장음표시 사용
11쪽
provincia unctum esse Su iure existimavit C. r. Her- mannus, pauli accuratius eius lantes excussit Mart. Haugius , sed vel hic multum abest, ut nullum, in quem excurrat campum studi posteriorum reliquerit. Neque enim hanc ampliSSimam materiem paginis 8 0nsumi, Agesilai Lysandrique lantes pag. 2 describi p0sse, iam hac, quam instituturus sum, de Sol Lysandro quaestione Spero dem0nstratum iri. Quae res quantis sit impedita difficultatibus minime me fugit, Sed nihil0minus, si strictim vitarum lantes indicaSS Satis habemuS, neque, quantum fieri p0test, ingula capita, quem habeant auct0rem, inVestigare conamur, nullus inde ad hist0riam melius perspiciendam fructus redundare
Atque in Plutarchi quidem auctoribus perscrutandis muli magis, quam fieri 80let, distinguendum videtur inter
duo lantium genera alterum e0rum Script0rum, quibu perlectis vitarum 0nscribendarum materiem sibi χ0mparavit quibusque nititur eius c0ntinua narrati0, alterum Sententiarum e phil080phis, p0etis vel etiam hist0rici petitarum, quas, cum plurima mem0ria teneret, Suo 0c inseruit Quorum generum qu0d pri0re l0co 0Suimus, cum e s0l elici 08- sint ampli0res perum deperditorum reliquiae, muli mai0ris 88 m0menti apparet, quam alterum, qu0d, si recte 0- quamur sentibu 'ix adnumeremus. Neque enim, si quis nostratium ad rem aliquam comprobandani Schilleri G0etheive versus asserat, eum hisce poetis sontibus usum esse dixeris. Primarii autem sontibus, quorum. Si recte existimaveris de dictis illis insiticiis, parvus in unaquaqu0 vita
numerus reStabit, Plutarchus n0n aliter usus est, a qui praeter eum p0Steri0re antiquitatis temp0re per historica consarcinaVerunt. E0 enim arte coniungere, alterum altero Supplere, Si quae Met 0ntr0VerSia. testimoniorum pondera examinare quaeque reliqua Sunt nostrorum historicorum officia nec p0tuit praestare, nec curavit. Quod si quando diversae de eadem re narrati0nes traditae essent aut simpliciter
alteri alteram subicit ac deinde suum de eis iudicium pr0sert- id qu0 secit in prima parte ArtaxerXU - aut, quo magis
inter se disserunt, e ineptius eas c0nglutinat, cuius rei Ly-8ander qu0que n0bis exempla praebebit. Neque tamen propterea de b0na eius fide dubitandum videtur: 0luit certe Veritatem pr0ferre neque quidquam eum, qui in lantibus suis inveniret, temere finxisse verisimile est. Ceterum qu08 ante cul08 habuit script0res nequaquam ubique e0dem m0d0eXpre8Sit, quare maxime caVeamus p0rtet, ne, quam aliqua in parte rectam iudicandi viam ac rati0nem reppererimu8, temere ad aliam transferamus. Cum enim illustrium virorum Vitas ibi pr0p0suisset 0nscribendas, acile intellegi Ρ0teSt, e accuratius eum secutum esse pus aliqu0d hist0ricum qu mai0 in Graecis vel R0manis rebus ill0rum 88et auct0ritas. Qu0dsi Mans Sparta III, 2, 3 iure su0 Agesila palmam desert inter vitas lutarcheas, id mirum
n0n St. Agesilaus enim sere per t0tum qu regnavit tempus tantam vim habuit ad decernendum rerum Graecarum cursum, ut Plutarchus bi0graphi mei n0 deesset, etiamsi maxima historiae alicuius Graecae partes tantum n0 integra in Suum usum c0nverteret. Praeterea hic unum praecipue Script0rem videtur c0nsuluisse, qui factum St, ut illam c0nfusi0nem, quam in diversis lantibus male c0nglutinatis p0sitam esse diximus, feliciter evitaret.
Haec ad adumbrandum universum Plutarchi ingenium sufficiant. Sed priusquam pr0grediar ad singula Lysandri
parte accuratius examinandas ante Innia, quae inde a pugna ad Aegos flumen commissa usque ad XXX virorum dominatum res gestae sint, accuratius perScrutemur 090rtet.
