장음표시 사용
171쪽
' pMoisito relinquere. Pumlam enim ex descriptione C in habet fiores pusillos, capitula Thiaspi Cretico similia; alpestrisIAcQVINI habet petata ampla, longe calycem superantia, filiaculas longiores obcordatas. Demum a Coehlearia Horti Got- removeatur ΖΘ pH. CLVsii Pam. p. 466. quod est 'festaria alliaeea IΑcumsi live M Uchia CRANTgii, de qua Cissius dicit, quod ipsi sint siliquae circinnatae fere rotunditatis, et in orbem peltae modo efformatae. s. Pastoria tarsa minima LOBEL. Bon. 22 I. ex DODON. Pempe. Io3.
nullam cum Lepidio I ALLERI CRANTI. Austr. I. p. s. similitudinem habet, sed est Iberis nudicaulis I.iNNAEL Eademque' est ' Bursa pastoris harva solio glabro spisis I. B. a. 93 . i ne
et 6. Cardamines bellidifoliae sive Cardamine solus simplicibus ovatis petiolis longissimis LINN. Lapp. n. 26o. imn T. IX. l. a. 'non poterat esse similis iconi Clusianae mmmdae Curdamines' aemdae Pann . h. 45 8. cum omnino duo diversas sint stirpes, docentibus HALLERO et JACQviso. In eo tamen M'--LI NAEt a meis Helveticis speciminibus recedit, quod haec cam' les habeant foliis petiolatis semper ornatos, in a Lirinuo
' nudi pinguntur. i . ii . Vinabis uetus oraris vix 'dentatis , stabris, ad terri '' ΗλLLER. Em . Rela. p. 562. n. 4. ZiNN. mrt. et Arctis foliis petiolatis lanceolatis integerrimis a. P. 929. n. 3. Omnino est ista planta, quam CAMERARivs MUTHAMUM Her no T. VII. D. pinxit, et ipse nismihe ' Pilose siliquatae minoris p. 84. destripsit ' Pliatae enim 'meae, Gottingae duce Gen. MI ALLER lectae, iconi CAMi RARii et descriptioni THALii optime conveniunt. Comvenit etiam optime icon Bursae pastoris s. pii Uedae sillussae l. B. . a. 8 o. Drabae tres BAR ELIERI se. 269.2 o. habitum nostrarum sitis exprimunt, 'melius tamen prima, folia vero in no- stris minus sunt petiolata. cum ergo leones CAMERARII
172쪽
Girca plantas quasdam singularia, etc. II s
et I. BAmisi hactenus laudatae sint, cur contra eas monet Illustr. CRANTZ. Atltr. l. p. ψI. An aliam plantam intelligit 7 certe nostra ab Eius descriptione et icone.recedit. De loco natali non dico ; etii enim ego nunquam in rupibus invene
quando in rupibus invenerunt. Neque multum urgeo solia radicalia apud illustr. CRANTZivxa adeo insigniter petiolata, quae in nostris multo breviori pediculo sunt. Neque caulissimplicitatem aut eius in inferiore parte decubitum, qui nostris semper ramosus est et erectus. Sed nos conspicuus magnus C NΤZu, qui in nostra exiguus est, exigit, ut Eius Viri Ara bis cum Thaliana uberius conseratur. Forte planta THALII, quam cum nomine Pilosellae siliquatae maioris descripsit, diversa
est a minori, non autem a planta CRANTZII. 28. Coronida coronata LINN. Dec. 2. P. I O47. n. s. ad herbaceas
seponi debet, et tunc est Coronilla mont a JACQUIN Vind. P. I 34. Carmilla caule duriori erecto siliquis articulatis pendulis,
flore luteo HALL. Enum. Helv. p. 574. n. 4. Emend. a. n. 36.
