis infra Terrae superficiem ab eiusdem centro distantiis examinamus. LXXVI. Gravitatem acceleratricem pro diversis latitudinis terrestris regionibus diversam eis polis ad aequatorem decrescere e variis pendulorum oscillationibus primum a Richero, dein dis ab aliis quampluribus accuratissime compertum fuit. Qtrum enim in pendulorum motu ob iplbrum longitudine, is vi acceleratrice res ita pendeat, ut, dat aequali pendulorum longitudine , tempora oscillationum sint ii ratione subduplicata virium M vires inverse ut temporum quadrata seu dueet ut quadrata numerorum oscillationum eodem tempore peractarum dat autem aequali tempore, vires sint directe ut pendulorum longitudines; idcirco di orentia tum numeri oscillationum, turn longitudinis pendulorum, praesertim aetis temperie ad eundem gradum redacta , gravitatem constante ab aequatore ad polos crescentem contia a polis ad aequatorem screscentem exhibuit. LXXVII. In diversis e . a superficie Terrae altitudinibus vis gravitatis acceleratrix decrescit ita ratione duplicat distantiarum ab eiusdem Ter-Iae centro reciproca . Constat enim , spatium, seu rectam, per quasd
16쪽
Luna vi gravitatis a tangente ad arcum uno primo temporis minuto
deprimitur, eis ad spatium pedum Paris. s. quod, iuxta Hugenii observationes, corpora in viciniis terrae cadendo uno secundo temporis minuto percurrunt, ut 3 34ooo adeoque etiam esse ut uni uv terrestris lsemidiametri quadratum ad quadratum distantiae Lunae a Teira. LXXVIII. in tres gravitatis leges a Ne.tono deducuntur : I. cor potum pondera, seu gravitates, quorum massae sint inaequale in diastantiis a Telluris centro aequalibus esse in ratione massarum directae 2 corporum gravitates , quorum massae sint aequales , in distantiis a Τelluris centro inaequalibus esse in ratione inversa distantiarum Liplicita 3 corporum gravitate , quoruin massae, dis lautiae a centro sint inaequales, eis in ratione composita ex directa massarum imversa dupi ita distantiarum i . DLXXIX. In modicis tamen a Terrae superficie distantiis via gravitatis acceleratrix ut cum Galilaeo tanquam uniformis haberi potest. Gr vium igitur ibicumque libere decidentium morus, Iulii habit . rati in medii resistentis, ita acceleratur, ut percuri a spatia progressitonem numerorum imparium . . . . c. accurat seqtrantur . inc tria eruuntur: I. gravia per velocitatem paulatim acquisitam dimidium p tii ius conficeres, quod eodem tempore motu aequabui cons issent si velocitatem, qua in fine gaudent, totam ab initio motus obtinuissent et velocitatri crescere ut tenipori g. spatia ab initio lap sis peragrata esse in ratione tum temporum, tum velocitatum dupljcato.
LXX κ. Gravium ascensus oppostis omnino legibus fit, ac descensus peragatur. Vis enim gravitatis contra motus impressi dir ctione perpluo, muniformiter agens aequalibus temporibus aequaliter motum immis nuit adeoque pati partes singulis temporibus tum in astant , tum in descensu descriptae ordine retrogrado tibi respo;ident. in liquet, grave eam in fine descensus velocitatem habete , qua ad altitudinem unde decidit, sursum proiectum a1cenderet sicut enim in pendulorum oscillationibus contingere videmus. I ILXXXI. Quemadmodum vero vis gravitatis e centro per radios undique in sphaeram ita diffunditur, ut in Telluris superficie maxima vadat; sic ipsa e contrario intra Terrae supeificiis ita in ritione Iadiorum direest decrescit, ut in centro tandem nin evanesceret co cipiatur. Quar infra Terrae superficiem tanquam vera etiam a Ne t no admittitur hypothesi Viviani, Borellii Pharmatii, De-Chales , liorumque, qui vim gravitatis acceleratricem sequi rationem distanti
rum a centro directam censuerunt :LXXXII. Quamquam per se vis gravitatis perpendiculariter deorium ver Sus Terrae centrum urgeat corporari ubi tamen vires ali ne simul cum gravitate corporibus applicantur, fit, ut giavitas totum suum et Tectum non semper obtineat. Considerandus itaquε est gravitatis effectus I. in rectilineo corporum per inclinata plana descentia o tu cui ilineo motu in corporum tum solidorum, tum fluidolum aequilibrio.
