Rationale libri primi quinti iuris pontificij auctore Io. Baptista Viuiano Vrbinate presbytero, & I. C. Romano. Opus, in quo omnium, quae a summis Pontificibus constituta sunt in libro primo Decretalium, sexti, Clementinarum, & extrauagantium, ratio

발행: 1613년

분량: 384페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

De praesumptionibus. 2 s

iit,)confiteri de omnibus censetur,quisquis se subterlugere iudicium dilationibus putat. ut in tex.& c.decernimus. 3. q. s. QB enim se Offert iudicio, videtur confidere de iustitia sita; qui vero illud effugit, apparet eum de iustitia sitie causae esse diffisum. c. Christianis. I I.q. I. & l. imp beribus.=.praetereassi de suspect.tutor.

I ex duobus illatis alterum negat , reliquum virmare pr sumitur. UlΑ ubi per prohibitionem meam possum impedire, quod fit,

de taeeo; tune tacit arenitas pro consenis habeturae. si ter xdis .s . Si vero per meam prohibitionem non possum Impedireia , quod fitnune taeiturnitas mihi non obest,nee videor consentirea.saepe. de re iudie. Et quoniam quando duo alleui obijeiuntur, sicut illo negat unum,ita potest negare, di aIterum ἱ cum ea, quae sunt in voce . earum,quae sunt in anima, sint passionu notae. caedulo.dist. 38.& Arist. I.de interpretaeap. I. Ideo duobus alicui illatis,quod de uno negatur,de alio conceditur; & exclusio unius est inclusio alterius.ut in tex.& c.qqi tacet.de reg. iuriin s. Sicut eum Iudaei dixerunt ad Iesum; non ne bena dicimus nos, quia Samaritanus es tu,& daemonium habes Respondit Iesus; Ego daemonium non habeo. Ioan.cap.8. Duo quippe et illata suerunt; unum negauit, alterum. tacendo, concessit. Gregor. homil. IM

Cap. Mandata.

EX prateritis praesumitur circa futura. rQVI A ex multis operationibus sit habitus. Arist.7. Ethie.eapEt quoniam habitus est de dissicili mobilis. a. Ethic. cap. 4. Et iuxta illud, .uiu semes eis imbuta recens, seruabit odorem ;DIIa diu. Horat.io epist. Ideo ex transacta vita cognoscitur. quid do futura sit in aliquo praesupendum. vi in ter. & supr.cap.ex studijs. Arbor enim' bona non potest maIos fructiis facere ; neque arbor mal potest faeere bonos; igitur ex fructibus eorum cognoscetis eos.Mattia cap. . Et quotidianis laboribus assueti, etiam si inualidi fine, aut senes, insustis, quamuis robustis, & iuuenibus,facilius consueta ferunt exedicitia.'pocraphor. 9. lim. 1.

Cap. 7. Quosdam .

VI Λ rerum notitia aequiritur per sensus; cum nihil sit in late1- lectu,quin prius fuerit in sensis. Arist. I. posterior.cap. I. Et quo niam sensus circa proprium obuctu ubi distantia est proportionat

222쪽

ios Liber Secundus. Titulus 13.

non deeipitur. 4. metaphisic. x. x . Et testes debent deponere de his , quae ipsi proprio sensu perceperunt. c testes. 3. q.9. Ideo in vieinis prae sumitur ista notitia r cum fuerint in dubita distantia ad illam pereipienda m.ut in tex.& c. in in tua. qui matriaccus poss. Et similiter ea. quae sciuntur per famam , melius possunt sciri a vieinis, unde ipsa puriorem originem ducit, quam a remotis, ad quos vagando, saepea cum mendacijs admixta peruenit. inst. cap. illud . di de accusat. cap. qualiter, ii 2.

Cap. 8. Quanto.

P RAESUMIT U R factum notum in vicino loco, quodes no

tum in memoto.

OV IA si id,quod minus videtur inesse,inest;&id,quod magis via

detur inesse,inerit.c.eum in eunctis.de elect.& c.si in lateis. dist. 38. Et quoniam notitia facti potest melius, & facilius haberi in Ioeo v icino,quim in remoto. up. prox. Ideo non praesumitur latere vicino, quod notum est longinquα ut in tex. & αquia dieitis.distr6.Contra tamen hane iuris praesumptionem admittitur probatio.glosiae.& Lqui testamentum. BLde probat.