Neque enim adhuc recte de eis iudicasse vir08 0ct08 exi- Stim0, nec de sentibus sana p0test quaesti institui, nisi de rerum ge8tarum ordine et c0nditi0ne c0nstet. Atque huius
quidem temp0ris hist0ria n0n dubium est quin niti debeat du0bu lantibus primariis, en0ph0ntis hist0ria Graeca et
12쪽
eis, quae ratores, imprimis Lysias passim de tristibus his mensibus in medium pr0serunt Sed quamvis uterque tunc temporis 'thenis fuisse et summam patriae calamitatem oculis vidisse censendus sit, nihilominus, quae de hac re litteris mandarunt quam maxime inter se disserunt Apud Xen0ph0ntem enim. h. G. II, 2, 3 sq. cum primum cladis perniciosae nuntius Athenas venit omnia summa industria ad arcendum h0Stem praeparantur Ut maior evadat armat0rum numeru omnes, qui aliqua capitis deminuti0ne puniti erant, in integrum restituuntur null0que partium studi omnia patriae saluti p0stp0nuntur Quare, quamdiu cibus ad vitam c0tidianam qu0vis modo sustentandam unficit, nulla mur0rum naviumque tradendarum menti inicitur, quin, ne id fiat plebiscit cavetur Tandem, ubi insecta re redierunt legati de retinendis muris Piraeique muniti0nibus ad Agidem aegem ephor0sque missi Theramenes Lysandrum adit exploratum, ποτερον ἐξανδραποδίσασθαι την που βουλό3 ιενοι ἀντεχot σι περὶ Ἀων τειχων lmστεως νεκα Xen. h. G. II, 2, 16) Sed vel hunc quamvis optimatium acti0ni addictum quidquam pernici08 in patriam ultro m0litum esse negat Xenophon, tantum exspectaSSedicit, dum fame in dies crescente Athenienses ad desperati0nem acti quasvis pacis conditione accipere parati SSent. Per tres igitur menses apud ducem Spartanum comm0ratu8 tandem Athenas redit neque rati0nem se sesellisse magna Vih0minum fame absumpta mox intellegit. Statim enim cum Π0Vem c0llegi a πρεσβευτὴς αυτοκρaτωρ hi ad eph0r0 misSus Spartae de n0tis illis pacis c0nditionibus agit, quae ut ratae fiant, p08tero die quam Athenas reverius est, frustra intercedentibus perpaucis evincit Quae cum ita sint Lysander in Piraeum cum classe invectus exules reducit et adhibito tibicinum cantu cum summo oci0rum gaudio mur0rum di-truend0rum facit initium κατεσκαπτον ips Xen. h. G. II, 2 233.
ει ρε en. h. G. II, 3, 1 et II h. e. sequente belli anno Secundum rati0nem Thucydideam ' XXX viris institutis
I CL Aemil. H. O. Mulier, de Xenophontis distoriae Graecae parte priore. lips. 1856 p. 8.
Αgis exercitum dimittit, Lysander ad Samum oppugnandam
Apud Xen0ph0ntem igitur, ut illae pacis c0nditi0nes accipiantur duabus caussis efficitur 1 qu0 Spartani in rebus gravissimis quidquam concedere Athenien8ibus recusant 2 qu0d fame in dies crescente animi civium tandem fracti ac debilitati sunt; neque plimatium ulla fit menti et Theramene n0 tam ultr0 quidquam machinatur, quam, dum patria duabus illis caussis evertatur Secure XSpectat. Cui relati0ni pr0rsus c0ntraria Sunt, quae LySia c. Erat. 43-47 68-78 et c. gor g -36 de e0dem tempore narrat. Quidquid enim mali urbs passa est, ptimatium nefariis consiliis tribuens neque famem neque La
morat. Illi igitur 3ἐγιειδν η ναυφιαχία καὶ ἡ συμφορὰ τῆπολει γενετο c. Erat g 43 primum eph0rorum c0llegium instituunt, qu0d evertendae rei publicae mei summa indu- Stria fungatur. Tum Theramenes pacem e Simulans impetraturum, qualem ptimus quisque ciVium cupiat, frustra intercedentibus Are0pagitis ad Lacedaemoni0s mittitur neque quidquam antiquius habet, quam ut 0stium iram quovis m0do Xacerbet. Intereamptimatium factio, ut Cle0ph0 rei p0pulari Studiosus et acerrimus bon0rum adVerSarius e medio tollatur, d0mi efficit. Deinde Theramenes, diu apud Spartan0S 0mm0ratus, p08tquam ad acerbiSSima quaeque patriae imp0nenda e0s perm0vit, Athenas redit nec tamen hanc pacem intellegit ratam factum iri, cum auditis conditi0nibus strategi et taxiarchi quidam acerrime in eum in