LXXXIII. Si corpus per inclinatum planum descendat, motus uuiserrubter
17쪽
ter ita acceleratur , ut absoluta vis gravitatis ad respectietam si ut lonoitudo plani ad altitudinem is sicut longitudo plani est ad eius basim ita absoluta vis gravitatis sit ad eam tangitudinis partem, quae plano substentatur; Ἀicut respectiva vis raritatis ei ad partem a plano substentatam, ita altitudo plani sit ad eius basim
LXXXIV. Velocitas autem dato tempore acquisita a sau per inclinatum planum descendente est ad velocitatem a gravi perpendiculariter cadente eodem tempore acquisitam ut altitudo plani ad eius longitudinem. Tempus, quo grave perpendicularem plant altitudinem et cribit est aequale tempori, quo partem inclinati plani percurrit, quae cum perpendiculati ad ipsam ducta rectum angulum enicit. At velocitates gravium super inclinato plano, in perpendiculo , quum gravia ex eadem altitudine ad eamdem horizontalem rectam Pervenerint, ae
LXXXV. Sive perpendiculari rer sive per quaelibet inclinata plana eiu dem altitudinis cave descenderit, eodem temporem perpendicularem, vicertam planorum portionem assgnandam percurret quum tamen a eamdem origontalem basim pervenerit, eamdem semper elocitate habebit sed tempora , quibus i perpendicularis ' plana cli VCrra percurruntur erunt ut eadem altitudo ad diversas planorum longitudines. Quod si idem strave per plura varie inclinata plana tibi contigua decidat, quoniam curva spectari potest veluti laterum infimi exiguOrum sub evanescente angulo sibi occurrentium congeries, idcirco , plura haec plana curvam conficere is per illam grave lescendero cum Varignonio supponatur , eamdem in fine velocitatem obtinebit ac si ex ejusdem curvae altitudine descendisset. LXXXVI. Tandem quaecumque de motu gravium perpendiculariter cadentium uniformiter accelerato demonstrantur, ea quoque vera sunt de gravium in planis inclinatis descensula velocitates uarium est ut tempora , quibus acquiruntur: spatium ab initio motu computatum esse dimidium spatii, quod eodem tempore uniformiter percurricum velocitate ultimo acquisit potest: spatia percuria ab initi motus computata me in duplicata temporum 4 velocitatum ratione Et Velocitates, tempora me in ratione spatiorum subduplicata LXXXVII. Quotiescumque a duabus simul viribus diversae rationi tuo angulo aliquo corpus sollicitatur toties curvilineus eiusdem corporis motus habetur, cuius natura a diversa virium singulis momentis agentium ratione pendet. In curvilineo motu vires tres distinguuntur, nem-Pe centripeta , centrifuga M tangentialis, quarum duae Primae ae quales inter se parallelae, es contrariae, centrales dicuntur, quia ita directionem mutant , ut corpus constanter vel ad idem punctum geant , vel ab illo avertant tangentialis vero est determinatio abeundi per tangentem, simul cum vi centripeta curvam generat centrifuga tamen vis ex duabus illis resultat δε solam mente concipi
18쪽
tur iactura modus e virium compqsitione orta, dum e subtensa ar- cus ad alterum contiguum latus per tangentialem expressium transit, ι. non est si si una infinit ma secundi ordinis; dum vero e tangentiali ad curVae arcilin, . vel ad eius subtensam descepdit, non est in una im finitesima ordinis primi, adeoque arimam nulla consideratur. Quod si a virium centro ad mobile corpus vecta ducatur, quae una cum cor . Pore circa centrum moveri intelligatur , reae, quas eiusmodi linea . seu radius vector post quodvis finitum tempus . vertit , sunt tempari bus proportionales & vicissim si areae sint temporibus proportiona les, corpus circa centrum vi ad hoc . tendente curvam describit. LXXXIX. Velocitates autem, quas corpus in diversis curvae punctis, , tinebit, erunt in ratione radiorum a centru motus ad eadem puncta ductorum reciproca . Et si corpus circulum describat, vires centrales proportione sua quadratis velocitatum per diametrum divisis r spondebunt. XC. Si grave directione quacumque non verticali proiiciatur , parabolam describet. In Apolloniana parabola abscissae, quae perpendicularem velocitatem exhibent, eamdem inter se rationem habent , quar . semiordinatarum quadrata: semiordinatae quadratum per abicissam divisum dabit parametrum is abscissa in parametrum ducta exhibebit parallelogrammum aequale quadrato semiordinatae. XCI. Huiusu Idi parati eter proiectionis mensuram, exponit , qua data , in plano punctum , ad quod projectum grave perveniet, nullo negotio invenitur .contra, caeteris datis , dire Exi gravis debita an signatur: ad haec duo problemata ars balistica ei me tota reducitur Si corpus ex alto loco quacumque vi horizontaliter proiiciatur , mota composito ad imum punctum eodem tempore perveniet, um ad 4escensum ex eadem perpendiculari altitudine sola gravitatis ' genitum
