Quinque capitula ex Purgatorio Dantis latinitate donata a Cajetano Dalla Piazza

11쪽

Cominus; atque in humun defixi lumina visus. Ast hic applicuit ripis agilissima cymbae Texta levis, sic ut pinus nihil hauserit nuda. In puppi stabat caelestis navita, talis In fronte ut Iegeres hunc omni ex parte beatum, qs

Et turba umbrarum plus quam centena sedebant Cantantes intus. quae vates carmina David

Edidit Aegypti de snthns egredientes

Judeos memorans, et erat vox Omnibus una

tam hymni legem, numerosque absolvere adortis. 50 Ut cruce signavit cunctas, tulit impetus illas In terram. Iste cito quo cursu venerat, inde Ex oculis abiit. Sed quae illic turba remansit Ire videbatur rudis, atque ignara locorum Circumspectando, baud aliter, qnam qui nova tentat. So. Omni ex parte diem telis urgebat acutis Sol, qui cornigerum expulerat medio aethere caprum , Cum nova gens ad nos sublata fronte loquuta. Sis nota est vobis, quae ad montem semita ducit, Hanc nobis monstrate, inquit. Dux talia contra: G0Nos hunc haud nescire locum vos sorte putatis; Attamen hac, ut vos, peregrini erramus in Ora. Huc aliud per iter nos paulo venimus ante, Asperitasque viae nos talis tantaque fregit , Ut iam Sit nobis ultra conscendere ludus. GS

12쪽

Quae sensere animae me per spiracula vitam Ducere, mirantes vultu Pallente Stetere. Atque ut gestantem ramos pacalis olivae Circum sa ruit turba auditura loquentem 70Legatum, et quemquam haud refugit ealcare premendo; Sie hae felices animae intendere frequentes

In me aciem pariter certanteS Cernere e ram.

Pene iter oblitae, quod puras mittit et alma Indutas forma. Vidi procedere quamdam Me complecti avidam, ac tanto haec ardebat amore 75 Ut me compulerit simili quoque munere iungi. O umbrae humani praeter speetem oris, inanest Ter vincire manus post hanc tulit impetus, et ter Ad pectus rediere mihi. Reor ora stupore Me pinxisse, etenin risit, seseque retraxit BO Umbra, at ego ulterius processi hane pone sequutus. Suaviter haec iussit pedibus me parcere; at ipsa Tunc mihi cria esset patuit, precibusque roga iSisteret ut gressum, ne sandi copia deesset. Illa mihi: qualis mortali corpore vinctam 3 5Me tibi conjunxit, talis me morte solutam Jungit amor; quare sto. At quac te causa coegit Has quaepisse domos3 O mi Casella, per istud Vcni iter, ut me alio reducem illic tempore Sistam.

At quis praeripuit tantam tibi lemporis horam3 90

13쪽

Iste autem: A quoquam mihi nulla injuria venit, Si mihi, qui imponit quo visum est tempore, quosque

Vult, cursum ad ripas istas mihi saepe negavit. Namque illi alterius sua sit bene justa voluntas. Quamquam ex quo trinos verterunt sidera menses 9s Pace bona quemcumque animus intrare serebat Accepit patiens. Ego qui mare prospectabam Tybris ubi spumante salo se immiseet nb illo Comiter exceptus sedi qua versa tenebat Remigia alarum, nam semper eonvenit illuc Erga Tartareas quicumque haud labitur undas. 300Αt tibi nota olim nova ni lex abstulit, aut te Usus expertum fecit, quo saepe canebas Carmina amatorum, cupidique et multa moventis Cor mihi eras solitus plena donare quiete, Paulisper libeat, dixi, solarier aegrum, d Qui tanto huc lassus veniens angore laboro. Qui mecum intus Amor mentis Penetrale Potitus Colloquitur: sic is caepit dulcedine vocis

Tanta, ut suave melos mihi adhuc modo pectora pulset. Praeceptorque et ego simul et tota altera lurba 4 ηοΗunc juxta usque adeo visa est contenta, Suisque Jam compos voti, veluti si nemo moveret Corde alias curas. Ita nos consistere hiantes Intentique notis; verum en longaevus honestus 43 S

