장음표시 사용
41쪽
bo contraria. Neque tamen eo quod medendo utantur ea quam dixi communitate, rationales appellandi sunt medici. Τibi enim doctissimo viro notismum est, methodicos tantum appellatos medicos usos sui se ijs communitatibus, qui neque locum patientem ad curationis indicationem aliquid prodesse autumarunt, ne que causam,neq; etatem, neq; tempus, neq; coelum, neq; virium robur,neque grotantis habitum, neque temperamentum, sed a solius assectus indicatione remedij indicatione sumpta, ea communitate febrem exempli gratia nuper in medium propositam curant . sed errant in cognoscendis morbo contrarijs remedijs,
Namque putridς febres qus ab obstructionibus genitae sunt &fouentur, ut recte curentur, debemus viiijs qus tum morbo, tum causis sint contraria, qualia sunt qus refrigerant, hinnectant, aperiunt, atq: abstergunt, quibus sanes obstructiones cedant, staris proculdubio tollitur, ijscem vero ob humorum lentorem & cras sitiem curationi obsistentibus, atq; non cedentibus, contraria v lentiora prioribus requiruntur, scilicet quae maiorem vim habeat obstructa aperiendi, ut propterea , quod Omnia valenter aperientia calida sint, ad calida sit deueniendum ubi vero causis febriuputridarum haud admodum curatu sunt discis es, susscient ea quae tantum sunt morbo contraria, que simul aperiendi vim h heant, &ubi causis non facile cedunt, morbo smilibus, quo ad c liditatem, & causis contrariis, quod ad aperiendi facultatem uti debemus. At in febribus quς causis coniunctis vacant,ut sunt he cticae ab ephemeris, vel putridis sebribus genitae, medici solis morbo contrarijs uti debent ambobus vero tum causa tum morbo curatisnem in sicantibus, nos remedia sequimur quς ambobus sunt opposita. hincque cichoreacea Omnibus putridis febribus conumnientia auYilia iudicantur, quia tum febri, ea qua pr dita sunt sti-giditate , resistunt,tum causis,ob eam quam adepta sunt obstructa
speriendi, facultatem. Si vero morbus mitis, ac non vehemens ingruat, iis que cause contraria sunt magis quam morbo uti oportet, quemadmodum in morbo, tum vehemente, tum magno, me
dicamenta debem magis morbo esse contraria. Hinc Calenus prudentissime docilat in lib. me . med. ii an ulta simul curationem indicent, ci modiccs attendore oportere, quod magis urget, alijstamen non neglectit. Aegypti j vero secus in curandis morbis agunt, semper a morbo sumpta curationis indicatione, utuntur
42쪽
ais, quae morbo contraria esse arbitrantur, morbi causis omnino neglectis, proindeque in omnibus febribus nullo discrimine fi queatissimum habent medicamentorum ualde refrigerantium Num quod ipsa morbo validissime obsistere arbitrentur. In putr discl. decipiuntur,pessimeq. ut arbitror se gerunt, ualde fiigidis utentes, quia stigiditate intensa obstructa augentur, di cruditas humorum crudorum sotietur, Gua1 AND . Mirari nos noli decet, si ij medici ctiam ea communitate, quae est contrariorum contraria esse remedia, pessime ac vitiose nunc me3endo utantur,cum sere omnia alia, quae a priscis doctissimis illis medicis in ipsoru m moria relicta fuere, corrupte ac pessime nunc etiam sequantur. Neq; etiam mirum ipsos ad frigidiorum usum ita pnecipites ferri quoniam omnes ob csti caliditatem sibi ipsis in animum indux runtia calidis esse cauendum, ne calida corpora calidorum usu ob dantur, quod & apud Genuenses quoq; obseruari licet, ii enim biliosa corpora nacti,ita calidorum usum esugiunt, ut ad cotraria potius ad figida scilicet non secus quam Aegyptij desectant. si cus vero apud Germanos, Boemos, Polonos, Anglos, Flandros, Gallos, atque alios sub frigido celo uiuentes , fieri consueuit; Namque illi tantum a Digidis metuentes, in calidorum usum ni mium labuntur. aromatum etenim usa, atq; generosissimorum vinorum, calidorumque non minus medicamentorum sibij psis he- par, finguinemq; comburunt. At pax. Verum profecto dicis, sed de his satis, nunc ad alia transeundum
uua prasciri debeant , pri quam ad particularem
de medicina Aegyptiorum narrationem accedatur. Cap. UC VI L AN DI N V s
i V Aa nam isthaec crunt, quae nunc explica da statuisti,aliqua ne pretecipua S propria illoria praesdia, quibus ad
curandos morbos utuntur P Arpi N. Nondum eo per
uenimus, ut possimus de ijs nunc agere; Etenim multa supersunt audienda priusquam ad illorum narrationem deueniatur. G v I L. Quaenam igitur istharc inquam existunt ὸ A1sis. Multa, quippe
43쪽
Aegypti situs,illius temperies coeli, anni tempora, ipsorumque natur , & aeris mutationes ex Nili fluminis incremento. Aegr ptiorumq; corporum habitus,temperamentaq; victus, morbi ibi nascentes, ipsorumq; causae, atque alia, quae ad medicinam illorii
recte noscendam facere uidentur. Gut L N n. Quamobrem haec.
