장음표시 사용
31쪽
XIV. Fortalitium fidei contra fidei Christianae hostes. in sol. mag.
Integrum hoc opus et 48 folia continet, charactere rotundo, eoque laso , quo tinn. MEπω 'Llus anno I 473. ad Vincentii BELLOvAcEΝsis si revium excudendum usus suerat, & quem tabula I num. IIl exhibet, in duabus columnis impressum est. Editionem praesentem maxime commendant chartae mundities. ac firmitas, marginum amplitudo. litterae initiales , aliaeque figurae cum auro , tum diuersis coloribus exornatae. Chartarii signum littera D iam
laepius descripta occurrit. Columna quae uis integra lineas 49 complectitur. Desunt signaturae. custodes , ac paginarum numeri, Titulos a typographo omissos miniator rubro colore adscripsit. Praemittitur operi tabula omnium in eo contentorum, quae prima solii octaui columna, linea et a finitur. Huic subnexa est narratio duorum miraculorum. Folio nono incipit proo mium sine titulo impresso. quem tamen calli graphus rubro colore his verbis adposuit.: Ine sit mohemium in quo laudes diuine annotantur V mittitur querela ante thronum maiestatis dii ponitur intentio scribentis. Terminatur prima solii decimi columna , linea a a. Columna secunda ipsum incipit opus in quinque libros diuisum. Liber primus agit de vera Christi militum ammatura , & de fidei catholicae excultentia : Secundus primum de haereti generatim, dein e rores quosdam catholicae destrinae oppositos resutat. Tertius iudaicam superstitionem impudinat : quartus Saracenorum, & Mahometis salsa dogmaca consutat: quintus de potestate, &doemonum fraudibus disserit. Liber primus terminatur secunda solii 47 columna : secundus lumna solii ro secunda linea undeviges ma , reliquum solii vacuum est. Finitur opus secunda solii et o columna linea 48 , cui a calligrapho sequentia subiecta sunt : Ex Niciunt nune Iibri sit fortalicii. In vigilia pasce. LXXIII. Accedunt rubricae octo reliquis soliis contenistae , ad quarum finem legitur linpressum : Expliciunt Rubrice libri Moi fortalisti. Ex subscriptione a calli grapho ad ultimi libri finem adiecta colligitur, saltem initio annir 73 opus hoc fuisse typis euulgatum ἰ ast iam anno I 7 a prelum reliquisse, alia omni fides
digna notitia, quae in exemplari in Bibliotheca monasterii saucensis ad S. Magnum extant reperitur, nos commonet; in illa enim legitur, monasterium illum praesens opus una cuin epistolis S. AususTINi supra memoratis . ac illo libro , qui Pharetra ei adpellatur, a Ioanne seu ugssLER typographo Augustano XVIII forenis eodem anno emisse. Ex quo coniiciendum, Ioannem ΜENTE LIvΜ iam ante annum I 73 typis rotundis, & susis suisse usum. Bibliotheca Academica Ingol stadiensis alteram , a nostra diuersiam , editionem , uti nos
Cl. sκκΜiLLE R in fas c. l p. rsa docet, sine loci, anni, & typographi indicio possidet, quam tamen nostra praecessisse videtur. Anno Ig83 in solio, & an. I 49 in 4. Norimbergae Antonius RoBvRGER idem opus typiet commisit. De auitore huius operis non conueniunt critici, ut in Vineρnsii PLAci I Theatro aut rum Onνmorum , re Pseudoanon morum de script. Theol. n. 737 videre est. Casmirκs o vni Nexin Comment. de script. eccles T. III col. et ueret. THONAE Barbarien' in partibus infidelium Patriarchae, ordinis Minorum alumno adscribit, Ioannem WοLFi Vm secutus, qui anno 36oo. Rerum m morabilium volumina duo Lauingae vulgauit , in quorum primo ad annum Iqso. TΗΟΜΑΜ huius operis auctorem adfirmat. Henricus WARTHON in Adpenae ad Guli. cAVE. p. I 77 sat firmis argumentis auctorem esse Alphonsum spiNA Hispanum franciscanum Monachum, ni onstrat. Datines NARIANA luculo n-tis verbis Tom. et Hist. Hispan. L. et a c. I 3 p. 3I3 auctorem nobis ostendit, cum Alustri L 'NAR,
Antidoni e reguli a Castellae rege anno r4 3 capite plexi supplicium enarrans . morienti a. m. sse AIphonsum spiNAΜ , is, qui fortalitium sit edidit, splendido titulo , voce barbara , ε ruinditum opus, & diuinarum rerum cognitione praestans. Hallucinantur igitur, qui illui Tno-HAE Barbari/υ, aut Gulielmo TOTANO , aut alteri adscribunt. XV.
32쪽
XV. pharetra auctoritates, & dicta SS. Doctonim , philosophorum , & Poe
tarum ordine alphabetico disposita continens. in fol. mag.