XCII. Huc etiam pendulorum motus resertur . Penduli velocitas in imo punisto est ut subtensa arcus, quem descripsit. Si pendula du simile arcus percurrant, oscillationum tempora sunt in ratione longii u-
dinum pendulorum subduplicata. XCIII. Vires acceleratrices gravis per cycloidis arcum usque ad infimum punctum descendentis sunt ut ipsae ab eodeni pundio distan--tiae. Tempus autem lapsus per cycloidis arcum silue vi infimum punctum est ad tempus lapsus libet per diametam cireuli genimiis, ut dimidia circuli peripheria ad eiusdem meto XCIV. Us ad gravium aequilibrium , ni musci ta3ic aemu e do
quarum prima corporum solidorum vi es, altera fluidorum contemplatur Sed quum universi Statica quibusdam instrumentis, seu machinis ad corporum aequilibrina . vel motum procur adura iuratur idcirco
Statica ipsa Machinatrix, sive Mechanica eti in vocatur . .
XCv. vec iisi est praecipua Machina, rquam Geostatica MurvaII in I si
19쪽
enim ple aeque tum simplices, tum compositae machina rediguntur. In ecte potentia δε ponderis resistentra crescunt in ratione distan-ttae a sulcro, ideoque , ut potentiam inter, pondus aequilibrium habeaturi 'quiritur, ut distantia pune i in vecte, cui applicatur , sit ad ponderis distratiam, ut pondus est ad potentiae intensitatem , quae si paululum augeatur, aut magis a fulcro removeatur , pondus levat m de Axe in Peri trochio , de arochlea , caeterisque simHicl- bus machinis dicendum est, ubi potentia, & resistentia debent esse suis fulcro distantiis reciproce proportionales. XCVI. Machinae vero e pluribus aut vectibus , aut dentatis rotis aut trochleis composita exigunt, ut potentia ad resistentiam sit in ratione compositae omnium rationum , quas in ingulis simplicibus diis ni ichinis potentiae ad resistentias habent. In plano inclinato, ad quod
Culeus, id Cochlea resem possunt, ad aequilibrium habendum p tentia a pondus esse debet ut altitud plani ad longitudinem cide, Se aucta paululum potentia resistentiam superabit. vii In Hydrostatica relativae fluidorum gravitates sequuntur compositam perpendicularis altitudinis, & basis rationem. Quare fluida homogenea, tubis communicantibus aequilibrium inter se obtinent, ubi ad eamdem altitudinem fuerint constituta, sive ubi ejusdem perimetri sue diversi fuerint, sive recti sive aequaliter , sive inaequaliter inclinati Ex quo patet cur fluidi in vase quiescentis superficies
plana sit, iri mari autem curva XCVIII. Fluida vero eterogenea in tubis quoque communicantibus aequilibrium servant, si altitudines suerint specificis eorumdem gravitatibus reciproce proportionales , quaecumque si tu rum inclinati, ac perimeter. Atque hinc aestimare licet specificas fluidorum gravitates ac densitates, quae erunt inverse ut altitudines , ad quas inatubis communicantibus aequilibrata consistunt
XCIX. Inseriores fluidi particulae a superioribus in eodem plano
aequaliter in omnem partem premuntur. Ut fundorum pressiones aestimentur, tum vasorum basis, tum fluidorum homogeneorum altitudo a
tenditur. Si basorum bases, fluidorum altitudines fuerint aequales, fundi aequaliter prementur. Si bases quidem aequales, at inaequales altitudines fuerint, fundi prementur in ratione altitudinum iis bases altitudines fuerint inaequales , fundi prementur is composita basium, altitudinum ratione. Simili modo laterales pressiones aestimare licebit. Hinc generale theorema statuitur In vasis quibuscumque fundorum pressiones non ex fluidi quantitate , sed ex basi in altitudinem ducta aestimandas esse , utcumque vasorum latera
convergentia, vel diversentia snt . . . . .
