장음표시 사용
461쪽
possis. Praecepta autem tua potissimum, simulatio praedictionum, cultus diuinus, . disertae cohortationes tuae opportuniper tempus adhibeantur , ut mentes omnium oratione permotae, Voluntariae in hoc statu affectuque consistant, neque necessitate inuiti ad dimicandum pertrahantur. Qui enim milites minus ad pugnandum parati sunt , ijdem confusionem ordinis & perturbationem in praelio afferunt. Antequam igitur pericula subeunt milites, animi illorum i ta pertractandi sunt, ut ad omnem impetum P sit licia dum alacres sint: hosti- lum autem mentes perturbandae sunt, de in formidinem, molliti ena , desperati nemque conjiciendae , atque adeo tum
ad oriendi hostes, & sine ulla dilatione : inuadendi. Nulla enim alia ratione hostes superabis, nisi in aliquas angustias illos prius deducas. Neque in huiusmodi pericula hostes impellantur, in quibus, ut in desperatis rebus solent , meliores quam illorum natura fert & iiDpetuosiores sint. Sin induciae foederaque sint, nullo modo abs te violentur. Ex
rerum euentu si prospςra tibi omnia dc secunda sint,& nostium victoriae Potitus fueris, ne nimis animo efferaris et ne
que ii Ocbus geicilis ita taldus sis, ut post
462쪽
initia negociorum confecta, circumspicias & deliberes quid deinceps agendum sit: nec rui sus si aduersae res ingrauescant, stupidus & attonitus vel tuis vel hostibus videaris. Sed neque i js temporibus cede hostibus ubi poteris illis resistere, α incursiones illorum propellere, nisi pacem hostes utilem ex te petant: magnae enim rerum offensiones huiusmodi ex
causis oriuntur.5 Exercitus tuus ad bellum educendus est, multitudinem iustam habens, caeteris armis bellicis. minime desectus, nullaque alia re ad bellum necessaria destitutus: quibus in rebus mali imperatores facillime reprehesiones habent. Industrius admodum debes esse, praecipue autem ini js admi nistrandis quq ad procurationem rei bellicae pertinent. Sumptus quam minimos di frugales admittes, dc rem communem dilige ter asseruabis: deinde quae facto opus sunt, omnia accures. Itaque historias antiquorum &recentiorum diligenter cognoscas,& omnium factorunt consiliorumque imperatoriorum quae digna cognitione sunt, rationem teneas.
Quod si quis vel artifex vel plebeius aliquid prae se serat dicturum quod ad rem
militarem atque imperatoriam pertinet, illuni admitte lubenter, di eoium qu 2lo-
463쪽
quitur iudex sis. Consilium tibi cum se nibus capiendum est,& ijs qui rei bellicae periti sunt, & qui aliqua dignitate ac no- . bilitate praelucent, &qui cum beneuolentia consilium fidele in rebus gerendis dare possunt. In periculis bellicis nunquam dimices aut manus co seras,sed cautionem tui jpsius diligentem habeas, &uniuerso exercitui praestribas quid gerest
dum in uniuersa dimicatione sit. Consiliorum & factorum imperatoriorum eo cogitator sis, &. in aggressionibus tuis se Iers existas, tum quado hostes invasurus, tum quando ab illis inuadendus es: ad re pellendas hostium incursiones habilis,aimachinationes hostibus inferendas gravis, & ad id quod futurum est,nimo anticipandum solers: ad tesseras quasdam contra hostes excogitandas diligens &aD
siduus, prudentia, ingenio, industria, teris omnibus praefectis antecedens, corpore robustus, ct ad omnem armaturam viendam habilis atque expeditus: forma decora ac liberali, omni armorum constructione decorus atque illustris, aetate florens, corpore atq; animo strenuus, absti- mens pecuniae,continens voluptatum omnium, laboriosus ad res tolerandas , fortis
ad pericula sustinenda, intrepidus ad discrimina lisbe uda,ad iustas resperseque
464쪽
. L I B RI. das alacris,magnanimus in rebus cum mi ilitibus obeundis, gerendis: magna in existi matione existens, non propter AHinci ita nobilitatem, ciuitatem aut rem publicam , abbliis bene administratam, sed sua vi
tute, & in omni usu bellico diligenti se-
. dulitate gloriam sibi comparans beneuo lentia ac animi promptitudine.: caeteros omnes in singulis negocijs suscipiendis , superans,& perinde ac de priuatis rebus , negocium esset, publicos labores tolerans. D i sentis praeterea &eloquens sis,& verissimis rationibus in re vera utens, nisi a ubi interdum ad excitandos militum a-
ni mos, & ad mentes illorum praesenti re- xum opportunitati aptandas, mentiri in- terdum& fictam orationem adhibere o- porteat, quo melius in contrariam sen- .