Opus hoc. quod soliis 36o constat, vix non in omnibus, concordat cum supra memorato ; eodem enim citaractere est impressum, eamdem chartae formam, ac idem chartarii si Pnum repraesentat, in , ut dubium haud sit, ex eadem ofssicina , eoaemque tempore illud ita lacein pmdiisse. Fuit quoque emtum eodem anno a monasterio lauconsi. ut iam supra vidimus. Caret custodibus, signaturis, & paginarum numeris. Initiales litterae ad parcnt auro inligpes. ac minio depictae. Singulae paginae duas complectuntur columnas, columnae quinquaginta lineas. Praemittuntur operi praefatio, doctorum . quorum auctoritates , de dicta adducit puctor . nomina, materiarumque injex , quae priora sex solia occupant. Praefatio sine titulo, 'aut inscriptione incipit, in qua cum persectam totius operis cognitionem lector quisque hauri- re possit, eam quoad maximam partem M scribere, placuit. in conversionis mee mordio cum pro mentis recrencione sanctorum auctoritat s Ostrem U L-gendo Uarias heroirerem eorruptiones. Visum est mihi Iecurum V bonum in ad 'sum sontem orix natium recurrerem ρο ob maiorem certitudinem Vsmet recerperem aliqua que rosmodi m diligit eis scrdinarem. Quatenus que ad deuotionem. b predicat totum vel etiam ad disputationem stilia orentro Int ibidem facilius inunitri Selat autem hoe quilibet lector huius onustuli quod quandoque reperidiuersor re plures doctores unum o idem dixisse. quandoque raro doctorm eundem in diuersis libri idem ει unum aliter rosuisse. Opustulum etiam pretens volui pharetram aprestari, quia scut in rha-νura balistariorum diuersa iacula reponuntur quibus hostis hostem suo tempore ferit vulnerat B d anneu Sie etiam in hoc libella varie fortes o multe ponuntur re inveniuntur auctoritates dicta sanctorum doctorum V aliorum philosophorum o poetarum fide dignorum quas si lingua pariter V ma-mu firmiter tenu rimus antiquum hostem nostrum id est diabolum V nouum retisse inimicum id eqstuetis bet peccatorem quantocius deuincemur. . . . Ista pharetra vero ipud opusculum secundum virdinem alphabeti ponitur V disinguitur quasenus quicquid in eo queritur ceretur is faciliu/ ha- Datur Ue. Folio septimo ipsum opus incipit a verbo Abbas. Huic subnexae sunt avfinitates patrum, Obbatis munus explicantium. Auersa stilii s 3 pagina, ad secundae columnae finem Sega itur Ir . R. Tertia solii ultimi columna, linea quadragesima operis habetur finis, cuius ultima sanivcrba: νmbres ad instar gurgitum. De auctore huius Iibri nulli bi aliquam inuenire potui notitiam. Annon e S. BORAUENT
RAE penna emanauerit, dubius inde haereo, eoquod praelatio praesentis operis vix non qu ad omnia verba eadem est, quae in Pharetra, a WAnni dico, TRITHEMIO , & ab aliis S B a NΑ-vΕNrvRAE attributa reperitur, de qua nos exemplar , quod inserius inter libros Norim γgae impressos describ. mos . possidemus. Ista qujdem breuiori stilo est concepta , ac in quatuor libros distributa, nostra vero susius scripta , ne ordine his liabetico disposita. Ast fieri potuisset , S. Doctorem ogus lapsu temporis magis auxisse, ae ut, quidquid in eo quaeratur , Cesetius, ac facilius haberetur, secundum ordinem alphabeticum distinxisse.
XVI. Isidori Epist. Hispalensis Libri XX. Etymologiarum. in sol. mag.
sex epistolae praecedunt opus, quatuor S lx3 noui ad Buxv x oKRM Episcopum Caesiam Rugusta ram . d iae BR vi. io is ad duas priores S is moni responsoriae. Ante primam se
secundi columna - in duas enim singulae pagii ae sunt di. ductae terminatur, cai sialesucia
33쪽
ost bravis ad lectorem admonitio de immediate sequenti tabula , seu breuissimo cuiusque librii : lice. Quarta eiusdem solii columna INc1PIVNT cAPITvLA PRi Mi LiBRI . seu capitum titubi. qui ungit; is libris etiam sunt praefixi. Eadem columna INCIPI PIT LIBER PRIMvs ETHIIIoL -
GlARvM Isi DORI HISPALENSIS EPISCOPI. DE DIScIPLINA ET ARTE.
Opus soliis i i contentum eodem typo, quo praecedens . exculam , nec litteras initi tes , nec custodes. nec signaturas . nec paginarum numeros ostenditi Tituli librorum , captiatum . aliarumque sectionum litteris capitalibus sunt expressi. Charta quIdem munda est, ae firma, sed minus polita. Quaevis columna I numerat lineas. Signa distinctionum occurrunt punctum, & colon. Graecis vocibus adscribendis , & figuris tum geometricis . tum altronomicis adiiciendis vacuum spatium reliquit typographus, quod in nostra editione figuristum a in latore, tum ligno incisis impletum conspicitur. Ad calccm operis litteris capitalibus impressum habetur : ExPLICIT LIBER ET HIBIOLOGIARUΜ ISIDORI ISPALENSIS EPIS
Editio haee Bibliographis hucusque ignota , illi, quae Augustae ex Guntheri EAiNRR os stina anno 147 a prodiit, si non coaeua, Vt Cl. SEENILLER DO. I p. IIa bene animaduertit. saltem non multo posterior videtur. S. Isino Rus S. LEANDRI Germanus, eiusque in sede Hispalensi successor vltimis vitae suae annis opus Ethymologiarum BRAvLIONIS Episcopi Caesaraugustani hortatu composuit; sed eum illi anno 636 immortuus fuisset, BRΛvLIO illud perfecit, digessitque in eam . quam ce uimus . formam. Operis huius mentionem facit S. BRAvLio in Laenotatione librorum S. Imdori: S. ILDEPuoNsus cap. 9 libri de viris illasribus.
