장음표시 사용
221쪽
da, quia calorem augent, spiritusque inflam- naant. Hieme tamen modicus eorum usus non im- probatur mane cum pane tost, quanquam alcoena ad somnum conciliandum coctionemq; iuuandam a quibusdam commendentur. Vinum absinthites, cinnamomite, ex be- tonica laudatur,nec non ex baccis Iuniperi, ra- dice angelicae,enu saluta, veronica, de simili bus Ieiuno autem stomacho, ab lueost xim ,- corpore t aestuante non bibendum Q apro pter naturae aduersistimii est inimicissimum, diluculo horisque matutinis vinum bibere lar in magna-gius Euidentiae ratio patet. Vinum enim sic tum aulis, potum, Mabsorptum crudum statim ob distria ρ butionis sic celeritatem venarum conceptacula subit, cuinq; sanguine miscetur unde ipsi anguini primum, quia raro sincerum vinum est, sed aliena qualitate vis Lirimum imbutum, in fert noxam,caput ferit,animi vigorem hebetat, mentem facit vibrare, inq; ea inordinatos ciet motus ob calidos quos excitat in sanguine,Vapores,& tandem etiam,longis continuatione ipsos neruos Marticulos infestat sensibilite vi de tremores , articularesque dolores excitan
Quare sortia&medicata illa vina praesBmto nonnihil edulii parcius bibenda sunt, vel cum solo pane iis macerato: imbuto. Natura
222쪽
19 I E. enim,mane paucissimo alim lato foueri posti la ob venas minus dilatatas atq;expeditas,tumne calor natiuus languescat Acoena quoq; circa somni lepus vinum absinthites haustum com-imendari iam coepit. Cereuisia pestis tempore,quo pinguior,crassior est ac dulcior eo pernitiosiorem esse ratione dc xperientia compertum habetur, obstruendi enim flatusque generandi vi pollet, ac dissi culter concoquitur. Tenuis vero, quaeq; sussicientem habet lupulum adiectis herbis conuenientibus, ut absiynthio,pulegio,aniso, foeniculo,coriandro, lauri baccis,d similibus salubrior
semper habita est. Porro plura de cereuisita eiusque confectione vide in traca meo de vita
Concinnatur etiam potus ex acerbis pyri vel malis , vinum ex pomis vel pyris vocant, statissimum sitis condimentum, nec in alubre. Consert etiam plurimum cantharos habere, in quibus vinum vel potus conseruatur, ex ligno
iuniperino lentis Pino,vel fraxini fabricatos.
Quil, praeter aquc potum nihil est, pane sempertosto nuce moschata confricato ea alterent.
b. Sic deniq;,de Avicennae sententia biben dum vel potus administrandus , ne quis sitiat, quia sitis corpus accendit,accensiumq; a veneno pestilenti calido promtius assicitur, hacque de causa potus calidior improbatur.
223쪽
Vnde ab immodico quoq; &vehemctio iri motu& corporis Manimi cauendum,ne corpus plus iusto incalescat. Sic immodica etiam quies vitanda, hac enim perspiratio impeditur,l xcrementa coaceruantur,& cruditates accumulantur, cacochymiae&obstructiones generantur, nativus' calor consopitur,&c Otiosae sceminae, sedentariam degentes vitam haec iniimiae quietis incommoda experiuntur. Eodem modo somni&vigiliarum habenda ratio est,ne modum excedant,fiant i praepostero ordine utempore.immoderatu somniina
immodice vacuatum&ieiunum extenuare at
que refrigerare, calore sic.natiuo humoris &partium solidarum substantiam depopulante, te statur Hii'. contra vero moderatum functiones roborare humectare mediocriter coctiones'; promovere,ac alimentum in uniuersim corpus distribuere, sensus omnes alacriores reddere, spiritusq; restaurare.
In peste tamen de pestis tempore plus vigilare quam domire expedit, nam quemadmodum in morsibus vitulentis ac venenatis potio nibus,simia oppressi homines grauius illiga tur,promtiusq; virus vitalia corripit 'rincipe'; partes, nullo scilicet obstant , facultatibus naturalibus segnibus existentibus atque otiosis , nec a morbum expugnandum a N cinis
224쪽
cinctis,opplesso scit. somno corpore, ita etiam qui peste corripiuntur, si se somno, quieti decant, quod praesertim antephlebotomiam 6 hor. post seri nulla ratione debet iterunq;
enim omnolenti sunt,citius inficiuntur,natura ista segnius contagio resistenti quocirca praestatyigil ςospersistere, atq; morbi insultibus alacriter reluctari, is tandem eluctat . Ad extremum non parum in praesieruatione momenti habet,inente esse hilari, ac serena, a curisd sollicitudine esse vacuum, mutuisque S suauibus amicorum ac familiarium colloquiis refocillare, quin etiam honestis ac liberalibus sudis exercitiisq; indulgere Cicero in eopta-Daticum criberet ad Atticum, nam deambulatiunculam,quam uno regno potiorem dixit.
