장음표시 사용
401쪽
36 serre. Uno in genere relinqui Videbatur vocis suffragium. quod ipse Cassius exceperat, perduellionis '. Dedit
huic quoque judicio Coelius M tabellam, doluitque
isti honum civem putabunt: simuIasse te, et aliud quid quaesisse Perspicuum est, quod Tib. Gracchi mortem saepe in concionibus deplorasti, quod P. Africani necis socius suisti, quod eam legem in tribunatu tulisti, quod sempera bonis dissensistiis. TURN . - Abonis. Α senatoribus qui iudicabant.
Nam desperatione causae cantharidas sumpsisse dieitur. TURN .
Io. Perduellionis. Ulpianus, α Qui, perduellionis, inquit, reus est, hostili
animo adversns rem p. vel principem animatus extis. Nam perduellis hostis votatur ζ estque Perduellio atrocissi num gentis laesae majeAtatis aptad Ulpianum. olim in atrocissimis sucin ribus poni solebat, tit in Horatio, interfecta sorore, perduellionis et hostilitatis crimen fuit. Idque est quod Livius ait, lib. I. cap. 26 2 in I.ex horrendi carminis erat. duumviri perduellionem judicentis, gravitatem facinoris nomine significante hostili paene manu perpetrati. sic a nonnullis in Manlii
causa Livius nil scriptum esse drati misviros creatos fuisse qui capitis anquiis rerPnt : paucaque Omnino sutit hujus
generis judicia facta. Ciceronis aetate crἰmen perduellionis erat, quum quis contra lihertatem populi quid secerat,
quiam contra legem Porciam , quae caedi et η curi feriri cives nota sinebat quin civem virgis Ceciderat . aut inter. secerat, aut tribunum ple his patronum et vindicem libertatis violarat aut Interfecerat. Sic in Post humi causa ob
atrocitatem tacti, occiso Racrosancto
tribuno. judicium perduellicinis suit. Hoe judicium jam inde a regibus duumviri exercebant, quos Post reges exactos populus creabat; qnandoctamque tale erimen incidebat, non praetor somtiebatur, ut ait Dio i quod contra m
rem Patriae iacium Dio dieit in Rabirii
causa. A duumviris autem Provocatio
erat ad Populum. At Cicero Pro Posthumo judicium illud duumvirum non
tam rejicit, ut obsoletnin et contra morem patriae, quam quod neget, ubi senatu decrevit ut consules videant
ne quid resp. detrimenti capiat, esse Ioeum ei indicio. De perduellione ita seribit Sosipater : α Per Pro Perguam, valde, ut perduellio perquam duellio et plusquam hostis, ut Rabirius qui
perduellionem fecisse dicebatur, i. e. Contra rempub. sensisse: quod judieii genus in ea de in oratione M. Tulliu ab Horatio sumptum ait , dictumque quod per tempus belli sit factum, quum is in sororem suam gladio usus
II. Golius. C. Coelius Caldus, triti pleb. qui a. U. 646 legem tabellariam tulit, fuit idem postea consul ann. V 659, homo novus. Vide Pighitim ad
illos annos. U. I 2. Dolvitque , quoad vixit. Non potui. quin cum GoerenE: et Achista. . restituerem veterem lectionem, quam habent tres eodd. Gcer. CopP. Viqit. h. marg. Crat. Et Her . edd. ASC. I ,
Brut. Par. Ald. Ernest. Nam quod ait Wagn. di loris in Coelii vita vestigium
nullum MPParere, primum cum Goer. quaero quomodo docueris ρ deinde vero . nos id, quod non compertum ha hemus, negare non Posse dico Contra Ciceronis auctoritatem. Una ed. st arro. hahet in nocta itque quoad vixit o. dem cum Codd. omnibus et edd. A C. I, 2, Crat. Herw. Ald. Brut. Paris.
pergit . sed ut opprimet ut Coelius PQ -
402쪽
DE LEGIBUS, LIBER IIJ, i 6. 8o 7
quoad vixit, se, ut opprimeret C. Popillium DO-cuisse et reipublicae ψ. Et avus = quidem noster Singulari virtute in hoc municipio, quoad vixit, restitit M. Gratidio si, cujus in matrimonio sororem, a Viam nostram, habebat, serenti legem tabellariam. Excitabat enim 7 fluctus in simpulo, ut dicitur, Gratidius,
pulum m. Veram lectionem reperimus in edd. Car. Steph. Com n. et liamb. GOer. qnutu in omnibus legatur sed , conjecit semet. ΜΕ.