XVII. Vincentii Bellovacensis Speculi Naturalis pars II, eiusdem Doctrinale, &Morale. Tomi III. in fol. max.
I. SpheuIum Vincentii Naturale duabus constat partibus ; pars prima priores octodecim libros, secunda , quam in praesenti describimus, quindecim posteriores complectitur. Integra haec pars soliis sar constat. in duabus columnis, quarum quaelibet sexaginta sex exhibet lineas, chartae albae . ac firmae admodum typo rotundo impressa est. Praecedit istam librorum. & capitulorum in iisdem contentorum index. Capitula etiam ante quemlibet librum rcpetuntur, excepto libro decimo nono, qui solio nono his verbis incipit. I. De opere sexu diei. Et primo de animalibus. GuILLERINus de Conchis. Ita quoque cuilibet capitulo auctorem . ex quo materiae descriptionem hauserat , praeposuit. Ultimus liber auersa solii 3 arpagina , columna prima, linea 27 terminatur. ll. Speculi doctrinalis initio haec leguntur impressa: Speculum doctrinati Vineentii beluarie resis fratris ordinis predicatorum incipit. Et primo prologus de causa suscepti operis V eius ma- Constat soliis 4oa ac in octodecim libros diuisum est. Liber primus prologum . & omnium librorum indicem continet , cui finis secunda solii I 4 columna imponitur. Prima soliii ongina vacua conspicitur; auersa deinde secundi libri capitulorum titulos , qui & ceterisi: , is praemissi, occupat. Folio sequenti Secundus liber inescit, qui agit uniuersaliter de homi-: iv, arfi::one per do rinam ρο qudium philosophiae. Liber decimus octauus terminatur secunialia scilii .s 1 eolumna , linea sexdgessim'' . - . - . - .lli Spheulum morale in tres libros diuisum est libri in partes; mae in distinctiones. Nos tan
tum priores duos libros possidemus . & hi initio ab homine in re litteraria peregrino ob plagu-l in utreamenam hinc inde insertam , aut ob litteras initiales auro splendidas decurtati sunt ibimum quod in praesenti opere adparet, est tabula alphabetica tribus soliis contenta, in coius iiiiiio legitur : Tabula breuis oboabetica demonifrons quoto Libro , quota Parte quotaque dia. sinii
34쪽
tnn ἰοηδ. quρque is Loe volum ne priae paliter traffata sevinisi vibeant. Folia quartum & qum tum , distinctionem primam . & dimidiam partem secundae complectentia, deiiciunt. 1 elio sexto rubricae in margine superiori a typographo adiectae ita sonant: In prima eolumna RPar1 prima De ope . , ratas. D: sinclio Diu Prima linea deinde ita legitur :Derar amare. audita. lecta. sex etlam cogitata. . Folia tantum 26 a numerare potui. Quod praecipuum habet, est, quod tituli maXyn a eX pa 'te capitalibus expressi fiat litteris. Singulae columnae integrae duas, & sexaginta uneaS com plectuntur. Charta est, ut in praecedentibus , alba . & firmitate pergameno non multum
diisimilis. Secunda solii aio columna Vineensii Belune Uis Speculi Moralis Libir PrimuF Putia murentii Beluarensis Sputili noraIis Liber secundus in quo de δε om sit is disseritur inelyte felieiter. Ad calcem libri secundi siqnentia habentur: Vincentia hic..HMoralis Liber si eundus in quo de quatuor nouis is diseritur. finit. feliciter. De praesenti huius triplicis speculi editione Cl ivET iv deseris . Ord. Prae sic. I. I r. -33
ita disserit: - Prima, ab aliis omissa st Argentinensis Iohannis ΜgNTELLI vel Μ ENTEL Νῆ hλ tur Parisiis in Nauarr. volt. IV chari. imper. quorum duo priora seeulam naturale, tertium is m fmn de, quartum Syeculum morale, complectuntur. In tribus primis detunt locus n- , nus . & nomen typographi; at cum charta & charactere lint omnino eadem cum quarto , is ex eadem ossicina prodiisse verisimillimum est. Sic autem ad ealcem quarti legitur : Vineense iii Beluaeensis S. T. P. ordinis A. Pra dicat. Speculum moraI ε . fnit feliciter . inpressu 'quem in inclita urbe Argentinensium , ae nitide terse , emendateque restrium per Η. D. Ioannem Men is telin artis im ruforiae magistrum famos mum anno I 476 die mensis noumb. 9.VINcENTius patria Bellovacensis , natione Gallus, ordinis praedicatorum alumnus, Vir seculo XIII elarissimus, libris legendis , ac scribendis maxime deditus , magnae molis opus Speculorum, Naturalis. Doctrinalis , ac HisoriaIis maximis laboribus compilauit. Mortem
