장음표시 사용
331쪽
tione Sacmrum η, nimirum, .n ut legatarius totum legatum caperet, nec tamen Sacris adstringeretur. : atque haec qui
dem cautio mire vexavit interpretes I . Locus ipse Ciceronis est mutilus ; lucem tamen ei assundere multi conantur, ex
orationis pro Murena capite Ia, ubi ICtos traducens et exagitans Tullius, . Majores, inquit, sacra interire noluerunt; IC toruin ingenio senes ad coemptiones faciendas, interimendorum sacrorum CauSa in Venti sunto: quod sic intelliginius : nempe testamenta fiebant per imaginariam venditionem, adhibito familiae emptore et libri pende, quae testamenta Vocabantur Per oes et libram; familiae emptor diversus adhibebatur ab herede et legatario, qui dicis causa et addita sacra lege, ut ille, qui in Tabulis Clausis scriptus heres esset, honis potiretur, hereditatem inre et libra sibi comparabat; ad hunc familiae mancipem quum bona testatoris morte pedi venissent, auCtores erant ICti, ut scriptus heres, si molestia sacrorum liberari Cupieret, pecuniam, sive res hereditarias sibi ab isto familiae emptore stipularetur, ac deinde ex stipulatione acciperet. Et hac quidem ratione, totum sacrorum onus manebat apud heredem familiae mancipem, qui quidem adhibitus erat senex orbus, capularis, et de heredes ibi exstituro parum sollicitus, qui certa pecunia ad impensas ferendas accepta, et incello aliqus adspersus, acra testatoris familiaria secum interitura administrabat α). Et has
i Verba Tullii adscribam : - Hoc vero nihil ad pontificium itis. er E
medio est jure civili, ut per pes et libram ... sitque ea ...is Hic deficit textus, quem mire supplerunt nonnulli, tamen verba re non alligara sacris is recte ad-
d Ita puto. Vid. Cic. de Legg. lib. I l, cap. ar, ibique Lamimius et Davisitis in notis ; Turneb. In Comin. Cf. Sealiger ad Festum in puri Vid. S 6 Instit. de Fideicom. Cicero pro Murena, cap. II. ibique Interpreti. Equidem de hae omni quaestione. quum alios consului, ut Gutherium de Ine. Ponti . lib. II. eap. 6 ; I. F. Gronov. de Pecuri. Vet. lib. IV, c. I ; tum in primis C. F. Conradi in Dissert. de Coempl. Sucror. inter. causa factis, S I , tom. II, Parerg. Pag. Is 4, 263. Crius sere verba adhibui. Cons. etiam J. Lumo in Specim. laud. Pag. 3Ο. αὶ Vid. C. F. Conradi l. c.
332쪽
quidem cautiones e medio jure civili desumptas esse Tullius monet si . Sed videamus, quinam praeterea, ex Mucii sententia , sacris adstringebantur; adstringebatur autem :I II. . Is, qui, de Bonis deiuncti, plurimum usuceperit, si nemo heres exstitisset .. IV. . Creditor, qui plurimum Servassetu. V. a Desuncti debitor, si nemini, quod debebat, solvisset et .. Sed satis de sacris prisatis.
Ad ea Cieeronia verba. de Legg. lib. I l. eap. zo. I 49 :
ec nos a Scce vola didicimus, non ita descripta ab antiquis. De hoc loco Savignyi l. c. p. 378- 38o) haec est sententia : α Cicero, postquam exposuit. qui adstringantur sacris ii ominis mortui, addit, eos Iureconsultos, qui iidem suerint pontifices, in primis Scaevolas, distinctionum acuminibus illas regulas migrare studuisse, peramque dedisse, ut personas, qui jure adstringerentur sacris, ab hoc Onicio sive munere liberarent. Primum illud erat artificium, ut testator ei legatario, cui tantumdem, quantum heredibus omnibus, relinquere vellet, quique eo secundo loco) sacris adstrictus suisset, paullo minus, quam heredibus daret: quo facto re ipsa aequae erant portiones, numero tantum et D mine disserebant, legatarius autem sacris non adstringebatur, quia non plane tantumdem, quantiam heredes, acceperat. Accedebat huic consilio illud, ut, si testator ea cautione non esset Usus, ipse legatarius eam suppleret, heredibus aliquanto plus Concedens, quam ipse auferret.
333쪽
kAlterum artificium in eo vertebatur, ut legatarius tummodo sacris adstringeretur, si legatarii nomine horia testatoris acciperet. Consilium igitur ei dabant, ut heredibus legatum redderet, idem Vero Statim reciperet, obligatis stipulatione heredibus, ut tantumdem legatario solverent, quantum legatum fuisset. Qua pecunia stipulatione, neque vero legato, accepta, Sacris liberatus erat. In annotatione
laudantur Balduinus, Τreheli. Meermannus I), additurque hunc locum GoereuZio plane non esse intellectum. Qua in re, quod ad juris prudentiam attinet, duo sunt memora-hilia. Primum illud, quod liberatio fiebat per aes et libram; ideo, ut videtur, quia etiam obligatio legati aere et libra videlicet testamento cum mancipatione) facta erat. Deinde, quod universe liberatione praeterea opus erat, quum quod est in juris fontibus indeque hausta doctrina sola stipulatios utpote novatio ) ad priores obligationes solvendas sufficiat.
. Universe hic Cicero de eo tantum loquitur, si morte ejus, qui saeris esset adstrictus, sacra vacua fierent. Sed poterat etiam nemine mortuo fieri Successio Per universitatem; arrogatione videlicet, Venditione bonorum in concursu debitoris viventis , etc. Veri etiam est simillimum , quodcumque ex his acciderit, sacra ab eo, qui iis esset adstrictus, transiisse in eum, qui facultates alterius Per universitatem acciperet. Quod ita se habere inde probabile sit, quia in his rebus aliquid est hereditatis simile, et quia ipse Noster supra dixit : sacra cum Pecunia Conjuncta sunt . . M R.
Ad ea Cieeronis verba. de Legg. lib. II, cap. 24, 3 6o:
Baevardus i. c. ita scribit: a Multum interesse puto inter ossa hominis mortui legeres,
334쪽
et inter ossa LOmini mortuo legere. Nam ossa hominis, quae dispersa sunt et non cohaerent, quum Simul colliguntur,
tunc hominis Ossa legi dicuntur. Seneca, libro II de Irar Dignus fuit, cui permitteret a conseivio ad Ossa sui legenda
discedere. Sed homini mortuo leguntur Osga, quum ejus cadaveri aliqua ossa adimuntur: eoque sensu Vilis ossa legere dixit idem Seneca libro de Consolatione. Legera siquidem pro adimere, et auferre Veteres dixiSse non est obscurum, si consideremus, eum dicendum esse Sacrilegum, qui adimit, qui aufert res, Deo rite consecratas. Pertinet autem lex ad hunc morem fortasse, de quo Festus scribit, membrum
abscindi mortuo solitum dici, quum digitus ejus decidebatur, ad quod servatum iusta fierent, reliquo corpore combusto, id quod hae lege decemviri prohibuerunt, nisi quis aut
peregre, aut in bello mortuus esset. Tum enim permiserunt
ei ossa legi, quo ρOra funus sat, hoc est, membrum aliquod adimi, ad quod servatum justa Bomas fierent, reliquo corpore apud peregrinos Combusto. Videlicet non omninorem ipsam vetabat lex, sed consilium rei adhibitum : vetat
enim, ut recte monuit GCer. non SimpliCiter ossa mortuo
legi, sed ne post funus fiati .
Ad v. a Servilis unctura, etc. haec Diasen. in Schedis :. Manutii lectio : fimo pr. s. in lemb. de uncrum circum- potat oneque : Semilis unctura, etc. a Balduino recepta est c. 3I. Idem ejusdem conjecturam Pria errantur Pro Praetemeantur probavit, itemque Charondas, S 95, et I. Gotho-
α Restitutorum nonnulli hac quoque in lege nonnisi verba, quae a Cicerone notantur ut legitima, reCeperunt, V. C. Caliscagninus, Lipsius, S aa, et Raevardus, C. I 5, iique legunt: is Servilis etiam unctura tollitur Omnisque Compotatio .. Reis liqui ea, quae Cicero dixit, cum iis conjungere Studuerunt, quae traduntur a Festo V. mrriata, et a Plinio, Η. N. XIV, 2. Ita Contius, p. 266, c. 6 : Se item UnCturam removent
335쪽
omnemque compotationem .; C. 7 ru Ne Sumptuosa respersi , neve murrata potio indatur, neve aurum additos; o. 8 :. Ne
longae Coronae neve aCerrae praetereuntor .. - Charondas,
S 9I : . Vino rogum ne respergito : murrhatam potionem mortuo no indito .. S 92 : . Servilis unctura tollitur . . S 93:. Ne in funere sircum potato M. S94 :- Ne longae Coronae si pulchris imponuntor v. S 95 e. Ne acerrae praeseruntor . - ΗΟ-lom annus, C. 9: n Uti servilis unCtura omnisque circumpotatio tolleretur αἰ c. Io : - Uti ne sumetuosa respersio fieret, neve murrata potio mortuo inderetur, neve longae coronae, neve acerrae adhiberentur .. - Ursinus, p. I 365 : α Servilis unctura Circumpotatioque, quom sonus exsequiantor, Vi-netve vespersio nei sua t. Αceras sepol Creis aut longas coronas Dei endo ponito. Murinam mortuo Dei endit M. - Pithoeus: a Servilis unCtura omnisque Cimum potatio, sumptui Sa re spersio, longaeque Coronae acerraeque tolluntor. . . Murrata potio mortuo ne inditor . . - I. Gothosredus : a Servilis unctura omnisque Circum potatio auseritor. Murrata potio mortuo ne inditor. Ne longae coronae neve acerrae praese
Ad. V. Acerrae stra tereantur Schesserus haec : a Non displicet, quod habet Palatin. IV, Proetereant. Et quid, si scriba-mUS, uacerrae Praetereant. At illa, etc. . Potuit illud at conjungi praecedenti vocabulo, indeque formari syllaba ur.
Ceterum Proeterine acerrio intelliguntur, quum feruntur praeter eos, qui Sunt in stinere, odoris causa .. Festus in v. acerra eam ita interpretatur : Ara, quae ante mortuum poni solebat, in qua odores incendebantur.
336쪽
338쪽
Pergit auctor suo arbitratu sequi Platonem, atque, post religionis legem squam ille, caute sane, a Pythio Delphis repetendam censet), hanc, de magistratibus, Proponere, applicatam, aeque ut priorem, ad illam optimam rempublicam , quam ipse in
VI libris ante docuerat, accurateque, Paucis mutatis, Cum ea populi romani convenientem. Praelatus nonnulla in laudes eiu dem Platonis, qui nimiam suam, ut videri poterat, viri summi admirationem excusaret, S I, ad legis laudem Et commendationem, hujus ipsius exemplo, transit. Magistratuum igitur desinitione praemissa, S a, imperii necessitatem partim ex rei na- 'tura, S 3; partim ex rerum memoria Ostendit, S 4; adjungitque magistratuum etiam dignitatem, ut his, quibus imperant, obsequium commendet, S 5. Recitatur deinde lex ipsa, cxpressa ad eumdem normam, cui prior illa accommodata est, I 6-r I; eamque denique suasio sequitur, sive enarratio. Praecedit huic prooemium, in quo primum exponitur, cur in magistratuum descriptione romanae maximo civitatis sormam imitatus sit, S I a. Causas vero uberius explicaturus, quamobrem ista Potissimum ipsi ratio placuerit, in ea
prius inquirit, quae omnino a graecis philosophis in hanc rem disputata sint. Quum vero de his ipsis in libris de Republica
accuratius egisset, Post breVem recensum eorum Philosophorum, qui propius huc pertinebant, S 13, prae ceteris ad ea se applicat, quae Theophrastus et Dio Stoicus ad hoc argumentum
proprie spectantia disputarant, S I 4. Quaesitum enim esse, satiusne eSSet, unum esse Summum magiStratum, a quo reliqui penderent: idque idem veteres RomanoS Statuisse, quum, regibus expulsis, consules, eadem regia Pot late insignes, crearint, S I 5. Sed esse postea hanc nimiam eorum Potestatem, Ephororum apud Lacedaemonios exemplo, tribunorum plebis creatione temperatam, S I 6. Reliqua hujus disputationis Iacuna hausit. Eadem in lacuna latet etiam omnis explicatio eorum, quae lex de civium erga magistratus obedientia, de horum pu-
339쪽
niendi jure, deque eorumdem singulorum officiis ac muniis, a minoribus ad summa imperia oscendens, jubet: atque ad eum usque locum desideratur, ubi provinciarum gubernatores monentur, ut ex his cum laude redeant. Reiicitur deinde legislatio libera, utpote quae privata commoda persequatur, S I 8. Tum latius disseritur de tribunorum pl. potestate, in cujus abu Stim Quintus gravi vehementique oratione invehitur, S Imaa; quam Marcus contra sic defendit, ut, eam quidem nimiam esse sateatur; sed tamen utilem judicet, S 23. Neque in tanto tribunorum Pl. per temporis Successionem numero, Praeter Gracchos, quemquam fuisse, qui de republica evertenda serio cogitaret, S a 4. Aut igitur reges retinendos, aut plebi vere dandam libertatem suisse. Datam eam vero, adiunctam multis splendidisque emolumentis, ea lege, ut auctoritatem optimatium sequeretur. Neque se trihunatus Vim esse expertum, quum plebes ipsi nihil inviderit: sed concitasse modo in sese tribunum unum aliquem, privato odio adductum, Decem hominum e quodque patria ceS-sisset, magis metum belli civilis, et tristes rei publicae tempus, in causa fuisse: nam omnibus, ne servis quidem probis exceptis, salutem ipsius cordi fuisse, S a S. Atque si vel per tribunatum, plebisque invidiam pulsus esset, consolaturi ipsum magni illi Athenis viri suissent, qui ex ingrata patria e SsiSsent. Ninue, quod Quintus secerat, Pompeium roprehendendum esse: hunc enim, temporibus coactum, tribunatui plenam potestatem restituisse, , 26. Pergit jam ad auspicia ac judicia, magistratibus
data, et ad minorum jus in sonatum p rvcniendi sine lectiono consoria; quod inde temperetur, si senatus auctoritas stabiliatur, S a T. Qua populi potestati e regione posita, moderatum efficiei vitatis statum; idquo maximo, si interna etiam senatui adsit auctoritas, i. c. si vitio careat, S 28 : ita De venturum qui deii in hunc ordinem qitemquam, nisi vitii expertem, S 29. Foro
eumdem tum c toris exemplo : idque eo magis opus esse, quum
optimatium vitiis in fici tota civitas soleat; quod Luculli exemplo docet, S 3o, 31. Nobilium enim vitia non sibimet ipsis solum,
sed toti civitati contagione nocere. Porpaucos Sane, qui Praeceteris omin ant, civitatis mores in utramque Partem mutar
posse, 6 3 a. Devenit nunc ad suffragia per tabellam. Quae quum Quintus improbaret, quippe quibus omnis sit optimatibus erepta
340쪽
auctoritas : quaeque ne plebes ipsa quidem, nisi dominatu Oppressa, expetiverit; neque suisse legum quatuor tabellariarum ullum auctorem bonum, S 33-3 , Iareus tabellam in suffragiis ci circumscriptione admittit, si haec non clam optimotium gravissimis serantur; rejectis legibus romanis omnibus, quibus suffragia occultarentur, S 37-39. Transit deinde ad ea, quae pro concione, quaeque in curia sint agenda, quibus justum modum describit. Actoris in senatu tria esse : ut adsit, ut rogatus dicat, ut sit brevis, s 4o. Requiri item ab eodem, ut omnia, quae ad usus reipublicae reseruntur, cognita habeat, s 4r . Actoris apud populum esse, ne quid vi agatur; sin secus, noxiam in ipsum recidere, S 42 ut idem honus civis sit, si rei malae intercedere velit, auspiciaque servet, S 43. Tum de privilegiis tollendis: nihil enim cum legis notione minus convenire et improbanturque legos omnino onmes, tributis comitiis latae, I 44, 45. Reliqua legis, de largitione, de ambitu, strictim tanguntur : eodemque
denique modo duae leges commendantur, a Graecis repelitae, et ad romanae reipublicae rationem accommodatae, quibus custodia legum, et acta magistratuum, magistratu iuncto cognoscenda,
ad censores de runtur, 3 46, 47. Epilogus ad ea pertinet, quae tractanda supcrsint, ς 48, 49. . In his minus etiam, quam superiori libro, Dorum ratio habetur, quae, in universum disputata, liber primus laudamenti