I 3. C. Popillium. C. Popillitis Laenas, legatus L. Cassii consulis. Hoc cum altero legato L. Pisone et majore exercitus parte caesis in Gallia ab Helvetiis Tigurinia ann. U. 646, Paetum iacit cum hostibus, ut, datis obsidiistius et reruin omnium dimidia parte impedimentisque relictis in hostium
Potestate , cum reliquo exercitu sub iugum missus salvux emitteretur. Dcimum redux a C. Coelio . tributa. pleb. accrasatur Perduellionis, qui, ut eo certius Popillium condemnaret. interea
legem illam tabellariam pertulit. Ita Popillius, omni spe obtinendae causae Praeclusa, sponte in exsilium abiit. Vide Fretnahentium in supplem. Liv. lib. LXV, cap. 57 sqq. W. - Cons. Baeh. Histor. Iurisprud. Rom. II, 2 ,
I 4. Nocuisse et rej. Paris. nocuisset rej. Lege nocuisse rej. deleta conjunctione. DA .
II. Ams. M. Cicero M. Ciceronia avtis . cujus lib. II de orat . eap. 66, mentin eat his verbis, in ut illud M. Cicero senex hujus viri optimi nostri familiaris Pater, nostros homines similes esse Syrorum venalium , ut quisque optime graece sciret, ita esse nequissi
I 6. Mario Gratidio. Veterea libri M. Gentidio, ut in Bruto, in Doetu autem graecis literis propinquus noster factus ad dicendotu M. Gratidicia M. Antorati perfamiliarisis. Vocatiatur autem Μ. Narius Gratidius, vel, ut invetere libro, Craudius. TURN .r . Excitabat enim. Hoe speciem aenigmatis et proverbii habet: signis. eat a tem patrem Gratidium turbellas in parva et municipali reP. excitasse , filium vero in maxima reP. Pomana, maximos tumultus. Simpulum, auctore Festo, vas Parvum est, ricin dissimileuFamis, quo vinum in sacrificiis liba batur: unde et mulieres rebias divinis deditae SimpuIatrices voeantur. Nevocatur tamquam simplum, ut quod nunc templum dicimus, veteribus lem-pulum erat : unde apud Plaut. in Aulularia acribitiar. . Naiu at ignis vivet,
tu exstinguere extem Puliam, Pro ex
templo. Itaque sorte simpularia funera dici debent, quae simpludearia apud
Festum scribuntur. Varro a aumendia
deducit simpulum. Perottus idem p culi genus putat sympinium, et mulieres rebus divinis deditas Sympi trices appellat: ita , ut opinor, in Festo
apud Nonium aimpuvium scribitur. Cicero de Repub. Moratio exstat Laelii. quam Omnes habemus in matii bus, quam simpuvia pontificum diis immortalibus grata sint Samiaeque . utia scribit, capedines in. Nam sic locum hunc legit V. C. AEmarius Baracone. tus. Simpuvium quoque a Plinio et
Iuvenale vocatur. Varro autem aim
403쪽
quos post filius ejus Marius ' in Egeo's excitavit mari. AC Dostro quidem' ', quum res esset ad se delata ,
Pulum ait 4 vas esse minutatim suu
dens . in cujus locum successerit in conviviis ἐπιχυσiet. Unde, inquit, veteres res minutas nulliusque pretii simpularias appellabant . . TL N. Marius. Marcus Marius Gratidianus, M. Marii Gratidii filius, a Fimbria postea adoptatus, in Praetura, Te
nummaria constituta, tam Carias Populo suit, ut omnibus vicis ei statuae Ponerentur, et thure cereisque coleretur. Ei Catilina Sulla urbe potito Caput secuit et per urbem Circumtulit. Gratidianus igitur fuit in rep. gerenda levis et popularis. TURNEB. 19. A cro. In vasto mari, id est, in rePub. romana, noti municipali ut ejus Pater. Nam AEgam in in mediterraneo mari vastissimum est: hine ilinii
Horatii, o IZgaeum nauta secet mare .