Erga illos qui in bellico ceciderunt, . dc ema bonos viros potissimum, magni fi ἐς us, liberalis& munificus sis, & honores illis xum beando, tum memorabili sepultura afficiendo habebis: aegrotos quam- diligentissime sanari curabis, erga pauperes de tuo liberalis, gloriae non nimiS expetens, & liberalistum in priuatis tuni in s.comi ib. hominum consuetudinibus, , DCq; contentiosus, neq; curiosuS, neque ιο-
465쪽
ss: inuidiam ex omnibus rebus sui fine ocinixat neque militibus strenue rem aliquam gerent, utar ea te mordeat, sed lau des eos potius & imiteris ec adiuves ait honesta omnia suscipienda. Vnum quenque Imperatorem pax est aduersus ullam nationem bellum suscipientem, cogita re & comaostere, quaenam forma aciei
illotum sit, Sc quibus potissimum artifici js Maachinationibusque in bello vi tur. Sin nauali classi praeficiatur, proii
deat ut ne classis aliquibus sali tempest tibus iactetur, & asti orum aerisque motus obseruet . Ultima agmina classis aer aciei ordinate ad se colligat, ne locorum importunitate, aut tempestate maritima, aut hostibus oppressa pereant. CO-gnoscendum. tibi praeterea est , quibu modis praelia committuntur, vel in acie ad frontem instructa, vel ex dolo qua
dam circuitione, vel loca occupanda mu'
nitiora, vel regionem incursione diripi endo, vel ligna caedendo, vel frriges po putando, vel ardes incendendo, vel agro vastando, vel captiuos abducendo, vela quas illorum detrahendo, vel insidijs a Goriendo, bella cum hostibus gelu tatui Committit tur etiam gladi j in bello, quado subito invadit exercitus exercitiam, e fluxi uim transeunte ni hostem adoritui
466쪽
&e sp aciosis locis in angustin compellit, & ex angustis locis in spaciosiora hostem nodum instructum educit,&quando commutatio subita est eius ciui hostes vi celat, & quando in locis includum tur ad exeundum dissicilibus,& quando rebus necessarijs destituuntur, & quando in aliquam offensionem valetudinis hostium copiae cadunt, quando aduentante hyeme grauiter perturbantur, aut ipsa in hieme defecti necessarijs sunt, quando diurnis laboribus lassati, inedia cibi potionisque vexantur: vel si iter magnum contingat , tum homines tum iuria enta lamentur, vel quando nimis vigiles certis de causis sunt, vel quando praelium nauale illis accidit, vel quando hostes naufragium fecerint,vel quando hyeme excruciantur. Haec omnia horumque contraria imperator cognoscat 'Diuisiones pr terea exercitus,acies, deductiones acierum, ut facile obtemperent, ge'nera quoque mandatorum cognoscant.