. Ipse CLusivs Bist. 98. de sua Colatea scorpioide altera dicit, quod
hiems eius virgas Corrumpat, quas ineunte vere denuo producat. Etsi vero CLusius stipulas non habeat, sorte quia fugaces sunt, Certe tamen adsu*t, uti recte LINNAEVS monet, ab infimo soliorum pari diversae. 29. Lastrum darvini Coram habeo, et alias frequenter vidi, cui . in eadem planta Calyces semiverticillati et perfecte verticilla s. Labium etiam superius in eadem planta modo integrum, modo semidi visum, vel etiam ad basin pene fissum est. Labium inserius semper reperi integrum. Videtur ergo in dis crimina Lupini biissuth varii, et angustifolii uberius inquirendum esse. In vario ceterum Vexillum in iuniore nore me dio album est, in adultipre medio rubrum. a. - P a '3o. An-
173쪽
ao. Annon Rhlilatus polonica LINH. Spee. a. p. ro 8. est Melu tus foliis hirsu tis rariter dentatis, scapo paucis o. HALL. Comm. it. TOm. a. P. 34233 I. Gennae Sibiricae nomine missum semen produxit arbusculam sexpedalem, ramosissimam, ramis striatis, teretibus, paniculatis. Folia sparta, brevissime petiolata, lineari - lanceolata, rariter ciliata, acuminata, glabra. Stipulae exiguae non ad
basin petioli, sed ad finem eius. Calyx parvus bilabiatus, dentibus duobus superioribus erectis distantibus, dentibus
tribus inferioribus reflexis, omnibus subaequalibus, angustis. Corolla lutea. Vexillum pedunculatum, ovatum, erectum, expansum, carinatum. Alae oblongae a vexillo remotae, deflexae, laxae, vexillo modice breviores. Carina pene recta bipes, una inim alis deflexa. Filamenta decem in vaginam connata, non in Carina latentia, sed Cum vexillo erecta. Antherae erectae simplices nigrescentes. Tuba simplex situs aminum, iisque longior. Folia cito decidua, petioli persistentes. Flores in racemis sparsis, non secundis. Folia non stricea, etsi eorum pagina inferior paululum magis palleat. Genistae tinctoriae Iii panicae C siI proxima est, nisi eadem. Sericum folia in horto forte depositerunt. set. LatMri species lutea I. B. Hi t. a. 3o4. non videtur ad pratensem LINN. Dec. 2. p. Io 33. referri possie. I. BAVΗmus enim monet, eam similem eme Lathyri sylvestris Narbonensis, nee flores eme simul in uno pediculo iunctos, uti in pratensi. Rectius ergo Dn. de Ll E l. C. n. II. Cum annuo iunxisse vid tur, qui fiores colore luteo quidem, diverso tamen a pratensi, habet, et pedunculos uniflores et biflores. 23. Phia nissoluma et bregbalensis an re vera disserunt Certe in plantis, ex seminibus cum his nominibus missis, enatis, nullam reperio diversitatem, et descriptio a Dno. de LiNNE ad MFlianam data, meae Bevbalens etiam conveniti
174쪽
Grea plantas quasdam singularia etc. III
34. Gelone ac iensis flore albo TovRNEFORT. nectarium habet. Corpus nempe balsamicum, brevis limum, germinis initium superne amplectens, et nectar fundens. In eiusdem plantae unico flore semel reperi stamina quin, iue omnino perfecta, quorum duo superiora erant, duo media, et unum imum,
etsi filum illud, quod rudimentum quinti staminis dicitur, suo
loco, nempe inter duo superiora stamina, adesinet.
33. Scutellaria alpina et lupulina LlNN. Spec. a. p. 834. an re vera differunt Flos quidem in altera violaceus barba albida, cum in lupullari flavus sit, alis tantum subviolace s, sed reliquae notae utrique communes sunt, certe in meis. quas in horto Colo, Bractearum figura et magnitudo non differunt, neque in foliis diversitatem reperio. Tamen Colores hactenus constanter permanserunt. Lupulinam porro ab ista Dicis Diiosis ΗM L. Hort. Gott. puto non differre. 26. In Milota flore albo, quam spontaneam olim in vallo urbis Gottingeniis legi, nullam in calycibus diyersitatem a vulgari Ballota purpureo fiore reperi. CAMERARII icon. Epit. nec nigram nec albam bene exprimit. 3 . Clinopodium perenne pulegii odore , maioranae folio , Batavinum BoccoME. Planta mihi erecta, ramosissima, pedalis, hirsuta, caule tetragono. Folia petiolata, Concava, Ovato-rhom-boidea, nervosa, ciliata, medietate anteriore breviter dentata. Verticilli ad decem usque flores habent. Calyx tubulosiis, striatus, deorsum gibbus, leniter incurvus, vix bilabiatus, quinquedentatus, dentibus longitudine pene aequalibus, tribus superioribus latioribus, non in eodem plano sitis, duobus inferioribus angustioribus, faux villosa. Corollae ex violaceo purpurascentis tubus longitudine calycis. Faux ampla moldavicae. Labium superius brevius, planum, emarginatum, obtusum, margine reflexo. Labium inferius longius, patens, latius fere aequaliter trifidum, ita tamen, ut medium sese mentum transversaliter paulo latius sit, idque in origine sua
175쪽
maculatum et villosum. Stamina duo Ioripio duo breviora, modice incurva originem labii superioris antheris sitis pau- Iulum iuperans. Anthera a eximae duplices. Stilus stamini- hus longior, filiformis, stigmate inaequaliter bifido acuto. Odor plantae fortissimus, diu durans. Haec planta conferenda est cum Thγ- alpino LINNAEI. 38. Bidens bipsemata LiNN. Chrysanthemum aquaticum, foliis multifidis, cicutae non nihil similibus Virginianum HERMANN.' Lugdh. p. I 46. An aristarum seminalium numerus variabilis est y Lr Ams tres habet, mediamque longissimam. G AN MN. M spes. p. 428. semina quadriaristata alternis aristis mui' nimis recenset. HERMANNus duas habet, nec ego plures in planta repetito examinata reperio, easque eiusdem longitudinis, pilisque ad angulum acutum retrogradis instractas. Ceterum o cis involucrum fit ex quinque foliolis revolutis, C ' lyce non longioribus. Flores in ambitu ligulati, erecti, in meis
' non radiantes. Videntur abortire.