14쪽

Advenit, increpitatque; quid hoc est, pectora lenta Qualis neglectus3 Quid statis3 Quaerite cursu Montem, quaeque Dei prohibent vos ora tueri Ponite ibi squamas. Ut sar Ioliumve columbi Si quando carpunt simul inter pabula stantes 420 Nec praeportantes sestum de more superbum, Si quidquam apparet Armidinis, ilicet escam

Deseruere omnes cura majore premente;

Sic ego deseruisse melos turbae illa recentis Agmina, et ad montem pariter contendere vidi, 425 Ut qui carpit iter, nec novit qua sit eundum Quaerenti metam; nec nos minus incitus ardor Ex illis propere ripis discedere adegit.

15쪽

49 IIIa

Emprovisa licet disperderet undique latos nos iuga per campos, gressu properante petentes Montem, quo Impellit ratio, milii stringere sidi Cura fuit comitis latus. Et quo tendere cursu Hoc sine quivissem3 Quis me per saxa rigentis 5 Traxisset rupis3 Perculsus pectora morsu Ire videbatur proprio. o mens conscia digna Puraque, ut exigui species erroris amaro Te pungit stimulo: Postquam pedis impetus illi Decrevit, quemvis habitum qui invertit honestum 40 Mens mea, quae primo stabat contracta, resumens Propositum, expandit se, ut quae cupiebat, et ora Converti ad clivum, qui sese effundit, et alto Fit propior coelo. Solis post terga rubentis Flamma meo densum offendens cum corporc fulcrum

16쪽

Fracta meam fuerat describere visa figuram Ante pedem. At metuens ne solus linquerer illic Me circumverti, sed tum mihi cernere terram Contigit obscuram ante meam tantummodo formam Et mihi, qui solamen erat, sic ora resolvit 20 Totus in occursu, quae dissidentia mentem Coepit, me tecum haud esse, et te haud ducere reris3 Hesperus est ubi membra iacent, queis clausus opacam Protendebam umbram. Haec Calabri rapuere, tenet nunc

Par tenope, quod si prae me haud effunditur timbra 25 Nec mirere magis, quam cum haud intercipit ignem Alterius radiis caelestis quilibet orbis. Haec parat apta pati cruciatum, aestumque, geluque

Corpora quae Virtus nobis aperire recusat

Quod facit. Insanit qui spe sibi spondet inani SOImmensam se posse viam percurrere mente

Quam tenet una Dei natura, triplexque potestas Unius ac trini. Proles humana doceri Non ultra sines contenta, absiste moveri;

Nam si vi propria potuisses discere cuncta, Ss Virginis intactae haud eguissent tempora Partu. Et desiderio multos pallescere vano Vidistis queis plena quies concessa suisset. Nunc datur aeternum his in poenam corde dolendam, Nicomaco natum Stagiriten, atque Platona 40

17쪽

Permultosque alios dico, et capite inclinato Hic os compressit turbatus. Ad infima montis Venimus, atque isthic ita visa est ardua rupes Ut levitas crurum hanc suaderet scandere frustra. Inter Turbiam, atque Ericem mage vasta. magisque 4s Sola via, ad nostram est lenissima Scala, patensque.

Quisnam ubi in acclivi rupes jacet ista, docebit Doctor suspenso dicit pede, ut ire sine alis Qui caret bis, possit sed sigens lumina terrae

Dum mentem ille suam quae sit via eunda rogabat, 60 Atque ego lustrabam suspectans undique saxum Adfuit adveniens animarum exercitus ingenSNos contra ad laevam, nec visa est turba moveri,

Tam lento illa milii visa cst procedere gresSu. Tolle tuos oculos comiti dixi, atque magistro: 66 'Ecce, hinc consilium unde petes, si pectore pendes. Tunc me respexit, vultu et laetante solutus Sic ait. Ergo illuc vestigia nostra seramus Nam lente incedunt, et tu dulcissime sili Spem firma. Sed adhuc tanto procul intervallo 60 Illae aberant, dico post passus cum duce mille Emensos, quanto a longe iaculante recedit

