De figuris sententiarum, ac verborum.P. Rutilii Lupi, Aquilae Romani, Iulii Rufiniani, Bedae, Petri Mosellani Catalogus autorum sequenti pagella continetur

발행: 1542년

분량: 123페이지

출처: archive.org

분류: 연설

61쪽

I V L I I R V TI N IANI nar Amri. UA RADIAS TOLE est, cum similes res diis

1 scernuntur, contra qs redditis: ut, Triste lupus αbul:s, maturis frugibus imbres, Arboribus uenti, nobis Amao idta irae.Et, Dulce fatis humor, depulsis arbutus hocd:s. Lenta salix foeto pecori, nubifclas Am ntus. L tine dicitur Discrtiminutio. I A E R E SI S est figura fermonis, crem rerum II diaributione: ut, Hic Dolopum munus, hic fruita tendebat Achilles: clusibus hic locus, hic acies certare solebat. Et, Hic portus alii effodiunt. Et,-Ferit encte grauem Tγmbraeus Osirim. Haec Latine dicitur Dictributio uel De gnatis.

- n. 4 NT ISTAS Is est, cum idem verbum repetitur

Ain contrario siensiu.Vt, Una salus ut iis, nullumst αrare salutem. Et, Ex ilio coodon Coodon est tempori re nobis.Ηaec Latine dicitur I ntentio. NAE ET A sT ASIS est, vel metabasis, cum a I i leuenm persona ad personam transitum facimus, ratione aliqua uel adiictu. Vt, Non haec Euandro de te proiiussu parenti Disscedens dederam. Deinde, Et nuc ille quidem ste nuditu captus inani, Fors Cr vota scit. Deinae de, Inplix funus nati crudele uidebis. Hi nostri reditusexpemitis triumphi. Ho mea magna fides. at no Euantacte pudendio Vulneribus pulsium albicies. Haec figura discitur Variatis,aut Transitus. . .

62쪽

DE s c II E M. LEX EO s LIB. 6ser apostrophenhoc interest,quod meris is personari

multiplicata uariatio est, 'r ab alia ad aliam,deinde rurissus ad aliam,Cr deinceps gradatim transiitur. At in unatas brophe commutario est personae Hre unius. SVnt autem Cr aliar figurae, mire orationi decus ornu menti ch tribuentes. Hoc a buperioribus disicere te oportet, quod non tam sententiarum perpetuarum sunt Rurae, quam singulorurni pene uerborum, Cr quod catarent appellationibus proprijs. Fiunt autem perculius, meros,praepositiones,gener personas, cr A qua fiunt talia. Quorum exempla, summatim breuiter que po

nentur

FIggra per ca rum genitivum. Vt si dicamus, contamns uir animi, pro constantis animi. Item alia: Vese habentisti, Mn--σ mnore accensius aismaro. Et, At non intilis animi Phoenisu. Et, Actutum pius Aeneas atque integer aeri Ascanius. Et, Hic annis grauis atque animi maturus Aletes. Et si quis dicat Praeuniae diues: Vt, In uti diues opagm. Et, Dives eqvlim, diues pictai vestis, ex auri. Item, -Quas illi Iem bonoriris. Et, Expediunt Uirer . Et, ille inibi ante ocula

tos stlix Iunctims laborum, Egregiusq; animi. Et fi qua

sunt talia.

Figura per datium: si quis dicat, Timeo illi, pro tiis

meo pro illo, Cr talia. Vt, -Et pariter comitis, octneris timentem. Et, Tunc decuit metuise tuis. Et,Haec cum Dardanio Aeneae miranda uidentur: pro ab Aenea. A t quae antique dicti fiunt, - inomen albio Romanum est. Et, -cui nunc cognomen Iulo Additur. Et, Cui