Quemadmodum enim in latitia cor quasi dilatatur dc explicatur ob grati obiecti praesen tiam illud intrare velut amplectens, sic in tristitia cor percutitur, constringitur, premitur, tremit ob imminentis vel futuri mali expectatio-Πζm, opinionemq; ivnde diu tristitia perseuerant cor torrefitti extinguitur
Hactenuspraesidium diateticum equit Chir
J vexo perficitur vel sectione venae, vel hirta
225쪽
quoties conlucuere iis vero qui non aliue uere, o Lὸλ .m
antequam ad loca infecta dcueniant, Vel in o ad quastio cis infectis suspectisque agant, tundenda vena ne supra deest: nulla interposita mora Praestat autem modice primum sanguinem mittere, Miterato interdum eodem,interdum altero die, nisi cum ad animi usque deliquium vacuare conuenit sanguis ivt necessitate vigente,pcstesc. actu corripiente, is , quan- iterum extrahi possit. I, ct Verum, temperatura, vires,consuetudo,anni tempus,diligenter hic perpendenda sunt, ac te thi bib cundum haec decernenda Phlebotomia est,uel ia ρυτα dissuadenda. ii u praIn Plethora,hoc est an uinis abundantia, Π era
omnique venarum repletionc quae cognosci
turi musculis distentis, venis amplis, turgentibusque cum grauitatis, tensionis ac caliditatiss nsu modice gracilibus, nec tenera carne facileque transpirabili praeditis, secandam venam esse unanimi consensu praecipiunt omnes, quidem protinus,quia periculum est,ne distenta vasa dehiscant aut disrumpantur, unde partium oriuntur inflammationes, vel ne oborta uniuersalis obstructio insitum calorem restingua vires' validas alioqui strangulet.' ena vero secta,pericula haec vitantur, reseraris scit .arectioribus viis&spiraculis,calore linatiuo libe- Ia
226쪽
ratius ventilato,putredine prohibetur, corpusq; graui pondere leuatum alacrius redditur ad omnis generis functiqnes. In omni igitur impura plenitudine repletione venosi generis , sit primum incis avena corpus euacuatum uerit, pharmacum postea lfacilius atq; expeditin noxios humores educet, itum stainueniet vias, venasq; ac corporis meatus non ita resertos, nec obstructos, unde sit,ut vires Pharmaci impeditae totam corporis mo-
θυα upha lenterium Venis obstructis pharmacum alui macumpti tormina cruciatus' animi a deliqui excitabit soni ρη si ferenda,venulasq; diuellet. VndeHip.inoni inibus fiere acutis morbis, in quibus humores non turgent, in phlegmone aliis ue internis viscerum tumorib. inflammationibus habita aetatis virium ratione, curam avenae sectione auspicatur. At vero sit tantum unus ex humoribus,vel plures etiam praeter anguinem abudauerin ,Vel computruerunt, boniq; anguinis ex igua fieri substantia, quaeque alioru humor copia stiperata sit, ab alui deiectione primu deiectione molitur. Haec docentur ab Hipp. 4.a cutor. Galenoli. 2.aphoris a. 8.&Avicena qua ta primica. .& . Idem quoq; Galen.fidissimus
Hipp. interprest de medicina facile parabili in cura coge dicum doloris euasichiadic passionis
227쪽
in itiit, si multus fuerit infestans humor,purga-itione primum opus erit humoris affligentis si vero lethoricum fuerit corpus,primu omnium suscipienda est phlebotomia. Haec Galenus. Nam si huic illa praemitteretur, praesertim valii ldjor si existat, tum calore tum trahendi faculta- .lte humores exagitaretur, corpusq; Plethoricum . in grauius adduceretur discrimen. ln Plet hora igitur pura, quae ex humorum letharapsu honoriim constat pari portione ac mixtura, sanguis tutissime demitur,&quidem largius. In impura vero, quae cacochymia particeps. vitiosorum liliumorum in venis abundatia est, parcius atque resti ictus sanguis mittendus est. Vnde Galenus crudorum humorum copia in-s statos cura detractione pauculi sanguinis aliquoties vel eodem, vel etiam 2 auis die cum exhibitione melicrati aut ox melitis. At NB. bi cst effervescentis sanguinis plenitudo ad acutissimam ebrim accendendam dispositi, vel actu eam accendentis subito ac simul ad animi etiam usq; deliquiu euacuat, sanguinem limittit, virium tame obseruato robore pulsuum lialteratione, ne scilicet fluente sanguine nobis no aduertentibus pro deliquio animi succedat mors Pulsu enim alterascete inquauis inaequalitate, continuo supprimendum
Quapropter in cacochymia visceris vitio genita,
228쪽
genita, ut pati lienis' scii rilio vel imbecilli
tate, ictero,hydropis vena non recte aperitur, praestantior enim est purgatio qui vero in venis
maioribus continentur vitiosi humores, venae sectione accommodatius prorumpunt atque euacuantur, ob modo commena oratas causas.
Porro in praeseruatione parcius semper anguis detrahendus, in curatione largius pro roboris viriumque constitutione, quae sit validae permanserint, quod ex pulsu vehementi aequali magno cognoscitur, phlebotomiaris b=ri ut uerari potest. Quare si Ceptuagenariis istum miri adsit,iis secanda etiam vena est inscite enim ac
perite annotum numerus a quibusdam at c., b is ' ψxVx,ς0m Oxporis habitudo magis sit con b. s. deranda, reperiuntur enim sexagenarii, qui
bene sectione 6 tolerat,&cotra septuagenarii, qui facile adhuc tolerat in quib. c.praesens pulsus est, ac virium adhuc robustarum praesentia copiosus'; sanguis, ut ostendit Galenus lib.suo
de anguinis missione. Contrario modo disposit-tis anguis non adimendus. Eadem ratione imodo, scopo I ac indicatione. . annorum etiam pueris vena tuto secari potest, in quibus sic. multus anguis est congestus,quin dc .d quinto aetatis anno utiliter secari venam, praesertim
in pleuritide,grauioribusque morbis, ad uncias duas iij vel . sanguinis emittendo, Mart. Rulandus i. de Phlebot. testatur: quod tamen hodie
229쪽
die mi illis videtur absurdum i inueniuntur medici quida adulantes 5 adblandientes,qui id lut periculosium dissuadeant, cum tamen con-l scientia propria conuicti tacite rem aliter fieri posse se habere fateantur. Ouidam singulis mensibus venam sibi aperiri curant, sed parum de sanguinis exire permittunt. Verum copiosum iste sanguinem in ijs necesse est, nec non cosuetudinem frequentermittendi, quibus accedit aeris constitutio calidior,& victus liberalior Quida una vice aduncias lex emittunt,alii plus ali minus Promedici sic prudelis consilio:barba tonserit enim ac chirurgorum imperitorum scalpello impostoxio, quo tyrannide quasi quadam in hominum corpora secando grassantur, minime est fidendum, de quibus plura in tractatu germanico. Copiosius quoque mittendus sanguis vere est, quam autumno,aestate, luam hieme. In praeseruatione deniq; quidam aperiendam censent medianam cubiti dextri, vel etiam basilicam cubiti eiusdem, post vero mensem num vel alterum in cubito sinistro, doquidem intra annularemdc minimum digitum mediana quoq; ieiuno ventre,basilica vero a cibo stinato.
io sanguinis e tenis condicio quibus notis o nis dignosci git , isium uir dini obnoxium esse, per conflumipse
230쪽
msi facilepotuisse, e cuius vena GKD dieri p
ol sieruat illic maxime dignum, necessa rium est unicuique, quia pestis inuasione immunis saluus perstare cupit, sanguinis Lia, misi conditionem nouisse ac exploratain habere, ob hanc vel maxime causam, ut scit. lignoscatur, an ex sani hominis adhuc vena missius corruptioni ac putredini obnoxius sit atq; cxpositus Mic vero sciendum primo, laudabilem ac utilem esse sanguinem, durescentem ac per summa rubicundum subobscurum, lucidus enim ardens est fibrosium, nec innatante serositate plane destitutum,malus enim talis est atq; retorridus, sicut nimia serositas, potu liberaliore non praecedente, supernatans patis vel renum imbecillitatem arguit. Putridus vero vel putredini obnoxius sanguis is est, cuius fibrae corruptae evanuerunt di gnoscitur autem talis, si refrigescens non dure
scit, ed plane quosus permanet, unde non finis ditur, sed simulatque attingitur, in exiguas partes simul discerpitur. Continet enim sauxis bras qua dam, nequibin alimentumparilibus non ponitur,ut videre est in his qui ob harum si brarum penuriam atrophia marcescunt. Causa est pati imbecillitas, a quo bene constituto sanguis has bm