γίγνεσθαι, ἀλλὰ βουλομενοι βελτίω ταυτης εἰρηνηντ p δωροτάδν Αθηναίουν ποιν σασθαι c. g0r g 16). Quod n0n dubium est, quin illi re vera persecissent, nisi per Ag0ratum ab ptimatibus accusati in vincula c0niecti essent. Tum demum mnibus adversariis rem0tis pacisque c0nditi0nibus acceptis p0pulare imperium Vertitur. Qua in contr0versia lantium primariorum, quisqui n0Stra mem0ria de e temp0re scripsit, e magis in Lysiae parte c0ncedendum 88 censuit, qu sacilius explicari p0S-
13쪽
set cur en0ph0n Spartae laudator nec non optimatium faut , illas bon0rum insidias silentio praeteriret. Quin ne acquieverunt quidem in Lysiae narratione. Cum enim ille nullo loco ptimatibus id expr0bret, qu0d, ut rum in integrum restituerentur pervicerint, illi 0 sactum esse negant, nequa intestina dissensio civitatem districtam teneret neve quisquam 8Set, qui e Summa patriae calamitate fructum
perciperet, Sed ptimate hac lege lata id egisse c0ntendunt ut 08, ut capitis deminuti0ne puniti erant, s0ci0s sibi ad '
Neque pr0pter aliam cau8Sam mirum est, viros d0ctos auditis utrimque testibus in hanc Sententiam pedibus ivisset iam enim antiquae hiSt0riae Studi0So tum raro c0ntingat ut 0 facta 80lum videat, sed etiam eorum triginem et quasi lantem penitus perapiciat, ambabus, ut aiunt, manibus Lysiam amplexi sunt, qui rec0ndita plerumque nec Xe-n0ph0nti mem0rata facti0num studia mec pinat illustrare
videatur Qu0 gaudi 0bstupefacti et obcaecati. quae sit
natura rat0rl8 0ntra optimate exacerbati prorsus neglexerunt, ac dum n0 S0lum in Vir08 40n0s invehantur, verum etiam in p0pulares, maxime illos quidem Lysiae probat080mei hist0rici a partium studio alieni se satisfacere putarunt. Quamquam Vel pr0pter id ipsum debebant accuratius inquirere in Lysiae ind0lem, qu0d de interpretanda eius narrati0ne maxima inter viros d0ct08 est dissensi neque quisquam adhuc ita de ea iudicavit, ut nihil, qu offendamur restet. Quae ut melius intellegantur, eorum Sententias ap-p0nere lubet ita quidem dispositorum, ut missis Petero in)et utiner ' de 80lis Atheniensium eph0ris disputantibus
caeteri 0 chr0n0logico sed logico ordine se excipiant.
A L ac' in alnus ' quidem in eo temp0re describendo
I Peter commentatio eritie de Xenophontis Hellenteis. malis Saxonum 1837.
tantum tribuit Lysiae, ut certi88ima reliqu0rum scriptorum testimonia, nisi c0nciliari 08Sunt cum rati0nibus Lysiacis, Drtiter respuere n0n dubitet , Qui si in apud eum hic sit rerum gestarum quasi decurSu8 P08 pugnam apud Aeg0s flumen c0mmi88am primum eph0ri ab ptimatibus Athenis instituuntur. Interea Lysander, cum Subiecisset excepta Samo omnes Atheniensium 80ci08. '0ta classes Piraeum bsidet, Pausanias autem et Agis a terra urbem circumvallant. P0- Stea, cum l0ngi0 futura e88 videatur ppugnati0 Pausanias exercitum dimittit Di0d. 13, 107 Lysander paucis navibus ad ingend08 0rtus relictis . ipse mai0re classis parte ad Samum ppugnandam avehitur. Interea Theramenes multa p0llicitus Lysias a civibus impetrat, ut 0nsilia Lacedaemoniorum Xpl0raturus ad Lysandrum legetur Xen0ph0ni. Unde p08tquam quarto mense rediit, iterum Spartam missus de paci c0nditi0nibus agit. Sed eas p ister die quam Athena rediit, accepta esse propterea Xenoph0nti n0n licet credere, qu0d pacis adversarios antea per g0ratum e medio Sublat0s esse testatur Lysias u saet quamquam pax accipitur, tamen Lysander n0n statim, ut ait Xen0ph0n, in Piraeum, invehitur sed tum demum, cum ad XXX viros instituend0s muta comparata sunt, a Theramene thenas arcessitus naves c0mprehendit mur0sque delet, qu08 0ntra pacem intact08 reliquisse n0n sine ira Atheniensibus bicit. ii P08tquam igitur, quae ad pacem spectarent 0rdinata et quaedam sertasse acerbi0ra imp0sita sunt, de re publicac0nstituenda c0nti habita est i). Iam cum sub n0vis archontibus testentur i0d. 14 3 et Xen. h. G. II, 3, 1 Statim p08 mur0 dirut08 addat Xen. . . II, 3, 11 institut08 Sse XXX vir08, nulla fides habenda est Plutarch0 die XV Munychi0ni Lysandrum Athenas venisse dicenti. N0 multum ab universa Lachmanni sententia dissert Veis sen bornius δ) Cum autem facere n0n 088it, quin
altera illa pax, quid sibi velit, parum intellego. 2 Woissenbora, Hellen. Gena 1844 P. 197. .
