Chirurgiae theoreticae praelectiones

181쪽

dicunt ecchymosim. Quando ecchymos sit supra ossa, cartilagines. tendines potes in corruptionem commutari, quae e duritie partium . minima vasorum absorbentium di actione derivat. Vehemens contusio conjungi potest cum is fractura, tunc mor bus esse potest periculosior Vulnus semper cum eschara copulatur quadnon est combustio, quam facere solet globulus ignitus a pulvere pyrio emisia su8, ut perperam nonnullis visium est, sed et contusio carnis mollis, in qua ob vehementem ictum vasa, fibrae veluti divexatae aes discerptae , cum vita pene amittunt commercium , unde eschara parum nigra apparet. Quando globus ferit , misi utramque membri

partem aperit, tunc aut intra carnem, aut intra ellularem, aut intra os framctum remanet. Quando non mutat gi O

bosam, te rotundam figuram nam contra durum corpus impingendo potest comprimi globus in angulosam S irregularem guram carnes laedere aptam commutari tunc nullam infert Vulneratae parti noxam . Quotidiana

enim

182쪽

em experientia e ictum est globulos plumbeos per plures annos intra carinnes, inrraque iscera sine ullo aegrotantis incommod manere . Potest aliud extrannum corpus intra Vulnus it gredi. Sic lupam , aut Vestitus portiunculam intra vulnus insinuatam non

si 'um est idere . Et haemorrhagia pariter advenire potest. Quando emittitur e scio pet globulus 1 hic est

parVulus, cum par ulum aperiat aε, aut nullam, an parvam facit haemor-rtagiam. Si est magnus, cum magnum feriat a pr'fusam A for 1 an mor talem inferre 'test haemorrhagiam Neque dicatur super memoratam escharam continuo factam in vulnere impedimento esse sanguinis omissioni nam ut letum est, ipsa eschara non fit ac'mbustione, id est corrugatione librarum, sed a subita contusione . laceratione earundem fibrarum, quae cum circulatione commercium amittunt Abhuju modi eschara non 'do non impeditur , sed forsan pr' movetur ze-mqrrhagia . Tandem omnia indicata accidentix excipit 'ollux vulneratae

183쪽

partis, ipsique Vicinorum locorum non parVa tumefactio, quae post unam, alteramve ab inflicto vulnere horam advenire solet. Pendet a majori humorum influxu , minorique refluxuri majorem influxum advocat summa illa irritatio, quam sens biles partes habent vehementer tactae M laee te Rduro corpore . te inflammatio est, quae ut plurimum transii in gangraeham.

g. 8. Histe aut simibbus accidentibus dae:

se manifestat vulnus a siclopeto infli 2

ctum, quibus reparandis medicus r- cessitus sequentia debet operari. Sanguis semel , iterumque mittatur Oportet. Inde enatam haemorrhagiam sistere praestat. Postea extranei corp*ris eductio procurari cito debet Glan 'dem enim plumbeam intra corpus immissam esse certum est, an ero Xi tum sibi comparaverit, ignoratur. Ita

que in ejus iniquisitionem iaciendam sedula sit chirurgi diligentia. pilocandus est aeger in tu , in quo vulnus recepit,tunc capitato specilla via est diligenter prosequenda ab ingressu glandis facta Si invenitur, tunc den-m: Z-

184쪽

debet. Quod si observatur haerere in oppositam membri partem, tune per c traperturam educi potest. Tandem si nullo modo invenitur, Sc metus sit intra aliquam cavitatem lapsam esse,

tunc nat Vrae opus committendum, nec

vana est spes , aut peculiarem iam ab ipsa natura elicitam exitum glandi parare, aut cum humoribus, .car nibus ianis conglutinata nullam in po-9erua Vitae noxa inferre Mihi in tibi est semper chirurgos rogato temnere , ne vulneratam partem pro inventione,exti actioneque plumbeae glan,

dis imis irritent; multoties enim vidi

per plures annos intra carne , ik CZ-vitates homines hos globulos habere, nullam recipere sanitati noxam Educto corpore extraneo procurari debet ut cito decidat eschara hinc vulnus filis carptis oleo hyperici cha- an Semeli, aut ii Π recenti imbutis es implendum , quae ad escharae us'. casussi stin pro laquenda inde plumacesiae pii tu amphorato , aliave ul-nstraria aqua madida sunt applicandae Ob

185쪽

o gangraenae, quam lim Vulnera facile concipiunt, metum . Et haud vanum erit vulnus decoctione hinc hinae semel iterumque abluere. ostea como in uni digestivo vulnus tractare praefat, ut suppuratio adveniat. Ubi vulnus bona circumdatur carne, optimum effundit pus, tunc ut ulcu tractandum est. Si percipiatur caro in

Vulnere mortua, tunc crebris incisionibus a vivo mortumn separari debet, Sc convenit modo digestivo praecipitatum rubrum adjungere, modo parte In abluere decoctione hinchina spiritu salis dulcis infecta . Tandem si an graena in membro proserpit , si cum vulnere magna est conjuncta ossis fractura , praesertim prope articulos, non parvae arteri: nervique laeso facta sit , de membri sollicita amputatione

i 7 Consulite quaeso adolescente Caesarem Nagatum p. Iag. mpranciscum Ledra auxTrait Reflexion tinees de a pratique fur es PsHros ae amnes a sei, in quibus coira pleti M-mum opus de vulneribus a clopeto inflictis invenietis.