OBSERVATIO XXVIII. Dn. D. CHRISTIANI GDOLPHIHANNES.
Hris Comu bus, balneo frigido sanatis.
Virgo quaedam nobilis, septendecim annorum, uia usque ad hanc suam aetatem continuo sitis bona valetudine, promciscitur extra urbem ad suos cognatos. Ibi aCcidit, ut ei vespera quadam a familiaribus, i qui habitum consuetum cum alieno
176쪽
De diris Convulsionibus, ete. IIs
permutaverant, repentinus incuteretur terror, qui, cum esset ad mollitiem sensuum virginis nimis vehemens, statim effecit, ni illa lipothymiis et subsequentibus grambus motibus convulsi- vis corriperetur. Hi tamen motus mediante Venaesectione aliisque adhibitis remediis mox sedati quievere. Sed recuperata sanitas ita parum fuit stabilis, ut anno subsequente et lipothymiae et convulitones recrudescerent. Tum vero etiam convul
sones non modo valde vehementes fuerunt, sed et diuturnae, per octavam horae partem durantes. Medici ergo auxilium quum quaereretur, propter plethoram vena bis secta est et e hibitae pitulae ex asa foetida gummatibusque aliis paratae, et Mixtura ex liquore cornu cerri succinato, essentia succini, croci et liquore anodyno Hos anni, subiuncta simul inunctione et tactione spinae dorsi cum unguentis nerviniS. Post usum horum remediorum reiiciebantur aliquot lumbrici, malum autem nihil inde levabatur. Concludere exinde licet, quod non semper lumbrici caussam convulsionum constituant, sicuti id non modo aliquando in puero illo epileptico e pertus sum, cuius historiam typis exscriptam publici iuris feci,
sed etiam celebere. SIGwARTus singulari exemplo ostendit. Postquam multa etiam alia remedia contra malum hoc nihil praeitax erant, ex consilio Celeberrimi LEID FROsTII aegrotae exhibebantur pulveres ex floribus sulphuris, mercurio dulci et camphora parati, quorum usu finito alius Medicus, ut debilitatos nerx Os rursus roboraret, Praescripsit corticem Peruvianum cum Viseo querno. Etiam ad hoc tempus convulsiones cessarunt, sed tunc erupit per totum corpus scabies quaedam humida. Idcirco data suerunt medicamenta sanguinem quidem mundificantia, nullo tamen modo scabiem retroagentia, quorum continuato usu aegrota etiam a scabie liberabatur. Postquam vero illa scabies evanuerat, menses aegrotae, qui usque ad hoc tempus fuerant regulares, tam inordinate, quam parcius siuere coeperunt, accedente etiam siuore albo.
