Philologema sacrum de asino Messiæ, Christi in urbem Jerosolymam vectore. ex praelectionibus publicis Johannis Benedicti Carpzovii ... pridem excerptum, nunc sub ejusdem præsidio solenniter ventilandum p.p. Johannes Lütke Thoruniensis Prussus. ad d.

11쪽

PHILOLOGEM SACRUM

ASINO MESSIAE,

CHRISTI IN URBEM

IEROSOLYM AM

PR ELECTIONIBUS UBLICE

CARPTO VII,

S. S. Theol Lic ad D. Thoniae Ecclesias

fidelissimi, nec non S. Linguae in hac Academia Pros . tibi celeberrimi, Domini Patroni, Praeceptoris ac Fautoris sui aetatem suoiciensi pridem excerptum

Nunc

nniter ventilandum

ad . XIII. April. A. C. M. DCLXXI. horis consuetis in Auditorio Colleg. Mai. Principum. LIPSIAE,

Apud Haeredes FRIDERICI LANCKISII. ypis JOHANNIS ERICI HAHNU.

13쪽

Praestantis imo Oct imo Iuveni,

ensi Prusib,

Amico Respondenti meo

gratulabundus

S. D.

JO BENEDICTUS CARPTO V,

Um mihi superioribus diebris Philologema

hoc offerres, rogaresq; uti sub praesidio meo, Te Respondente, patere Academico more ventilari, agno vi equidem meum, Mabhinc fere biennio pro lectione publica traditum recordabar; anceps tamen haerebam,num consentire liceret inpetitum tum quod eam in proponendo diligentiam adhibuerim, quae Auditoribus quidem meis sussiciebat,at non Lectoribus satisfaceret promiscue omnibus, quorum oculis sic typis exscriptum subjiceretur, tum Vod verebarine aegre ferrent, qui haec Malia id genus una tecum ab ore meo exceperant, si publico dari sibi quasi vindicata, seque adeo sua diligentia defraudari viderent. Nihil enim abs me hoc animo solet Auditoribus proponi, ut typograpti opera cum pluribus olim communiceturi sed quae semel prolata V d calamum dictata sunt, ipsis illis, qui scribendi labore defungi voluerunt, mancipata sipropria reputo, unde fit, ut non tantum nostrae etiam Camoenae alterna ament,atq; nunc in explicandis praeceptis Grammaticis,nunc vocibusBiblicis resolvendis,jam in enu

14쪽

cleanda spiritus Sancti phraseologia, jam Concordantiarum,

quas Vocant, Hebraicarum usu monstrando, pro captu discentium Occupentur, interitu vero ad excitandum veluti appetitum

hujusmodi bellaria sic upedias apponant, verum Min tradendis iis varietate aliqua delectemur, Mnobis saltem in memoriae subsidium autorum,ad quorum lectionem nostros invitamus, nominibus&locis annotatis, ex ore saepiusquam charta scribere jubeamus. Sic, quae calamo excipiuntur, non mea sunt, sed scribentium. Caeterum, dum haec ita recolo, eo minus intelligo

Tibi laudabile institutum negari posse, quo majus in hoc qualecunque schediasma jus acquisivisti, tu qued ibi diligentia

dicasti Tuum proprium. Commilitones ver , tantum abesse credo, ut Tibi irascantur, uti potitas hoc Tuae industriae exemplum intuiti, occassionem prehensuri sint, si non paria , haud tamen prorsum disparia tecum faciendi, nempe si proprias quoque vires in conscribendis pariter ωdefendendis id genus eletematis tentaverint inorum ego conatibus, cum meae id ProfesJonis sit , consiliis .commodatione librorum,&caeteris, quibus opus fuerit, adminiculis semper adero. Tu inierim, Doctissime Liui eni, macte hac industria Tuae laude,&quod exhibuisti diligentiae specimen, parieruditione defende: ita Tibi jam utramque, atque olim utriusqu fructus ex animo gratulabimur. Vale. Scribebana inius eo

Lipsiae,ipsa Dominica Palmarum, A .R.S. MDC LXX l.

15쪽

ASINO MESSIAE, CHRISTI

IN URBEM IEROSOLYMAM VECTORE.

Summarium. PQst indiς tum scopumri rationem dicendorum

tria expediuntur: I. Vaticinium Zach. G. 9 ὰ quo de duobus quaeritur,ci. ita, an sit Arieinis subjectum, adeo iasino adventurus promittatur quod ex sententia Rabbino

a. enitiatur, ubi sententiae A. Ios haceohen, in Abenusta Melechi,4 denuo R. barbanec, uti Iudaizantis Goti, Tu vaesarum e Gemara Veterum Rabbinorum ex Rabbor A. sum vi, Sycophantae Anonymi Autoris marinachon Anserian Eua harturimo. affirmatum eone batur eum alio vaticinio Dan. VII, s. quod Messam in coeli nubibus venturum praedicere, conir ra. Aben Eseram pleri liis nominatim barbanei consentiunt. ubi tres conciliandi rationes

Prima Tis ud parum, a dignitate vel indignitate Iudaeorum .ia secunda Plebejorum Rabbinorum a duplici Messa, ben Ioseph s. a quae parabolice primi auctori intellecta a modernis Sabbinis pervertitur, eadem est cum Tereis R.Saha G.ion, a dupliet Messiae statu, si quidem hi sensit, quod verba loquuntur I i. de Gno, qualem ore dicant Iudaei, cui Messias olim inses.surus laedicitur rus praemisia sori. M uironia is describitur

16쪽

atatem, colorem. 6.ὶ 7.