Et Cicero de Finibus, III, et 4 e . Et ut interit magnitudine maris AEgael
stilla muriae is . Mare autem illud IK-gέE In atrox et saevum tempestatibus erat. Philostratus: Φασὶ παρ ημας ἀβ σειου του Anxiov αυτου ' δὲ, ollini, χ θάλαoα. Id est . re Dicunt enim nos in Agarum mare vela iaci raros e trox autem est, ut reor, illud mare is .
ao. Nostro quidem. Id est, avo nostro M. Ciceroni, quum ei res narrata esset, ita dixit. W. - In a reo excita Mit mari. Ac nostro quidem fitiis. quum res esset. Victorius et recentio. res exhibent, . in aegaeo excitavit mari Ar Moxtro quidem. Quoi quum res esset. et C. in Tornebiis a ratem legendum conjecit u quae quum res e v et n. Eodemque modo distinxit, quo vulgo laetum vidimus. In MSS est.. ne nostro quidem qui quum res eS- et is: unde P. Manutius, sublato pronomitie, nota infeliciter reponit, . in AEgaeo excitavit mari. Ae uostro qui-dEm, quum res, etc.. Nec in licior
videtur hariolatio Lambini, cui pla-Cet, uae nostro quidem RV . quum res ι etc.., Quin et eadem conjectura Cl. Puteano venerat in mentem. Mea tamen a codicibus quam minime recedit , eaque de causa Prae reliquis a ridet. D v. - Ac nostro quidem, quignum. Si relativum qui tollatur, mendi nihil supererit e non enim assentior iis, qui illud ac nostro quidem cum praecedenti membro connectunt; ex quo inepta plane atque insulsa fieret
aententia. Noster autem Rine substantivo quandoque Veteres usurpabant, ut Terentius in Phorm. Ret. I, SC. II.
67 : . Noster, quid ageret. nescire . ἔet Cic. in Epist. Fam. XIV, 6: . Quod nostra tibi g tias agitis. P. MAN.
Ac nostro quidem ανο, qtium res, et . Sic emendo, parva scilicet immuta istione facta, optimaque fiente ulla ex Pressa : corrupta enim fuerat vox a
et ex ea socium quo, deinde quoe. unde Manutius vult fieri qui. Quod
mihi non probatur. LAMB. - Ac n sino quidem , etc. Primi editores inter. Pungebant uin AEgeo excitavit mari, ac nostro quidem in. Unde Turnehi salsa explicatio. Veram vide in nota IVytt.
At pro ac legitur in cod. Μ. in eodem et in reliquis omnibus post quidem inseritur qui . quod addiderunt libra.
rii, quum male verba ac nrastro quiadem cum prioribus iunxissent, ut m net GoerenZ. In edd. ASCen S. 2, Crat. Iter . Comm. Car. Steph. est Quargvum res, in edd. Verb. et Par. est
quoi quum res, in edd. Asc. I , Ald. Iuut. Sturiu. qui quum res, ut in codd. d. Cr. Pro quum habet omni. Nos
404쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, i 7. ω9
Scaurus consul : a Utinam, inquit, M. Cicero, isto animo atque virtute in summa republica nobiscum versari, quam in municipali maluissest η Quamobrem, 3
quoniam noti recognoscimus ' nunc leges populi romani, Sed aut repetimus ereptas, aut novas scribimus:
non quid hoc populo obtineri possit, sed quid opti
mum sit, tibi dicendum puto. Nam Cassiae a legis culpam Scipio tuus 4 Sustinet, quo auctore lata esse dicitur. Tu. si tabellariam tuleris, ipse praestabig*β. Nec enim mihi placet, nec Attico nOStro, quantum e vultu
rius intelligo. XVII. ATT. Mihi vero nihil umquam populare placuit ; eamque optimam rempublicam esse duco, quam hic consul constituerat, quae sit in poteStat in optimc
delevimus, ut jam seeerunt Ern. Bip. agra. quamqnam Ernesto plaeet Daulati finia, quod nee rarium non est. Verba ae nostro quidem reducunt ora tionem ad priora : - Et avus quIdem nostera , unde paullisper erat digres
a r. Maurus. Qui postea princeps
senatus fuit. Tuas. dia. Reeognoscimus. Non reeense mus , non erarim ramus. Non percetiis aemus . inquit, nec enumeramus quas leges Pop. romanus habeat, sed opti. mas leges constituere conamur. TURN.