C. Si in fluido solidum specifice minus grave ponatur, hoc tanta sui Parte demergitur , quantum est fluidi volumen , quod toti solido aequi ponderat. Si solidum eiusdem cum fluido gravitatis specificae sit, abi manet, ubi sub fluidi superficie collocatur. Si solidum specifice9 gravius sit, in fundum cadit; qui ad haec omnia solidi figura qui quam conserat. Bis CL
20쪽
CI. Gravitatis causam indagantes non minus Epicurei, qui illam in at mis, quibus corpora constent, ad Tellurem propellantur, quam GaD sendus, eplerus, aliique qui eam in hamatis effluviis e Tellure, quam Magnetis instar concipiunt, iugiter erumpentibus .ad eandem corpora trahentibus consistere docent, a corporibus ad atomos, ad ha emuvia dissicultatem translarunt, eamque non explicant. CII. Villemontius verti, Cartesius , ejusque festatores , qui corporum . descensum ad Telluris centrum a vorticoso cuiusdam fluidi, seu mat riae subtilis motu , quo a centro recedere conatur, provenire Putant, hypothesim omninti arbitrariam , multisque absurdis obnoxiam tingunt. Quare neque a vortice Cartesiano, neque ab ullo impellente fluido , quod easdem ac fluida nobis cognita , proprietates habeat, causam gravitatis repeti possie assirmamus. i. Hanc itaque causam in principio aliquo activo , immechanico, &intrinseco stam esse optime statuit Newtonus, tum quia corpora ad sese invicem sponte sua absque ulla activa vi ferri nequeunt, tum quia nullas hujus mutui accessus extrinseca mechanica causa per impulsum
agens assignari potest quod tamen nihil obstat, quominus haec virtus extrinseca esse, in quadam Dei lege constitui possit. Si vis ista in attrahente corpore consideretur, Attractis , si in corporibus ad aliud
tendentibus, Gravitas appellatur. l . .
CIU A communi circumterrestrium corporum attractione ad particularem quamdam Eleestricorum attractionem progrediamur, quae tum in vaporis electrici diffusione ex uno in alterum corpus, tum aliquando etiam in mutuo corporum inaequaliter electricorum accessi patefit. E corpo- ribus omnibus, in quibus experimenta sumere licet, alia per originem, alia per communicationem electrica sunt. CV. Neque emuxus, Mamuxus materiae electricae ex oppositis partibus relate ad unum idemque corpus a Nolletio excogitatus ad explicanda Electricitatis phoenomen satis aptus est, neque ab unica aeris aetione in electrica effluvia, neque a mutato eiusdem aeris aequilibri , uti Hauskbeius, Fayus, ac Bammatarus contenderunt, eadem Phoenomem repeti possunt. CVI. Verum Theoriam a Cl. Beniamin Franklino in America inVe . tam ac Taurini a Cl. P. Io Baptista Beccaria pluribus experimentis confirmatam de immediatis electricorum phoenomenorum legibus an
quam certam habemus. In hac heoria non eadem est carenae a m
chinae Electricitas sed machina vaporem electricum ab extraneis cor Poribus accipit, catena illum transmittit quod e Stellulae QCom tae electrici phoenomenis praecipue deducitur. CVII. Generalis, ac sufficiens electricorum inter duo, vel plura corpora signorum ratio est in uno corpore vaporis electrici defectus, Win altero ejusdem vaporis excessus. Ex hoc generali principio omnia artificiosae Electricitatis phoenomena pendent, Phyalae Batavicae, ac TMbulaemagicae Franklinianae experimentum excipias. CVIII. Quare facilis ratio constat, curra machina simul , catena cum