Idem auctor multis argumentis demonstrare nititur , v1NegNTIvM Speculi moralis auctorem haut esse, ae illud esse opus seculi XIV nee nisi inter an. 13to - 3 3 2 a salsario editum . & Bellovacensi subpostum. Auctores vero, ex quorum operibus Speculum morais com . pactam , quinque sunt praecipui: l. Anonymus auctor Tractatur de eonDerasione novissis Fum , qui florebat circa an. 33oo, certo scripsit post an. laeti , cuius opella sere tota in Speculam morale conua lata est. Il. F. Stephnnu' δε RORBONE, seu de nRLLAvi LLA Ord. 'pedic. Di Circa la6a mortuus est . & magnum opus de septem donis Spiritus S. edidit, sere totam ruspeculum translatum. III. S. Tuom in mortuus anno ir7 . IV. F. Petrus de TARENTASIι , seu INNOCENTI vs Papa V mortuus anno i 276. V. F. Ricaraeur de mi. Di Λv ILLA Ord. VIII. qui iit circa i3oo aut Iio2 QvLTI P. L cit. p. at η - 233.& p 3GO - 3 18.
XVIII. Avicennae libri V. Canonum a Gerardo Carmonensi Iatine redditi, & .
tribus tomis contenti. in s. l. max. mras primus duobus prioribus Iibris. Ae solita eonssat. In fronte primi Iibri legitur impressam: Liber coouis irrimni u in ' in ' nhesi, Mi ahis cerui se meritina edidit. trans I tuI a MVitla per Drita et mn n/rsi in tot to ob stra ira tu I sinu n. Verba obosinii ab iustent. His verbis immediate subiecta est pu furi, praelatio , qua ' ctilumua eiusdem yaginae seeunda, li ni a I 8 terminatur. l'Inne o. inclox mutorianum tam gqneralis omnium librorum, particularis primi libri. Iste de v, Ualibus scisnun ni dieis e tra ians prima solii 91 colin C a nas
35쪽
na . sin ea ar terminatur. Follo sequenti Incipit liber eandinis serendus aulae te dest I A mediae, et Uerba principis ab ho ali. Praemisse huius libri tractatuum indice, inchoat secunda columina, linea et a tractatus primus. Quarta solii I76 columna , linea 36. Liber Secundus eum
Tomus secundus tertium comprehendit librum, & solia a 3s numerat. Agit hic liber de re gritudinibus particularibus , quae sunt in membris hominis a capite usque ad yedes manifestis ει occultis. Praecedit materiarum index, qui quinque priora occupat solia. Terminatur prima solii a 3s columna, linea 47. Tomus tertius duos libros posteriores continet. Liber quartus de aegritudinibus partiaeuistribus, quae cum aeridunt, non adpropriantur uni membro agens, indice praemisso, quinto' stilio inchoat, ae secunda solii Ia4 columna finitur. Folio sequenti Incipit liber quin:ur canouis is medicina ta est antidotarium , delinit vero secunda solii Ib columna his verbis: Cano-nir l ber quintus auirene qui es V antidotarium eius fuit. Quod ad externam operis faciem attinet, typus idem est, quo opus immediate praec dens impressum. Charta alba, & firma admodum adparet. Chartarii signa praeter Rosamo si ruantur quoque Strigii, Vua , caput bouinum , ac pileus principis cum cruce superimposita. Singulae paginae in duas distinctae sunt columnas , quarum quae uis s6 exhibet lineas. Litterae initiales, signaturae , custodes , ac paginarum numeri deliderantur. Editio haec , quac intra annos I 33 - I478, quo ΜENTE LIus e vita discesserat, prelum reliquit. merito ob Bibliographorlim silentium Bibliothecarum ci meliis adnumeratur. Eius dem editionis libri, primus, secundus, & quartus extant in Bibliotheca Academica Ingolst dii. Cl. sΕΕΜ ILLE Rissc. I p. I a. Avic KNNA , seu Abuhali Elaufein Ibn Abdalla Ibnusina . vel Abensna . quem alii Comdubae in Hispania e stirpe regia natum fuisse volunt. alii in prouincia Persiana Corassian, Balis chi, aut Bocharae ex patre ABDALLA , & matre cITAR A ad finem seculi X primis suae aetatis snnis ad studia tam philosophica quam medica incubuit. multaque scripta reliquit, inter quas
canones praelati maxime a litteratis celebrantur. Multi sunt, qui Auisennam maximis ad se ei runt en in iis, multi quoque plerumque inter recentiores abiecte nimis deo eo sensere. Cons.cRSNE RI AEM. sol. ID. BLovNT OHur. celo. R. p. as, Io EcHER. & is EL 1N Lexicon hi GER ARDvs Cremonens; - iuxta ISELIN , & Io EcHER Carmonens s - vir in medicina cxercitatus , ac in omni scientia doctissimus , praecipue in linguis orientalibus maxime vers tus, qui seculo Xli florebat. Canones ΛYic ENNAE exarabica lingua in latium vertiti GEs-NE, R i. citi Io EcHER Lexicon.