Rhemis

63쪽

ι IVLII RUFINI ANI

Rhemulo cognomen erat. Et,-cui nome Mello Fecere

agricola. item si qua sunt talia. Figura per accus truum Vt si quis dicat, Togam filis fus,pro Asum togam habens. Vise habent uti, Nodoq; fimus collecta fluenteis. Et,-scisa comi. Et,-Roseaeas laniata genus. Et, -Tumidus, nouo praecordia regno Et, Infatum benemo uenM,ut semper, Iaccho. E Ecce manus iuuetum interea post terga revinctum. Et quae antique dim fiunt, Forsan Cr haec olim menanisbe iuvabit. EG-Numeros memini, si verba tenerem. pro numerori

memini. Item si qua fiunt talia. Figura per ablativum. Si quis de quopiam dicat, Ma

gnus uirtute,bonus bello, pro in bello. Et, Erectus Opite incedit. Vt se habent im: Purpureis crinis iuuetanes duros corusci. E i, Sunt nubi bis septem praestititi more NImphae. Et, Unde prius laetum liqua quassante legumen. Et,-Tereti subnectit fibula gemma. Et, Qui*rte dipetibus altis Extructus. Et, Quam tua ni stoliata armis excussa magistro Deficeret. Item fi qua sunt talia. Figura Graeca, aut caseum uarictas: uti Montibus in

non is solus tibi certet Amγntas. Et, -Placido ne etiam pugnabis amori s pro tecim certet, Cr cum amore pugnabis. Et, Reddidit una boum vocem. pro una e buisbus. Item similia Aut praepositione detracta. V -Maeria pera iuro. Et, -TIrrhenum nauigat aequor. Item quae sunt talia.

Flyra per persona . Vt si quis dicat, Vos superi Iuae piter precor. Vt sunt isti, Vos ὀ calliope precor strate

64쪽

DE SCHEM. LEX EOS LIB. 61 est irate caneti Et, Vos ὀ patricius sanguis, quos uiuere

m est . item siqua sunt finalia. Fi gμra per ηι cros, ut si quis dicat, Populus locuti

sunt:ut,Pars in stusta siecant,uerubius trementiam gunt. Et, Pars calidos latices er abena undantia flaniis Expediunt. Et, -Saeuiis antata ignobile uulgus, Tum pietate grauem ac meriti s si forte uirum quem cos exemre, lent.Et siqua sunt Multa. Figiira per praepositionem A D, modo scilici Gr simisplicem positam. Vt si quis dicat, Advolvor illum,pro

ad illum uoluor. Et Accedo illum,quasi ad illum accedo. Vt, Explorare Iocos, quas uento acceserit oras. Et, Nuntia Ama ruit, matricis adlabitur aures Euoali. E GElectrum Graij perhibent Atlantide cretam, Aduebitur Teucros. Modo simpliciter relatam. Vt, Q in adeat ad

erum s Aggrediar ad illum. E t si qua sunt talia. FI gura per prxpositionem 1 N , modo semes inpliacem elatam. Vt, Inflauit cum pinguis ebur Tarrbonus ad aras. Et, Tu calamos inflare leues, quasi in cui mos er in ebur fare. Et apud Sallustium: Atq; eos a terrago incurrerunt. Quasi in eos incurrerunt. Modo dupliae citer clatam: Vt, Induerat circe in uultus,ac terga straurum. Et, Induit in florem, Cy ramos curuauit olentes. Et, Hunc ut prona iugo lauum incumbebat in amnem. Et

si fiunt finalia.

Figura per uerbora qualitate:ut, caput uelor,pro caput uelo,aut capite uelor:ut, -capite ante ara Phogio velabar an Actu. EL-Flaua caput nectutur oliva. Et, ecuta Aluis uelatur pectora suis.E t ut pace Trome iano ab

65쪽

ει IV L I I RVFINIANI .iano ab rege pete dii. Cr populare penates,pro populari Fl gura per modos temporum . Vt cian dico, Libens fecero,pro faciam: ut, Donec me flumine uiuo

Abluero.

Figura per adverbiorum qualitatem. Vt cum dicimus

Ad illum coeno, Ad iussam moror, pro apud villam. Cr teme iacet, pro in tπram. Cr dolim militas res geo stas. E cuius domo non est annos sexaginta natus. E G - Totqnnos Bella gero. Figura per pleona mon:u Antiquis obtines. ut mortem occumbere, Cr obire diem, Cy uiuere uitam, mpugnare pugnam, Cr ire iter, Cr oculis uid , Cr Voce vocans Hecaten. Cr , -Ηunc oro sine me urere ante uis rorem. Ac siqua sunt talia. Figura per eclogam verborum. Vt cum enuntiaraus bonos dicere,*rtes pugnare. Item,Da bibere,da me nure. Cr Donat habere uiro. Et, cunis alumi metu, leotus initire tremiscit. Et, -Dasternere corpus. Et, -Da iungere dextram. Et, -Quale per aestum Dulcis aquae fellere sitim restinguere riuo. Et,Hoc ridere meum tam nil, nulla tibi uendo,I liade. FI gura per eclogam adverbiorum: ut cum dicimus, Magnum tonat,tumidum loquitur, Magnus inop fu