Ah pi N. Quoniam cum eorum,quibus ad curandos hqmani corporis assectus illiusce regionis homines: utuntur non simplicem historiam tibi sim proditurus, sed una cum ea rerum illarum lamdem atquct uitium,ut ex horum Iectione medicins studios iis qui illi in medicina facienda maxime sequuntur, tuto,& ex artis prγceptis uti sciant, & ad morborum instituendam curationem, ab illis quς uitiose,minimeque ex artis ratione sint apud ipsos usitata praesidia cauere queant.. Gui 1 Aran. Laudo hunc tuum loque di ordinem, quando praeter eorum, quibus Aegyp th utuntur in medendo,utile notitiam ista,quet prius exponenda proponis non minorem cognita,nobis asserent,&uoIuptatem , & utilitatem Perge itaque quod vis enarrare nulla interpositae mora, ne haec dies sine longa linea nobis abeat quando multa supersunt dicet da,quibus huius diei reliquum posse sufficere, uix credo.
De Ag pti situ ais illius aeris temperis. Cap. VI
ALPINUS. E o Y s i r regio posita est inter Aethiopiam, Arabiam,
&Marmaricam, quae nunc Barbaria dicitur, atque mare mediterraneu, habet enim a meridis Aethiopiam, a
septentrione mare mediterraneum, luti ab ortu Arabiam , rubrumque marespectat atq; ab occasu Marin aricam Gyrus,olim
Babylon,uel Babulis, nunc primaria Aegypti ciuitas ab squalore
triginta gradibus distat,& longitudo eius est, graduum circiter sexaginta. sex tantum gradibus cum dimidio hane ciuitatem ad tropicum Cancri accedere Ptolemaeus sessaturi maximaque dies ibi est quatuordecim horarum, o minima decem. Ciuiras haec ad radices montium Arabiae Petrem ab Oriente posita est, Septentrionalibus omnibus vetis exposita nullo monte ab ea maris parte contecta,tota meridionalis pars sabulosa est. a quibus omnibus
44쪽
eius aer ad frigi flum & calidum alteratur . Ab Orientalibus uero atque Occidentalibus paruam suscipit ille aer alterationem . Cum itaque iis c regio prope tropicum sit, mirum non est si Sole multum calefiat, presertimq; sstate, quo tempore Sol radijs ibi te
ram rectius serit, copiamque radiorum uel luminis, maiorem eius terrς accolis demittit. Quem calorem ibi multum esse, ac uehe mentem eos populos quandoque perpeti, ostendunt multa ab ipsis refrigerationis,causa inuenta, atque usitata. Eos enim in priamis terrena hilitare aedium loca apud omnes ob calorem noxiumanifestum est,non minusq; in quaq; domo frigidarum aquarum in medio ςdium positi sontes, eos frigiditate oblactari, significant . His etenim aquarum fontibus per totam citatem ipsun domoruaerem refrigerant, prope etiam illos omnes sere dormiunt. An plius ciuitas hsc altissimis est fabricata sdibus , qtis supra uias uta
adeo larissimis es panduntur tegumentis, ut uiarum totum pene
coelum ex superiori parte occupent, ob ruant 1: ne Sol quando omnibus horis umbrς uim detinent, atque obtegant) noxam in ferat uiatoribus . Vastissimis etiam fistulis, qus maximis tubis sunt similes,intra omnes domos positis ad frigidum excipi cudum aerem utuntur. Hae ex mediis domibus meatu decem cubitorum latitudinis sere exurgunt, per medium a rectissime sursum feruntur in aerem,peruisq; multo latiori ore instar campanse expanse, ad simum uestigia deliniunt atq; pertingunt, quo Ore Septe trionem uersus oporto, frigidam auram spirantem excipiunt, i servisq; ipsum sdium terrenis locis demittunt. &hoc pacto cuiusque dis inserna, terrenaq; loca refrigerantur. Victus frigido