14쪽
set, cur en0ph0n Spartae laudat0 nec n0 optimatium fautor illas bon0rum insidias silenti praeteriret. Quin ne acquieverunt quidem in Lysiae narratione. Cum enim ille nullo l0c0 ptimatibus id expr0bret, qu0d, ut tuto in integrum restituerentur pervicerint, illi 0 sactum esse negant, nequa intestina dissensio civitatem districtam teneret, neve quisquam 8Set, qui e Summa patriae calamitate fructum perciperet, Sed ptimate hac lege lata id egisse c0ntendunt, ut 08, qui capitis deminuti0ne puniti erant, s0ci0s sibi adsciscerent.
Neque pr0pter aliam cau8Sam mirum est, viros doctos auditis utrimque testibus in hanc sententiam pedibus ivisse. Cum enim antiquae hist0riae studioso tum raro c0ntingat ut 0 lacta Solum videat, Sed etiam eorum triginem et quasi sentem penitu perapiciat, ambabus, ut aiunt, manibus Lysiam amplexi sunt, qui rec0ndita plerumque nec Xe-n0ph0nti mem0rata acti0num studia mec pinato illustrare
videatur Quo gaudi 0bstupefacti et beaecati. quae sit
natura rat0ris c0ntra ptimate exacerbati promus neglexerunt, ac dum n0 S0lum in Vir08 40n08 invehantur, verum
etiam in p0pulares, maxime ill0s quidem Lysiae pr0batos 0mei historici a partium studio alieni se satisfacere putarunt. Quamquam Vel pr0pter id ipsum debebant accuratius inquirere in Lysiae ind0lem, qu0d de interpretanda eius narrati0ue maxima inter Vir0 d0ct0s est dissensio neque quisquam adhuc ita de ea iudicavit, ut nihil, quo offendamur restet Quae ut melius intellegantur, eurum Sententia ap-p0nere 'ubet ita quidem disp0sitorum, ut missis Peter in)et utiner * de solis Atheniensium ephoris disputantibus
caeter n0 chr0n0l0gico Sed I igico ordine se excipiant. Ac Lachmannus' quidem in eo temp0re describendo
I Peter commentati eritie de Xenophontis Delianteis. malis axonum 1837.
tantum tribuit Lysiae, ut certissima reliqu0rum scriptorum testimonia, nisi c0nciliari 088unt cum orati0nibus Lysiacis, Drtiter respuere n0n dubitet , Qui sit, ut apud eum hic sit rerum gestarum quasi decur8u8 P08 pugnam apud Aeg0s flumen e0mmissam primum eph0ri ab ptimatibus Athenis instituuntur. Interea Lysander, cum Subiecisset excepta Samo omnes Atheniensium 80ci08, 40ta classe Piraeum bsidet, Pausania autem et Agis a terra urbem circumvallant. P0- Stea, cum l0ngi0 futura e88e videatur ppugnati0 Pausanias exercitum dimittit Di0d. 13, 107 Lysander paucis navibus ad ingend08 0rtus relictis , ipse mai0re classis parte ad Samum ppugnandam avehitur. Interea Theramenes multa p0llicitus Lysias a civibus impetrat, ut 0nsilia Lacedaemoni0rum expl0raturus ad Lysandrum legetur Xen0ph0n). Unde p08tquam quari mense rediit, iterum Spartam missus de paci c0nditi0nibus agit. Sed eas p istero die quam Athena rediit, accepta esse pr0pterea Xenoph0nti n0n licet credere, qu0d pacis adversari0s antea per g0ratum e medio sublat08 esse testatur Lysias u saet quamquam pax accipitur, tamen Lysander n0n statim, ut ait Xen0ph0n, in Piraeum, invehitur sed tum demum, cum ad XXX vir0s instituend0s muta c0mparata sunt, a Theramene thenas arcessitus naves c0mprehendit mur0sque delet, qu08 0ntra pacem intact08 reliquisse n0 sine ira Atheniensibus bicit. ii P08tquam igitur, quae ad pacem spectarent 0rdinata et quaedam sertasse acerbi0ra imp0sita sunt, de re publicac0nstituenda c0nti habita est i). Iam cum sub n0vis arch0ntibus testentur i0d. 14 3 et Xen. h. G. II, 3, 1 Statim p08 mur0 dirut08 addat Xen. h. G. II, 3, 11 institut08 88e XXX vir08, nulla fides habenda est Plutarcho die XV Munychi0ni Lysandrum Athenas venisse dicenti. N0 multum ab universa Lachmanni sententia dissertW eis senb0rnius δ) Cum autem sacere n0 9088it, quin
altera illa pax, quid sibi velit, parum intellego. 2 Wdissonbora, Hellen. Meua 1811, p. 197. .
