장음표시 사용
22쪽
G V I LANDI N1, DE PROSPERO EX AEGYPTO
In qua obiter multa qua in itinere acciderunt,pra
tionis loco habentur. G V I L A N D I N V S.
R A ae v L o R summopere Alpine te ex A gypto tandem incolumen Patauium reta dijsse, quandoquidem maximum cae existimem, hominem multas, quas longis ma itinera serunt, molestias crebrioraque& grandiora simul pericula a varia illiu cegentis barbarie sibi Ape oblata, superasse, in patriamq; saluum omnino reuersum esse. Quem tuum reditum difficilem reddebant variae Acgypti locorum naturae, coeli 3; calores, quibus nostra corpora diueriasiaeta coelo, multum alterantur, atque laeduntur. Quamobrem gaudeo maximopere atque iterum gaudeo,quod nunc te saluum ad nos denuo contuleris , mihiq; ita hilarem te nunc obtuleris. AL pi N. Atque ego etiam ingenti gaudio persundor, quod te virum doctissimum,uniuersis literarum professoribus,&principiabus multis excellentis tuae doctrinae causa acceptissimum, inuen Mim in hac pr clarissima studiorum urbe, optima valetudine tuis studiis vivere, prae gaudioq; tanti tui boni, & prae voluptate vidi quid loquar scio. Cratias etiam maiores quas possum tibi nunc ago, quod ex meo reditu tantum gaudii, ac voluptatis acceperis, mihiq; tantum tribueris, quem in tua potestate esse, quicumque sm,tibi persuadeas volo. GvILAN L. Tibi non minus multas
23쪽
gratias agere debeo pro tua istac humanstate. Iter uero arduum,& periculis plenum te olim suscepisse existimo. sed cur in Ae
gyptii te conserre volueris tantisq; illis te exponere periculis, ILbenter audirem. Ah ni M. Ego fere usque a pueris huius semper fui sententiae, neminem posse persectum esse in eclicum , qui v vias regiones, & loca non peragrauerit, diuersosque hominum mores non obseruauerit, atque hoc pace illorum dixerim, qui instar urbium nunquam nidos suos deserunt, neque ab his latum
unguem recedere audent. Variae etenim regiones varios tum
morbos patiuntur, tum medicinas ferunt ad eos persanandos a commodatas , atque etiam varii medendi I sus in varijs obseruantur locis, quorum obseruatione medicus fit prudelior, & doctior, qua sententia adductus stura vi si in arte medica cuperem aliquid proficere, orbis partem aliquam peragrarem, aliosq; morbos in
alijs familiares locis, & varias medicin is ac plantas, quae ibi nascerentur, & diuersos usus medendi penes diuersas nationes vlitatos obseruarem,atque cognoscerem. Cum itaque publice medicinam facerem in proximo oppido C. S. Petri, aliquo remotius abeundum existimavi atque in hae sententia multum perstitiused quorsum versus proficisci pnestaret, id uero ignorabam. Quo quidem tempore milii Deus Opt. Max. optatissimam occasione praebuit, ut in Aegyptum proficiscerer medicus cum Clari sino Georgio Hemo, qui illlo tempore a Serenissima scolicissmaque Veneta Republica Coii sui in ea prouincia fuerat electus. Adhoc
iter etiam me multum hortatus est, Franciscus Alpinus Medicus paterq: meus carissimus. Tandemq: in eam veni sententiam, ut
mihi facile foret ex animi mei sententia illuc proficisci. Itaque
accepi conditionem, meque tunc ad iter hilari animo paraui. G v 1 L A N D. Quoniam virtus laudata crescit, non pudebit me hoc vel te prssente dicere,auctum iri vehementer tuoru m studiorum peritiam ac laudem, ob hanc tui animi non vulgarem nobilitat m, qua hanc peregrinationem sciendi gratia suscipere, ita probe in animum induxeris. Ses his omissis, cuperem tuum nur citer audire. & quo temporc ipsum inceperis, quaque sorte etiam eo fueris usus: omnes siquidem longa itinera conficientes, multos Iahores patiuntur, & multa subeunt pericula , quae postea alijs narrent. A L p i M. A N M o a Virginis beati si me partu M i, Lxxx. Soptembri mense si ex . cian, quae Peccatora appcllatur, nati im
24쪽
eonscendi una eum Georgio Aemo Consule designato pro Cayaro Aegypti, viro sane pro sua ipsius humauitate, animique integriatate Clarissimo: quique in Consulatu ita se gessit, ut cuique carissimus fuerit, & illius 3iscessum ab Aegypto non modo Veneti mercatores, sed vel ipsi Aegyptii aegre tulisse, atque adeo luxisse
vis sint. Itaque datis uelis Zacynthum secundis uentis paucis diebus peruenimus portumque ingressi sumus. Vnde digressis non ita ex voto reliqua nauigatio successit, quandoquidem paulo post ita ualidis procellis tempestatibusque agitari, turbarique carpimus, ut facile disisses nobis euenisse, quod Ouidiuo cecinit: vi Navita sollicitus quoque ventos horret iniquos