Cap. 9. Scribam.

E X praeteritis praesumitur circa futura.

V IΛ ex multis operationibus fit habitus; nam aedifieando aedia , ficatores, iusta agendo iusti , brtia faciendo fortes euadimus. Arist. a. Ethie.cap. r. Et quonia habitus aequisitus facit habitu tum delectari in operationibus,quae ab ipso fiut.d.lib. eap. Et difficiliter relinquitur,quod eum delectatione retinetur.Salom.pmueIb.cap. unde consueta longo tempore, etiam si deteriora sint, insuetis minus molesta solent esse.Hipoer.aphor. so.lib.1. Ideo qui filii affectus aliqua virtute,vel vitio in praeerito, nisi appareat mutatus, praesumitur, quod erit talis etiam in futurum.ut in tex.& c.semel.de reg.i..in ε.

Cap. Io. Quia verisimile.

EFFICACIOR probatis requiritur ab eo qui pri re vult i Iuriquod non es veri mile. OV ΙΛ cum iudex non possit perduci ad veram facti notitiam per

aliquem sensum eorporeu nisi factum esset notorium permanens oportet,quod adducatur ad firmam credulitatem ex pra sumptionibus, quae causantur ex pluribus coniecturis.&ex testiu depositionibus. l. 3.sside testib.Et quonia iudiei non conflat,an testes veru dicant,& maximEquando sunt contrarii, sed ex multis argumentis, & coiecturis hoc pre sumit.c.in nostra.de test. Et quod non est verisimile,no praesumitur esseverit. l.e .C.de test.& pretiumptio non est aliud, quam quaeda suspicio. - quae Diuitiam by Corale

223쪽

De praesumptionibus. Σογ

quae eausatur in animo iudicis, vel cuiuscunque, ex variis vel argu mentis, vel indicijs, secundum quod illa ad eredendum a1r abilius inclinant. Α .sup.in c. quanto. Cum enim in actibus humanis, super quibus constituuntur iudicia , di exiguntur testimonia,non possit demonstrativa certitudo haberi, eo quod circa e5tingentia,& variabilia existant. S. Thom. 2.1.q.7o.artia. in eis sufficit probabilis certitudo, quae ut in pluribus veritatem attingat , & in paucioribus a veritate desiis elat ; non enim certitudo est similiter quaerenda in omni materia , . Arist. r. Ethic. cap. 3. Ideo qui vult probare illud , quod habet in contrarium aliquas coniecturas,oporter, ut talem probationem adducae, per quam de illae coniecturae auferantur, & animum iudicis ad istud credendum, inclinet,& firmet. ut in tex.& c.si testes. q. I.

Cap. II. Illud.

PER cohabitationem diutinam, O famam de matrimonio ,

contractibus murimonialibus, ac alia adminicula , probatur m

Dimonium a

QV IA quando sunt diuersae species probationum, quae tendunt ad

unum finem, si singulae lassicienter non prosunt, simul iungi pose sunt, ut faciant probationem sufficientem.& perfectam. c. m causam. de probat. Et quoniam fama loci est habenda in multa con deratione ad fidem in talibus causis faciendam. p. c.prox.. N I. si mater. C. ne de stat.defunct. & cohabitatio diutina,puta deram annorumsin quibus se habuerint ut coniuges:& instrumentae fucta super dote, vel donatione propter nuptias , sunt probabiles coniecturae ad arguen dum inter aliquos esse matrimonium,sicut & alia adminicula ad i4 facientia, quae animi motum possint in iudice ad id praesumendum, verisimiliter mouere.c. praeterea.de resib. Et tolerabilius est , aliquos contr3ssatuta hominum dimittere copulatos , quam coniunctos legitime c- tra statuta Domini separare. cap. licet, it 1. de testib. Et si esset semper necissarium probare validitatem matrimonij , per testes, qui fuerint praesentes, quando illud eontrahebatur, vel per instrii mentum super trulo confectum, sequeretur absurdum , quod per mortem testium, & per instrumenti amis nem, adiudicaretur contra matrimonium. Host. hic. cum tamen illud sit favorabile.c.videtur.qui matriaccus s. Ideo fama viciniae adiuuata ab istis alijs adminiculis, & eoniecturis, est sufficiens probatio ad iudieandum inter aliquos esse legitimum matrimonium. In tem& e. quoties. de testib.Sicut ob eandem rationem , si aliquis diu administrauit tanquam rector, vel eanonicus alicuius ecclesiata nedum