15쪽
I0et 0stero die, quam Theramenes Athenas venit, pacem ratam actam et die XV Munychionis Lysandrum in Piraeum invectum pr0 certo habeat, paullo alia apud eum est tem-p0ris ratio. Quare iam medio mense Elaphebolione a. e. p0st exact0 ill0 XXVII annos qu0s Thucydides V, 26 bellum Pel0p0nnesium durasse dicit - pace acta commeatus in urbem invehendi p0testas datur. Deinde ubi praetores illi 0ptimatibus insest in vincula coniecti sunt, heramenes ad
Lysandrum arcessendum Samum prosectus simul terrestrem Lacedaem0ni0rum exercitum propius ad muros adducendum
curat Lysia c. Erat g 713. Cum autem Lysander die XVI
Munychi0ni advenisset, post m0enia diruta altera fit 0ntio ηde interpretandis et exsequendis pacis c0nditi0nibus in). Eadem conti0ne XXX viri instituuntur neque tamen habetur illa quidem Munychione, quamvis rem0tis praetoribus nihil sit, quo pr0hibeatur p0pularis imperii interitus, sed caussis prorsus curis neque a eissenbornio allatis usque ad Thargelionem vel cirroph0rionem retardatur. Quam ad 0mprobandam sententiam eissenb0rnius verba H Gon ειε apud Xen. h. G. II, 3, 1 0 ad annos arch0ntum, sed ad belli annos Secundum Thucydidis rationem referenda esse iure c0ntendit.
V0e melius ' qu0que pacem ante diem XVI Munychl0nis c0mpositam esse Volt, sed ne desint pauci illi dies, qu0s XXVII annis l. l. Thucydides addit dies demum Munychi0nis conditi0nes acceptas, die XV autem m0enia diruta
Se Statuit. Quam rati0nem tam certis et perspicui argumentis
refutat Boeckhius ), ut ad eum delegare satis habeam. Caeterum multum disputatani illam de initi et fine XXX
2 Voemel, quo tempore bellum Peloponnesium finitum sit Progr. Francos 1851. 3 Boecta svr Gesehieliιε de Moniaghlen de Hellenen Leip-es 1855. p. 80-82.
virorum d0minatus quaestionem hic retractare nequaquam re in animo. Ea enim, quae n0bis dem0nstranda prop08uimus, Sati certo nituntur fundamento, dumm0do omnino
aliqu0 interfuerit temp0ri spatium inter pacem et XXX virorum d0minatum, id quod nulli vir d0ct nec dubium
Pauli pr0pius ad Xenophontem eoque ut mox videbimus ad veritatem accedit Si eversius ). Ille enim cum intellegeret neque cum Script0ribus c0nvenire et repugnare universo antiquitatis m0ri ingeni0que bina illas paces, quarum altera quasi iacta Sint pacis fundamenta, altera accuratius definita, Semel pacem c0mp08itam esse Statimque Lysandrum in p0rtum invectum esse recte statuit. Cum auteniretinenda esse existimet, quae Xen0ph0 de temp0re paciSillius certissima tradat neque minus, quae LySia de praet0ribus ante eam accusati videatur c0nfirmare, 0ntionem illam Munychiae habitam, qua praetores in vincula coniciuntur, facere n0n potest, quin eandem esse Statuat atque eam, qua de pace deliberatum est. Tum Lysander Samum aVectus p08tea teste Ly8ia per Theramenem ad XXX vir0s instituend08 arcessitur. Tum demum sicut refert Plut LyS. 15 moenia diruuntur. Sieversi pr0rsus adstipulatur hiri Wallus ). Omnium- autem optime de hac re mihi videtur iudicasse Scheibeus δ), qui n0n dubito quin veritatem pronuSa8Secutus S8et, Si Lysiacarum orati0num indolem recte perspexi88et. Ille enim primus recte distinxit inter tres conti0ΠeS, quae a Ly8ia 0mmem0rentur id qu0d pr0basse eis-senb0rnium Supra Vidimus. Ac prima quidem conti0ne, Secundum en0ph0ntem p0stridie eius diei habita, quo heramenes the-