Et prope tam lethum, quam prope cernit aquam tis Quod si concussas Triton exasperat undas, Qui tibi nunc toto est, nullus in ore color. Tum foecunda voces generosa sydera Ledaeis Et soeliu dicas , quem sua terra tenet. C cepit enim ea nocte, quq est ante diem decimum septimum mensis Octobris, quem diem omnes nautae stellarem, ut ita dicam appellant, ventus Hellespotius ita aduerso impetu tempestuose persare, ut coacti fuerint nautae proram obuolueret Qui timentes ab Africis uentis, qui eo temporis stare solent cr herrimis, grandioribusque procellis mare uerrentque , ne nauis in solum ab his abduceretur, naufragiumque fieret, per eosdem Asricos uentos iter suum 3irexerunt: quo sane ita directo itinere, nauis in uastissimumare ab Hellespontio vento, qu cm nautarum vulgus Craecum Orientalem appellat raptim, di ingenti impetu ferebatur, ita, ut a terra magis magis hi ipsa elongaretur. Nostrum uero nos iudicium sesellit quod sperabamus eum obortum uentum cito casurum, ab eoque rursum nostrum iter, quod per circium uentum fuerat, breui tempore nos esse recepturos ii quidem prior ille ventus non adeo cito cessauit, quin potius tanta tempestate ac furore perauctus est, & nobis ita saeue minari cspit, ut coacti fuerimus nauim uelis nudatam mari committere,& tenacre ab illorum insano impetu interitum nostris oculis millies in hora minantium expectare, atq; ab his absque ullo regimine in uastissimo pelago alternis undis ad libitum agitari. Atque haec horrida tempestas ad
diem usque vigesimum secundum protendebatur, tanto omnium
timore, ut nemo esse qui desilute sua sperauerit quicquam. nostram
25쪽
stram aliquantulum demulcebat miseriam illa Lucretii Carmina
se . Certa quidem finis vitae mortalibus adstat,
'Nec vitatis ethum pote quin obeamus. - ,
placuit tamen misericordi Deo, ne ab ea tempestate interiremus; ut fortasse ad aliquam rem etiam viveremus : Cui quas possibin maiores nunc gratias ago, ac perpetuo reseram ; qui me sua cle mentia ac pietate ex tanto periculo incolumen seruauerit. Die vero vigesimo secundo mensis Octobris aurora lucescente, ad Corcyrs locula eum peruenimus, quem sano. appellant,ventis omniano sedati Et paulo post Zephiris placide spirantibus insulae fretum ingressi sumus summa omnium cum voluptate ac gaudio,at que M rieras appellatum portum tenuimus: ab eoque altera die summo mane alium tu portu pervenimus, a primo parum distantem, atque ab co Corcyram . Jαqua per diem moram traximus. Postridie q. Septentrionali eqorto vento,ab eius portu digress sumus,quo cessante non multo post ad portum, qui est apud ComeniZZas accessimus. aduersis vero nostie nauigationi ventis diui perseuerantibus, & largissimis adhuc pluuiis, magnisq; imbribus, detenti, quibus quidem Corcyrs in suis situs sex quotannis, mon-sbus obruitur , atque aliis seu siccitate exhauritur, coacti sumus in Corcyrae portum eonfugere , & saluti nostiae .consulet e. ivbiusque ad natiuitatem Domini permans mus, cuius diei festiunitate deuote seruata, altera die orto Sole, triremis auxilio nostra naui e portu deducta, vela ventis dedimus, eodemq; die Pax h vi - ' dimus. Altera4 die Aparctia vento impetuose spirante, sub a urora Zacynthum rursum vidimus , portum liae illum cum magna' omnium eam urbem accolentium admiratione, quod accolae caeterique omnes ex proxima tempestate nos inurijsse sibi firmiter' persuaserint. Zacynthi vero toto Januario mense commonuisu mus. Diem sequentis mensis tertia ab eo portu discessimus ; me liorique sortuna iter nostrum rccepimus, ac per diem ante cin rem in portum Suda fortissimum Cretae intular propugnaculum peruenimus, ubi peractis quinque Aiebus, portum Prasci, Lina uo- ' catum, qui ab urbe Creta decem millia passivum distat, inuasimus. Multi ex Cietensibus, qui pro certo habucrant nostram. nati imCctobri protiimo mense mari absorptam sui se, simul l: ciun is iam aliquos Cretenses Caloyeros nobiscum nauigantes, nostro ad uenui, tanto sunt alsccti gaudio, ut ipsi a u laetitiam public is cara
26쪽
panarum sonis in templis per multos dies publice innifestarent.
