장음표시 사용
391쪽
testas, ad quam provocaretur; auspicia, ut multositi titilos comitiatus probabilos impedirent morae r Saepe enim populi impetum injustum auspiciis dii immortales represSerunt. Ex his autem, qui magistratum ceperunt, quod senatus efficitur, Populare' sane, neminem in summum locum, nisi per Populum, V
Sed ais,pIeia his in aliam sententiam di*l ut omitibus comitialἱbus, fastis. quo diebus , liceat magistratibus de ea lo servare, quod semper eomἰtia impediebat, aut saltem in auspie;o
esse. MInor tamen magistratus maiore habente comitia de ea lo servare vetabatur. sed neque rena res rorisU-libus aut prictoribus turbabant. antretinebant auspicia e verum Censores Inter ne, praetoresque et consores inter se uitiabant et obtinetiant. Tuas.
I. Populare. Emendavi populare. quum populiarem legeretur. Caput enim hoc legis populare est . quumssignitas semit ista bene ἰeἱtim populi
emeiatur. Tuas. - Quod senaltiso ieitur, popularem , siane neminem. Naeo leetio a DAu earet: quapropter Turnebus emendavit a populare est sano is . MAA vero dant . quod senatu consulto a. vel . Consultu, ossi itur popularem sane neminem . . In hisee
tenebris mihi palpanti reserihendum
videtur Ex ita nolem qni magistratum ee runt quod senatus constat; effeἰtur populare id sane. neminem .ele.. DA - Quod senatus eo telatir
Quum in mi liis libris nostroque etiam cod. l Cr J legator ω senatnseonfinito emeitur .. qtiod Item in ciliis varἰisseribitur e vipendiis, Og legerim r
pore consἰeere .. Η . loeci eloganter transfertur ad senatum. Ca. - Αdd. Cie. ad Att. VIII. tr : agetites seras armatas in Italiam adducere, exercit . conscere maximos . . CL Gmnov. ad
- Sevattis eonsulto vel potius s. c. est in eod. W.1n cod. Μ. est sen. Constititi. Tres Guer. eodd. habent is senatus emeitur is, ni est in edd. Par. Comm. Tum aeripsimus eum Dav. ω populare id sane M. pro popularem sane, quod codd. Omnes occupat. In edd. Lamh. et Comm. est vi populare
est sane is, quod placet Rathio, neque mihi di xpliept. Goer. et Seh. dederunt populare sano. M . - molarem anne. Ita libri omnes. Verum sexplicari . mihi vellim lata. Quo enim speetat
illud putilarem p Sciapleor, illud me se molam nominis proprii loemv-que to iam valde obse rem alias, aieesse logendum atque dis inguendum :. Ex his antem, qui magistratum ceperant. quod aenatus, emeImr. Populare. Nares. MEE. Deminm in summum Ioeum . nia; per populum venire, ete. a sententia semestne id, qucid senatus solet nominarἰ, ex his, qui magistratum eeperunt. Qtiales
titilli quum non operio indicio p puli . populare s- es, quod ad lo-
nemo perveniat, nisi per Populum. SCH τ . - Wy t. viden . dietionem essetων senatias ea non satἱs ex e Proia
ham . Davisit partibus se 'pplicuit,
392쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, ra. 797
Dire, sublata cooptatione' censoria. Sed praesto est hujus vitii temperatio, quod Senatu S lege nostra confirmatur auctoritas. Sequitur enim : a Eius decreta ,srata4 sunto n. Nam ita se res habet, ut, si senatus dominus, sit publici consilii=, quodque is creverit si, de- sendant omnes; et, si ordines reliqui Τ principis ordinis consilio rempublicam gubernari Velint; possit, ex temperatione juris, quum poteStas in Populo', auctoritas in seriuri sit, teneri ille moderatus et Concors 'civitatis status, priesertim si proximae legi parebitur.