2 3. Nam Cossio. Adjuvante seipione IEmiliano illam tabellarIam teia gem Casaius tulerat. Cloero in Bruto, eap. as : . Tum L. Cassius multum potuit non eloquentia, sed dieetido tamen . l, mn non liberalitate, ut alii. sod ipsa tristitia et severIta e popularἰs : cuius quidem legi tabellaria M. Antius Brἱxo. tribunus pleb. diu restitit, M. Lepido eos. adiuvante. Ea sne rem P. Africanti vituperation; fuit, quod ritia acetoritate de senten. tIa deduetus Briaci putabatur . . TURN . 24. Scipio entis. I. e. seipio Am cantis minor. quom in libris de Rep. Ioquenlom et induxisti et probasti. . α 5. Prinstabis. Id ext. eulpam. Nos enIm nolumus tibi esse avel rea legis tabellariae serendae, ut scipio Cassio, qui propterea, ut auet r. culpam te gis Cassiae sustinet. De hoc usu v .prinstare vid. Em. in Cl. Cie. W. XVII. r. mpti rare. Populcire maloe Iam sensu die tur pro re et saeto. quod tendit ad populum roretimpendum , eiusque gratiam aucupandam. . a. Quam hie consti . Ci eo lib. I ad Atti eum, epist. a fi : a Rei p. statum illum, quem tu mera consilio . ego di. vinci pransmatum putatiam , qui 1
norum omnium consen Iono et auelo.
ritate eonsulatus meἱ fixus et soni attinv Idebaine. ntii quia ticis deus respexerit, elapsum helio e se de manibus uno licie iudieio . . Proinde rotinula tum suum aristoc tiram videtur etiam
appellare in epistolis ad Ati ἰeum. I.
405쪽
38 rum. - MARC. Vos demum, ut video, legem antiquastis
sine tabella. Sed ego, etsi satis dixit pro se in illis libris Scipio A. tamen libertatem istam largior popillo,
ut et auctoritate valearit, et utantur boni L Sic enim a me recitata lex est de suffragiis : - u optimatibus nota, plebi libera sunto n. Quae lex hanc Sententiam Continet, ut Omnes leges tolleret . quod postea latae Sunt, quae tegunt omni ratiorio suffragium, ne quis
inspiciat si tabellam, ne roget, De appellet. Potate S3 9 etiam 7 lex Maria secit angustos. Quae si oppo Sita Sunt
x 4 : in Totum hunc, inquit, locum,
quem in aristocratia ego varie meis orationibu , quartam tu Aristarchus es,
pingere soleo de flamma, de serron.
3. Vos demum , til. Legem tabellariam non tabella . sed voce antiquastis. Tabellae dabantur in suffragio serendo. in quibus vel uti rogas scriptum erat: vel antiquo. Vel potius, Nos non exspectato populi suffragio, non exspectatis comitiis legem meam antiquastis , idque verius Puto. TURI . - Antiquastis, id est, repudiastis, abrogastis. Est urbana sestivitas in illo addito sine tabella. W.
4. In illis libris Scipio. Et si in libris de Repub. legem tabellariam defendita Cissio latam , non tamen tantum Iibertatis populo largior, quantum Africanus : sed labellas su Tragiorum et libertatem relinquo , dum Populus eas
bonis ostendat. TUR . 5. Ut auctoritate et vialeiane, et utan tur honi. Vulgo in ut et auctoritate val. et ut . Lonis in . sed et post auctoritate
habent Copp. Vicit . b. et unus GCer. boni atatem, cui s e proximo vocabulo adlia sit, correxit odinus apud Olivetum . idque merito tu in Ern. Et Bip. receperunt, frustra obloquente Wagn. In oadem ,ententia fuit Wytienb. quilla construit: ut honi auctoritate et valeant, et utantur. Boni. ait, item optimi sunt, qui Graecis dicuntur et I 6ct et αρυττοι, i. e. qui lavent Rristocratiae sensu hono), qui item dicuntur optimates. M R.
6. Ne quis inviciat, etc. Hae leges
Cantu tu esse volebant suffragiorum li-hertati. Alterius ergo tabellam inspicere non licebat, nec alterum rogare ut suffragaretur cuipiam , nec a P Pellare et convenire ista de re. Hae leges, ut tabellariae, Ictae sunt adversus ambitionem et gratiam optimatium.TURI . . Pontes etiam. C. Marius tri hun.