XlX. Iacobi Paduam Adgregatio medicinarum simplicium, & compositarum. in
fol. mag. Litterae, quibus impressum est hoc opus, sunt simillimae , immo eaedem , quibus exincusum est opus praecedens. Charta est eadem , sicut & chartarii signa. Integrum opus s liis , 84 constans, in duabus columnis impressum est. Columna quaelibet s 3 lineas ostendit. Desunt litterae initiales maiores ἰ quandoque paruas adiecit ivpographus. Signaturae nullae occurrunt, nulli custodes. nullique paginarum numeri. Opus incipit sine titulo , aut inscriptione ab aut totas praelatione lusce verbis : frumbeiarum medieis aLurus opus m. In hac operi S finem manifestat, ac constructionem : fuit princ inlis intentio medicinarum simplicium re quam plurimum orollarum virtutes a diuersis scriptas auctioribus : conuerso ab eis modo in tabulis sub debitis aggregiure rubricis relinquin o que in 1 ra -κ eis libris ordinate scribuntur non egenteI staregatione. Auctores tum 1 rososta aliqua simplici vel
36쪽
ale posta medietna eius virtutes bubiuneunt. Ego virtute premissa eius aggregabo remedia auq res subseribens ta laeum. Et quia opus hoc ex pluribus auctoribus aggregatur liber aggregatio Mis nomen aequiras. Sequitur deinde operis partitio, quam nomina auctorum , ex quibus ad gregatio facta, excipiunt. Ad praelationis finem a sinea sa - ss haec habetur notitia : pus quidem hoe longis retro temporibus inchoatum completum es per me artium is medicine doctorem MagistrumDeobum pasianum Anno domini. M. CCC. octuagesimo quinto. Auersa eiusdem solii primi pagina legitur : Rubrice primi tractatus de primis virtutibus medicinarum. Terminatur opus quarta solii 284 columna, linea 47 cuius verba sunt: TenUmoni lieinium. hali. ibidem Bibliographi etiam prael tantiores de hac editione nullam habuisse notitiam videntur, ex
quo eiusdem insignis raritas patet. Auctor huius operis est Deobus de noNDIs natione Italus , patria Paduanus, in re ma. thematica , & medim versatillimus. Paduas medicam e cathedra explanavit artem : Pro ptuarium medicum, seu de adgregatione medicamentorum ad omnes Regii tudines compilainuit, unde Adgregator appellatus. floruit ad finem seculi XIV. cons. GEsNκRi Bibl. soL 3sa.
XX. Matthaei Sylvatici Medicinae doctoris liber Pandectarum medicinalium.
Praemissa est operi Matthaei Non Eri Brixiensis , qui idem correxit, ad Franciscum de CONE AGA Cardinalem Mantuanum ac Bononiae Legatum dedicatoria epistola . quae secunda columna absoluitur. Hanc tertia columna excipit Tabula capitulorum que in pandentis continentur per ordinem at hab/ti. Folio laxio ipsum opus ordine alphabetico dispositum incipit, in cuius fronte haec habentur : Liber pandecturum medicine omnia medicine simplicia continens , quem ex omnibus antlaynorum libris aggregauit eximius artium V medicine doctor Matheus fluaticus adserenisi, tum Mille rexem Robertum. Integrum opus solia 3or complectitur, eodem charactere, quo praecedens. impressum. Nullas ostendit signaturas . aut custodes , nullosque paginarum numeros. Litteras initiales adpinxit miniculator. Pagina quaevis exhibet duas columnas, quae plerumque complectuntur lineas. Charta, ct chartarii signa sunt, ut in praecedentibus, eadem. Operi secunda
solii 3or columna finis imponitur. Editio praesens est quidem peruetusta. ac Bibliographis penitus ignota : sed tamen ominnium prima milii non videtur. MAITTΛIRE alterius meminit, quae Neapoli. iuxta alios Bononiae i 74 in lucem prodiit, & hanc illam praecelsisse inde coniiciendum . quod Matthaei MORETi apud typographos Italos correctoris munere iungentis praefatio nostrae pra inissa ab editione Neapolitana adsumpta sit. Ex nullo enim opere a MENTELIo typis comm D constat. illum correctoris manu usum suilla. Si etiam quemdam habuistet, nullius tamen praelatio . aut dedi tio operibus ab ipso impressis praefixa reperitur. Dein, virum tam longe distantem ad corrigendum conduxisse . liaud verisimile videtur. Matthaeus STLvaricus , patria Mantuanus , medicinae doctor soreb; t circa me lium seculi XIV. GEsNERus in Hibi. Vniuers. sol. sor sequentia de ipso habet. - Scripsit at nobιρο- tum Siciliae Regem librum Pandectarum medicinae ex omnibus antiquorum libris collectum. quo omnia medicinae simplicia pliarmam secundum ordinem alphabeti describit, & viresis explicat, ac innumera vocabula dccIarat, idque in variis linguis, Latina, Arabica, Grae-- ca, & vulgo usitatis apud pharmacopolas nomenclaturis. Sed pleraque, quae is explicat, valde corrupta sunt. nulla usquam obseruata orthographia : Graeca & Arabicaia saepe dicit, quae neutra lauti Magnum est cliaos, & innumera monstra dictionum, quae
37쪽
Libri ab Hemico Eggenstein impress.