tum ciborum, potuumq: apud omnes nimium obseruat eam re gionem immodico aeris calori expositam proculdubio confir mat. Cui LAND. Isthsc certe omnia summe calidam aeris illius temperiem coarguunt, nihilominus calorem silatis rem pore ibi
talem esse audiui, quem facile quisque perferre possit. Tempera H enim caloris illiusce temporis a Nili suminis incremento per id temporis celebrato, atque ab assidua Septentrionalium uentorum spiratione a multis proditum est. Arpi N. Ni Deus his duabus causis ambientis illius aeris stiuos calores minuisset, hau 3 qu quam fieri posset, ut animalia ibi umerent. Tanta est Dei Cptumi Maximi preuidentia, ut in locis sub coelo calidissimo ui ra-esiorum solis inflammatis, sit aliquid quo resti gerentur, sicut in
45쪽
frigidissimis regionibus omni sere calore desitutis, ut aliquid ii
beatur, quo ea loca incalescant . Eaq; causa in locis Septentrionalibus, sub frigidissimo coelo preciosissim s ac copiosissimς pelles
reperiuntur, & lignorum comburendorum copia, quibus se a v
hementissimis illis frigoribus homines dessendant. Aer itaque state proYimis radijs solaribus rectius terram serientibus valde
accensus, ab aucta Nili fluminis aqua, Septemtrionalium J; uel torum spira tione assidua obtunditur, ac multum moderatur, ex prsdominio uero ipse est calidus & siccus, inaequalis, valdeq. ii
constans, substantia tenuissimus, maxime i. in locis a mare remotis, ut Cayrum, alisque ciuitates & loca supra ripas Nili po sita. Hic aer hyeme aliquando insigniter frigidus apparet,& aliquando calidissimus, ob siccitatem immodicam aeris ibi
etenim rarissime pluit.) qus ut rerum nature non ignari sciunt, utramq; activarum qualitatum acuit, ueluti lis ab humiditate lis betantur. Quam ob causam ob tenuitatem substantis hyemalis aer frigidior, quam reuera sit, ab his popul1s experitur, quoniam is ob partium etiam tenuitatem corpora penitissime penetrat; frigidam4: qualitatem introducit, Isdensq. sensibiles partes, maioris est causa sensus, quam sit ipsa uis frigoris, maximeque ex Omnibus corporis partibus caput ab aeris eius loci frigiditate obloditur, multoque magis, quod antea calido aere calfactum, me ius ualde apertos habuerit, per quos facilius frigidum aerem suscipit, a quo postea facile ostenditur. Hincq. nullum est genus moriabi eκ capitis dissiliatione obortum, quod illi populi non patiamtur. Dominatur autem aer summe calidus, ipsius coeli, ut dictum est, ratione quod lasc ciuitas a tropico cancri tantum sex gradibus distet. Qua breui intercapedine, dum Sol ad illum accedit tropia,cu, &illoruZenith sit propinquior, aer ille ualde incalescit,&nis Etesiquenti tunc a Septentrione spirarent, uehementissimus &qui vix a nostris perserri poset, caloris sstus sentiretur. Hyeme etiam noetiarnus aer admodum frigidus obseruatur, qui ab orto Sole paulo post parum incalescit, in ineridieq. plurimum; adu niente uero nocte rursum in frigidum permutatur, ita, ut aer ille ualde ins qualis sit dicendus, ab ipsusq; illa inaequalitate plurimi morbi originem ducunt, atque generantur, qui eo temporis per
urbem vagiantur. Gv11 AND. Cupio etiam eiusdem aeris tempotiem pro anui temporum ratione a te explicari. Quam ob cai
46쪽
tam te in primis de anni temporibus, quae in usu apud eam nationem existunt, atque de ipsorum temperie, loqui Cptimum fore arbitror. AL piu. Libenter de his nunc sermonem instituam.
