De figuris sententiarum, ac verborum.P. Rutilii Lupi, Aquilae Romani, Iulii Rufiniani, Bedae, Petri Mosellani Catalogus autorum sequenti pagella continetur

발행: 1542년

분량: 123페이지

출처: archive.org

분류: 연설

31쪽

A Q V I L A E ROMANI Graeci s ιἀν sti appellant: quae ita connectitur, vesuperiorem elocutionem semper proxima sequatur,atque itiseriem quandam signiscatus rem explicet. E a praecia pue historiae discretioni coueni quae tractim lis gerinus eloquendi, non conuersi , circulicriptum des Habet sepe in iudiciali genere dicendi usum neri cessarium , si quando quasi decursu quodam uti uolumus: ut illa se habet in oratione Miloniana, Occid occidi no Spurium Mellum, qui annona leuanda iacturiss rei fismiliam c. in irim Clodii inuehitur. Alia aute quae ex bitu constit , quem ambitum Graeci κερl apperulant. Est autem ea quae sententium certa quada circus Aptione defini atque determinat:qualis est haec: si quanis tum in agro locus desertis audacia potest, tantum in βαro cr in iudicijs impudentia ualeret: non minus nuc guintus cecinitu cederet imputatiae, quam tum in nificiundace fit audaciae. Sed hic ambitus constit ex membris, qu κῶλα Graeci uocant: er caesis, quae αppellant. Nembrum quidem est pars orationis ex pluribus uerbis, absolute aliquid stignificans,hoc modo:Etsi uereor Iudi ces, ne turpe sis, pro sortifimo uiro dicere incipientem timere . caesum autem est pars orationis nondum ex duoαbus aut ex pluribus uerbis quicquam absolute significus, hoc modo: Etsi vereor I udices ne turpe sit. Nonnunquiemen caesum dicimus orationem, quoties non liciuntur membra ex connexione uerborum: sed singula, qu mi is significanti prostruntur ad intimi modum: Quis est iste Lolliivis armiger catilinae, stipator tui corporis,concit tor tabernariorum, porc For, licitator fori, depopulator

32쪽

DE NOMI N. FIG. LIB. 33 curiae.Et apud eundem oratorem, comites illi deletacti munus erant tuae: ut quilique te familaritate attigerat, in maxime manus tua putabaturi conmt autem ambitus, ex duobus membris,ex tribus membris, ex quatuor interridum: etsi nonnulli ex uno membro ambitum putant posse compleri quam Αρ ωλπ- appelirant. Ego autem Aemo non uideo, quemadmodum periodos cognominetur, ernon potius colum fue membrum,si unum sit. His demolutis quae cr ipsa posit aliquii Muris clari cutionis annumerare: terra perbequemur, si illud praedixerimus, optimam Cr efficacifimam orationem futuram,s er hos ambitus habuerit de quibus diximus, er quia busdam in partibus continuo rationem illam perpetuae eae locutionis ast mnerit, Cr nonnunquam caesis interrupta fuerit. Nam ubi omnia periodii explicitur, arietatem crmidium ex similitudine parit:qualiascripta eorum, quia socratem male imitati fiunt:quippe cum ipsie Isocrates in hoc genere a quibusdam improbetur. At ubi si percontatinuatur oratio, nec illae quasi res irationes ex inte, Iis, atque definitionibus periodorum interponuntur: σaudientem,or dicente satigat.Vbi uero caesa si per oratatio est: nihil a scrinone imperitorum digerre uidetur. Quare perna cenda fiunt haec, Cr rebus pro conditione

rarum accommodanda.

Distret autem figura elocutionis a figura sententiaboe, quod fiententiae figura immutato verborum ordine, uel translato, manet nihilominus. Elocutionis autem, si distraxeris uel immutaueris uerba, vel ordinem non seraex eris,manere non poterit. c Ironia