Praeter has praedictas omnes belli irruptiones , prudenter ut hostes adoriaris praecipimus, quantum subitae rerum aggressiones pruaetiam admittere possunt. Hostium autem incursiones quatum potes deuites, & omnia huiusmodi quae incidere possunt propulses. Quae enim in
467쪽
ΕpILOGUS l hostes inferre cogitas, eadem saepe nume, io ab illis patieris alijs quoq; quibus
dam molitionibus ab hostibus inuaderis,' nisi caute & prudenter circumspicias &. quae facto opus stini illis opponas. 8 Ijs anni temporibus excursio facienda, quando fruges sunt. In acie instruen- . da solem a tergo & ventum habeas: dciti
hostium oculis utrunque collocabis: vocalis in madandis rebus eris,animosiis, concinnam habens vocem . . Naturam belli artes ipsae adiuuant, cuius generis sunt disciplinae armandi, rationum subducendarum, acierum instruendarum, archite- cturae,astrorum, medicinae. Disciplina armandi hoc in se continet, Vt corpora a , mis moderatis, idoneis, firmis, exquisite consectis tegantur. Eligenda huiusmodi corpora sunt, quae ad arma capienda idonea sunt. Quatus qualisq; armorum usus . esse debeat,demonstradum militibus est, horumq; exercitationes & contentiones ad omnem necessitatem dc apparatione, praelis ostendendae sunt. Cura etiam sit honorum, dignitatum, dc abundantiae pecuniarum quibus arma reliquaea; expensae necessariae adhibendae suppeditentur.' Et de armatura hactenus. 9 Disciplinae rationis subducendae mim: nus erit,ςXercitum in contubernia, acies, . turmas,
468쪽
eturmas, drungos, cohortes, quincurias, idecurias, centurias,reliquasque partes a
que acies diuidere: atque ex i js omnibus eos separare, qui & quot castra custodiat, qui & quot minores natu di prouectiores quique claudi sunt, aut propter aegri- tudinem languentes, quique ad ciuilem magistratum & ad rem publicam geren . dam delecti sunt: corpora praeterea flOrentia a languidis secernere , dc horum
quoque rationem habere,ium magnitudinis tum parilitatis corporum: Praefectos prouecta aetate homines constitue
re, stationem tum quod ad longitudi nem, tum quod ad altitudinem spectat collocare r quali cum numero & quibus cum partibus Unaquaeq; pars ad necessarios motus belli constituatur.Haec omnia huius disciplinς sunt. Disciplina acieruntur instruendarum haec in se habet: 'Formas acierum demostrare, quibus aut invadas alios,aut ab ali js inuadare: & quae ad hosti una impetum excipiendum valent, &quae ad impressionem in hostes faciedam
maximum momentum habent, quemadmodum singuli fiant: qualem armaturam aduersus hostem fabricare, quemadmodum acies moueri debeant, quo loco tempore que utendum. Atque haec de aciebus instruendis. Architecturae est ca-
469쪽
strorum sormas describere, quemadmodum fossa aut vallo obsepienda sunt: interiora loca apte distributeque seiungere, exitus aperire, maximi exercitus interualla, minimi alitem angustias tenere r ubi virorum iris aliquis sus fuerit, loca eligere qxue hostium insidiis minime appetantur quaeque in reuersionibus disiunctioni biq; idonea esse possunt. Hi
ius artis praeterea sunt, muros ciuitatum aut munitionum ab hostium machinationibus integros seruate, aut aquarum
inundationes ab illis repellere, arma ad muros defendendos parare, Ut manganica,toxobolistras, & reliqua huius generis, quaecunq; vel ad muros defendendos vel oppugnandos spectare solent. atque haec de architectura. Astio nomiae est tempestiuitares anni praedicere, in quibus frigorum dc calorum commutationes fuit, aut imbrium & aquarum pluuiarum pioluvies, vel ventorum ingentium flatus, equibus magni exercitus in summa saepe discrimina venerunt: diei noctisque paseres ita commode diuidere, ut requietis ac incursionis tempoia facillime cognoscantur, quibus non obseruatis, uni uersae copiarum sum in s saepe in rebus aggrediendis irritae atq; inanes fuerunt: terrae Ino tua reliquoriimque signorum di postentorum
470쪽
'rum euentus praemonstrare, illaq; ad nostros milites animandos transferre . Sed
de Astiologia satis. Medicina, lceia qua ex vulneribus orta sunt, vel plagas quae lapidibus aut telis aut ali js huius modi rebus infliguntur, fanat, & pharma caijs parata habet, aegritudines quae ex calore aut frigore, labore, aquarum mutatione, i corum situ, aeris temperie, corporis curandi negligentia, alimentorum improbitate , ut nouarum frugum & iis uetuum caeterorumque huius generis insalubritate oriuntur, arte sua pellit. Ad artem rati nis subducendae praeterea pertinent, sumptus militum , summa spoliorum, pecuniarum accumulatio,& quemadmodum iterum in armorum mac ni nationumque apparatum dc iii alios militiae usus constamantur: horum omnium dijudicatio rati oqi ad artem hanc spectat. Ad appara . tum igitur salutemque exercitu a constituendam hae artes atq; ijs artibus instructi homines pernecessari j sunt. In armorum ratione elaborant,qui armorum conficiendorum periti sunt. In ratione subducenda,literarum & summarum faciendarum periti homines. In acierum instruendarum ratione tu imperator atque
alij qui sub te praefecti constituti sunt. In architectonica, qui architecti oc mecha