Nam proximum est : HIS Ordo vitio careto; ceteris Specimen eSto QUINT. Praeclara vero, frater, i Sta lex est, et lato patet, ut Vitio careat ordo, et cen Sorems quaerat in-M Cooptatiane censoria. Censores. quaestores, equites illuntres, et viros insignes ita senatum cooptahant. Hano Eooptationem lege Cicero tollit, quum ex magistratibus senatum enἰeit. Nam cooptatio dicebatur, quum sine suism-gio Populi, vel sacerdotes sacerdotem, vel pontifices pontificem, vel ceusores fienatorem , legebant. Cooptatio enim est, quum collegae simul optant et eligunt. TURI . . Decreta rata. Nam senatusconsulta partein juris civilis constitue. ut, eisque plebs ac Quirites, ut Patres plebiscitis lege Hortensia, tenebantur.
S. Me publici consilii. Livius, III, 63 : ω Ne ita omnia tribuni potestatis
suae implereut, ut nullum pii dicurn consilium sinerent esse. Ita demum iliberam civitatem fore, ita aequatas leges. si sua quisque jura ordo, suam
G. Quctuque is creMerit. Ejusque depreta rata sint. Creoerie autem Pro decreseoris dixit antiquo more. TURN . . Ordines reliqua. Inseriores ordiis nes senatus consilio, qui princeps est Ordis, rempubl. gubernari velint. TuRNσ8. Potestas in ρορυω. De Potestate PopuIi et senatus auctoritate, vidi Budaei annotationes. Cicero untem in
libris de Reptibi. Re Dblicam desi-niebat rem esse populi, quam illic ex
aristocratiae et democratiae temperamento , qualis antiqua Romanorum fuit, optimam existimabat. TURN . 9. Censorem. Istam legem ostendit
nihil egere Qui vina interpretatione Ciceronis, sed ceusoris animadversione et notatione opus esne, ut probrosi ordine moveantur, honesti retineantur. Ista enim est Censoris interpretatio, quid sit esse senatum aliis specimen. Quoaenim ordine removerit Censor. ostendet aliis specimen non fuisse, quos retinuerit iu senatu, ostendit misse. Quoerit etiam legi potest. Emendavi, in Lex est et lute Patet v, x veteribus libris : quavi in aliis codicibus legatur a Se t et altera m. I URI .
393쪽
,9 terpretem. - T. Ille Vero ', etsi est totus tuus Ordo. gratissimamque memoriam retinet consulatus tui, pace tua dixerim, non modo CensoreS, sed etiam
judices omnes potest defatigare a. ' XIII. MARC. Omitte ista, Attice : non enim de hoc senatu, nec liis de homitii bus, qui nunc sunt, sed defuturis, si qlii sorte his legibus parere voluerint, haec
habetur oratio. Nam quum omni vitio carere lex jubeat, De Veniet quidem in eum ordinun umquam
vitii particeps. Id autem dissicile iactu est, nisi educatione quadam et disciplina : de qua dicemus aliquid
3o sortasse, si quid fuerit loci, aut temporis. - ΑΤΤ. Locus
Io. Ille et emo, etsi.est totus tuus ordo, gratissimamque, etc. Id est, ordo enatorins, quam illam totus tibi lavet. ProPter remp. eontra Catilinae impeium te consuIe defensam , tamen habet multos vitiosos senatores, qui Ritidicibus judicandi, et a censoribris notandi sint, ut et judicibus et censoribus satis laboris Possint Praebere . .ri. Consulatus tui. Nam In consulatu Cicero aenatus Potentiam defenderat et constituerat ζ et Cum senatu eqnestrem ordinem Conjunxerat. Infra, o Eamque optimam remP. duco, quam hic consul constituerat . quae sit in potestate optimorum m. TURN . t a. 'Pace tua. EIrgans torma Pr
eandi veniam in dissensu. eluti lib. III, cap. 36; Tuscul. V, 'S ; deost. III, ro. qua tamen sormula caute utendum, nec . nisi serio ab aliquo dissentimus. m. x3. Defatigare. Tantnm abest ni animadversioni hus censoriis eorrigi possit, ut omnes judices defatigaturus