entem Nilum . Et, -Vtque uolatu3 Ad terras. Et immane sonat per saxa Et, Nec logum Ietabere. Et, Grave oleratis Auerni. Et,-Horrendum intonat armis. Et, Nauibus

in andum an . .Et siqua fiunt talia.

66쪽

DE sc HEM. DIANO EAS LIB. 61 Figura per eclogam nomin . Ut cum dicimus, Borinum est uirtus,malum infamia.ut, Dulce satis humor, depulsis arbutus hoessis. E Tale tuum carmen nobis diuine poZer: anale sopor Dii in gramine.

IVLII RVFINIANI DE schematu Dianinas.

rus sententia intuentes aliqua a uulgari simplici oratione mutuamur. ct omnes autem quae orationem sensu figurant, generaliternurae communiters

dicantur baec cime proprie figura, ac Decialiter dicitur, quae in scholis uulgo usurpatur. Controuersiae figuratae. vius sterialis figurae usim multiplex. Vnus ,si dicere mansite pars tutum est, ut dicitur in eum figurate, qui sub conditione abolitionis oranniis deni dep Vat. Vt, Praesens tutor libertatis, neque tamen immemor legum sim, quae mihi semper sacros inciae fuerirunt. Hoc enim aduersarium percutit, cui non sempers crosanctae leges fuerunt. Quale est illud frsiciu apud Vergilium : Tus prior, tu parce , genus qui ducis OlImpo, P qce tela manu sanguis pius. Nam simul causam belli ciuilis onendit in caesare fuisse, dum dicit priorem illum debere parcere: simul dolorem constita, in iudicio suo quaerit , tanquam ideo parcere prior

debent,quid fit Anchise pius sanguis,CT ab Clampo geo

67쪽

I V LI I RVFINIANI nus ducat. Secundus barum uctus est figurar ,cum quid oblique nuntiamus, quia dicere palam n nime licet, Cr inhonenia est: ut strepgurae in alterum patrem sunt, cum quis hoe modo patre uellicat: Placuit coditio patrimonij meo etiapatri, Cr ago illi gratia quod uxorem hanc potifim ducere hortatus est. Per haec enim soceri cupido in aurum detegitur. Quale forsitan Vergilianu illud posit uideri, Illum non populi fices, nec purpura regum Flexit, Crinfidos agitans discordia fratres, Nores Romanae periaturas regna uni illum sientiter dicit, Non res Romulanae, peritura Cr regna flexere. Verum per res Romane, latent imperia dicti: sed regna vocat, qua non de ima perih Romanis im dicantur, sed de quibuslibet regnis. Tertius usu est harum figurarum, quae gratia ueni stitis adhibetur,qui tame froniae en proximus. Sed eiusmodi sigurae quibus iuuenes in schola Iasciuiat, ut cornutus ait,minime naturae sunt, Cy p rum ingenuis Aros Gueniunt. Nam in his quae prodesse aut obcse causae uidentur, cur quod nolis intelligi, dicas saut quod uelis late logi nuoluass. Γ3 Roc AT ALEPSIs est schema dianoes, cum II st m adluesarius arreptum est,aut quae obiem

rus,praesumimus ac praedicimus. V t illud, -Neq; me Aragolica de gete negabo: Hoc primu. Et, -scio me Danais .e clasibus unu. EG-Bello Argolicos ateor peti Fe penates. Latine haec figura dicitur Praeceptio uelAnticipatio.