XXI. Biblia Germanica , vulgo Moguntina. in fol. mari
Biblia praesentia in omnibus cum illis conueniunt, quae Cl. RTEIIRNRExoga Bibliotheis eae Settoralis Monacensis Praefectus in sua dissertatione de duobur Bibliis ι ermanicis anno x 86 edita , & a societate Duditorum lenaensium sat laudata , prolixius deleripsiti Itaque ut nouo eadem adumbrandi labrori me subiicerem, haud necessie esset, si in omnium manus praelata eruditillima dissertatio veniret. Ast, ut hoc eueniret . cum vix credendum, illum ut antesignanum expertilliinum in iisdem describendis sequi, statui. Integrum opus , papyro mundae, firmae, ne amplae typis gotllicis minusculis i pre sum, gos soliis constat. Chartarii signum obseruatur littera D . quam stilus. ev una parte in duplicem crucem, ex altera in annulum desinens , secat; quandoque turris occurrit, Qua Iibet pagina in duas distincta est columnas, quae sexaginta exhibent lineas. Distinctionis tigna Praeter punitum, colon, & connexionis signum adparet. Abbreviaturae maxime in verbis iand , der , dari den, en conspiciuntur. Littera u diuersis exprimitur modis, ut in actis disposolorum C. V. V. 23 videndum. und die hiittis die funde Eu den Turan. Desunt signaturae , custodes. paginarum numeri, litterae initialas, ac librorum , caputumque tituli. Bibliis S HIERONYMI ad PAvL NvΜ epistola initium sequenti modo ponit: Ruder Ambrosius That un1 brachi eis eleia ne gab. Do mit hat eraues brachi die alier. Tertia solii tertii columna . linea 33 terminatur epistola, quam S. Doctoris in Pentateuchum prologus excipiti Liber primus moYSis prima solii quarti columna, linea 37, finito prolom, inchoat, cui tertii solii undevigesimi columna , linea 47 finis imponitur. Secundus liber risertim secunda xor folii columna, linea 3 3 hisce verbis desinit: vnd die plag trard gerereret vovifrahel. Reliquum solii vacuum est. Folio Iss, columna secunda . linea i 4 liber secundus EsDRAE seu potius tertius: rubricista enim in praesenti quoque exemplari secundum Esdrae librum his verbis notauit: das hvia Neemiar - terminatur ; ceterum solii vacuum adparet. Psalterium quarta solii I93 columna, linea absoluitur, cuius verba sunt: Ieri ae freti in ein sex in g to Iob den herrn. Dein vacuum sequitur solium , & hoc Parabolae sAL NON is. Secunda solii 3 7 columna, linea 34 , praemissis duobus S HIERONYMI prologis incipit Euangelium S. MATTHAEr. Evangelium S. IOANNIs excipi uunt S. PAvLI expistolae, istas prima folii 3 8 columna Actus Mostolorum , quos ei istolae eatholicae & Apocalyrsis sequuntur. Apocalypsis quarta solii qη columna , linea vigesima his terminatur verbis: viri vns allen. Amen. Apocalypsi subnexi sunt tituli Psalmorum quinque soliis contenti, quorum initium iis sonat:
38쪽
23 Titulorum finis sequens habetur: GH den fierem in stinen hesion labe is tu c risi nung fiser iugeia labi in in sinen tuenden labe
in naeh d' meita se iner o ung. Amen. Exemplar nostrum illud Monacense a CISTE IGENBERGER descriptum quoad externam sa-eiem praecellit. Nam litterae librorum initi vim adparent tum deauratae, tum variis vicisquo eoloribus dii inclae . atque diuersis decorationibus, quandoque lepidis figuris exornatae ; eapitum vero vel rubro , vel coeruleo colore depictae. Praefixus est Bibliis in solio separato 1criptus omnium librorum index. Titulos modo latinos, modo germanicos rubro colore calal raphus adscripta Psalmis nullus praemissus est titulus. nuli que numerus. Haec sunt illa Biblia a litteratis . & bibliographicae rei cultoribus celebrata, & vix non ab omnibus Iohanni susT typographo MOguntino celeberrimo adscripta, & ad annum 346a reis lata. Ad hoc edisserendum, & adfirmandum maxime clarilsimos viros NasT . WrDERIND;& GIEsκ permovit duplex anni. loci, & typopraphi notitia in exemplari, quod Stutigarias
adseruatur. ad finem adiecta. & manu rubro colore exarata. Vtramque ex Cl. STRIGENRER.
cra dissertatione hic adscribam. Prima ad finem Amea* eos sic legitur r. . Presens Biblie clarissimum opus Iohann fus Moguntinurriuis non atramento plumati neque erea sed arte quadam perpuishra manu Petri de Ger heum pueri mei feliciteresseri finitum Anno M. CCCC. LIII. in VigiIia assumptionis.