De anni temporibus apud Ag ptios usitatis, atqueae ipsorum temperie. Cap. VI I.
Ivi DAM annum apud Aegyptios ustatum ac osse
uatum in quatuor, ut nostri etiam faci unt,partes,sed si
cus quam illi; ac primum a vere incipiam. Quod anns tempus ibi duobus mensibus temperatum, obseruatur , Ianuario quippe & Februario. Incipitq; Orione & Canicula Orientibus, di desinit ad occasum Arcturi, quo tempore aestus incipit, & desinitusque ad nocturnum Trianguli ortum: Quae quidem stas d uplex singulis annis obseruatur quarum prima est insqualissima ac summe inconstans vehementissimo cum caloris aestu. quae maxime corpora offendit, praesertim Q aduenarum eius ce coeli qualitati minitime assueta: id igitur anni tempus, ut nuperrime etiam dictum est, principium facit, Arcturo occidente scilicet in initio mensis Ma iij, protenditurq; fere usque ad tropicum cancri, tribus, scilicet comprehensum mensibus, quippe Martio Aprile, Malo. Altera res has, quam secundam partem aestatis appellamus, priori statim succedit, nam ipsa incipit Sole signum cancri ingrediente, termianum habet prope finem mensis Augusti. Haecque ςstas prioris aequalior, constantior, minusque si uola, atq; minus sentitur noxia corporibus. Autumnus habet alios duos menses, scilicet S ptembrem atq; Octobrem. Hyems vero orientibus PleiaUibus, scilicet incipiente mense Nouembri, incipit, atque ad ianuari una mensem usque protenditur. Hoc itaq; modo annum Ac gypti rum diuidi oportere iudico, ut quatuor diuersis aeris daturis quatuor anni tempora recte respondeant. Ver Ianuario, atque F bruario ibi obseruari, non est mirum,cum eiusce temporis tempe ramentum mediocre ac temperatum in aere percipiatur. Id ipsumq; etiam tempus ver is inquam, indicant arbores, quς per eos
menses ibi germinant, &frondescere incipiunt, terraq; illa virci B a tibus
47쪽
tibus herbis stirpibus, storibusq: amenissima redditur. His autemeractis mensibus primam aestatem, uel primam suatis partem animantibus valde pro eius in constantia, multumq; insequali caloris,& frigoris statu,noxia sentiunt.Atq; haec prima quatis pars incomstanter mensibus Martio, Aprili, Maio, obseruatur. GVrLAND.
A quibus nam causis haec prima statis pars inconstantissima, stuosissima,vm inaequarissima sit. Memini etenim ego dum Cayri olim moram facerem, ijs utique tribus mensibus me ventos calidis limos, molestissimosq: senti se,cum arenarum insammatam magna copia, qua aerita obscurabatur, ut sol neutiquam videri posset. Illom etiam tempore quamplurimos vagasse epidemicos, atque lethales morbos, maximeq; Oculorum lippitudines, quas Graeci Ophtalmias appellant, Quam ob causani arbitror huius prioris aestatis partis causam esse ventos illos summe calidos, atq; ardentes a Meridie, locisq: arenosis itissammatis persantes;Hosq; ventos Campsin appellabant, quasi dieerent ventos diebus quinquaginta persantes ; id vero tuis proximis verbis aduersatur, qui diseris istam estatis partem non tantum diebus iis, sed tribus perpetuis mensibus durare. Aysiu. Euri Austri . venti, ut tu recte dixisti,a meridie Ioea arenosa, summoq. calore insammata tramseuntes atque in Aegyptum spirantes, tantum caloris qstus, pulti
uerum & inmmmatarum arenarum evehunt, ut ignitas form
cis flammas, nec non pulveribus obscurissimas, nubes eo asporta . se videantur. Pulvis illa vel arena copiosis ventis tum asportatakrum ex solo Argypti ventis arrepta, atque per aerem agitata, non minus quam aer suo calor, corpora laedit, atque offendit, oculo iaque ma&ime, quos mordet & inflammat. Hinc q. epidemias plurimas & ophtalmias', que tunc temporis per illam urbem vagantur,originem habere dicerem .. Hi uenti interrupte ac inconstan
ter quandoquensibus, & quandoque q inque , & aliquando etiaseptem atque nouem diebus quamquam rarissime contingat)spirant. Ipsosq.. Charonios vocare possumus, quod quas a Ch ronte procedant, semper plurimos isthales morbos hs populis riportantes. Quo tempore multas pestiferas febres, atque phre nitides homines non diebus, sed horis paueis perdentes, s suisV-masq. quam plurimas ophtalmias ibi vagari obseruaui. Corpora omnia ita ab his laguida redduntur, ut fere cibos abhorrere videam
tur,in linguibilique siti continue ardeant. Pro qua sim arcenda Eumen