ubi vero Cretae multis diebus moram traximus , inter initia mensis Martii, ut nostro longissimo itineri finem tandem imponeremus, vela rursum ventis dedimus, in altumque ii aut in Cir cio vento, qui leniter spirabat, aduehi permisimus, caeterum tertia 'die Rustrinis ventis rursum vehementer exortis, retrogressi in portum Standiam applicuimus, ab eaq; nova procella salui suimus. distat& hic portus ab urbe decem millia passuum. lbique tribus peractis diebus, orto Sole, ab eo portu navim soluimus, Argesti vento, & Fauonio impetuosissime spirantibus, mare me3i terr neum ingredimur, in ipso . procellosa nauigatione utentes duorudieru spatio Alexandriam procul inspeximus, ingentiq; omnium gaudio iter nostrum tunc finem habiturum sperauimus, neque
nos nostra decepisset sententia , ni ventus ille non modo omnem subito furorem dimisisset, verum pene omnino siluisset. Mare etenim quam cito ventis omnibus caruit, adeoque fluit, ut nauis ulterius progredi non potuerit, ob matii mam eius tranquillitate, a qua ualde pertimuimus, ne ab ipsa alia noua tempestas oriretur,
nostrique itineris finem , quem oculis prospiciebamus, prohiberet, ' in alia grauiora maris pericula nos insiceret. At Dei optu mi maximi voluntate factum est,ut ope triremis Praesecti Alexantadriae, quem sangi ac appellant, in portum nauis duceretur, & die xvij. mensis Mariij finem longissims nostr nauigationi imponeremus. Alexandriae uero Cayri ingenti grassante pestilentia usque ad lusium mentein mansimus; cuius mensis initio per Nilum flumen nauigantes, Cayrum venimus. In qua urbe tribus annis, & adhuc amplius moram traximus. Tandemque hoc anno MD LYκκ11 D. Aegyptiis littoribus relietis, navi Balbi na vocata mensibus Octobri, atque Nouembri tantum nauigantes, Deo summa pietate patriae redditi sumus . GuILAND. Un nia certe maris itinera in summo periculo versamur, quando D
uigaritium vita quia proxima est mari, proxima semper exitio sit dicenda , atque etiam quod spes prosperi itineris in aeris incon-
viantissimam naturam referatur. Verum ne te pigeat hςc atque
illa passiim fuisse, quoniam fortasse haec oli in te meminisse iuuabit. Apprime iucundum scimper existimavi, hominem possediacere,haec atque illa sum passus, siquidem eorum eventuum mem ria hominem alacriorem ad serendo4 sortunae casus, prudenti
27쪽
rem qiescit. sess his omissis age quaeso, quid tu tandiu In Aegypto socisti , quibusve stud ijs animum toto illo tempore oblecta ui ὸ Neque enim eum te esse arbitror, qui non egregium aliquod nobileque studium sis ibi prosecutus, quando credendum est, plu- rimas easdemque pulcherrimas tibi non defuisse occasiones, quia bus aliquia te ipso dignum in re medica meditari potuisses. A L p 1 M. Quid facerem odiosus toto illo tempore in Aegypto ξ
nisi apud eam gentem qualis exerceretur medicina , atque quales plantae in eo solo scerentur dignoscere operam darem, ne tau tem diceretur noctu me Aegyptum adijssie, per id temporis, quo ibi moram traxi, publice medicinam exercedo, apud illos medendi usitatum modum discere studii. Et quod temporis etiam ab eo studio atque aegrotorum curis mihi supererat id ponebam , ut tu ex me quoque audisti, in opere de praesagio medicorum multis iam ab hinc annis a me incepto. Gu 11 AND . Gaudeo te operam Aegyptiorum medicinae cognoscendae sic dedisse ut apud illos frequentatum medendi modum, atque ipsorum usitata medicamenta plane, animaduerteris, & didiceris, Qtuae omnia cum adprime sint digna, quae a nostris medicis cognoscantur te nunc obnixe rogo, hisce diebus quibus