XIII. I. Ne Meniet quidem in eum ordinem quisquam v. particus. Vulgo is umquam Vitii Particepso. Et sic ante Gebhardum dederant Victorias, Turinnehus et Aldua nepos. Alteram ver lectionem suppeditarunt Paris. Har-leian. Pr. Aec. Balliol. Med. editio pervetus et Ven. 24 I, eaqne melior est. DAv. - quam quisquam vitii particeps. Quod Placebat Goer. et Schistae. videlicet conjungi utramque codicum terrionem, quarum alterutra solum in libris habetur, Id nos iaciendum existimavimus. Et est umquam in aliquot eodd. GoerenE. edd. Par. Comm. Crat. Her . quarum duae posterioreκ habent ceterorum librorum lectionem quisquam in varr. lecti. Illam lecticio m Ernest. in multis scriptis et edd. esse dicit, hane in paucioribus. Conjunctim vero aeque probe scribuntur haec vocabula, ut ad Attic. III. Ta,
in ut nemo umquam ., apud Terent. Andr. I, 2 . I, in nuinquam Cuiquam nostrum verbum fecit . . Terent. Hec. III, 8, 13, . an quisqNam usquam gentium est aeque miser 8 in Cons. dotalium verborum cumulatione Cori.
ad sallust. Catil. 5, 3, p. bi. Quid
quod ipAa nostra verba conjringit di ster ad Attic. XIII, 25, sin. in Male
mihi sit, si umquam quidquam am
394쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, 13. 79 i
certe noti deerit, quouiam tenes ordinem legum; tem pus vero largitur longitudo diei. Ego autem, etiamsi praeterieris, repetam a te istum de educatione et disciplina locum. - MARC. Tu vero et i Stum, Attice, et si quem alium Prypterii. . α Ceteris specimen esto. x Quod Si est, tenemus
omnia. Ut enim cupiuit tibus principum et vitiis iniici
solet tota civitas; sic emendari et corrigi coli titientia δ. Vir magnus, et nobis omnibus amicus, L. Lucullus efferobatur β, quasi commodissime respondisset, quum esset objecta magnificentia villae Tusculanae, duo se habere vicinos, supuriorem, equitem romanum; inferiorem, libertinum' : quorum quum essent magni
enitar . : quem locum laudavit Goe
Istum de edtieatione. Nolia de hae re Plato in libb. de Repub. et de Leg. disserit, et Aristoteles in Polit.
Afin enἱin edueatione et dixeiplina animi ad virtutem insor audi. Deque sine di eIplina fruetus est tillos horiarum legum. Lex enim a vitiis deterret, diis eiplina ad vir titem instituit. Ex hoe autem loeo perspἱenum est libros aliquot Ceeronia desiderari. TURN .
Eumdem de educatione et diseiplitia loeum a Scipione in libris de Reptib. pGAttilat Ttibero. II. 38. Cui IbIdem
libro quaero iseisse videtur satia; qui a Deti locus et ipae maximam partem injuria temporum interiit. Ctitis. Ang. Mai. in anniat. Ceil. ad Rempub. IV.
3. Continentia. Ille continentia cuispiditati et aviditat ἱ eontraria pati quum
duas villas Luetillus, Neapolitanam et Tusculanam. Auctor Plutarctus. Ga. Unius trib. pleb. pleiam in concione saepe ostenssit Tuseulanam villam Luia eulli , ad invidiam Lucullo eonsanis dam. TU N. s. Efferebiaeυν, quasi eommodissim respondisset. Paro; editionἱ Vietorii . Turoebi aliorumque i et initius duabuΑ litoria hane lectionem praestant Palatinae membranae; in iis pro e ero .
rur, ferebalur, vulg. . serebatur quanteommodissime respondisse M. GMITER. - Ferebatur qtiam eommodissime r spondTsse. Vulgo vi esserebatur quasi commodissime respondissetis. Pall. vero, Paris. Balliol. Harteian. sec. editio pervesua et V n. 14 a exhibetit viserebatur quavi commodissime resp-disseis. Mihi tamen praestare v Idebatur Ea leetio, quam, praeerantibus uarietati. pr. Med. editisque vitiliis . expressἰ.
6. Libertiatim. Libertini olim notitantum erant quἱ ex iusta servitulo manumissi fuerant , verum etiam ah illis oriondi. Tranquillus, . Ae sIc quoque reprehensionem verens, etiam Ap. pium Caecum eena rem generis suἱ proauetorem liberti eum filios in se Maium adlegisse donnit: ignarus tem
395쪽
8oo M. Τ.' CICERONIS ficae villae, concedi sibi oportere,. quod iis, qisi teri uioris ordinis essent, . liceret. Non vides, Luculle, a te. id
ipsum natum, ut illi cuperent 3 quibus id, si tu nori 31 saceres, non liceret. Quis enirn ferret istos, quum videret eorum villas signis et tabulis 7 πsertas, partim publicis', partim etiam sacris et religiosis Θ quis noras rangeret eorum libidines, nisi illi ipsi, qui eas frangere deberent, cupiditatis ejusdems teneremur λXIV. Nec enim tantum mali est Peccare principes quamquam est magnum hoc per βe ipsum malum),
quantum illud, quod permulti imitatores ' principum
poribus Appii et deinceps aliquandia,
libertinos dictos non Ipsos qui manu mitterentur. Aed. ex his ingenuos Pro- Creatoς m. Libertini tamen Ciceronis aetate erant qui ex justa gervitute manumissi merant. TURNEB. - Celemm
hunc locum de Luculli Tusculano adhibuit Horatii Epod. I. 29 Aq. in Nec ut superni villa candens Tusculi Cie
Cara tangat moenia ,, . clarolus Fea, qutru
vid. P. ara ed. Bothii. CR. . Signis et tabulis. statuis et pietis tabulis, raptis partini ex soris locisque publicis urbium ; partἰm ex delubris.
qu Ihras ista conAecrata fuerant. Quod quidem cupἰditatis est, quae est avidi ias et rapacitas. TURN. 8. Partim publicis, etc. Resertur hoc ad reprehensionem Praesidiam minmariorurn in provinciis, qrii urbium arnamenta , tu aignis tabulisque posita, auserre solebant 2 qua de re luculenta est Ciceronis oratio adversus
Verrem , lib. IV de signis. w.9. Qui eas frangere deberent, cupiditatis eiusdem tenerentur. Etsi e tiror cum genitivo Iegitur apud Plantum 2 tamen ad sententiam et ad osum
loquendi magis placeret haec lec Io, α Qui eas frangere deberent , eisdem
tenerentur . . P. MANUY.- Cupiditatis ejusdem, tenerentur. Non male Vict rIus , eisdem tenerentur; sed quandoquidem Palat. Fabr. S. Victoris Consentiunt culti Turnebo, rubii visummulare. Lambinus e conjectura Manutii cupiditiat tis eisdem ten. Contra omnes libros. GRUTER. -- cviislatis ejusdem tenerentur. P. Maniat. Emen davit . . cupiditatibus eisdem tenerin-tur . . MSS vero non addicunt , nec opus est mutatione. Vide G. I. V siuiti de Construet. GP. 26. DA . Cupidistitis estisdem renerentur. Ellipsis est v ahuli cre*a vel crimine. Dicitiae enim in alicujus rei crimine i neri is, id est, alicujus malefacti reum esse, si jure alleui malefactum objicitur. W. - Tnentur hanc lectionem omnes Goerenκ. et nostri eodd. Sed omisso eviditatis legitur eisdem in edd. Λse. r. 3, Crat. Herm. Par. Car. Steph. Sturm. Comm. Neque tameta harum edd. Consensus aliunde, quam ex correctione, orins indetur ἰ quamquam latendum est, nisi hoe loco ,
hane Construetionem apud Nostrum non reperiri. M R. . XIV. I. miratores. Iuvenalis eo
dem modo dixit, Satir. XIX. 3r r
is . . . vel ius ne Citius nos Corrum
396쪽
exsistunt. Nam licet videre, si velis replicare' memoriam temporum, qualescumque summi civitatis viri fuerint, talem civitatem suisse; quaecumque mutatio morum in principibus exstiterit, eamdem in populo sequutam L Idque haud paullo est verius, quam 3, quod Platoni nostro placet, qui, mia Sicorum Cantibus, ait, mutatis F, mutari civitatum statu S. Ego autem nobilium vita victuque mutato, mores mutari civitatum puto. Quo perniciosius de republica merentur vitiosi principes, quod nou solum vitia concipiunt ipsi, sed ea instindunt in civitatem : neque solum obsunt. quod ipsi corrumpuntur, Sed etiam quod
gnis Quom subeant anImos auctoriis hos in. TURI . a. Replicare. Revolvere et explicave memoriam temporum et historiam Est replieare sanod plicatum erat ex-pi eare. ut libriarii. Cicero pro stilla. cap. s r . Ut tie replices annalium ni inoriam ex domesticis imaginibus in
Atqui nolitentia haec Platonis est, vel Cicerone teste. euius haec verba sunt . m. lib. I. epist. s: . Erant praeterea hare anImadvertenda Iu eivitate, quae sunt apud Platonem nostram scripta diu Inἰius, quales ira rep. principes e sent, tales reliquos solere eme cives a. Plato antem ale scribit. de Lug. IV, pag. 5 ,8 : ω Νe quis vobis, O amici, per nadeat aliter umquam Deitis et ei lius muta n ram leges civitatem, quam . principum auspicio et exemplo : nee vos nune aeetia sIeri, ant Inpostorum aliquandri futurum putetiam. Tvas. - Hune loeum ita laudat BDddimannus in Insilit grammatteae Iat; nae .d. stat Laum. II. p. 2I : . Quales sunt summi eivitatis viri. talis est ei. vltas . . non credo quod in ullo eodiee
davit Ioeum eamque simpliciter ad suam regulam relativorum et redditi v runt . quae dicit, adhibuet; t. Ca. 4. Eiamrim in populo seqtititam. volgo seqtitituram I aed quum de rebus praeteritis verba saeiat Cicero. r posui sequutam, prout Victorius et Aldus neptis ed; dere. Quin et P. Maianti ius tortim sie emendari debere viis dit. D v. - In Putilo sequvitam. Sa- qtitittiram habent tres Goeren . nostri eodd. Cr. IV. N. et aliquot edd. vetti sed sequutam praebent Copp. Vieli. a. plures GoerenE. edd. Ald. Comm. di que erat, quod illam leetionem post Bruttim defenderet Wagnertis. Nam,imul ae haee In Oratione recta Postieis ria, dicendum erit quσcumque ..... stitit, eadem ..... sequuta est, ut recte monuit sicer. ua. 5. Qtii musicoriam eantibus. ait. mia talis. Vide supra II, IS. Ilaee autem
Platonia verba sunt lib. Iu de Rep. pag. 443 : Eιδος πάρ Miscv lege πα-
397쪽
corrumpunt, PlUSque exem Plo, quam Peccato nocent β. Atque haec lex dilatata in ordinem cunctum coangustari 7 etiam potest. Paraci enim, atque admodum pauci, honore et gloria amplificati, vel corrumpere mores' civitatis, vel Corrigere possunt. Sed haec et nunc satis, et in illis libriss tractata 33 sunt diligentius. Quare ad reliqua veniamus. Proximum autem est de sti Mugiis : quae jubeo nota esse optimatibus, populo libera '. -ΑH. Ita mehercule
attendi, raec satis intellexi, quid sibi lex. aut quid
XV. MARC. Dicam, Τite, et versabor in re difficili,
6. Pusqne exemplo. quam peceatonoeent. Amm. Marcellinus. XXII, 4 :ωNamque latendum est pleramque e
omnium seminarium ess Itis aluisse; ita ut remp. infleerent eupiditatibus pravis in , plusque exemplis qnam pem eandἱ licentia Iaederent mnit s. Vide,i, interpretes ad PIInii Panegyr. eap. 45. D v. n. coangustari. Etiam Istud in pati. eis prἱnelpihus veram est, Non tantum in toto ordine. N N. g. corrumpere mores. Cf. sallustii Catil. cap. M, tibi msaius. pag. I 84. inmode hune Tullii loeum adhi-hnit. CR.
s. In illi, libris, id est, de Beptib.
to Popula ubera. Libera sunt quando non voee, sed tabella feruntur. Optima thus sum nota hae lege, quia mibtisdam tabellae ostenduntur, qrium legIbos e mania id tamen vetitum es set. TURN . - ρtilo Iibera. Vida do e loeci Io. Frid. Chiriatii N it. Aea.
ω Meea,tor et Meheretiles iusiurandum erat : quasi diceretur. Ita me Castor. Ita me Herentes, ut subaudia ur, juvet . . Igitur . ait, hoe etiam loro aeri-hendo in videtur is ita me Hercules Haud raro ita apud Nostrum aeriptum
reperiri exemplorum sarraginem vellexica suppeditant ) non negat G-renglus. sed laudat ad refellendum vagn. ipsum Cle. Orat. 4 , I 57. quio libentius, ait, dἱxerim meheretile
quam mehercules M. Magnero eonceia damus nominandi easum et exempla . Goeretirio Cieeronis auctoritatem. Sed
Detiter dixit, quod dicendum suit rvidet; t. quod ad rem nihil disseree,
utcumqtie scribas; sed sorma in Horiscule antiquiorem, Etruscam videlicet, esse , neqne voeativi. neque ablativὲ formam . sed nominativum. In Etruseis enim monumentis haud paueis leges hane illius noluitiis formam Ner oleiereti. Ita etiam Etrusei pro Hermesseribebant ti me. Vid. Lexieon υ- eum Etruscarum a pnd Passeritim de Marm. sare phago Eugubino. P. I.xx et
398쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, 15. 8o3
ac multum et saepe quaesita : suffragia in magistratu mandando, aut reo judicando, aut lege' aut rogatione' sciscenda , clam, an palam A serre melius eSSet. - ATT. An etiam id dubium est QUINT. Vereor, ne a te rumus dissentiam. - ΜΑB C. Non facies, Quin- te; tium ego in ista sum sententia, qua te suisse Semper scio : Dihil ut suerit in suffragii S Voce melius; sed, obtineri an possit si, videndum est. - QUINT. Frater, 34hotia tua venia dixerim, ista sententia maxime et sallit imperitos, et obest saepissime reipublicae, quum aliquid verum et rectum esse dicitur, sed obtineri, id est, obsisti posse populo. negatur. Primum senim ob Sistitur, quum agitur severe; deinde vi opprimi in bona cauSa, eSt melius, quam malae cedere. Quis
XV. r. stis agia in . Post suffragia
delo. imus vocem in , ut sequantur ahlativi ab oluti, rum Grer na. qui eam in tribus eodd. ahesse ait, et seli. I R. . Itidieando, quin in lege. In verbo quin mendum esse constat; neque vetusti libri diserepant. Forte itemque legondiam sit. P. NANCT. - Atit res Indieando . atii lexe aut rogationasciacenda, etiam an pratam ferra me itis esset. Ale Victor. absque dubio MSA. Digo, . aut de reo iudieando, quIn in lege aut rogatione, clam, an palam ferre melitis esset is. Et fero titilla est editio quae noti variet in hoe
loe . GRET. 3. Aut lege aut rogatione. Lex est quod pop. rom. senatorio magistrat D. ut consule rogante, eonstἱtuebat. RO
gatio autem latius patet quam lex, et plebiscitum etiam signifieat : Nimirum quod plebs plebeio magi, ratu. ut tri- hunci interrogante, Aciscebat. TURI . 4. oram, an pialiam. Quum voce au fragia seruntur, auctoritas Optimatium orem irae qui magistratibus stineti sunt, plus valet, quum pauperiores et
tenuiores eorram Aenientiae Palam re
fragari non ausἱnt: at qtinin tabellasti fragia seruntur , aine nil metu liis here populus an fragari potest. Milo. alius idem in senatu seri volt. Ep. II
de Rep. Ordin. cap. Q r . Igitur. lnisqnἰ t. duabus rehus eonfirmari posse senatum puto, si niamero a veitas, Per tabellam sententiam seret. Tabella ob tentui erit, quo inagis animo liherone re audeat . . Tiberina quadam ἔneausa sententiam palam serre voluit, ut necessitas aliis eiusdem sententiae sequendae esset. Taeitus, Annal. I, 4 : . Ad quod exarsit adeo, ut raptataei turnitate proclamaret, se quoque
in ea causa laturum sententiam palam et inratum, quo celeias eadem Neee - .sitas fieretis. TURN .
in rep. contendendum e t , qtiantum
obtineri possit. Frustra autem nIlendon;liit praeter odium quaerere . demen tiae sit. Tu N.
399쪽
aiatem non sentit, auctoritatem omnem optimatium
labellariam legem si alis tulisse P quam populus libernumquam desideravit; idem oppressus dominatu ac
potentia principum, flagitavit. Itaque graviora judicia
de potentissimis hominibus ex Stant vociS, quam tabellae 7. Quam ob rein suffragandi nimia libido β in non hortis causis eripienda fuit potentibus, non latebra
danda populo, in qua, bonis ignorantibus, quid quisque sentiret, tabella vitiosum occultaret suffragium.
XVI. Itaque isti rationi neque lator ' quisquam est
35 iri ventus, nec auctor Umquam bonus. Sunt enim quatuor leges tabellari se : quarum prima de magistra-
6. Tabellarium legem. Nam ea legeron aluit jus et libertas multitudinis:
quum autem suffragia voce ferebanis tur, auctoritas optimatium multum
Poterat et gratia. Cicero pro Plancio, cap. 6 et a Populo grata est tabella , quae Dotites operit, hominuin mentes tegit, datque eam libertatem, ut quod velint iaciant. . TU N. . UOcis, quam traiellae. Graviora de reis iudicia populi erant qnum voce, quam quum tabella suffragium ferebatur : non enim ista condemnandi libidine, optimatium et nobilitatis verecundia , populus utebatur, et post tabellariam legem magnificum erat vineis suffragium potius quam tabellae. Cicero in Rullum , Orat. II, cap. 2 :- Sed tamen magniscentius atque oris natius esse illo nihil potest, quod meis pomitiis non tabellam indiceni tacitae libertatis, sed vocem vivam prae vobis
indicem vestrarum erga me voluntatum aE studiorum tulistisis. Nam inis
terduin populus eandidatum, qui de
repub. optime meritus esset, magia
rei lal im studio et effusa laetitia vel eonstitem , vel aedilem, vel praetorem voce declarabat. TURI . 8. Nimia libido. Qua nimirum abuistebantur , Populo voce suffragium serente , ut Proinde Populus flagitare coeperit legem tabellariatu, ut Ithere suffragium serret. TURN. XVI. r. Isti rationi. Isti methodo suffragiorum per tabellas seremtoririn. Non enim erat cur Lambin . reponeret isti rogationi. DA . a. Feque lator. Lator qui legem sertut trib. Auctor cujus suasu consilioque facit, quique legem ad populum suadet: ut lator Cassius, auctor Scipio suit. TURI . 3. Quatuor leges tabellariae. Cassiae legis meminit Asconius ad Actionem primam in Verrem , cap. Io, et Gabiniae Cassiaeque Noster de Amic. caP. I a. Alium de reliquis apud auctores silentium. Vide Ant. Augustinum de Legg. Pag. 64, II 8. DAV. - Quatuor leges tabellaria'. Hic est locus classicus de legibus tabellariis, quocum CLipse Cic. de Amicit. cap. ra. Gabinia lex lata est a. U. 6rs a Q. Gabini .
tribuno pl. ut in magistratibus creari clia non voce, sed tabellis, uterentur
cives. Cassia est L. Cassii Longini , tribuni pl. a. U. 6I7, ut tabella etiam
400쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, i 6. 8o5
tibus mandandis; ea est Gabinia , lata ab homine ignoto et sordido. Sequuta biennio postsi Cassia est,
de populi judicio; ea a nobili homine lata est, L. Cassio, sed, pace familiae' dixerim, dissidente a bonis,
atque omni rumusculos Τ populares ratione a lacu
pante. Carbonis' est tertia de jubendis legibus, ac vetandis, seditiosi atque improbi civis : cui De reditus quidem s ad bonos salutem a bonis potuit aD
in judicio populi sententia serretur, excepto judicio perduellionis, id est, criminis de initis adversus patriam Conjurationi hus. Papiria C. Papirii Carbonis, tribuni pl. a. U. 623 . ut tu legibus sciscendis et antiquandis P Pulus tabellis uteretur. Cadilia C. Coein I ii, tribuni pl. a. U. 64 , ut in iudicio perduellionis quoque tabellis senten tiae serrentur. Vid. Ern. Cl. Cic. P. 39; Baebius in Hist. Id . nom. II, 49 et sqq. W.4. Est Gabinia. Lex Gabinia tabel
lam dumtaxat in magistratibu rea dis dabat. Cassia vero Cautum erat,
ut populus quum iudicaret, nisi in
perduellionis crimine, in vocem reliquit, tabella sententiam ferret. Carbo inniana legum lationi et abrogationi tabellam dedit. Coeliana, perduellionis judicio, quod a Cassio exceptum suerat. Cicero, de Amic. cap. II : ωVidetis in tabella iam ante quanta sit sacta labes : priino Gabinia Iege, hiennio autem post Cassia. Videre jam videor P
Pulum a senatu disjunctum, et multitudinis arbitrio res maximas agi . . Tu Q.
5. Liennio post. Cassius Longinus trib. pleb. Lepido et Mancino eoss.legem tulit, ut populus non voce , sed labella suffragium ferret , quae diu
sancta et in Orrripta marinit. T N.
i. Pace familis dixerim. Quae se in vera semper fuit et a Populari levitate ali Θcia. Cicero iti Verrem . Act. I,CuP. Io ML. Cassius ex samilia tum ad
ceteras res, tum ad iudicandum severissima . . TURI .
. Rumusculos. Quamcumque gloriolam et laruam popularitate quadam
captante. TURN . - Atque omni rumusculos Populares ratione aucuPante.
Ita eum Victorio malui; vulgo tamen
non male, re atqne omnes rumusculos
populari ratione avo . GRUT. - MAAdant Matque omnis rumusculos P Pulari ratione aucupante in . Victorius autem receptam leotionem dedit . ea qua Procul dubio vera est. DA .
8. Carbonis. C. Papirius Carbo, homo in primis eloquens ac peritus juris,
sed seditiosus et improbus, adversa rius optimatum, quorum auctoritati abfuerat a. U. 624. quo Tib. Gracchus caesus est, et mox lege tabellaria serenda contra patres secit. Postea Con. aut ann. U. 633 ad bonos, id est, ad optimatiuua partes, se contulit. Denique an. U. 634 a L. Crusso oratore , tunc a Iolescente, accusatus de Gracchana seditione et P. Africani cἔEde, ne voluntaria morte severitati judicum
subtraxit. Vide Pighium in Annal. Magist. Rom. ad a. U. 633 et 634. U. 9. Ne redistis quidem. Ad optimates, a quibus in tribunatu dissenserat, reditus, quum Opimium defendit. Cicero de Oratore, II, 4o : a Non si Opimium defendisti, Carbo, idcirco te