Mox subiectum conspicitur scutum FusTI. V scΗoEFER I gentilitium. Altera vero in sequenti solio; quod ceteris minus ac subtilius est. tali modo exhibetur: Presens Me opusculum artificiosa adinuentione imprimendi seu Caracterietandi absque calami exaracoy in rivitate Moguntν
se e elatum H ad Esebiam dei industrie per IoHem fusi eluem
Petrum Schoisser de Ger .fiem clericum diores eiusdem es consumatum. Anno. domini. m. ecce. Dii. In Vigilia assumetonis circ. maris. Huic iterum scutum subditum est. Nullius roboris esse hoe iundamentum, sequentibus firmis argumentis demonstrat Erudiis
I. Nec prima, nec secunda subscriptio in altero quodam . praeter Stuttgardense, exemplari . quamuis nouem iam innotescant. inuenitur. II. Ottendit Cl. Vir , primum ex cIcERONE anno I 6 s. impresso , secundam ex Bibliis latinis Moguntiae an. a 46a excusis esse exscriptam. III. Haud veri simile videtur, ut scHOEPELI Nivs in Iri,idie. t pogr. p. 3 4 , & 3 & Cl. PΑNZER in Notiti de Bibl. antiqq. Germ. p. ia ad iotarunt, a Dan. FvST & Petro ScHOIFFER Vno, eodemque anno duo Hiblia latina, &germanica impressa suisse, quod certe primis typographiae annis res haud exigui momenti sui steti insuper, addit STRIGENRERGER , eosdem eadem die, nempe in vigil in Assunitionis virginis Mariae an. 46a, ut in utraque editione legendum, duo Hiblia, latina & germanica, plusquam quadringentis soliis comprehensa, perfecisse, omnem possibilitatem superare. His argumentis satis probatum Cl. srnici NnRRGER videtur, nihil roboris utrique inesse lubscriptioni, ad dei nonstrandum , Biblia fuisse anno I 6 a typis excusa. Aeque parum illa
quemdam , a FusTo ac noguntiae in lucem prodi iste, conuincere valent. Clarissimos Viros NAAT, UIDERI NI . GIEsx , PΛΝZER de FREYTAG nullum aliud argu
mentum ad Biblia rum ae Moguntiae attribuenda, praeter exemplaris Stuttgardicitiis suble- , fiam
39쪽
stam subseespclonem in messium protulisse constat. Immo e Fufri ossicina Monmtiae una exisdemque die an. 346 a duo diuersi idiomatis biblia prodire haud potuisse, latis innotescit. Ceteris quoque annis tot opera prelum Moguntinum reliquere , ut verisimile non videatur, alia adhuc typis commi sa suille.
Nihil do Biblis. & iANvΕNsis eatholito dicendum . quae loci, anni & typographi indiscio carent . S' prodiere ex FusTl ossicina anno r4 7. Codex Psalmorum : I4 9. iam opus , &xiv RANDI Rationale diuinorum officiorum: I 6o. cLEΜENTIR V. Constitutiones , ac Catholieon Ioannis i ANvENs Is : r46 a. Biblia latina : 346s. Eo Ni Facit VIII. Sextus meretritum liber .& cicκRoΝis o icia, ct Paradoxa: i 466 eadem. Ex quibus patet, prelum Fusianum prae cipue ab anno I 6o - I 62 ita suilla occupatum , ut nullum temporis spatium tantae molis
operi imprimendo superesse potuerit. Si itaque Ioan. FusT Biblia ab anno i 37 - I466 non imprellit, aut imprimere potuit. multo minus , anno r466 elapso . typis Fustianis excussa suisisse, dicendum erit, cum Dan. FusT . absque dubio isto anno iam mortuus . nullo typogra-plitae monumento innotescit. Deinde ubinam sunt libri theodisci a Ioanne FusT , aut Mogum tiae , praecipue primis typographicae artis annis impressi 8 Secundo: Ex characterum consideratione clarescit . Bibliorum praesentium characterein omnino diuersos esse ab illis, quibus FusT, &scuo IFFER ad libros ab amo 34 7- 466 excudendos usi suere. Itaque alium imprellionis locum, alium & typographum inquirere, necesse erit. D. ATRIGEΝBERGER exacta characterum collatione edoctus , primis typographiae annis ex typis absque erra idi periculo, uuamdiu illas ad alium typographii in transi ille , non coi stat, typographum agnosci posse. Bibliorum praesentium typos improbo labore perquirere studuit. ac feliciter eos in Ad aratu INN ENTII IV super V lib. meret. Argentinae I 47κ impresso inuenisse gaudebat. Eosdem etiam in Lectura cu v NI de Pistorio DoSoris legum super codice in eadem urbe absque anni. & typographi indicio edita obseruauit. Loco impressionis reporto, in ipsum typographum inquirendum erat. In A rarofa INNO cvNTII praeter litteras, quibus Biblia expressa. & alias maiores detexit . quae em dem omnino sunt, quibus Henricus EGGENS TRIN typographus Argentinensis cLEMENTIs Constitutiones nino a Ti impresserat. Mihimet ipsi nuper in Decreto GRATIANI anno I 473 ab illo edito. C iuq exemplar extat in Biblioth ca Monaster'Thierhauptensis , maiores characteres in Adr ratu occurrentes obseruare obtigit. Unde colligendum, si maiores litterae A para us EGGEN- STRINIo propriae sint, propriaS quoque esse tamdiu esse minores, quamdiu ab alio usurpatas fuisse, ullo monumento ossiendi nequit. Unde si idem typographus INNocENTII Adraratum