debet obtinere in possessoris , sed etiam in petitorio , absque alia tituli ostensione. Imia. hic. per armmentum a matrimonio carnali ad spiri male. ut in c. de transsiepi Can

224쪽

xo8 Liber Secundus. Titulus 13.

Cap. I α. Literis,& cap. is. Tertio loco.

PER Uiolentam praesumptionem probatur carnis copula. QV Ι Α violenta praesumptio dicitur esse clara probatio facta ex

argumentis, quae rei aptiora esse.videnturi sup. c. afferte. & deis probat. e. cum causam. Et quoniam actus copulae carnalis regulariter non cadit in sensum testis immediatum. glos hic. licet cadant actus propinqui ad illam, qui ut plurimum sunt causa, ut illa sequatur: glos .in e dixit. 3a.q. t.& quia in actibus humanis sufficit probabilis evi

titudo, quae ut in pluribus veritatem attingat. S.Thom. 1.2. q. .art. .

ideo si testes deponant, se vidisse sollim cum sola, ni dum eum nuda, in eodem lecto iaceptem , ea ut credebant intentione, ut se carnaliter cognoscerent, ex huiusmodi violenta, di certa suspicione, possunt i

les de fornicatione condemnari. ut in tex.& c. praeterea.de testita

Cap. 14. Literas.

PROPTER praesumptionem, etiam υehementem non debet quis

de graui crimine condemnari.

V i ' in causa eriminali probationes debent esse indubitatae, de

luce clariotes.l. sciant. C.de probat. Er quanto crime est grauius, tanto ad condemnandum , debent esse praesumptiones vehementiores. vi In tex. cum cautius si agendum, ubi periculum maius vertitur. e.vbi.de elect. in 6.& I. r. ff.de carbon. edict. Et quoniam prαsumptio vehemens, licet talis dieatur , quia in tantum urget, quod vehementer facit iudicem suspieari contra reum . Butrilite; non tamen habet tantam vim , sicut praesumptio violenta, quae sufficit ad sentcntiam condemnatoriam inserendam. ip. c.asserte. & dicitur violenta , quasi violenter trahat iudicem ad credulitatem. Abb. sup.in c.quanto. Ideo eum praesumptio vehemens non probet clare, & plenE ; non debet quis per illam de crimine, praesertim graui, condemnari, sicut per violentam , quae dieitur plena probatio, condemnatur. ut in rex. & sup.cap. prox. Quando autem praesumptio sit vehemens, & quando violenta; desie quatino faciat semiplenam probationem, dc quando plenam , non potest de hoc dari certa doctrina , sed iudex ex suo bono, dc aequo iudicio ex varijs coniecturis arbitrabitur. Α .ind.c.quanto. Et si male suerit arbitratus , eorrigetur factum per iudieem appellationis.ea quoniam .de probati di c. ut debitus . de appellat. In re autem omnium terrestrium antiquissima, non solum vehemens praesumptio, sed & violanta, mihi esse videtur, ut cones lia petrificata, quae pene innumera, bilia , excavando, reperiuntur in arenoso Monte Mario, qui est altior tetis montibus prope Urbem, ubi equitat Imperator post susteptam auream coronam in ecclesia Sancti Petri ad altare Sancti Mauri iij, ut resert Prouinciale omnium e lesarum, ubi agit de tribus coronis Imperatori I, Dissilired by c oste

225쪽

De praesumptionibus 'ad αυ

peratoris, sint ex piscibus diluuii a 'atura sine debitis mediis

alias talia operetur: nee ari illa contices E .potuerit, nec conficiendietalisam habueris. Duros vero illas 1sistes in ficto iamansbsi, Deile est, ita esse duriores euasos. Cuius sententiae est etiam D. Mutius Milesius . patritius, & Iur. Cons. Romanus , notabilium antiquitatum diligens obserarator,mihi amicitia,praesertim in studio poesis,valde coniunctus,