177쪽
Armo seperiori I 6 . convulsiones redierunt, quibita ut nova opponerentur remedia, adhibita est cura et opera Amici mei peritissimi, D. BiNGERTi. Qui, quamvis nihil reliqui faceret, quo aegrotae sanitas restitui potuisset, tamen optato destis
tuebatur effectu, immo e contrario vehementia convulsionum in dies magis magisque invalescebat. Quum ergo hae conmusiones iam per tres durassent menses, meum quoque desiderab
tur auxilium, unde factum est, ut ego diri illius morbi tristis
tuerim spectator, Sub accessionem paroxysmi omnia membra corporis valde extenta rigescebant. Sequebantur tum adeo vehementes et mirabiles motus, ut circumstantes inde obmpescerent. Caput et collum quoquoversus, Pedes vero modo a trorsum, modo retrorsum torquebantur. Saepe totum corpus,
quasi in formam globi convolutum, se per lectum volutabat. I terdum corpus ita pandebatur, ventre et pectore fornicato, ut et caput et pedes viderentur simul lecto insistere. Saepe nia nus tanta violentia ad pectus allidebantur, ut unusquisque indamalum pectori illatum timeret. Hos motus mox sequeban . ipothymiae. Sed nec ipsa lingua immunis manebat, saepe, imcet immota maneret, tamen ad palatum usque retorta, fili Paroxysmo loquelam prorsus impediebat. Interdum in risum effusa aegrota varia garriebat delira.' Νon raro siussim in sim rectum erigebatur, interdum tamen per hos motus simul inducia dabat, se durante paroxysmo omni facultate sensuum penitus privatam esse. Digitos quidem, non vero pollices, intra manum comprimebat 3 finito vero paroxysmo digitos compres sos atque manus rigidas servabat ; ipsoque illo tempore deliraris videbatur laetari. Postquam iidem digiti et manus per tempus subsequentis paroxysmi liberum motum recuperaverant, aegrota, quasi mentis rursiis compos facta, in tristitiam effusa, mammi seram sortem deplorabat. Hae vicissitudines et diversae formae morbi hoc modo in ordine paroxysmorum mutatae in O bem redibant. Ad finem vero cuiuslibet paroxysmi aegrota
178쪽
De diris Conuulfionibus, etc. III
eorripiebatur validissimis conquassationibus pectoris, subsequentibus dein quibusdam minus validis, et flebili aliquo gemitu. Id, quod alio quodam tempore demonstravi, nimis infinitam esse naturae Varietatem, quam ut ea medicamenta, quae suo
modo specifica dici possunt, omni loco et tempore certae omnino sint essicaciae; et id, quod celeberiimus TRILLERus de Spe Efieorum sie dictorum remediorum dubia fide et ambiguo enfectu notavit ; idem illud hoc tempore denuo experiri cogebar.
Quamvis vero vix in mentem remedium venire poterat, quod non iam antea ab aliis MediciS tentatum esset, tamen ego una cum amico meo D BlNGERTO omnia illa auxilia excutiebam, quae videbantur possie aliquid ad revocandam sanitatem confer - re, sed frustra. Motus enim convulsivi non modo in dies inva telaebant. sed et incipiebant, ad similitudinem scenarum thea tri, quotidie novis formis apparere. Interea Pater nostrae aegrotae ex aliquo suorum Cognatorum cognoverat, Medicum quendam Vicinum, cuius amicitiam veneror, aliquoties ea fortuna usum esse, ut hunc morbum usu
balnei frigidi profligaverit. Hic literis ea de re interrogatus, reseripsit, se quidem illud balneum frigidum habere pro reme
dio ad morbos nervorum curandos efficacissimo, nec ullo modo repetita sua aliquoties experimenta et experientias hanc fidem sibi dubiam relinquere. Rogatu meo et Patris aegrotae vir commemoratus ipse ad aegrotam venit, illoque praesente statim halnei istius usus tentabatur. Aegrota quidem ita in alveum sive Vannum aliquem csine Rudewanne) immergebatur, ut ex aqua solum eaput exstaret. Hoc bis de die repetebatur. Quoniam autem intervalla paroxysmorum non erant diuturna, ideo non licebat eam in aqua diu relinquere. Post egressum ex balneo aegrota diligenter fricari et inde circumvolvi debebat fasciis, quae utraque autem, ob subitaneum convulsionum reditum, siepe non poterant adhiberi.