prelo commisit, quod vix negari poterit , & Biblia praesentia ab eodem impressa suisse , dicendum erit. Insuper EsGENsTEi N, ut ex finali subscriptione ad calcem Constitutionum cLEMENTIs, cuius iam in praeuia animaduersione meminimus, inuenienda patet, innumera volumina a te annum I 47I euulgauit; cur non se Biblia haec germanica, quorum typus in omnibus cum typo ab eo toties usurpato conuenit, ab illo impressa adfirm mus ' Nunc quaestio adhuc 1oluenda erit, quonam anno Biblia primam lucem adspexerint. D. N AsT , &Cl. PANERR tantam conuenientiam inter Biblia a nobis de schipta, di nenteliana anno i 6 impressa aduertere, ut haec ad illorum exemplar ri cula sui se adi amare non timuerint. Ast CL sTEIGRNBERGER in contrariam iuit sententiam, dicens: Biblia Mogunti-
ωα dicta secuta fuisse Menteliana. Singularis inter utraque est animaduertenda harmonia. Nam licet η guntira editio in quaevis columna sexaginta numeret lineas, & Arge utilia 6i ; eadcm tamen verto saepissime
40쪽
a utraque in eadδm columna incipit , eodemque terminatur. Vnum, aut alterum exemplum
Finitur: Nit mach dir eiu g . . Nit mach dir tinge. Maioris attentionis digna est initii, & finis soliorum conuenientia. Quamquam linearum
in utraque diuersus sit numerus, finis tamen unius . & aIterius initium in utraque consentiens conspicitur. Κ. g. verbo ding octauum incipit solium , quarta cius solii columna vero desinit verbis: tin i die. Solii noni primum verbum '. merere: vlthnum : aclers. Talem conformitatem in omnibus Bibliorum sollis Obseruauit Cl. STEiGENnERGER , sequentibus exceptis. r.
3 S . 36 i. 377. 387. 394. 4o3. 4Oψ. in quibus milia inuenitur conuenientia. Si hinc inde plura . quam in altera editione, verba ultimae solii lineae relicta suere . abbreviatura , ne hammonia cessaret, subsidio venit. E. g. solio scio. Ar; minae editionis ultima linea sic sonat: est: vud nit enicelsi antiturien die sich veιγehent. IIIoguntinae : gangleit : vnd nil enie Ap autu urten die stich veritae. Immo Moguntinorum Bibliorum typographi sollicitudo conuenientiam conseruandi, eo deuenit, ut verba , immo & integras lineas omittere haud dubitaret. E. g. Vltima solii ita ibnea ingentinens editionis haec est: inunt. Dorum der Areu inaes betangen an dem tanxoguntinensis: urunt. Dorum der freyt ward begangen an dem.
Folii ita initium in Argentinen* vnd der Mnig &c. in Moguntina Von δ' Eunig&c. in qua itaque verbum ire penitus omissum conspicitur. . Argintinis is editionis ultimae solii i 4 duae lineae sic sonant: XVIII. man. Von den D',ien selomith. δ' An DOD.
.und mit im hundret. LX. man: Von den funen bebas. Moguntinensis vero prima linea terminatur postrema omissa.
XVIII. man. Von in D nen felomith. der situ Acthie. Sequentis solii initium in priore : Zacharias der sun bebat. In polleriore: Zacharias ae sun hebai.
Quibus omnibus consuleratis , haec conclusio necessario sequitur, Argentinensem editi nem praecellisse Moguntinam , nullo autem modo Moguntinam Argentis Uem. Haec enim in illa int gra verba, immo integras inuenire nequibat lineas : quoia odo ergo potuillht ad eiu dem exemplar recudi ' Ait Moguntina verba . es lineas in Argensina repertas, ut initii, & Mnis soliorum consequeretur consormitatein, omittere potuit. Insuper habita hac conuenientia , magna tamen diuersitas quoad ortirographiam , & abbreviaturas in utraque occurrit , quam hic exhibere , nec tempus, nec lectorum meorum patientia permittit. Ex quibus omnibus Cl. KTRlGRNBRRGER hanc concluitonem format: Moguntina ad Am ρn in nsium exemplar impressia sunt; haec vero saltem anno I bo primam adspexere lucem;
sita ergo intra annos 467- 147o lupis euulgata suisse omnino videntur. Haec itaque in compendio, quae Cl. auctor sinus disseruit, a me dicta Iulliciant.