Cap. IS. Cum in hiuentute:

N praesumitur incontinens in senectute , qui in iuuenture

continuit. V Ι Α ad depressionem e poris s itur elauatia mentis. c.nisi.

de renune. unde inquit Apostolus I Cum infirmor , tunc potens' sit .a.ad Corinth. cap. Ia. Et trabitus susceptus in iuuentute , non facile relinquitur in senebute. sup. c. ex studiis. Et quoniam iuuenum implexio est ealida , & humida: & senum est frigida, de sicca . . Arist.de longit. & breuit.vitae. de Hipocrat.aphoriis. Iq. Et libido prouenit ex superabundantibus humoribus. Cicer. de senech. Unde ecclesia eanit ἀ cii corporali ieiunio vitia comprimis , mentem eleuas, vim tutem largitis , & praemia . praefat. Quadrag. Ideo non solum non praesumitur incontinens in senectute, qui fuit continens in iuuentute; sed Iabes incontinentiae , quae nonnunquam in iuuentute contrahitur, frequentius in senectute expiatur. ut in tex.& c. staternitatis.dist. I . iuxta illud; nussonaex missu , turpe sentias amor. Ouid.lib. I.eleg.s. Et Iuxuria cum omni aetati turpis, tum senem 'dissima est; Duplex enim inde malum est , quod & ipsa senectus dedecus concipit, de traeie adolescentum impudentiorem intemperanxia Cic. r.ossic.

OV I A ignorantia est mater cunctorum errorum. c. ignorantia . dist. 38. Et quoniam per scientiam scripturarum, ignorantia eritatur.c. si iuxta. d.dist. 32. Et mistra iacitur rete ante oculas pennatorum.Saloni.prouerb.cap. I. Ideo non est de facili credendum , quod vir praeditus scientia Iiterarum, propriae salutis obliviscatur, de in carnis vitia, praesertim in senectute immisceatur. ut in tex.& c. sicut.d.dist. 38. unde D. Hieronym. inquit; Ama scientiam scripturarum, & carnis vitia non amabisad Rusticide vivendi λrma.Et Salomon ; Si intrauerit sapientia eor tuum, & scientia animae tuae placuerit, consilium custodiet te,& prudentia seruabit te , ut eruaris a via mala , & ab homine, qui mersa loquitur.Proueri eap. a.& Ηorat.epist. lib. I. Posces anto Hem librum eum lumine, si non Intendes animum Husis, edi rebus bonenis, Invidia, vel amore vigil torquebere.

226쪽

I S, pro quo beneficiandoscribitu cum clausula , Fidone miseric

non tenetus probare si idoneum, cum adoneus praesumaram. IA ubi quis habet intentionem iundatam ruris praesumptione, Monus probandi contrarium ineumbit neganti. c. in praesentia. de renunc.& I.minor as .annisa.de minori Et Moniam homo crea tur bonus, & in illa bonitate naturali praesemitur perdurare. Gunic.destrudita ord: fac. intelligendo de bonitate,& idoneitate intrinseri puta, quod sit castus, pacificus, sobrius,& similia. 3los. in c.si feste. te electis in s. nee obstat in istis preeati originalis deuructio . quia contra illud datur sacramenti Baptisini reparatio.αfirmiter.de sum.Trinit.Ideo α- Iis beneficiandus non tenetur se probare idoneum, sed qui contrarium ob e, ad probandum adstringitur. ut intex.&e.simitaristum AJ. r. . Et illa clausula, si fuerit idoneus , iubintelligitur, etiam si non fuisset apposita. glochic. unde eius expressio sapit monitu,nem,non condici nem. Abb.hic. Et laxe de idoneitate naturali, di intrinseca. aedam --ro est idoneitas extrinseca, ut quod quis sciat legere, eantare, &similia, & ista non praesumitur, nisi pro turi dae. si ibrie. unde iudex ex ossicio super talidius requisitis illum examinabit, etiam si nemo so

taber Secundus. Titulus X XIIII. 'DE IUREIURANDO.