His expeditis ostenditur verbisC γγ ssumi, quem hactenus QRabbinis disputata usum contra Iudaeos habeant sII. Vaticinii complementum Mist h. XI, a seqq. circa γ Oditerum duae quaestiones ventilantur. i. de Chri P Utrum hic asini vectitra stin rem reg/um, an ut contemptum quaesiverit 'Sςnteatii αλ rmariseis prioris exponitur rejicitur g. 9. maii2- serior itidem exponitur&rejicitur. 6.1O. γ. nostrin, quae neutrum assierit, sed morem inter utrunaq; interponit praemissis aliarumentium moribus, 3 6 2I- ex antiquitate Hebraica probatur f. i.

Probata ista gratur s. 23. illustratani dicatur. 6. 2ε. α- η sino, utrum ae . suerint animalia, sinat uigi , quibus Christus insederit, an saltem uni cm, nempe MPm 6 2s.seia tentia prima, uni, ne inpepuisso insedisse, at nec pluribm ad ecudis vaticinatum fuisse Zachariam, exhibetur cum observationibus fas. Secundis, duobus, asinae His, sed per ei insedisse, recensetur itidem cum observationibus. 27. tertia, insedisse utris pedibus nempe pulli tergo impositis, rejicitur. 6. 28. ne iris, duo adducta, sed uni, nempe pulis, insedis te, per certas obser; ationes, potis simum ex Philotagia Hebraic. probatur oIII. Emergens ex utroq; calumnia, in Iudaeos, Christiano, a Gentilibus parsa, quod Asinarii, ω ni cultores sint. Ubi t. recensentur ista convitia in utrosq; conjecta ue r. exponitur nostra de iis of LM a nata nimi rum occasione ni semia, de quo jam eo imus o si. I

3. ostenditur, sine convitio hanc νολατρειαν Panis iis imputari posse, ac reseruntii eorum tum reo di de inu a. sin Chosti relidiose culiae, Gi a proces o, per os um duae Palmarum institui blita. . I. QVan-

17쪽

bis in sum vocat ut tamen idem prolixam ejus pia deAsi- considerationen non modo suscepit, sed utilis RQ, simum nec minus equo necessarium commendat, non secus ad Jonstonus lib. . His me decit rup. e. a. fo G. cuna cis Aldrovandi exemplo de Assino acturus esset, aes eritum idem,sed non mini sutile umentum laudabat Sic neq; nos inpra senti Asini aversabimur contemplationem, non qualem post Gesinerum uterq; horum, eost imitatus Casp. Scholius tib .Phys. curios. c. VII p. or ferq lam persequuti sunt, nec ut ingenii solum exercendi temporis fallandi ergo nugas agamus,illitis forte texen do laudes, quas conq ilitis undecunq; argumentis Henrom. rippa S Jo Pa nulla collegerunt, dum encomtum Asini uterq; non infeliciter scripsit, quale in Cipoli Monachi in inum Ponocroterem oratio'e ebrilia ituri quam Gulielmus Cantemin Latine interpretatus est, carmine Heroico reddidit uecob Lyndius ab Hae e , quae omnia iunctim cum id genus aliis ad laudem Asini facientibus Cas- par DOrnavius Tomia. Amphitheat . s. qq. recensuit Nec ut Lucianum Samosa enum imitemur,cujus non ingeniosa minus, quam ioco a de Asino narratio, in quem se in Thessaliam prosectum discendae artis magicae stridio,ctim artis periculum faceret, mutatum, Z inde variam fortuna vicissitudinem, donec in pristitiam hominis figuram rediret, expertum fingit, quae Tomo II Operum illius a p. LI. edit. Ea . Graeco-Dtin continetur, totius ita humanae speciem atq; imaginem perquam sane eleganter depingit,siciit hanc Luciani fabulam postea Apuleis Madaure,sisPDionisus libris eramorphoseon, quos lusum sim triscrupsiit apag. ioa edit. Gevertiari. Elmen-horstit)aflictis compitiribus aliis ad hoc argumentum spectantibus imitatus est,quorum pleraq; Fulgentim is qui ctia caetera Poetarum fabulas mythologias scripsit , mythologice exposuit; nec tandem, ut ab Asino Satyram scribendi materiem mutuemiar, qualem non λ-mus quidam,quem Danielem missium esse non immerito suspicamur, Lugdunisiamporum no 123. sub titulo Laudis SenatuiPopuloq; eorum, qui ignari omniuin scientias cliteras hoc tempore con-

a temnunt,

18쪽

pnito Loox MA SACRuM temnunt, sisti inseripsit Sed illum intuebimur Asinum, mem 'ς40πα portatorem Propheta praedixit Zach. IV, p. ve disturi EVMginsta in N, Testamento repetitis,ctim ipsum nobis Asioni ostenderet, complementum vaticinii destriberet Matth. XXI, sqq. Id quod sua non cariturum utilitate speramus, ne quis nobis Beustianum illud objiciat puerulis tritum: Potae ectas simum Coelestem suspice Regem