33쪽

λον L. TRONI A sententiae Rura, quam hoc modo enariis 1 tiabo: Hic enim egregius autor communiu commodoortum, custos ex destillior reipublicae, salus er columen μαnitatis. de quo contraria scilicet intelligi velim, mutabo uerba ordine eortim uerso, uel tota locutione aliter explicatas si Nunque iste cuius ope Cr auxilio uidelicet ciuυα tus nitituri manet utique ironia eadem, neque uditur uerbor i immutatione. Alucro ct fgura elocutionis 1li, quum relationem, Graece sed vocamus, quae est huiu modi, Ille autor discordiarum, ille dux si ditionum omniv,ille in pace tumultuosius, ille proditor in bello: crillam partem orationis repetita sepius in initio membrotarum aut caesiorum su stulero, az tantum semel dixero, siubis' iungens caetera, hoc modo, I de qui beditionum autor, scordiarum concitator,in pace tumultuosius,in bel o proriditor luit: figuram elocutionis sustuli. Nonnunquam auratem,imo plerunque concurrere potest, nisi telis Rura coniungatur cum elocutionis Rura qua hoc modo entinistiatum est, ille amator patriae egregius, ille Reip. custos, ille desinfor libertatis ac legum, cum hoc de eo dicatur, de quo contraria intelligi volumus, Cr ironiam esse, quae fgura sententis est, Cr epanaphoran constat: de qua proxime diximus, quae hi elocutionis. Nunc ad instituti pergamus. Sunt igitur figurarum clocutiones aliae ad ortanandum tanta , π qu i ad pingendam orationem acae commodatae: quibus princeps Gorgias Leontinus usius est. eisine modo Et ideo illius oratis,quae initio audienta' res nouitate permollers, y lidiu meruit. Illocrates aut enipost eum parcius, necnon etiam ipse Demosthen , bed

34쪽

mE N O MI N. FI G. LI B. tinti moderatione, ut nusquam in taedium incurrat. E M.ergo primm exponemus.

N T l T HE T ON, opposlim ex contrari Αν ὐεπr.rijs. Haec figura constat ex eo quod uerba pugnanae .lia inter sie paria paribus opponuntur. cuiusmodi breta uisimum est illud Ciceronis, Domus deerat s at habebas. Pecunia superabat sat egebM. I ii pace, ad uexandos citaties acerrimus: in bello, ad expugnandos hostes inccratisimus. ISO COLON, exaequatum membris. Fit aute quota r si instita non pugnantibus inter fessita paribus tantummodo verbis, duo uel etiam plura membra, quae κῶλα dicimlis,

explicantur .ut si dicas hoc modo, Classem speciosisimam instruxit,exercitora pulcherrimum ex fresimis deicis. git:addere etiam licet, sociorum maximam cr Mel ima

manum comparauit, Cr longius eodem modo progredi, dum ne in 'stidium incurrus. PA R I S O N, prope aequatum. Difrt autem a se periore, quod ibi membrorum uerba paria sunt nuα mero: hic uno,uel altero addito, aut insuperiore memotro,aut in postremo pariter excurrunt: ut si hoc eniminetes, Nes gratia ex diuitijs locupletum corruptus, inesminis denunciatione potentum perterritus, nes dis ineuitatibus cir magnitudine rei a proposita magnitudine deiectu Hoc enim postremstm pluribus verbi , quum liuo periora,enunciatu membrum longius produxit, quod scis

ri in primo potest,fied ibi opportunius: si quo longius erit caeteris, initio praenunciatur: in posteriore autem, si ad postremum producitur.

35쪽

3 6 A Q v I L A E ROMANI OMOEOPTOTON, simile in casibus. Hoc

ex eo nomen accepit, quod membra ista, id est, κῶ in eosdem cactus cadunt ad hunc modum, Huic igitur soricios uestros criminanti, eruis uos cohortanti, Cromnibus mossis ut in tumultu essetis, molienti. Haec enim tria in eundem casum determinata fiunt.

Qui l νὴ, xx OMOEOTELEVTON, simile determiax natione. disterea superiore, quod illud quidem creactu cr sono finalia uerba membrorum determinat: hoc vero non solum casuum similitudine, sita cuius uiis uerbi

atque enunciationis contentum est. In murosstatim cum ritur,exercitius asorijs accersitur, delectus iuuentuti deis unciatur. IIuin Πα. ARONYMIA, leuis immutatio.Ηaec figura itia ornat orationem,ut in nomine aut in uerbo interdum

ollaba,nonnunquam litera iminutata, diuersi significet: ut si uelis sic enunciare, Praetor ine, vel potius praedo foriciorum. Et stequens illud apud ueteres eiusnodis, cui quod libet, hoc licet. Non indecore interim Cr prioris uerbi poliremitas, similitudine posterioris excipituri ut sie habet,L egem stequenter agitas, quae tibi non deerat,erat enim diligentifimescripta. ΠΜηη. a , L O C E, copulatio. Eafigura elocutionis, in qua P idem uerbum aut nomen bιs continuo positum diis uersa significat, ut est illud: Sed tamen ad illum diem, Nemmius erat Memmius. I ta enim hoc bis positum est, ut siperius quidem nomen tantum significet hominis,