In Decretes. Cap. I. Ex administrationis.

. . . . . '

AGI potes ad Maxationem iuramenti , cuius implamentum tur pitudinem continet ex parte fuscipientis. ii

VIA iuramentum non debui esse vin tum iniquit tiS. inst. c.quanto. Et quoniam quando illud continet turpitudinem ex parte suscipientis,tenderet in praeiu dicitim animae illius, licet non tenderet in praeiudicium animae iurantis.inis.c.debitores. Ideo ille,qui siς- -- iurauit, potest agere, ut a tali iuramento absoluatur. ut in tex. & e. nouit. de Ludic. non autem potest propria auctoritate eontra illud venire.d.c.debitores.& S.I hoin. a. a. 89. arti quiano

est tutum, quemlibet cvntra situm iuramentum venire,essi tale sit,quod seruatum versat in in ritum saliuis aetarnae. iniucui vero. & AI. q. c.si aliquid. Cap. Disitired by Cooste

227쪽

I A animaduertendum est, quod iusiuratulum hos habeat e mites, veritatem, iudicium , atque iustitiam ; si ista des erine, nequaquam iuramentum erit, sed periurirunti c. imaduerte Mimax.q.1. Et quoniam esset eOntra iustitiam, ut praelatus male Iie . naret, vel Mienationi turpiter factae de rebus suae ecclesiae consentiret. c. si quis. de reb. cI.non ali. IMO tale iuramentum tanquam ibisitumnoq valetivi in tex.& inst.αsicut. Praetere per iuramentum non potest quis se subtrahere ab onere publico. si diligenti.de lan eomp. Et quo . niam hoc est onus publicum, quod incumbit praelato cirea de fionem iurium eeciesiae sua.c. sit rector.dist. 3.Ideo nullius iuramenti vineuis, ad Ontrarium agendum potest p latus constringi. ut in rex. & inst.

Cap. 3. Peruenit, ita. . ,

NON deierat, qui iuramenti implementum in melius commutat . OVI A melius est plus, quam bonum.l. Vbi aut A quo fit. Ede ver&oblig.Et quonia in eo,quod est plus, semper inest & minus. Lin eo. E. de reg.tur. Ideo pr Uositum,aut promissum non instingit, qui Mi melius illud eommutat; sed adimplendo melius, tacite adimplee etiam bonum:quod iurauit. ut in tex.& αscripturae.de vota

ET non a fringitur quis iuramento ad implendumquod iurauit, ab alia parte vin impletur, ius re Eta praebuit iuramentiam. OVI A promissio facta alicui,ve etiam ille aliquid aliud faciat,vel .

dedintelligitur habere in se conuentione, ut uno non adimplente promissum, nee alter adimplere teneatur,ne contractus claudieare viis deatur.αde illis. de eondiciapposita&Leu proponas.C.depact. Eequoe nia pacta,& e tractus ex conuentione legem accipiunt.e. r.de pact. ωc.contractus.' reg.iuri in o. Et imputari non deiat ei, per quem non stat, si non faciat, quod per eum iserat faciendum. c.imputari. d.tit. de

reg.tur. Ideo stustra fidem sibi quis postulae ab eo seruari, eui fide i se praestita ipse seruare recusat. ut in tex.& Leu proponas, ta a. de pact.

p. q. Ego N.

PONITUR Iarma iuramensi pum capitula eontinens , cum dum quam iuram Papa Discopi . , V IA Papa est dominus omnium, & vicarius Christi. c. euncta.y.

228쪽

xti Liber Secundus . Tinitus 24.

obedientiae exigitur praeeipuE ab illis subditis di maiora osset a gerunt, & in quibus periculosior esset infidelitas. & inobedientia c. Ieg batur. de maior.Vobed. Et ille, qui scis, se aliquibus esse praepostium.

non debet molestE serre, aliquem sibi esse praelatum 1, sed obedientiam, quam exigit,etiam ipse dependere debet.e.quanquam .dist. 13.Ideo si tuitur , ut episcopi in eorum consecratione praestent iuramentum ob diendi summo Pontifici, & alia ad eorum ossicium spectantia faciendi, prout in tex.& Clement. vnie.eod. Hodie v. o omnes immediatὸ reeliapientes dignitatem a Papa,sibi iurant obedietiam;vnde etiam Abbates praestant hoc iuramentum in eorum benedictione, sicut Episcopi in eodsecratione. Αbb.hie. Sed circa visitationem ii num Apostolorum , de qua habetur in hoc tex.& in c.iuxta.dist. 93.est hodie attendenda conis stitutio Sixti V. per quam statuitur tempus , quando illa sit facienda. quae incipit; Romanus. Data Romae I 3. Kal. Ianuar.anno eius primo.

Cap. S. NON tenerer clericus Episcopo fua obedientia iuramentum p - .LIare, nisi ratione administrationi,sibi comesse.

HI Α iuramentum non est absque necessitate practanduin . insta. c. etsi Christus.& S.I n. a. 1.q. 89.art. 1. Vir enim multum iurans replebitur iniquitate. Ecclesiast.eap.23. Et quoniaminori videtur adessi: aliqua ta cessitas, ut Episcopus exigat illud a clericis , qui administrationem non habent,sicut illa est,ud praestetur ab eis, qui ad ministratiouem exercent. c.legebatur.de maior.& Obed. Vbi enim maius periculum vertitur,c x xivs est. Venduin .q. ybi. de ele, in 6. Ideo satis est, ut clericus , qui adminiyrati vacm non lubet, verbo obedientiam episcopo sine iuramento promittat. Ut in tex. At c.in omnibus. de

consecr dist. 1. Sed hodie huiusmodi tui Muectum in nullo clerico est inusit,etiam si habeat ad rus rationem, sicut nec simplex promisso ob dientiae, eum clerici absque talibus relusitis fictiliter vivant. Abia ind. legebatur. Si quis tamen e ui siet de inobedientia sit spectus,pos.set eon ad illud praestandum, siue habeat administrationem, siue non. e.cum in ecclesijs. de maior. & obed.S .glos in c.quanquam. dist.23.

Cap. . Debitores.

se obligauit ad Minas uendas, ruere non cogitur.

VI A vsurae sunt prohibitae de iure diuino. Deuteronom .cap. 23.& de iure canonico.c.super eo.de usur. Et quoniam ubiciaque lex resistit contrahentibus, non nascitur obligatio nec civilis, ne naturalis. l. eum lex. T de fideiussM.quod proredit,etiam si alteri tantum de contrahetibus resissat,ut est in usura. Bardiin d.l.cum lex.Et Vbii deficit obligatio, quae est mater actionis,deficit etiam actio.l.licet. s.ea. isde procur.& sine actione nemo experitur.Lsi pupillig. videam .isdenegoti Di ili

229쪽

ereo est.& ex inambi te sua nemo debet actionem e sequi. iam.' que. iae fuit. Ideo debitores ad soluendas ysuras , in quΡus se oblhgauerunt , cogi non debent. ut in tex. & c. Michael.de Hur. iurauerit.

VI A in iuramento est duplex obligatio; una, qua iurans obligatur homini, cui aliquid promittit; alia, qua obligatur Deo,

ut impleat, quod per nomen eiuS promisit. S.ThOm.2.2.q. 89-art.7. Et quoniam lex non resistis recipienti ad usuram, ex quo necessitatus re- ' cipit. d.c. super eo , & ib Innoc. Et non consentie in peccatum. S.Tho. 1.2. q. 8.art. . sed sene rei. xiit ipsi mutuanti. c.consuluit.d.tit.Et non est tutum, quemlibet contra iuramentum suum venire, nisi tale sit, quod seruatum vergat in interitum salutis aeternae. inst. c.si vero. cum scriptum sit; non peierabis in nomine meo. Leuitic.cap. I s. Et reddas Domino iuramenta tua. Matth. cap. s. Ideo cum tale iuramentum ponsit adimpleri ai iurante sine peccato, illud ei transgredi non licer. ut intex. & inst. c. ad nostram , it a. sedlicet iurans potius obligetur Deo, quum homini. Host. Ide, Si tamen. suscipiens iuramentum, illud remittit , etiam Deus remittit sap. e. I. quia eum effectus huiusmodi iuramenti concernat utilitatem priuatam ipsius sitscipientis , non intende bat iurans placere Deo, sed satisfacere homini;ideo remittendo homo, de cuius interesse agitur, censetur remittere etiam Deus, qui per tuis ramentum vocatur in testem . Abdissip.inc. . Intelligitur enim iurans iam soluisse promisium,. quando facit de eo secundum voluntatem

mitteret periurium. inst.c.ad nostram, it 1. Et quoniam non de bet quis committere peccatum, etiam minimum, ut aIter evitet maius. c. quod ait, & ibi glos dist. I . Et minus malum est, ut peeeed nuS,quam duo-si peccatum. a. a.q. I.Et inter duo mala minus malum est eligendum.αduo mala. dist. I 3. Ideo nς iste iurans committat peccatum periuriν , cogitur ad soluendum usuras, quas iuramento promisita ut in tex.& c.habemus .a q. r. Satis enim ei est, quod sine peccato potest suum iuramentum adimplere.inis.cai vero nec est tunc in consideratione,quod alter peccet recipiendo usuras. Λ .hic.quia in iure attenditur, quod principaliter agitur, non quod in consequentiam venit a. venia, & ibi glosC. de in ius vocand. Et sibi imputet, si soluit id, a quo poterat liberari per absolutionem a tali iuramento. sup. c. I. Uigilantibus enim, non dormientibus iura subueniunt. c. cum uniuersorum. de rer. permul. Et exceptio ista obiecta in ipso termino solutionis,

praestim itur potius adducta ad solutionem procrastinandam, quam ad O a usuram

230쪽

s ED repetit.

QVI A iuramentum non extenditar ad ea, seper quibus non est

praestitum. infrie.prox. Et quoniam vi iurauit seluere , non perhoe iurauit non repetere. e.ad auetientiam. de his, quae metavius. Ideo postquam iste adimpleuit iuramentum,usuras soluendo; po terit uti iure suo , eas indebite silutas repetendo. m in tex. dc inst. e.

Cap. 7 Ad nostram, AL

D E BITO R, qui iurauit credisori amilum gravamen super res pignorata inferre, done oluerit debitum , non auditur repetens pignus, volendo compensere=inus icorum QVI A compensiatio non est vera solutio; sed ficta l.si peeulium.ε.

de stat. lib. Et quoniam iuramentum est seruahdum in formata, specifiea, secundum quam filii praeeisE iuratum, non autem sus ficit illud aliter adinistere in effectu: Α hic. Ideo qui iurauit soluere pecuniam , debetipsam actualiter dare, non autem potest pro illa fructus a ereditore perceptos, ad ipsum spectantes, compensare. it in ten& Iason in Lit meuniam.ρΞde eonditiis causi

SED debet prius ribitum integralite inure .

OVI A ubi eorum debitum est liquidam , non tenetur ereditor recipere in parte solutionem illius, sed in totum est facienda ob tio . l. tutor. g. Lucius. ff. de usuri Eadem enim riatio est de parte , quae est de toto.l.quet de tota. Ede rei vend. Et quoniam qui non soluit tempore debito, intelligitur minus soluere, quam debeat. institui. de Ide- iussor. s. fideiutares. Ideo qui iurauit soluere debitum, debet illud soluere totum , de intra tempus , in quo solvere per iuramentum promisit. ut in tem& l.Iulianus. s.offerriff.de act.empta

ET demum rem cum fructi inde perceptis exposcere .

VI A mutnum dantes . nihil inde debent sperantes.Lue.eap. s. Et quoniam creditor iam debet esse satisfactus de sua soro principali, antequam possit debitor ab eo rei pignoratae petere stuctus. ut in tex. Ideo postquam debitor persoluit, quod debebat, est ei restituendum suum pignus eum fructibus ab illo prouentis, deductis tamen expensis pro illo a creditore factis. ut in tex. 8t e. quoniam. de usur. si ex defectu ereditoris postea ei in totum non restituariar, tune poterit illud cum sorte principali eompensare, postquam ipse nouest in mora in adimpletione sui iuramenti, sed ex creditore prouenit, impedit

SEARCH

MENU NAVIGATION