48쪽
flumen Nilum eis Deus largitus est, cuius aqua prae iucundissim
Omnia refrigerantur, atque humectantur. Aduenae nostri ijs prossantibus ventiu ad subterranea loca confugiunt, in quibus moram tur quousque ille ventorum ardor resederit, atque cessauerit. Coniungith c incommoda Deus Optimus, cum alijs quibusdam ho- nis nam ubi calidissimi ij venti conticuere, statim a Septentrionesare alij incipiunt, qui subitaneum inflammatis,atque saxatis comporibus solatium praestant. Si enim illi diu perseuerarent, nemo in ea regione vivere posset. Quod autem ad primam astatis partem attinet, quam trium mensum esse aisrmarim, Se ad ventos, quos Aegypti; vocent Campsim quod nomen numerum exp licat quinquagenarium. scito circa illius quinquagenarij numeri explicationem multos multa locutos suisse. Aliqui etenim illos uentos
Campum appellant, quoniam ipsi interrupte diebus quinquaginta spirare soleant. Atq; aliqui eo nomine quinquaginta eos nuncupant, quod illorum ventorum suror ac aestuosa molestia spadio
dierum quinquaginta liniatur. Et alij Campsim ob id eos dicen gos affirmant, quod ut plurimum a Paschate Resurrectionis usq; ad Pascha Ascensionis ipsi sare observentur, quod tempus est di rum quinquaginta. Quod tamen salsum dignoscit ir,quando ego
obseruaui i pius ante Pascha etiam Resurreetionis illorum ventOTum surorem. Alij, & uerius mea quidem tententia. dicunt, hos ventos Campsim vocatos fuisse ex moeste Campyis multarum copiarum Aucis, quem immodica arenarum, copia, qtiar xentis illuc asportata suerat cum toto exercitu in A fricae deserto suffocati rat, ut invita Alexandri Magni legitur. Hac aestatis pars est cor roribus ualde noxia; quoniam per id temporis calor interim coiitinuo, & interim frigus in aere percipitur. In hoc etiam anni tepore per urbem vagatur ille Isthalissi inus morbus, quem Dei Delmula, appellant, qui paucis horis homines psi Θit. Altera estatis pars hanc sequitur Iequalis & minus calida, csset tamen & ipsi calidissima,nisi Septentrionales venti continue tunc spirarentiatque nis Nili suminis fieret incrementum, quibus aeris aestuosa calidiatas paululum contemperatur. Hac aestatis parte, quae a nobis se
cunda aestas uocatur, aer est multum & ipse calidus, sed aequalis constansq; a principio adfinem usque, non siiliato, sed paula timsensimq; caloris adferens mutationes ; qui quo Septembri mensi vicinior, eo temperatior redditur , ideo hoc anni tempus mor-
49쪽
his caret, & salubre est. Omnes agricolae tunc vitam ociosa inducunt, quouiam terra usque ad peraueti fluminis diminutionem cultui est inepta, inundatione aquae iupra ipsam non finiente. A que tunc spectacula, ludique augescente flumine ab his celebra tur . Autumnus Septembri, Octobrii pie mensibus celebratur, in cuius fine cetante fluminis inundatione, triticum serunt, quod Martio mense maturum ab ipsis euellitur;atque colligitur. Huius temporis aer est temperatissimus qualis, morbis carens. Alijs si quentibus duobus mensibus frigidior fit,atque hyemalis . Raro decidunt pluuis, quod si contingat, tanquam ros est: Cayri inqua,
quandoquidem Alexandris Pelusjq: & in omnibus locis mari a&iacentibus pluit largissime, & sepe .. Nouembrique facilius quam Decembri, id accedit, quod eo mense aer sit frigidior: rarissime
glacies,nunq; nix, neque grando ibi vilitur, cum aer careat tanta frigiditate qualςc gigni queant. Hscque est hemperies aeris locorum, qui a mare longe distant, per Omnia anni tempora obse uva. loca mari proxima aere ut itur minus calido,& minus sicco, ibique largissime, ut dictum est, pluere solet. Gu11. AND. Tuo de anni in ea regione partibus diligenti habito sermone mirum in modum sum delectatus,sed quoniam dixisti, Sole tropicum camcri ingrediente aerem ibi ex immoderate calido atque ciluoso, ad minus calidum ob uentos a Septentrione spirantes, atq ue ob incrementum Nili fluminis mutari, id illius coeli naturae uidetur maXime contrarium,quando quis crederet, in calida regione Sole terram ad angulos rectos seriente, aerem a magis calido ad minus calidum mutari posse. Ideo cupio te de hac eadem l; acris mu-etatione rursum clarius loqui. ALFIN. Tibi ut soleo semper etiam hac eadem in re satisfaciam.