pocterius uelit intclligi eundem qui semper ferit, acctuismilem. Palilogia

36쪽

DE Nom N. FIG. LIB. TALI LOGI A, iteratio. Haec figura repetito μι- eodem uerbo aut nomine, non diuersa uult intelligi, sed idem, quod significatur, escere vehementire cuiusta modi est hoc: Ferrum ferrum, inquit, Cr hoc in iudicio dicit ter, e ciunturq; protervi. Repetitum enim bouferrum, indignitatem rei atque audaciam eius, in quem dicitur, impensim significat. N ec solum nomen aut uerabum, sed pars orationu iterari ad eundem ullum potest, ut cum dicitur: Tu tu Antoni caesari ruenti, atq; omnia permiscere cupienti, causam belli ciuilis dedisti. Atque hae

duae figurae, superior, Cr oti ipsa de qua locuti simus,

non ad ornandam magis er exornandam orationem, litigesuperiores, sed ad accendendam pugnam dicendi u lant: sicut uel magis pleraeque earum quae con eqventuria deos er Aristoteli Cr iteratio ipsa uerborum ac nomianum, Cr repetitio stequentior, Cr omnis huiu modi motatus,actioni muta Cr commini,quamst lo uidetur conuenire. Qua de re in tertio Rhetoricarum libro artium dis, serit. Verum docet nos ex Demonhenes Cr cicero, eam optime orationem esse compositam, quae cum illa ornari

menta preium,ta contrariorum,oe immutatorum uerboru

rum habeat,ex quibus ex ipsis tamen saepe non ornatior, quam uehementior fit oratis,si in tempore et cum modo assumaturrit his quae uerae adjictioius heciem praesto

runt,texetur. I ta enim maxime exemplum ex imaginem veritatιs continebit.

EPANALEPSis, repetitio. Haec figura tantum votalis. a priore dimi, quod in ista quidem una pars oratioα , illi bis repetitu coniunctim, tum interposito uno ς 3 aut

37쪽

1s A Q v I LAE ROMANI

aut altero uerbo,quo uehementior elocutio uidetur fermat in hac ex plurium uerborum cotinuatione repetita ida quaeritur:ut si dicas: Patriae suae quisquam,o dij immortales,exitium est machinatus Ilaec non potest:im non pomtes inquam,libera haec ciuitas esse. Anias a v. A N ADt PLOs I S, replicatio. R arum apud oratores jurae genus requentius apud poetas: siquanis do tamen Cr in ciuilem orationem incidit, mediocrem diagnitatem habet.I nterest autem inter hoc cr illa duo superiora tantum, quod hic ea quae in buperiore membro pomprema ponuntur,in posteriore prima repetuntur ad hunc modum concurrerat ad tantae rei nuncium, sicut commuisne ciuitatis periculum monebat, senatus frequens, eque ster ordo uniuersus.Tale est Cr illud Terentianum: Neaegat Fanium esse hanc bi cognatam Demiphoin Hanc Deamipho negat esse cognatam snDIHIccisi. D ROS APODO SIS, redditio. Nomen haec figui ra ex eo accepit,quod idem nomen in postrema parate membri, aut eadem quaecunq; pars orationis redditur, est connex unde id membrum aut is ambitus coepit, ut si uelis hoc modo eloqui, cum quid quasi indigneris aut d Ieas, Tibi sceleratisime omnium,imputare omnes calamittates suas debet Restublica, tibi. Aut sic, Haee b dij imis mortales in ciuitate moliri auctus est Glaucius Erini v PPANA PHOR A,quod relatum uocant. His fisT gura uel frequentisime Cr Demonbenes, Cr inde

Tublius, Cr omnes uehementes oratores utuntur: unde

, praecipue cr ipsi comoti videri uolunt, Cr iudicem comta mouere. constit autem ex eo, quod eadem pars orationis

setius

38쪽

1 DE FI G. SENT. La B. sepius per singulos ambitus, aut per singula membra, interdum etiam breuius per caesa, quae appetitant, repetitur hoc modo , Verres cal niatorem appomnebat, Verres de causa cognoscebat, Verres pronuntiarabat. Aut ii dicas, I lle uenire hones nuntiauit, ille uos inmotum belli compulit, ille in t multu ut ciuitas esset e rescit. Per ambitum autem repeti potest eadem pars oratioranis sic, Tam diu Tibcrius Gracchi 3 populo gratus sui quam diu leges ad uoluntatem eius, non utilitatem Reiis publicae compositas frebar: Tum diu C. Gracchus,quant diu legibus agrarijs Cr frumentar s,Gr caeterri profusiroαnibus aerarijs multitudinem impertam promerebatur: Tam diu Saturninus plurimum potuit, quam diu easdem illas stinentarias largitiones, ex agri diuisiones pollicebatur.