Pleb. legem de suffragiis. ut Plutaris ebus ait , repugnante Cotta EOM. et pleraque nobilitate tulit : ea pontes an gnatos faciebat, ne quis illic praeter eum qui suffragium serret consistere posset ad appellandum rogandumque. Suffragia porro per pontem serri solita . ex proverbio, Sexagenarios de ponte dejici, notum est. Hinc et Aenes depontani dicebantur. quod a Susisagiis , et negotiis publicis liberi erant. Hoc pertinet illud de Caepione . ad
Herennium, I, II, Pontes disturnat, eisias dejicitis. ΤURN. - Pontes erant viae septae a latere, Per quas suffragium laturi cives procederent ad ciatu-Iam, cui immittenda essent suffragia.
406쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, 17. 8 l
ambitiosis, ut sunt sere, non reprehendo : sin value riui tantum leges, ut ne sint ambitus'; habeat sane populus tabellam, quasi vindicem libertatis', dummodo haec optimo cuique et gravissimo civi Ostendatur, ultroque Osseratur, uti in eo sit ipso libertas, in
quo ' populo potestas honeste bonis gratisi candi datur : eoque nunc sit illud, quod a te modo, Quirite,
dictum est, ut minus multos tabella condemnet, quam
larius angustos Deἱt pontes, ut singuli deinceps, nee plures simul aeturbatim possent ad serendum stassen sium prodire cives, idque eo consIlio secit, ut hominἱhtis potentibus et amistitito,is saeuitas anserretiar inspiciendorum in Tragiorum. et eum serentibus agendi. Vide Turneb. et Pantum Manutium de L. R. p. 37 ; adde Baeh. In Ni,t. Iurispr. Rom. lib. II, P. I,
8. Ut no sine in bittis. Amhittis dicitur aerio ohennim . eire meundi et civium sti rapia petendi. Qua in re si per pecuniam et largitiovem saeta xit corruptio, dieitur hoc crimen ambiialtis. Sed ambisio tantum est licinoris
cupissitas, plerumque tamen malo senis an . U.
9. Fiad em libertatis. Quae emn qnasi In libertatem asserat et vltid; tithere suffraga turtim : ad usurpationem l Ibertatis populus tahellam habeat. IO. Uri ιn eo sis ipso libertas. in quo populo potestas. Vietor. edidit , .. iiii in eo sIt ipsa libertas, quod populo potestasis. Multi e diees exhi-Lent . in qua populo potestas M. Foris hau igitur optime reponas a ut in eo Lit imo libertas, quia populo pote- .las . etc. 4 DLv. - Ut sis ipsa liber. as, in qnti. Ila quinque siceretia. et
licere I satis est. Hoc re- auctoritati, aut gratiae tra-
nostri eodA. Cr. U. Copp. Iet t. h. edd. AMens. t , a, Crat. Herm. Car. Steph. Par. Brut. Ald. Lamb. Goth. tiis; quod in nostrIs omni hus legi inrtiti. . . in qua . Verba in eo nullos hahet eod. M s. Tres Goer. et noster eod. M. habent titi ne sit. Si Cioero seripsi et in eo addidisset insit. Ipso et in quo est in eod. M. Loeticinem in quo iam Turn. in eodd. MAA Inventam probavit, pro ea ed. Slurm. sola habet quod. Pro honesto Copp. Viet t. h. h. nestra. M R. - Quo putiti. Ita enim Ostendent, quibus gratiam sacere velint , et quibus stinati stis agi uin probatum esse en piant. Ita populi libertas in gratiseando bonis posIta erit: liberias enim est In labella. quae timnia ostendetur. In qtio legitur in lihrisscriptis. Dciti in qua ἰ quam aer;ptu.
rt. Uecte. Ius esse satis est libere tabella damnandi. TU N. II. me retento. ete. M. ut opti- males possint Inspicere labellas, reliqua scissetigantium benivolentia te;huitne illis viris. qni vel auctoritate. vel gratia pollent. Auctoritati, quae venita gravitate et gloria meritorum : Am
13. Rosiqua motantris. De reliquo
407쪽
litur. Itaque, ut omittam largitione C arriapta si Disagia, Non vicies, si quando ambitus Silent, quaeri in
suffragiis, quid optimi viri si sentiant Quamobrem
lege nostra libertatis species datur, honorum ara Ctorita S retinetur. Contentionis causa si tollitiar.