186쪽

ARTICULUS III.

io Venenato , aut ab animal venenato excitantur. Acinacis, teli , aut alius instrumenti vulnerantis apex intingi veneno sive in1nerali, sive vegetabili, sive ani hali potes . ab hoc instrumento Xuitnum vulnus dicitur Venenatum kj. Quando vulnus excitatur ab instrument venenato, tunc cum reliquis vulneris inplomatibus coru-lari solent Sc sequentia . Liuida est vulneris superficies, admodumque do- λςt, convulsio syncope, ὀ facie flavus ν sh Non ei animus est omnia recensere hactenus coguita venena , quae e triplici naturae regno ad animaliurn, c hominum perniciem Mumuntur . Ea multa cognita eruse, multa adhuc latere neminem praeterit. Consulere potestis sapientius murti tractatum a venenis L selavvages; cujus commendatio nem multa eruditione in sapientia conscctam

tu per in luces edidi Michaei Attumonelli collega noster ductissimus.

187쪽

VULNERA NENENATA . 83vus, aut lividus color observatur. To- turri corpus contremiscit , friget , Sthumores tamquam Veneno undique

perfusi vitae substentationi impares

sunt, morsque cito venit. Animalia, quae ut plurimum norsu vulnus nobis faciunt venenatum sunt vipera, caniS rabidus, scorpio c. Semper in Vulnere horum venenat prum an inritium dolor vehemens excitatur, quem statim sequitur vulti eratae parti magnus tumor clivor . In solo vulnere animalis rabidi est sanguinis effusi , in reliquis tantum ecchymos quae ut plurimum sit ab effusione sanguinis

intra cellularem ex stimulo magno a vulnere fasto ex laceraticine mi ni morum vasorum ab acuto horsu animalis producta . Morsu vipera , cscorpionis partem assicit arde hii sensu, queri statim sequitur tumor , li-VO gangraena . Licet verum sit , nisi in corpore vulnerati reperiatur mala humorus dispositio , uiorsum scorpionis in nostra regione neque gangsa Ha , neque mors seqvitur . In viperae mors non tam ui partis ut

188쪽

neratae, quam Otiu corporis perturbatio accidit. Per venenum enim introductum, quod ab ore viperae stillat in vulnere, omnes humores Vitiantur , inque indolem Venenatam commutantur . . Ex quo fi ut statim a morsu viperae clericum colorem enatum , con Vulsiones, delirium , extremorum frigus, sin copes . his similia

gravia accidenti tamquam aerumnarum sinis excipit mors. Rabidi canis Venenum ' ut plurimum , post o. ab inflicto vulnere dies in actum Venit, S enatam hydrophobiam , pertinacia deliria, priapismum , conVulsione Tandem mors etiam sequitur .

em tutionem vini generos cum amphora copulati, adplicationem olei oliva-Tum cum theriaca veteri conjuricti, ut cetera Vulnera tractari debet. Si adest mulius partis Vulneratae lividus color, gangraena apparet, tunc frequentibus incisionibus . frequentique hin-china decoctio nix ablutione medicari πῖrtct. Viserae, i scorpio Gis morsus

189쪽

sus postquam aut per inci iones , lascarificationes, aut per ignitam mi

nam ferream aggressus est, sedulo procurandum , ut universalis humorumnas a non inficiatur, idque cligaturae ad duorum digitorum distantiam facta: ustio ad instar circuli a candenti ferro circa vulnus excitata praesare potest. Quando facti est eschara expectandum est, ut decidat admota semper super eam plumaceola butyro recenti madida . Et ipsum olivarum oleum cum spiritu vini camphorato , bc theriaca copulatum affe-elae parti adplicatum haud vanum emolumentum afferre solere non semel vidimus. Nec inutile erit in aqua theriacali generosam hinchinae pulverat se quantitatem solutam quotidie propinare. Quando aut ignis, aut incisiones in vulnere venenato factae sunt tractari hoc debet semper adplicatione plumaceolte digestivo vulgari cum puluere hinc hinae copulato madidae. Vidi non semel super morsum e scor

190쪽

i86 ARTI Cutus III. junctuna pluries de die confricatum non paruis profecisse . Canis rabidi morsus magnu cutem, bc carnes non raro abscindens curari ut cetera profunda vulneri debet . pec ficum est pro Viperae morsu pulvis vulgo dictus di Nooe ecca interne cum vino propinatus ad drachmam unam per plures dies. Et in morsu canis rabidi laudant unguentum merciiciale ad evitandam veneni immissi violentam amionem nec non supra morsum adplicationem tinguenti scarabae majalis.

Copitis Vulnera in talis . i. Ulnera, quae caput assicere

solent aut in vultu, alit

i eranio accidunt. Quae in vultu fiunt aut mentum, aut os, aut ejus labia, aut genas, aut oculos, aut ualui3 14 aut frontem laedunt. In horum vulnerum curatione non modo attendendum est ad procurandam citarn earundem ca-imationem, sed ad impediendam ipsius