Et renatori dici anna tuo. Nam ea scriptis potissimum Iudaicis congeminus, quae cum iucunditate prosunt, atq, tum ad convincendain Judaeorum pertinaciam, tum illustrandum Scriptura textum aliquid conducunt inod quidem argumentum etsi iam occupavit Vir in his literis ad miraculum exercitatus Samne Bochardus Part. p. lib. II. Hieroetoici toto c. VILaob sqq. supererit tamen nobis post divitem adeo messem spici-legium aliquod, vel ideo non intermittendum, ubi paucissimis Auditorum nostrorum copia concedatur pretiosi illius operis, cuius anterim ne ibi metuant, nosserte vitula araturos, cum aliunde satis iuppetat, quod dicamus.

d h. .m Pyπhςxi mo'sint de quovis alio, quam de Messita interpre-ka ieinii ''inc pauperem Vehendum p Asino Messiam, sed omnibus nume- . o. ris diviter digantur Christianis ad complementum vaticinii in Iesu Christo Nar reno vero atq; unico Messia provocantibus R. Moses Haeqvorum hic Illius sentetitiam longe quidem meliorem aliorum o '

mone aestimat,qui Regem Messiam qualemcunq; demum dum putent, mox tamen ipsam quo b improbat suam in

cum substituit. Verba Rabbini adducere, cum utriusq; sementi in R. Mosen describant, Opera pretium erit, ex Comm. I. m. D m h

19쪽

R. Moses accohen ait, hunc esse Nehemiam quippe de ro in Esera Nehem. VI, 7. Friptum est, REX IN JUDA Hic ideo vocatur pauper insidens seno, piamntu umenti, non vi, ibidem meminit Scriptum ob inopiam, quo pauper esset Panquam id non videtur verisimile,si idem Duxc Princeps erat; Princeps autem non quaerit panem I uelitis, sed plurimi potis de immensa quotidie sunturi Erepomodo non fuisset ipsi equin Hisporro sensu esset verborum v. 13. CONTRA FILIOS TZἰOS GRAECIA 'Atqpi tempore Nehemia non dominabantur Graeci super Jerosolymam. g mea sententia hae est, Regem hunc te quo vaticinatur Zacharias Iesse Iudam Eum Hasemonui, qui potens ridem erat cundum idquod riptum es v. a. ET PONAM TE AN AM GLADIUM POTENTIS etiam manis praepaluit conina Graecos , se qPirimen ab initio nes dipitiati ne ' os

habebat.

6. .Etsi ver huiusmodi detorsiones ambabus alias amplecti R. Aben

solent Hebraeorum Magistri, Veritatis Evangelicae Messiam jam dii Esram de dum exhibitum demonstrantis abiurati hostes; hic tamen conscien 'u L. Atia convicti, non possunt, quin ', I , hi, o mς 'mneri Regestis linterpretentur, quae expressa verba sunt celeberri R. mi illius R. Isaac Abarbaneli Comm. in ProFh.poster. f. CXC. col. I. Abarbaneticum utriusq; sententiam, Iosas pariter S Ab Esrae paulo altius perpenderet, ricii AbenEsra R. Mosen, sic ipse R. AbenEsram confunderet, verbis oppido dignis, qVae transcribantur. Postquam enim

eulo Gai, non sacerdotem ex semine baronis , ne ex alia padam familia oriundum, sed R em verum, I ad examen eorum, quae

20쪽

li. e. Aben nis jam pridem jux intentionem suam certe corrupram exponendam sexistimaris hanc etiam Arionem de domo cun- , interpremimi es verba ita REX TUUS VENIET TIBI, ex sententia Mosis accohen de Nehemia Hatirschatha,qvi in V ai Neh. VI, 7.)REXINIlIDA dicatur I am vero suam non fecit magnis I Rabbi Aben λου, tum qνὰ Princep uerritum podGraeci ita temporibus m-mam nondum potesatem habuerint; sed maluit de Iuda Hasemonaeo interpremm vi potem -- fuerit, se sub initium adminis lationi suae pauper, moveritis sit ridem in praes nulta equi aut currus copia sub imperio Graecorum daretur. Enimvero miror ego perso omnem se hanc malam, nae meluctum iis excarcavit. Ecce enim nim Pam4mnibi, suae Hebm Judas Hasemonaei Rex vocatus est, multὰ mimia Rex arone de minatus, Uid, utpote qui ionem occupavis Praeterea si de Hasemonaei vatis matu es Prophe , quid et cum Ephnis