4o XVIII. Deinde sequitur, quibus jus sit cum populo
agendi, aut CUm Senatu. Gra Vis, et, ut arbitror, Praeclara lex : u Quae cum populo, quaeque in patribus
agentur, modica sunto n; id est, modesta aiqiae Se data. Actor enim moderatur et fingit, non modo mentem ac VoluntateS; Sed paene vultuS eorum, apud quos agit. Quod in sonatu non ' dissicile est: est enim Senator is, cujus non ad auditorem) reseratur animus, Sed
libenter populus gratificabitur bonis , modo tabellae jus habeat, quum eam
ostendere honis Cogatnr. TURN .
r4. Quid optimi viri. Instissima Ciceronis est lex, quae tabellarium plebi suffragium permittit, sed esse
notum optimatibus vult, qunm Praesertim in comitiis quaeiere inter se fi leant homines qui in suffragium eunt,
quid optimi viri sentiant. Quod quidem ab iis fit, quum largitio in comi
tiis non versatur, nec Eor Pti Sunt,
sed comitia quieta et tranquilla sunt sine ullo ambitu: tum enim honorum suffragium populus incorruptus libenter sequitur, et qnaerit quid boni sentiant. et Cui faveant. TURI .r 5. Libertatis species. Non vera libertas, sed ejus quaedam assimulatio et ludibrium hac lege tabellaria constituitur, quirin suffragium honis
ostendatur. TUM . I 6. Contentionis causa. Nam PrOPter Paucorum ambitionem labellam libertatis vindicem magna Contentione
et rixa populus flagitaverat. TURN . XVIII. l. Modica sunto. Ne quiscitur populo et cum Patribus agPI A aeditiones excitet oratione aut turbas. . Quod in senatu non di scile est. Servavit vocem non gallicus interpres, Car. de Mmusae, cui equideui assentior. H. V. vero reiicit Wyttenti.
qui sic ad h. l. re quod in senatu diffiis elle est M. Ita hic locus legendus, rimque non in selle est . ut habent fere omnes libri et scripti et editi; nam
abest ill ad non a nonnullis codd. an. liquis , neque halvo sensu fitare Potest. H. 3. Auditorem. Idem cum Wagnaer. actorem Pro auditorem restitiai jubet. Ex iisdem etiam restituendum est a ad actorem reseratur animi An, quum inplerisque edd. legatur ad araditorem. Nomen auditoris sententiae Cicyronis repugnat. Actor est orator e ad hune se non componit senator audiens, Aedsuum ipse iudicium sequitur. W. Non ad actorem. Quia senator qui audit, non ita se comparat, ut Populim re ex ore dicentis pendeat, et ni, eo habitum animi et assectum Sumat , sed ex sua sententia et Prudentia spectari et existἰmari vult. qui de eo de quo relatum est quid sentiat dicet a
408쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, 18. 813
qui per se ipse spectari velit. Huic iussa tria sunt: ut adsit; riam gravitatem res habet, quum frequens
ordo est : ut loco dicat, id eSt, rogatu S : Ut modo, ne sit infinitus; nam brevitas. non modo Seuatoris, sed etiam oratoris, magna laus est in sententia . Nec estum litam longa oratione utendum. Nisi aut, Peccati te
senatu β, quod fit ambitione Saepissime, nullo magistra-
cupit. LegItur etiam Noetare. TURN . 4. Orratoris . magna laus est in senistentia. Cl. Doleatius delet voces aestin xenientia . : qtiod nemin; non adprobandum eenset Gebhardus. Feerum tamen non est adhibendum . nἱsἱ quom leniores medicinae nil prosunt.
in Nam brevitas, non modo senatoris, sed etiam Oratoris magna laus e t mea sententiati. SIe Noster de ora . I. is r ω Is orator erit . mea sententia. hcie tam gravi dignua nomine . . Et cap. 2I :-Qni tamen , mea fientenistia . ant hie est iam Crassus. etc.. Aei eram eap. 2ο : in Quamquam tibi par, mea aeri en Ia , nemo umquam suἰtis. Terentius, Phorm. ael. II, M. I, 22 2. Et sapiunt. mea sententia . Pro malefieto si beneseium summum nolunt reddereis. Plautus, Epid. ael. III, se. rix, O e . Fuit eoud citiite hoe quidem . mea sentenita ..Vide sis et Mere.