179쪽
Primo quidem tempore aegrota, ob molestum, quem in balneo sentiebat, algorem, illud resormidare videbatur. Vix vero aliquot dies emuxerant, cum et algor ille et formido illa cessarent. Tempore intervallorum inter binos paroxysmos aegrota assumebat decoctum ex cortice Peruviano et herba rutae paratum. Sed et hoc genus curationis videbatur ab initio in irritatum abire. Cuius rei cum ex promisso certiorem sacerem Medi cum, curationis illius primum auctorem, tuli responsum his verbis, quae ex Gallico ponam versa in Latinum. Dolenter, inquit, fero, morbum, quo virgo illa nobilis asypicta est, adhue quoad se hementiam nee remisisse, nec remittere. Sed id minus miror ego, quam quidem alius aliquis, qui eum morb- non nisi studiis cogitationis eogia tum babet. En bie morbus instar Protei, au singula momenta mutabilis, nee se unquam nisi personatum ostendentis. Notum est, bovinn nostram saletudium pendere ex iusto aequilibrio partium nostri corporis suida- rum et solidarum, neque u larimrun banc paritatem tolli nis his caussis,
humorum lentore aut acri nia, vel solidarum partium laxitate aut ri piditate. Convenit inter nos, in ea caussa, cuius cogitatio nos in pra
sentia tenet, praecipuam rationem esse sisarum. Quae, eum vim suam eis tiram debeant videri amisisse, ad minimam irritationem convellantur, sed eo it ibus terribilibus magis, quam funestis. strarum feminarum aetas nubilis est aliquantuin praematura, quaeque velut repente crassescunt et pinguestunt, aut quibus ex aliis cauitiis sit ni nervi molliores et debiliores, eae magis sunt buic mσrbs obnoxiae, quam quiidem illae, qQ-bus de meliori luto snxit praecordia Titan. Innumeri nostri nervi sunt selut totidem obortae musicae artisciose inter se contextae, atque ρ si modulatae principio aliquo vitali, flete illud Archeus, sive succus nero mi vi sit. Hic, nis satis resistentis roboris in nervis inveniat ad conservandum aequilibrium, similis est equo in cursum Uno atque edirenti. Nerei debilitati, eoacti obedire, non dant nisi tonum male sonorum. Restituere nervis vires, e t morbaem sanare. Id vero non nis lente feri potest. Idcirco iudico, balnei usum utique continet relam esse. Pondus aquae atque frigus eius pariter roborant. Frictis et fasciae deincire
180쪽
De diris omissoribus, eici 123
Milutae iurant. Cortex peruviantu, ac tru bis remediis externis, miraculum afferet, praesertim iuuetus Italia rutae, atque si semel aut bis intra quatuor et viginti bbras gubernator ille nervorum distatur opto. Ruis acii gere sieet spiritum cornu cervi. Nam haerens in intestinis acor saepissime est cauo convulsionum in corporibus infantum et inde subsequentis mortis. Haec hactemta,.quae de hoc morbo mibi in mentem tenerunt. Credo equidem, aut omne negotium duobus mensibus peractam hi, aut inlabrum iis elapsis aegrotam aliquot dierum interuallum habi- ωami, cissolutam vero sanitatem, fl exacte ex praescripto meo actam fuerit, tempore subsecutura m. Et vidi toties, et ipse tractavi hune circumstantibus formidabilem tisum morbum , ut auderem ea, quae prae- mmcio, eum fiducia polliceri, nisi metuerem cadentem in me suspicionemptam copolae cireumforanei.
Quamquam autem multum solatii continerent hae litterae, et licet quoque diligenter in eadem illa curatione perseverare studerem, sellicitudo tamen Patris aegrae magis auSebatur. Nutabat vero inprimis Patris mentem relatio ab aliis audita, ex qua cognoverat, plures huius generiS aegrotos non tam praescripto a Medico balneo frigido, quam potius illis medicame tis sanatos suisse, quae praescripsisset, qui iam ex Cathedra Har-dero vicena, quam exornavit olim Celeberrimus de GORTER, magna cum laude Medicinam docet, clarissimus N GRAAuNEN. Quare iniunctum mihi fuit negotium, illum super hunc morbum consulere litteris. Ad has reniondit, sibi saepius quidem contigisse ita felicem esse, ut epilepsiam aliaque mala generis convul- sim abigeret, sed et operam suam interdum irritam, atque sic dictoriam Specificorum essicaciam aliquando nullam fuisse , cum fortuna quidem favillat, se omnium illorum medicamentorum esticacissimum reperisse remedium Stoerhianum, Vid. Anni med. I. Form. 32. Licet vero, inquit, id vermibus solum, uti videtur, ab Auctore dicatum sit, ad quos egregie valere non semel expertus sum, in con- id dis tamen ne episepticis adfectiuus frequentius idem non satis laudam do cum effectu aegris meis propinavi. In tenerioribus subjectis tuterdum Q a aute-