Missa silex dextra, cum uitae saxa aspera rupiSStrinxerunt cunctae, constipataeque stetere;

Ut qui mente manet dubia, et circumspicit haerens. 65

18쪽

O bene desunctae, o animarum laeta corona Virgilius coepit, per pacem vos precor illam Quam reor ex vestris ardentem quamque maneri Dicite ubi jaceat mons, sic ut scandere in altum Sit nobis; nam quo plus quis sapit, hunc terere horas Io Frustra, plus taedet. Veluti sua saepta relinquunt Singulac Oves, binae, trinae et stat caetcru turba Subtimida, ussigens oculos simul, Oraque terrae, Quodque facit prior, et iaciunt uno ordine cunctae, Densae humeris huic ad dorsum si sorte moratur 75

Simplicitate pari dociles, pariterque quietae, Atque id qui, ignorant. Ego sic accedere vidi Quae caput illius gregis ibat sorte beati

Gestantis pariter decus incessu, ore Pudorum. . Verum ut humi lucem prae se videre refractam 30 Me dextrum obiiciente humerum, qui extenderat umbram A me, ad speluncam. gens omnis restitit, ac se Paulum retraxit, rutiquaeque hane pono sequiae Ignarae quare id seret cessere vicissim Rotro. De vestris quamquam me nemo rogaVit, nunc, quem suspicitis, terreno corpore Opucum Esse, ego confiteor per quem modo fixa videtur Lux solaris humi. Mirari absistite, et ipsum Non sine demissa o coelo virtute putate Quaerere; qua superet munimen parietis hujus. 90

19쪽

Talia Praeceptor: Dignusque exercitus ille:

Ferte igitur gressus retro, nobisque praeite Respondit dorso manuum velut indice tento. Unus et ex illis coepit: Quicumque vocaris Tu sic incedens, oculos converte, tuoque soVolve animo. an vultus illic perspexeris unquam Nostros. Respexi sigens mea lumina in illum: Flavus erat, pulcher, forma spectandus honesta, Deque superciliis unum diviserat ensis. Vultu ubi demisso me unquam vidisse negavi 400 Illum, inquit, cerne, atque in summo pectore vulnuSOstendit, ridensque, ego sum Mansredius, addit,

Imperatrix quem Constantia lassa nepotem est. Quare Oro, ut vestras simul ac remeabis in oras Purchram adeas natam, quae in luminis edidit auras, Celtiberae, et Siculae gentis lumenque, decusque, Illi ut vera canas si quis contraria narrat.

Postquam me geminae lethali vulnere plagae Buperunt, sentem victas dare supplice voce Viderat ille manus, qui parcit corde lubenti. 430 Ausa, atque acta mihi scelerose, horrenda suere; Divina at Bonitas tam late brachia porgit Ut prehendat quidquid conversum suspicit ipsam. At si Clusinus Pastor venatus in agro Me per Clementem, tunc saltem volvere librum 4 5

20쪽

Coepisset, dictante Deo, qui scriptus habetur Corporis ossa mei post pontem condita starent Sub molis statione gravis propter Beneventum. Nunc illa illidunt imbres, et flamina vexant Regni extra fines, Verdim quasi propter aquosum 420

Quo permutavit restincta luce cadaver. At quos devovit verborum sermula, non sic Perdit, ut aeterni non possit vivida amoris Flamma redire iterum, dum aliqua spes praedita vita est. Haud equidem insicior praereptum morte, proterve 4 26 Contra se stantem, quem Ecclesia sancta notasset, Quamvis poeniteat prohiberi hoc littore in omnem Annum, ex quo mentem voluit durare ferocem Triginta magnis volvendis orbibus annos,

Vota bonaeque preces isti compendia legi 430Ni faciant. Ergo jam prospice si potes ullis Tu me hilarare modis, et natae nuncius ito Ut bona cognoscat per te, Constantia, qualem Hic me vidisti, quam haec interdicta docebis, Namque hic per vestros lucrari multa solemus. 456