68쪽

DE sc HEM. DIANO EAs LI s. praetendimus. Vt in illo,Anna soror,quae mes Densim insomnia terrent. usque, -Quae bella exhausti currebat. Nam primo de insomni1s quem est, demum mi rari se uirtute hostilis dixit, cr uerum dem esse, a dijs illum genus ducere: i sereri et ii casus et errores, ut uera trecuhdιus postea de amore Ateretur, quasi in aflictu. boostitu uci insomnijs , ues udi ratione calamitam inducta sit. Haec fgura dicitur Latine Fraeparatio.

aduersariorum nobis sententiis ac dicti propontimus,ac stubstituimus,se hoc tantum,ut illis restondeamim.

t,Uerum anceps pugnae uerat breuit illet. si perisse satis semel est, peccare suilbet Ante satis. Latine dicitur oppositio uel obiectio. , Sc H E sis proxima figura est autbγpophore qua aduersariora doctum quemlibet fugimus cui reis Dondonius. Vt in illo, I ndignum est I talos Troiam fuciscendere fluminis Nascente,Cr patria Turnum consistere terra: Quid μω T roianos atra ium Izrre Latinis i Haec non iti l uno proposuit,quasi mani Ite Venus indigium . -

esse dixi*ctfed quasi indignum esse Veneri frigeret, uessul icaretur. Hic Latine dicitur Aoctio. AN A sc SVE est seuperioru proxima figura,qua Ara wς. ab aduersurijs maxima proposita destruimus acrodarguimus ucluth fu ut, Nunc Lγciae sortes,nuc Cy loraue missus ab is o interpres diuum fert horrida iussa per

durus. Latine dicitur Destructio uel E uacuatio.

EPl T l M E sl S est etiam proxima figura, cara δει πιι n. aduersarium ij idem μerbis quibus ab eo. laesiti si

69쪽

ro I VLII RUFINI AMI

mus percutimus.Vt in illo, Qnis deus instaudem, quae duae ira potentia nostra sVbi hic Iuno,quia scilicet Venus diis xerat: si nulla est regio Teucris, quam det tua coniunx Dura.E Bis capti Phoges .Latine dicitur obiurgatio Drumvidit. TTI POcRIs Is est figura sententiae, cum adis ouersarium gestu, er pronuntiatione extollimus, vel abiicimus, Cr stemimus. Vt in illo, Cantando tu istam aut unquam tibi stula cera lunm fuit s Additur enim,

Tu nullus alioqui, illum autem magnum in canendo. E C-Non ego Daphnin I udice te metuam. Qui scilicet mihi iniquus est,er non recte iudicaturus. Latine dicitur Prota nuntiatio.

visci, L. T R O N I A est figura sententiae, lauda,Cr orationis, 1 cr magnificandi, non fine dei ictu in contrariam tena dens: Vt in illo, Egregiam uero Iaud ,er stolia ampla restriis Tus pueri tuus:magnum Cr memorabile numen, - Vna dolo diu si foemina uim duorum est. Latine dicitur Disimulatio uel irrisis. πλεν Aas. HL EVASMOS est ironiae proxima figura, caesiquos amara oratione non sine derisu ins murac laedimus. v E n agros, Cr quam bello Troiane petisti

Hesteriam,metire iacens. Et, Huc age, nulla tuos currus

fuga segnis equorizLatine dicitur Insistitio. Inter cHω nomon autem Cr ironia hoc interest, quod ironia Decie magniscationis illudit, Er dum laudat irridet. At chi nullinos palam cum amara institatione calligat.

QA R C AS M OS AEleuomo proxima est, Cr finiso hi figura , qua aduersarioru fm cum exacerbatione.

70쪽

DE sc HEM. DIA NOE As LIB. rudini se eorum lacesimus,utapud Sullassiam de sata crud itate: ut in M. Mario um stactus prius crura per aratu expiraret.Latine dicitur Exacerbatio. AN Ti PHRASJS 6Jgura sentetis,cum quo A sum. dor negamus nos dicere,er tamen dicimus, ut apud Lucilium, Non tango quod auam homo est, quods imo probus onatio.Et apud Vergilum, Cnid memorem poratus, Lucrinos adcita claustra Latine dicitur omisio. ET HO POEl Aeli alienorrum allici uum qualia α ii ii libe dictori s imitatio non sine reprehensione. Latine dicitur Figuratio uel Expresio. PROsOPOPOEIA est figura sententiae, qua στο fom oratio ad alicuius personae orationem imitandam rea miti. torquetur. Latine diciti r Deformatis uel Elnuratio. ENERGi A est figura qua ymam rerum Cr is gine ita oratione subdituimus,ut lectoris oculιs pr.

sontus subisciamus.

SEARCH

MENU NAVIGATION