De aeris mutatione ex Ῥentorum Septentrionalium stratioue, at ex aurumento stumiuis
F u i 1, quibus ad calorem & sigus aer Aegypti, pr AH κη sertimque Campermutatur, sunt Meridionales atque Sept trioli iter. lini et tui, ut nuper etiam di stum est,
50쪽
est, ea loca maxime incalescunt, veluti 1 Septentrionalibus restia . gerantur. His omnibus tota illa regio est exposita, sed magis Septentrionali us, quibus Aegyptus liboee euentatur, a Meri dionalibus vero, cum inter ipsum & meridiem montes quam plurimi sint, praesertimq: Lybiae atque Ethiopiae, non ita libere per satur. raro etenim ipsi persant, atque non nisi, ut superius dictum est, in prima a satis parte. Porgant vero a Septentrione sepissime in anno, sed praecipue tota aestate. Summa enim Dei sapientia Aegyptum coeli causa valde calidum Septentrionalibus ina is, quam alijs expositum esse voluit, ut ipsorum refrigeratione aer illiusce regionis si imme calidus multum refrigeraretur. Ab Orientalibus autem parum uel nihil illorum locoru aer alteratur, qu niam' & rarissimi, & paucissimi existunt, quod tota ea regio montibus ab Oriente supposta sit, atque ab his contecta. Et ex his.' qui ab occasu spirant, non multum aer alteratur, cum hi temperati int. Septentrionales itaque venti, qui mense Iunio flare incia pium. mirum in modum aerem refrigerant, quoniam longissimos
maris tractus priusquam, illuc accedati per transeunt,intani longoq; itinere ipsi ab aqua maris refrigerantur. Mirari itaque non debemus, si hi venti in secunda cestate continue frigus pet iter si
sceptum spirantes,aerem illorum refrigerant. Quam aeris ad frigus alterationem Quer etiam stuminis Nili incrementum,a pera eta fluminis aqua refrigerato siue moderato caloris aestu. CV1 IAN.Qusso suminis huius ortum, incrementum, eiusq; causas, ibi ab ijs populis auditas, mihi etiam narrare, non pigeat. His etenim probe cognitis , quo pacto Aegyptiis refrigerationem conciliet, facile dignoscemus. AL p. N. Quamquam ego certo sciam tibi viro doctissim huiusce sura inis incrementum, & eius causam ex multorum seriptis esse plane cognitam, nihilominus, cum istud
etiam ex me narrari volueris, operam dabo, ut tibi morem geram. Hoc sumen, omnium ut audio, longitudine maximum a diuina
sapientia in arenosa squalidiori Africa factum esse creditur , ut illa mundi pars foret habitabilis. Quando summum admiram dum cs; omnibus videatur miraculum, terram Aegyptij, Sayeth, aliarumque multarum Africae regionum loca esse foecundissima ob solam huiusce suminis inundationem, nihil enim terrae, arena excepta ea loca habent. Dcus sumen illud ijs populis largitus est,
ut ea arenosa loca pingui limo fluminis aqua asportato, foecunda-v 4 rentur,