1 Sievers, commentationes de Xenophontis Hellenicis Berotini 1833 p. 42 cum notis.
16쪽
na rediit, pax accipitur; non multo post Lysander a Samo, quam eum oppugnasSe maxima classis parte cum Lachmanno statuit cheibeus Athenas die XV Munychionis reversus mur0s navesque sibi tradenda curat, deinde Samum spugnare pergit. Interea sub0mato Ag0rat altera c0ntione Munychiae habita praet0res in vincula coniciuntur. Quare cuni evertendo imperi p0pulari iam nihil obstet, Lysander a Theramene arcessitus iterum Athenas petit, ac tum demum eum summo S0ciorum gaudi na-Ves comburit murosque tibicinibus adcantantibus diruit. Tum tertia habetur contio, qua lege a Drac0ntida lata XXX viri instituuntur.
Eph 0r0 Athenienses, ut de eis qu0que Vir0rum d0ct0rum sententia colligam, utineriis p. 88 Peterit p. 44, Sieversius p. 43 ab ptimatibus institutos esse contendunt ad res X 0rum sententia gerendas Scheibeiis p. 35 . 1 adstipulanSC. Fr Hermann0 Siaalsali. I 168, LB0eckhi0 Siaatsh. II, 252 public munere e0s functos esse credit. Utrosque c0nSentaneum est ex eo l0c argumenta petere, qu omnin080l de ephoris edocemur Lys. c. rat. Sq. De Curtio ), Rauchens te in io 3, Fro liber-ger ' l0qui supersedeo, eum in summa re cheibeum Sequantur. De 0l ephororum c0llegi cum inter se disserunt, tum a Scheibeo dissentiunt. Sed quamquam cheibeus plurimas quaesti0nes se liciter explicavit, tamen multum abest, ut omne dubitati0ne rem0Verit, imo ne cum Lysia quidem conciliari p088 eius narrationem insta videbimus. Cur enim Ly- Sander, ubi primum Athenas venit, naves sit, tradendas curaverit neque tamen statim c0mbusserit, explicari nequit. Sed ac tanto studio pr0peraverit ad Samum Ρ- pugnandam, ut ea intactas relinquere c0actus sit, cur eas ne in tuti0rem quidem locum c0mp0rtaverit, etiam minuS
intellegitur . Quae cum ita sint, quin Athenienses fidem Servaturo n0n 88 praevidens eius crimini poenas repetere et XXX virorum d0minatum s0lemniter inaugurare navibus deletis Studuerit, n0 videtur dubium. Sed multo mirabilius est, qu0d Athenienses c0nnivente Lysandro per t0tam aestatem ne minimam quidem dant peram, ut ea, quae de muri8 diruendis diserte pacta erant, exsequantur. Vi creda tantum ibi 0880 0nfidere vict0rem, qui p0st XXX demum anu0 Summo pericul nec in aliena pecunia adversarium perculerit. inccedit, qu0 Polyaenus I, 4b, 5 auct0 est Lysandrum, cum de rebus Atheniensibus Spartani deliberarent, urbem tamquam pr0pugnaculum adversu Theban08 cenSuisse SerVandam. Neque pr0pter ea, quae pauli p0S acciderunt, eum de fide 80ei0rum iam tum dubitasse n0n verisimile est. Num igitur Lysander Pirae capto ita bcaecatus et quasi int0xicatus est, ut illo timore liberatus nunquam rebellatu-r08 neque cum theniensibus sertasse Se 0niunctur08 Sse
80ci0 crediderit Quamdiu autem illi mur08 habet ent, quibus se defenderent, n0nne fieri p0tuit, ut belli felicius renovandi pem c0nciperenti Sane quin iterum devincerentur, 'ix dubium erat, Sed certe nisi h0minibu8, pecunia, temp0re insumptis id peragi nequiit, atque omnino quis putaverit tantum unquam Drtunae dedisse ducem sapientem Itaque
sacer 0n 088umus, quin muros qu0que a Lysandr Servato esse iudicemus ad XXX vir0 80lemnius inaugurand0S. Mirum Sane, qu0d 0nsiliis tragico m0re exsequendis tantum
tribuit tam s0brius alias et prudens Spartiates )l Neque c0mmunibus psych0l0giae legibus obn0xii viden-
3 Frohberger, aus9ew. Reden d Lysias Ieipg 1866. p. 101.1 Nam auctumno demum Lysander ad XXX viros instituendos
revertitur secundum cheibeum p. 55.2 Thiriwallus p. 513sq. cum haec parum verisimilia esse intellegeret, . 68 Athenienses initium quidem putat fecisse murorum diruendorum, sed tempore constituto non defunctos ossse officio tristissimo Lysandrum igitur nihil nisi reliquias murorum delevisse. Sed vereor, ne ridiculum potius quam solemne praebuisset spectaculum, si cum tot caerimoniis ultimos muri semiruti lapides loco
17쪽
tur, si Schei um sequaris, Spartani 0rumque 30cii. Cum enim Statim p0st rem feliciter peractam maxime laetari soleant homines, Spartan0rum socii miram Servant animi tranquillitatem. Non enim, ubi primum captae Sunt Athenae, gaudio efferuntur, sed cum Lysander compluribus mensibus p08 iterum Athenas reversus mur0s navesque delet, tum demum cui tam diu sortiter restiterunt, gaudio indulgent.