act. II. M. tir, 58 . Re Quintilianum Inst. Ora . III, 6. D v. - Sed etiam
oratoris magna latis est in sententia. In sententia pertinet ad senatorem ἔhie enim sententiam dἱeit. Sensus est: Brevitas nian modo in gententia senatoris, aed etiam in Oratione Oratoria magna latis est. U. . . Huic ego expli- ea totii ita accedo. ut tamen verba in sententia. ut hie sensus prodire possit, post senialcris transposita velim: oodem sere modo. quo Wagn. Ernest.
nihil desiderat, citat ut post sententia intelligator dicendia. Rathlus seribi umlehat a magna , mea sententia . laus est . Gceretillius Nihil molatum vnit sod senatoris et oratoris pro sena
tori et oratori die tam existimat et insent titia diei pro in fundendis Mintinn/ndo. sed tamen non proprie ea , quae orator dicit, ejus sontentiam dἱxeris. Qnare sebiittius I. c. p. 3 I ,nIsi sensuim, ait. sic exponas: M nam brevitas in sententia dicenda non modo senatoris prudentiam , sed etiam eiusdem ut oratoria eloquenliain deis eoi - : aptitis suorit legero e vinam bre vitas magna senat ris lans est in aenia
tentἱa dicendari. Cui rationi quodammodo sauere videri possit id. qnodverha is seu etiam Oratoris . absunt ae d. Cr. sed hie liber. ni vidimus .
per haec rapita multa , qtiar abesse non possunt. omἰttit . eiusque in his laen.nἰs nulla plane est auetor; as. In eod. quoque Wnt. desunt haee omnia : ne ait insinitus nam hrevitas non modo .; aberravit nimirum scribentis oeulus a priore modo, ad alterum. N R. .
s. Peccanta senalti. Quorumdam ambitio non nramquam eblanditur g nti inscciri ulla impr ha corruptis senatorem sententiis e quod quom futuis tam videmus. De aenatusconsultum
stat. dlem dieendci tollere debemus. Dieittit et diem eximere dicendo. Ci-eero ad Quintum Fratr. II. t - Tum Clodio4 rogatus. diem dieendo exia mere erepitis. Vel potius dicit, quod
409쪽
tu adjuvante, tolli diem utile est; aut quum tanta
causa est, ut opus Sit Oratori S copia vel ad hortandum, vel ad docendum : quorum generum in utroque magnus noster Cato est 6.
Quodque addit, si Causa S populi teneton, est senatori DeceSSari Um. NOSSe rempublicam: idque late patet: quid habeat militum, quid valeat aerario, quos Socio Srespublica 7 habeat, quo S amicos, quos stipendiarios
et verius Puto , nonnullos per ambi
tionem quum minime neeesse est, ne
que senatus Peccat, tamen dicendo diem extulere. Nam ambitio interdum studium quoddam est et quaedam voluntas et cupiditas elatior. Sallustius, Fragm. 1list. III, 3 : M Hiemem in castris. Non Per OPPida, Meque ex ambitione mea egi. . TURN . - Canneg. l. L p. 345 : - Aut Peccante Senatu, quod sit ambitione saepissime, Nullo magistratu adjuvante n. Levissima adhibita emendatione sic interpretor zω aut a Pecrante Senatum, tum, quando peccaverit senatus , qui peccat saepissime ambitione, . cum nullo mag.
adj. ω - Haec ille. Cui ego repono illud : Nisi utile est quod facimus, stulta est glorial Nec verba in nisi . . . diem tolli mile estis ad senatum pertinent, sed ad senatorem. Senator enim, qui diem orando eximit, tollere diem dicitur. Cn. - ΛΒι aut Peccante senatu quod . . . aditi Manieci tolli diem utile est. Obscura sententia , quae explicanda est, verbis illis re quod sit ambitione saepis,ime . nullo magis ratu adjuvan te is in parenthesi includendis. Porro attendendum , quid sit tolli diem . i. e. diem consumere , ut aliis dicendi lem pus praeripiatur, nec senatus ot Aut tum confici possit. Η et alii fecerunt . et in Priinis Cato facti labat, ut in ejus vita narrat Plutarch. P. 774, et Valer. Max. lib. II, cap. IO, 7. W.6. Noster Cato est. Ut quum Camar ex Hispania reve rhus, ut liceret sibi consulatum per alium Pelere postulabat . Cato diem orando sustulit. Sunt et alia exempla apud Plutarchum. Superstite Catone ante bella ei vilia haec
I. Quos socios respublicia habeat. Uncitiis liberavimus verb. respublica, quod tuentur Oinnes libri ἔ neque , cre do, nisi Ciceronis essent, aliquis glos.
sator in re tam manifesta addere ea necessarium duxisset. Sed solet Cicero ipse nomina repetere, quae, ne glOS satori hos tribuantur, cavendum est.