NTISTROPH E,conuersio. Species huius fα α likgurae cum eandem fre uim habeat, contraria est βααpcriori, eo quod ibi ab eadem parte orationis saepius incipitur,hic in eandem partem desinitur. Cuiusmodi est hoc

pro Fonteio, Frumenti maximus iumerus e Gallia, peα ditatus amplifimae copiae e Galli equites numero pluriami e GaIlia.

SΥ ΜPLO CE, connexum. Haec figura ex utraque γμ' tu earum, quas supra demons uimus, composita est: utranque orationis steciem circundat. Nam Cr incipit septiis ab una parte orationis, Cr toties in unam atque eandem desinit ut haec sic habre, Quis legem tuliis Rullus. ossis tribus fortitus eji s Rullus. Quis decemviros creara

39쪽

o A in v I L A E ROMANInsti niv. DOLΥPTOTO N, ex pluribus casibus. Hanes

I guram ex eo nominauerunt, cinnsepius initio ab eudem parte orationAstit, illa ipsa pars declinationiabus cactuum aut generibus,aut na meris immutatur. cactuum declinationibus hoc modo: senatus est ummi imperii consilium. Senatui Reipub. cura mandatur. Ad senatum in dubi' periculosis que rebus omnis ciuitas resticit. Generibus autem hoc modo: Pulchra autemhaee ima contigit ciuitari, si optime meritaem ciuem dari mnauerimus: pulchrum erat exteres nationes exictim re inviores nos esse bonis quam malis. Pulchre comaentignibus utilitatibus confiulemus , si quos oppressos crbones cupiere, nos circumuenerimus. Numeris autem

sic : Grata si per singulis luerunt, quae commodi remo, causa constituta fiunt. Gratum ille superior Africanus stis natoribus fecit, qui primm eius ordinis subsidia a pomisto liberauit. ramosa. ΥNONVMIA ommunio nomini utimur duae tem eo genere elocutionis, quoties uno verbo non μα tu videmur dignitatem aut magnitudine rei demonstratare: ideos in eiusdem significatione plura constrantur,ut si dico,prostrauit,alflixi perculit. - A UT OLOGI A, eandem rem pluribus verae I bis significat hoc schema. Distret autem perexiguo a superiori figura. Ibi enim singulae partes ex ordine

idem significantes ponuntur: hic unius nominis aut uerbi prius positi uta deinceps pluribusuerbis explicatur, ut si dicas Senatus Populis Romani furemum consilium, a quo ordine iura exterae nationes petunt. Hic enim unum

nomen

40쪽

DE NOMIN. FIG. LIB. 42 nomen enatus, prosicutionem accipit ex pluribus uerbis noti aliud Agnificantibus. Qui enim summum consilii dixit, Cr eum ordium a quo exterae nationes iura peritunt, non aliud quam senatum dixit ed prosequendo luistius ornauit elocutionem.

CLI AI AX Grim uocant, Ascen is nomis Mi M. netur a nobis. Malo enim sensius, quum scalam aut gradiculos,ut quidam,dicere. Est autem figura perquam decora, er a Demosthene commendata: in qua postremuquods uerbum in priore membro aut parte aliqua elois curionis positum in instriorem rursus a pluminisciatur: aDe ita uelut gradibus quibusdam connectitur ordintis,ad hunc modum, ponam enim ipsum Demonbenicum persum, Et non dixi haec quidem, non autem scripsi: ne

scripsi quidem. non prost tussim autem ad legationem: nec prosectus quidem, non persiuasi autem Thebarinis. Hic animaduertis, quanto ea latius dicta sint, quam ct simpliciter enuntiasset, Et dixi haesim scripsi,er in legationem pro 'ctus , Cr per uasi Thebanis. Sic enim Tullius pro Milone: Neque uero fe populo solum, sita etiam senatui commisit:nec sienatui modo,*d etiam publicis praesidiis Cr armismeq; his tantum, sed etiam eius pomtestiti,cui sienatus totam Rem comisi Parce autem Uuse, figura. Nam in tertio gradu colentus fuit dicere, neshps tantum, ne rursim totum illud repeteret, neque solum publicis praesidiis er armis tantum uidelicet quia Cr Ionaegum er insiuaue futurum erat. Egregie autem,CT ut mirahi uidetur fliciter Licinius caluus in Vatinium: Non ergo pecuniarum magis repetundarum, quam maiestitis: c I neque

SEARCH

MENU NAVIGATION