Hae sere Sunt caussae, quae ad reiciendas Scheibet opini0nes me perm0verunt, tam implices illae quidem, ut eas vix tam c0pi0Se exp0Suissem, nisi cum S, qui n0Vistimo tempore de his rebus scripsit, Curtius Scheibet inventis tamquam fundamento narrati0nis niteretur, tum Gr0tius de controversis Virorum doct0rum sententiis disputare Supersederet. Is in enim, qua est plerumque iudicii sanitate, ad Xen0ph0ntis simplicem narrati0nem redeundum et mnia, quae de optimatium insidiis Lysias tradit si discesseris a Cle0ph0nte in vincula coniecto, intra captas Athenas et XXX viros institutos inserenda esse censuit. Certe Π0nnullae0rum P0S pacem acceptam facta esse iam cheibeus intellexit, sed nihil0minus cum omnibus, qu08 Supra laudaViscriptoribus quin Lysias vera traderet, non dubitavit Gr0tius autem in c0ntrariam sententiam delapsus Lysiam ita contendit narrare cauSSam praetorum ut 0nsilio pervertat ordinem chron0l0gicum. Quam opini0nem licet salsam esse neminem p0Ssit fugere, vix enim e0ram tot h0minibus, qui illa temp0ra viderant, ita res perturbare auSu Sit prudens caussidicus - tamen ob id ipsum, qu0d primus omnin0 dubitavit de orat0ris fide, plurimum Grotius mihi c0ntulisse videtur ad Lysiam recte intellegendum. quidem inter nimiam et German0rum fiduciam et Britanni suspitionem hic qu0que mediam viam elegerim. Lysias neque aperte per-
I Grote, histor of Greere London 1850. Ol. VIII, p. 300 sq.
Jertit rerum ordinem neque incero animo Vera proseri, sed
ita Ottus disponit omnia, quae inde a clade Hellespontia usque ad XXX virorum dominatum facta esse narrat, ut quae ante, quae O3 captas Athenas acciderint, nusquam certum sit et indubium. Qua re quae voluerit emcere sa-cile intellegitur. 0 s0lum XXX virorum dominatus et eorum, quae inde originem traxerunt malorum culpam in Theramenem et Agoratum studuit conferre Sed etiam ignomini0sam illam pacem die XV Munychionis c0mp0sitamin80ntibus eis non sine veritatis specie vitio vertere c0natus est. Quae ut pr0bemus accuratius contemplemur p0rtet eas, quae huc pertinent Lysiacarum c. Agor. et c. Erat orationum partes, unde etiam h0c, pin0r, apparebit, cur alius alium esse rerum cursum e Lysia c0lligere p0tuerit.
s. Theramenes, si pax suo arbitrio tradatur c0nclu
πολιορκουμενους al). Apparet hic dedita per c0nfundi duas legationes a Xen0phonte illas quidem diserte di-Stinctas, primum enim ille heramenem solum reserta Lysandrum legatum ibique diu commoratum e SSe, tum eundem cum novem collegi Spartam missum. Qu0dsi Vera Lysia pr0tulisset, sine dubio intellexissent iudices I)Theramenem antequam ad Lacedaemoni08 mitteretur nihil pr0misisse civitati 2 neque pacis eum solum auct0rem fuisse neque l0ngae m0rae quam tamen e Lysandrea legatione huc translatclis esse patet sed utriusque rei parem vel etiam mai0rem culpam transferendam esse in n0Vem eius c0llegas, p0pulari caussae sine dubio ill08 quidem impensius addict0s, quam ut 0rat0 rei publicae evertendae consilia eis imputare p0tuerit. 12. Interea Cle0phon acerrimus optimatium adVersarius iudicio c0ntra leges c0nstituto e medio t0ditur. ac in narrati0ne participio πομενοντες Athenae n0ndum captae significantur, qu0d autem sequitur ἐμβουλευοντες καταλῆσαι
18쪽
τιὴν νημοκρατια nisi p08 pacem acceptam prorsus apte dici nequit, nam tum demum re Vera populare imperium ab optimatibus evertebatur.