Ita Noster de Finib. I. I, 2 2 - QNam qnam Philosophiae quidem vit opera toribus satis responsum est eo libro . quo a nobis philosophia defensa et
collaudata est, quum esset accusata et vituperata ah Hortensio. . CL supra I, 1, 2. M R. 8. Stipendiarios. Unum tantum genus
Ponit soniorum . quum plura fuerint. Nam provinciae erant vel vectigales, vel stipendiariae . quarum illae certam
Partem Proventus populo romano solvebant, hae antem Unam Earndemque
in omnia Capita Pecuniae Summam.
Vide Ernest. in Cl. Cicer. ibique Sigon. Autiq. Iuris Provinc. I. 3;Orr. Vere. III, 6; Burma n. de Vecti
410쪽
DE LEGIBUS, LIBER III, i 9. 8 is
qua quisque Sit lege, conditione, foedero; tenere
consuetudinem decernendi; nosse eXempla majorum.
Videtis jam, genus hoc omnes scientiae, diligentiae,
memoriae eSSe, Sine quo Parat US eSSe senator nullo
pacto poteSt. Deinceps sunt cum populo actiones; in quibus pri- 4mum, et maximiam : a Vis abesto n. Nihiι est enim exitiosius civitatibus, nihil tam contrarium juri et legibus, nihil minus civile ' et humanum, quam . composita et constituta republica, quidquam agi per vim M. Parere jubet intercessori ' : quo nihil praestantius. Impediri enim bonam rem meliu S, quam
XIX. Quod vero actoris jubeo esse si audem , id totum dixi ex Crassi , sapientissimi hominis, senten
s. UMHir jam, genus hoc omne , etc. Genitivi diligentia , memorias , ἀσυυδiτως positi, Plane sunt diversi
ab antecedente genitivo scientiae. Senosus enim est: ω host omne genta scienotiae conlineri et constare diligentia et memoriam. W. - sed , Pace viri sumisini dixerim, si hoc voluisset Cicero , acripsisset credo : ingen 1 hoe omne scientiae diligentiae esse atque memoriae .. Revera tria requiri vult Noster, primum cognitionem et explorati nem , tum C ram et ac D tam obseris vationem , denique memoriam tena CFm. Pro sine quo Wagner . eonjecit sine quibus, quod neeensarium non
3r. Quidquam agi per vim. Cons. Platou. tu Epist. ad Dionem et in Cr tone, P. II ἔ Xenoph. Mem. Soce. I, , lo; Sallust. Iugurth. rap. 3; Cic. ad Divers. I, 9; et Lugae de Socrate cive, Pag. 54 sqq. quos laudavit Engelbr. p. 8 . CR.
22. Intercessori. Intercessor est is .
qui rei decernendae resistit. Quo non referendum est ad intercessori, sed Mibintelligendunt negotio, i. e. qua re. t 3. Quam concedi malin. Cl. Ρntennus reponebat in quam eoncedi malam M. Male: nam concedi valet idem quod' cedi. Cicero, Tusc. IV, 29 : - Ut magnitudini medicinae doloria magnutudo concederet . . Et in notissimo illo Versu, qui legitur quuin alibi, tum offic. I, 23 : . Cedant arma togae, concedat laurea laudi .. Λt malin cati sin cadere dixit auPra Ea P. 15. DAUIS. - Quam concedi matre. Ad rem es. Vaelismuth. Aeli. ἰesch. d. ROem. Strauis. P. 296. Pro malin CopP. Vicit. h. Codd. Cr. W. edd. ASc. I . R , Crat. Ηeris. Par. et Comm. habent male; in Postrema Graev. in marg. adseri psit: leg. mia : in edd. AId. et Sturm.