Patavii commoraberis, ne graue sit tibi mecum de his, in hoe viridario loqui praesertim uero de morbis illi populo familiaribus, deque ipsorum medendi usu atq; demum de plantis ibi nascentibus; sic enim in his aestiuis calori .hus sub gratissumis huiusce viridarii umbris tempus cum virtute consumere nobis iucundissimum fore existimo. A L p 1 N. Dabo equidem operam libentissime, ut non in hac re solum, verum in omnibus alijs tuae obiequar voluntati, quamquam nullam unquatuorum meritorum partem ego assequi valeam. Idq; libentius faciam, quod plurimum emolumenti me sperem ex hac nostra colia locutione pro tua doctrina& humanitate consecuIuxo. Solem vero cum nunc videam pene in occasum descendisse fortasse prγstiterit loquendi principium in proximam diem remittere. Cui L.
Recte sine , go uero vix aurora expectata me in viridarium cO- seram, teq; ut quamprimum venias etiam atq; etiam oro. A Lp1υ.
Perplacet,l ed tempus est, ut abs te nuc abeam, meque a multis meis negotijs nunc expedia, ut mane quam diluculo ad te redire postas m. interea vale. Gu 11 AN. Quando apud me esse nolis, ut lubet ut ante norim tuis functus negotiis, mane redire possis abi felix. i
28쪽
De statu Aeoptiorum medicorum. Cap. I.
v haec dies serenisma iam illuxerit,de opportune nos in hoc viridario simul con cessierimus, Iocu secretioris huius recessus quietissimu, opportunissimamq; occasio ne nati de medicina Aegyptiorum iam aliquid comentemur, de qua quidem prius
qua agamus, a medicorum, quibus ea re gio abundat, narratione principium faei mus. Arpi N.Iam ia e via huc ueniendo, eminus te in viridario am
bulantem , profundeq; cogitantem prospexi, & haud parum miratus sum, quod tam diluculo e lectulo surrexeris.Neque tamen ab re credo, in uiridariu destendisti, ut frigidiuscula scilicet istac aura matutina, ac no minus istius elegantissimi tui uiridarsi amte-nitate aliquantulu te recreares. Sed ne tuum loquendi desiderium amplius oratione mea retarde, ad principium propositi tui sermonis iam iam descedo. Sed quid obsecro me de medicis Aegyptijs dicturum arbitratis Θ an quia multis persuasum est ibi media cinam primas habuisse radices, plurimos illustres uiros tu in medicina,tu in alijs scietiis olim in Aegypto soruisse j sed etia hac tepestate ornari regione illa ac ssorereΘGvii Asn. Quiὰ ni oes istud ipsum sentiat ξ quado usq; adeo etia ibi bruta multa animalia repC A riantur,
29쪽
riantur, quibus ars insta curandi morbos aliquos esistimetur ἡquemadmodum de Hippopotamo equo marino in Nilo ssumi ne egente apud quosdam legitur. Hunc enim equum in quadam medendi parte etiam magistrum esae aliqui assirmant . Assidua
namq; ipse, ut aiunt, ingluvie ct facietate obesus, esit in litus, re centes in Jagaturus harundinum caesuras, atque ubi acutissim una
carum stipitem cernit, id in corpus adigens, is nam quanda sibi iii
crure uulnerat, atq; ita pro quilio sanguinis excitato morbidum alias corpus exonerat, mox plagam rursus lituo obducit, Quamobrem sunt, qui arbitrantur, missionem sanguinist ab humsmodi 'animali homines didicisse , ueluti etiam a uolucre quada ibi uocata apud Nilum quoque nascente clysteriorum usum accepisse. Quod ipsam sepius sibi alitum exonerasse .rostri aduncitate aqua
per anum intromissa sepe sit hbs istium . si itaqite bestias ipsas