13sq. Ibi Theramenes Athenas rediit. Strombi-chides et ii0nys0d0rus auditis iacis i0nditionibus monomnino quidem pacem reicere constituunt,3 Sed has conditiones int0lerabiles esse eisque everti populare imperium existimant sold ως φασί τινες υκ επιθυμουντες εἰργὶν ην γίγνεσθαι, ἀλλα βουλομενοι βελτίω ταυτης ειρ νγ ν τψ λ7sιωτ ῶν Ἀθηναίων ποιν sago at i) Meli 0ri igitur paci cum eos intent0s videant Theramenes eiusque S0cii, loco movendos cenSent, irret την ἐκκλ σίαν τὴν περ ειρι νης γίγνεσθ' lii The0critum igitur quendam subornant, qui nomen Ag0rati apud senatum deserat eumque magnae adversu optimates coniurati0nis participem et 40nscium esse c0ntendat. Iam cum ii sol UD P πρ τευ τριακοντα βουλευουσα διεφθαρτο καὶ Ουγαρχίας ἐπεθυμει i. 20 facile ' ut g0ratic0mprehendendi consilium ' capiat permovetur Mittuntur igitur in Piraeum, qui eum in cust0diam dent, sed Nicias
et Nic0menes ne Vitae discrimem per eum subeant veriti, pr eo pondent, ut interim in l0 cum tutum abducant. Duabus igitur navibus praeparati si graρορφιέσαντες δυο ελοῖα Moi νυχίασιν 4 25 una cum eo se avecturos esse promittunt, θεως τα ἔρα Πιατα κατασταίη ib. Ag0ratus autem P0rum auXilium Spernatus pauli post comprehenditur et
coniuratos senatui indicat Quo laeto plurimi quidem viri populare statim in vincula coniciuntur, strategi autem illi et taxiaretii antea in contione Munychiae habita ab Agorato
τί- σαν cui τι o των δεινων τὸ γείλει ἐγένετο; s 34). Quantam Germani rerum scriptores dederint operam, ut hanc narrati0nem minime perspicuam illustrent, Supra vidimus neque tamen summam rerum hic iterum perstringere BuperVacaneum erit.
et 1 vim tribueret solitam, eo adductus St, ut duas se ex-eepisS pace i earumque 408t iri0rem et commeatus in urbem invehendi χ0piam datam et contionem illam Munychiae habitam esse statueret. Portubus enim obsidi0ne clausis fieri non putuisse, ut aut omnino naVe ad fugam praepararentur a Nicia et Nicomenae aut certe quanta Dredi eius fugae audacia ab eis silenti tegeretur; neque praeterea, nisi de pace intellegantur, aptam praebere Sententiam Verba
prως α πραγματα κατασταίη ea tam Sunt aperta, ut Sapientem historicum effugere non p088int. Quamquam h0 accidit Si eversio et Thiri Wallo, qu0rum e Sententia in c0nti0ne Munychiae habita etiam de pace supra Viderimus deliberatum esse. Neque Lachmannus quamVi BD unam, ut illi, sed duas, ut ei88enb0rnius pace statuit, his difficultatibus impeditu est, qu0minus causSam praet0rum iam ante priorem pacem actam esse existimaret Aliam interpretandi viam ingressus cheibeus p. 164 ητὴν ἐκκλησίαν την περὶ εἰρηνης DI eandem esse latuit atque eam, quae, I περὶ roιτείας si appellari 80leat εἰρηνην autems 16Veram SSe pacem eique n0 privatim sed publice in ipsa illa contione, in qua de ea sit deliberatum, tam sortiter restitisse praet0res e Lysia 40lligit. Quam opinionem n0nconciliari p08se cum Lysiae verbis tam luculenter dem0nstravit ThirlWallus p. 503 sq. ut ad eum delegare satis habeam; sed nihiluminus, si difficultates supra c0mmemoratas respexeris, sacere n0n 0teris quin Scheibeum recte existimare saltem de c0nti0n g 17 0ncedas. Quae cum ita sint, quin Lysias incero animo narrare negandus sit, ne hic quidem dubitaverim Etenim Si esset inter veraci0res ill0 et diligentiores aut0res, qui et 0n0rum Lacedaem0niorum perfidiam et Xenoph0ntis humilitatem manifestam facerentu Sievers. p. 45463 cur ipsa ui de pace contionem silentio praeteriret, ut, quae ante quae post captas Athenas factae S Sent, apud eum non liqueret, intellegi profecto
n0n 0SSet. Im aperte mentiretur, si re vera c0nti0nem περὶ rotiτείας nuncuparet περὶ εