장음표시 사용
611쪽
αra Therapia Scabiei epidemicae
pro ratione ossicii sancte et experientia ipsa confirma possum. f. XXXII. Plurima sunt remedia, renale liquidum pellentia, simul
vero etiam alios salutares effectus producentia. D NAEmillais enim fluidum sanguini spissescenti infundendo urinae stillisidium au. i,, gent; alia humores tentos ae spissos , renalis colatorii ductus fartien- ,, tes ae oppilantes, difffivunt, eosdemque secretioni aptos reddunt; qua ,, dam stoicas in re si emunctorio stricturas , debitum urinae belu se strationem sussiammantes et intercipientes, mulcent atque relaxam; ,, que am remissum remalis cribri robur Irmant atque adducunt, alia at- ,, que alia dentum potenti stimulo Uycaeiam edunt in tubulos renalis , , , quando eorundem robur propter debilitatem summam pervius exsor ,, tum, i aque bise eorundem functio cessati Vid. Hid. Η pMANNI ,, Opera omnia p βο-medica , Tom. I. P. N. 438. ,, Regnum animale,. Vegetabile et minerale talia nobis porrigunt, numerus vero tantus est, ut omnia dici describere et recensere μα- stuum foretia
Tot inter diuretica elegi mihi liquorem nitri fixi, medicamentum quidem simplicissimum, sed hoc scopo incomparabile. fia XXXIV. Est autem hic liquor solutio salis illius scalino stlphurei,
ex nitro per deflagrationem ope carbonum pulveris impetrati coloris, si rite elaboratur, rubicundio plerumque Vero citrini, saporis alcatini, ignei, sortissimi q. XXXV.
Nitrum fixum non est purum alcaik Nitro enim in cariula inter carbones ardentes aquae instar sum, et cum Cir num Neare mixto, oritur deilagratio, in qua acidum. nitri et prim
612쪽
tiston ex pulvere carbonum coniunguntur, generatur sulphur, minerali simile, cuius una pars protinus iterum evanescit, altera vero, ob ingentem cum salibus adfinitatem, a fuso alcati attrahitur, iii atur, solvitur, carbones mutantur in cineres, a sale priori via sicca inseparabiles; tota igitur massa vel ab aere in cella vel adfusa aqua copiosa solvitur, filuatur et ad consi.
sentiam olei tartari per deliquium inspissatin'. g. XXXVI. Existentiam sulphuris in hoc liquore confirmat i) color ille Tuber vel citrinus, qualis etiam apparet in solutione hepatis sulphuris , quem spiritus vini rectificatus, liquori assulas, sub aliquali effervescentia iucundo spectaculo prorsus extrahit; ae) praecipitatum ab affuso acido prodiadiim inflammabile g. XXXVII. Nitrum, quod praeparationi hinc inservire debet, sit simcissimum, ab omni sale marino et terra optime depuratum et in
g. NXXVIII. Carbones sint, quantum fieri potest , ex ligno fagino veshetulino, quoniam utrumque lignum plus, quam alia, contine. Te phlogiston, experientia edocuit.
Et quoniam carbonum pulverem non omne acidum per deis flagrationem auferre certissimum est, eius vero praesentia liquorem alcatino- sulphureum adultoaret, debilitaret; hinc, ut massa salina deflagratione finita bene fluat, tunc demum ab aere in cella in deliquium transeat, aut iusta aquae quantitate solvatur et filiretur, absolute requiritur; sic artifex liquorem nitri fixi impetrabit purissimum et ad medicum usum utilissimum, Efficacissimum. mm a l. XL.
613쪽
α 6 Therapia Scabies' epidemicae
g. XL. Liquor hic ab oleo tartari per deliquium ratione modi parandi, partium constituentium et energiae essentialiter differt. Est enim potentissimum resolvens, nervos renates stimulans egregium . quod liquidi renalis separationem et exeretionem cito et absque omni periculo promovet, praeterea quoque ob principium phlogisti m virtutem exercet anodymam. Uno verbo, liquor nitri fixi triplici modo simul agit in solida aequeae fluida. Caveant itaque medici et pharmacopolae, ne huius Ioco oleum tartari per deliquium sumant, quoniam a posteri ri eadem caecacia neque speranda neque exspectanda.
Dispensatorium Uurtembergicum liquoris huius praepa rationem quidem describit, de utilitate vero. et applicatione eius in praxi et calibus individualibus nullam facit mentionem g. XLII. Methodus specialis, quae in scabie epidemica utilissimum mihi praestitit offectum, sequenti modo fuit instituta: Ab iniatio praescripsi aegrotis laxans ad modum insu si laxativi vien nensis, quod pro ratione Cruditatum, in primis viis Conten rum, repetii. Canale intestinorum et ventriculo probe expurgatis, absque omnibus ambagibus liquorem nitri fixi exacte et diligenter paratum , cum vehiculo quodam aquoso sumere iussi; et ut sanguis cum reliquis humoribus perpetuo diluatur, humectetur, et materia crassa, in cutis peripheria haerens, facilius moveri et in massam sanguineam resorberi queat, decoctum praescripsi ex radicibus graminis, altheae, liquiritiae
et herba malvae. Ex pauperibus vero multi eius loco aquam simplicem non sine emolumento pro potu adhibuerunt. Urevi tempore augebatur excretio urinae, laetor eius erat intoler
614쪽
bilis et quo diutius liquoris usus continuabatur, eo stequentius et copiositus erat sedimentum, limi instar crassissimum, salinis spiculis mixtum , exanthemata pungendo et urendo remittebant, exsiccabantur, et aegroti absque mora convalescebant. g. XLIII. Illis, quibus humorum acrimonia dolores in urethra excitavit urentes, ordinavi pitulas ex sapone veneto et lini semine Armatas, ante introitum lecti sumendas. f. XLIV. Motibus febrilibus quotidie opposui corticem peruri num, optimum, alcoholis tum cum nitro mixtum. S. XLV. Febrem catarrhalem, saepius scabiei epidemicae iunctam, more tractavi consueto a practicis praescripto, mutatis tamen
Quibus materia peccans, topicis aliisque remediis incon venientibus retropulsa, symptomata eXcitavit periculosa, e. Diussis vehementiam, angustiam pectoris, enormes capitis dolores, vertiginem, sitim, febres, intumescentiam oedemato-sam , inflammationem, Con IsioneS, epit epitam, etc. iis camaphoram, in larga doli, cum absorbentibus, nitro et cinnabari mixtam, eo fine exhibui, ut Scabim inepte retropulsa ad cutis redi et superficiem. Reliituta eXanthematum eruptione evanestebant symptomata, et motu postea inverso. liquoris nitri ixi ope materia vitiosi ad renes derivata, optima sequebatur critas.
615쪽
α 8 Therapia Scabiei epidemicae
g. XLVII. Ad diaetam quod attinet, divitibus plus aequo salitos ci- hos, concoctu dissiciles, et leguminosa, potus vero spirituoses et fermentativos prohibui , alimenta e contrario ex avena, hordeo, oryza et lacte parata, Carnem vitulinam et alia Concoctu facilia, stomacho grata, seligere suasi. Pauperibus vero regulas praescribere diaeteticas, res erat plane impossibilis. Ad sanitatem quidem etiam redibant, sed tardioribus gradibus.
Voracitatem morbosam, omnibus Scabie epidemica laborantibus communem, in meliorem et naturalem ordinem redigere quovis modo studui. Refrigerationes denique cane peius et angue erant fugiendae.
E remediorum externorum classe nihil elegi, excepto hoe unico , quod aegrotantibus, cutis rigidissimae humectandae, relaxandae, a sordibus liberandae, transpirationis vero naturalis , liberae, promovendae gratia, extremitates scabiosas amygdalarum farina vel sapone et aqua calida blande terere et lavare commendaverim. Cum ulceribus malignis, si quae adfuerunt, pro more chirurgorum rationalium, non barbae to strum ignorantia, actum fuit.
Addam quasdam cautelas et observationes medico- practi- eas. In omnibus morbis exanthematicis, in scabie praesertim epidemica, usum topicorum valde noxium deprehendo; Cur tio enim saltim est palliativa, quae serpentem in sinu fovet. Unguenta itaque mercurialia, sulphurata, et ex saturno parata provide sunt adhibenda, sin minus prorsus reiicienda; tubulos et poros cutis constringunt, obstruunt, transpirationem necessariam impediunt, materiam sub cute haerentem augent, et
616쪽
maiorem in illa excitant motum sementativum, ut, nisi tempestive defendatur aeger, tristissima symptomata inevitabilia esse, exempla non raro edocuerint. Si quis vero Scabis aut alio morbd prorsus superato mo- Iesium quendam sentiret pruritum, et topicum minus noxium, efficax tamen, pro depellendo illo desideraret, tunc liquor nitri fixi multa aqua dilutus, et, quantum opus est, debilit, tus, externe, Calide tamen, applicatus, expectatam praestit
Honoratior quidam a morbo diuturno restitutus tantum in dorso pruritum, quo impeditus neque dormire, neque edere, neque ad pristinum corporis robur et firmitatem virium redire poterat, vehementer accusabat, et remedii externi ope absque omni mora, auxilium petebat atque solatium. Quid eum nil Τ liquoris nitri fixi jβ. cum mensura aquae calidae miscere et aegroti dorsum bis quotidie lavare iubebam. Usus huius topici per aliquot dies continuatus molestissimum hunc pruritum abstulit, et somnum et edendi appetitum reddidit
vitriolico, alcati fixo, et oleo singulari minerali constans, quod celeberrimus BopRΗΑAvE in Elamentis chemicis mirum samnem vocat, ad aurum, metallum omnium perfectissimum, tantae est energiae, ut, ex observatione STAΗl P, illud ope ignis non perfecte solum solvat et plus quam aliam substantiam metalli- eam debilitet, sed etiam tam exacte se cum illo coniungat ut, si mixtum tale in aqua solutum filiretur, aurum cum aqua minutissimos chartae bibulae porulos penetret. Hoc Phaenom
617쪽
α8o Therapia, Scabiei epidemicae
non celaberrimo STAHLIo persuasit credere, Mosen , hepatis sulptaris ope, aureum Vitulum dest xisse, certaque enchei-Teli ita calciname, ut illam in a tua spargere et populus Israeliticus bibere potuissset. Idem sulphuris hepar, quod seponis mineralis & miri nomen simul meretur, iusta aquae simplicis quantit te solutum et interne usurpatum, in Scabie, in multis obstructionibus viscerum nobiliorum, in ulceribus quoque in- Veteratis , malignis, externo usu, effectum praestare posset exoptatissimum f. LlI. Pari modo lapis ille GLΑusEsti, ex sale suo mirabili et carbonibus paratus, in alcohole solutus et conCentratus, tincturis antimonii et tartari vulgaribus, artificiose tamen paratis, longe forsan Antecellerς posset. 6. IIII. Coronidis loco trigam casuum quorundam, ex plurimis,
in praxi annorum quatuordecim, observatorum, apponere adhue plaeet. Infans sexus sequioris, a matre viginti quatuor annorum, sanguineo - cholerica, robusta, sana, primipara et Venaesectiones per totum graviditatis decursum prorsus respuente, natus, perfectus, pariter sanus, mox post partum Casu quodam Corripiebatur, qui mihi aeque rarus ac consideratione dignus visus fuit. Fluxus nimirum sanguinis eleganter floridi e partibus genitalibus proveniens, per octo dierum spatium moderate durans, postea delinens, et post quatuor hebdomades si xus menstrui instar, rediens, oculis parentum aliorumque hominum se sistebat. Infans hilaris erat, Omnique animi alacritate edebat, ubera matris sugebat, debitumque corporis i
erementum capiebat, ita ut haec sensuinis iactura praeterpaturalis,
618쪽
Talis , m omni vero modestia a natura disposita, utilis magis quam noxia esse videretur. An vero haec excretio saepius
repetita fuerit, prorsu, ignoro, siquidem mihi ad locum longe remotum promoto, nihil amplius de hoc plane singulariphaenomeno experiri licuit.
Historia refert, matrem fuisse temperamenti sanguineo- cholerici, sanam, et venaesectiones tempore graviditatis summe necdinarias pertinaciter omississe. Hae circumstantiae simul sumtae valde augebant polyaemiam matris ; vena umbilicatis foetui maiori impetu plus sanguinis advehebat, quam et nutritioni et circulationi opus fuit, ita vasa sanguifera tam foetus quam placentae plus aequo sensim sensimque dilatabantur, maiorem sanguinis copiam capiebant, et polyaemiam matris cum
foetu Communicandi omnem parabant i iam. In hoc statu fiebat exclusio partus sanguinei ex utero. Incipiens aeris in et exspiratio, pulmonum nova extensio, citatior motus cordis et arte. riarum, impetuosam excitabant sanguinis et humorum per vasa maiora et minora circulationem. Sic vasa alias flaccida, uteri huius infantis vere virginei, secundum naturae leges liquorem
albissimum , lacti similem, vehentia, stimulabantur, a sanguine cum impetu innuente ad ultima usque orificia dilatabantur, ut in tam tenera aetate fiuxus menstrui oriri deberent primitiae. Hoc enim sanguinis effluvium non fuisse haemorrhagiam uteri morbosam, sed salutarem excretionem menstrualem, Con-υ firmant eius moderatio , novusque post quatuor hebdomadas recursiis, infantis hilaritas, insignis tam edendi quam lactendi appetitus, totiusque corporis et virium incrementum. Exemplum extraordinariae huius polyaemiae sanguineae, a matre ad infantem delatae, confirmat opinionem eorum, qui ApDNAii.Pus Med. T. IV. . Ωn tem-
619쪽
dicta Therapia Scabiei epidemicae
temperamenta, constitutiones corporis Varias, et sanas et morbosas, a parentibus ad liberos devolvi posse statuunt, contra eos, qui neΚ Πt- η
Vir sexagenarius, temperamenti sanguineo - melancholici, siccioris Corporis constitutionis, post multas in vere refrigerationes angina vera, a veteribus Cynanche dicta, corripiebatur. Medicus, citius inarae a otus demandatus fuit, non solum venam secare, sed vesicatoria quoque apponere iussit. His remediis externis iungebat insusa theesormia, potiones diaphoreticas, tincturas sic dictas hegoardicas, aliasque lcum spiritu vini remficato paratas essentias, saepissimo in die sumendas, tali cum effectu , ut pulsus fieret inaequalis, durus et frequens, vox rauca et clangosa, vascula sanguifera in manibus, collo et facie turgerent, ingens deglutiendi esset dif- lficultas, inflammatio et ardor faucium sere intolerabilis, transpiratio nulla, quibus adhuc accedebant deliria, conmisi nes, summaque totius corporis et virium prostratio. in hac rerum extremitate ego Vocatus, aegrotum pro Certo mortis can. didato deesaram, et amicos, ut animae curam habeant , graviter admonui . Ut vero sanctissimum hoc o Jus prae Con- lvulsionibus animique deliquiis eo facilius fieri posset, prae lscripsi o orituro potionem quandam analeptizo- antepilopticam ex sic dicti quinta essentia trium pharmacorum, nempe Cin- lnamomi, anisi stellati, et alae foetidae, porro ex Consem ne athermes Coimpleta, aquis ita dictis cordialibus, et sympo lcorticum aurantiorum, cum Consilio in signatura, ut bis singulis horis duo haet potione impleta sumerentur cochlearia. En, quaesol mirum essectum , inexpectatum , plane singu-huem , usu enim per aliquot horas indelinenter continuato, in
620쪽
opinato quasi sequebatur sudor totius corporis copiosissimus, omnia stir pto irata periculosa et molesta evanescebant, et aeger unico hoc remedio feliciter restitutus, dum haec scribo, nunc athletice vivit.
Casus hic individualis docet I) Uenaesectiones et vesicatoria in morbis acutis nil boni essicere posse, si calidissimis medicamentis potionibus, mixturis concentratis et similibus, priorum ellectus salutares semper de novo iterum annihil entur. 2) Febres acutas, inflammatorias praesertim in aegrotis siccioris corporis constitutionis, in senibus, plus moderate temperantibus, humectantibus et tonicis, quam mixturis Concentratis , ut mos olim fuit, aliisque spirituosis sanguinem exagitantibus, traictari debere. Tali enim methodo sanguinis et humorum congestiones praesentes augentur, novae in capite, in meningibus, in cerebro, inque aliis corporis visceribus excitantur, et instammationes ita augentur, ut tandem unia ersum nervorum systema pati, tristissimosque motus sub vario schemate producere debeat. s) Clausam et constrictam cutis superficiem calidis medicamentis spirituosis in febribus acutis, ubi naturae vires plus, quam in aliis opprimuntur, violenter reserare, et sudores promovere velle, esse irritum et summe periculosum tentamen. Sanguis et humores cum ingenti impetu ad constrictam peripheriam i pulsi, augent obstructiones , his auctis exacerbatur febris, inflammatio, et, si non mors, satis tamen periculosa sequuntur symptomata. Transpiratio autem culanea in multis casibus saepe saepius magis , facilius et valde salutariter promovetur, sanguinem largiter diluendo, partes relaxatas solidas et bilitatas roborando, quam spirituosis sanguinem et humores