in ea orbis parte natura medicinam docuisse creditust quid de hominibus erit ratione ac discursu praeditus esistimatiuum p Atque eo magis cir priscis ij si culis Aegyptus plurimis doctissimis me dicis semper soruerit3A L sis. Hippopotam ii&alia brutae animalia, de quibus ea medendi miracula praediciantur, ibi reperiri ce tum est, at quod ego de hominibus medietnam profitentibus hisce annis obseruarim, in medium nunc tibi proferam, paucisque narrabo, quae ex his scitu digna mihi fuere uisa, ac primum dico, Cayri alijsq. in locis Aegypti plurimos tum uiros tum mulieres
reperiri, qui publice per urbem medicinam faciunt, non tamen Hlos existere qui hanc artem aliqua ratione atque Hippocratice faciant. quando ibi nunc non literis,sed armis opera ab his populis de turmeque id quidem mirum, cum Turcarum imperio ea gens subiecta sit, qui nullis scientiarum studiis delectantur: armis tantum, ro argentoque & veneri indulgentes. de quibus vere vid tur Seneca disisse
, , Turpis libido dominatur scilicet nunc o potens venere
is Luxuria victrix orbis immensas opes. α, Iam pridem auaris manibus, ut perda rapin
Deest illis studiorum exercitatio, quamquam publicas scholas, Cue studia ipsi habeant, in quibus uaria scientiarum genera docentur ι Cayri studii locum Gemelhagar appeIlant, pro quo te centa millia aureorum anno quolibet dissipari aiunt. Siquidem
30쪽
doctoribus & scholaribus necessaria quotannis aere publico suppeditantur. Ex omnibus velo scientsis, atq; artibus, quae ibi do centur, ea sola pars theologica apud ipsos colitur, quae Pieudoprophetae Milo metis eges, institutionesque pertractat. Nubi siquidem, propemodum q. infiniti sunt, qui honoris atq; viilha tis gratia in eiusmodi sciem iam incumbunt, quam qui adepti si tin sui vino pretio at a. honore apud Turcas, aliosq. Omnes haben tur. Hos Cadi appellant, quasi dixerint,sacrs legis doctores,quos Turca illius regionis praesectiis suos quoq iudices creat, quibus authoritas concessa est, ut possint quacunq. de re in iure ciuili,ac pontificio iudicare. ob quam rem ipsi tum in summa veneratione habentur,tum mavimas parant opes. In alijs Vero artibus atque scientiis perpauci sunt, qui perseeti seri studeant, omnium l. mi Di me in arte medica, quae cum aliis omnibus sere in locis summo dignitatis gradu sit, infimum nunc atq. vilissim iun tum ob gentis barbariem,tum ob eorum, qui per ur in medentur ignorantiam locum tenet. quam nisi hinc ex Europa per Venetos Consules conducti medici, curandis ibi Turcarum, Arabum,& esiarum genetium optimatibus, & quam plurimis, quos Hii medici desperata salute reliquerant 'ad Mesemdinem reduetis extulissent, atque il-iustrassent, omnium mechanicarum artium ignobilisima apud Aegyptum iacuisset, id autem diligentia ut dixi nostrorum reparatur. Illi vero cum ab omnibus contemnantur, tum etiam lucrum ipsorum exiguum es . Cui L ND. Cum medici illi ita n gligantur, neque multum lucri faciant, quae occasio erit, qua ad medicinam alenter perdiscendam illi moueantur. Non est igitur mirum inter illos palacos perfectos medicos reperiri. Quod cum e&pricatum a te sit, nunc reliquum est praeterea nihil, nisi Vt susceptum de inedicina Aegyptiorum sermonem claudas ac de alijs rebus loquaris. Arp1N. Quamobrem GMILAND. Quoniam exin 3 octis ni dicis, quid boni, ac scitu digni ex te obserti tum audire possum Θ Ahris. In tes ligo unde et u in eam deuoncris sententiam. Sed hoc sortasse non est ita es istimandum, quando scientiamque do strina ignaros homines Empirice tam e multa in
arte secreta posse dignoscere,quis negabit 3 qualia sunt murta me dcudi secreta auxilia summam ob utilitarcin nobili sima, apud Aegyptios priscos medicos olim inuenta,haereditaris potius obviiijs pric arissimis mediuisitis relicta , quam est qua doctrina ab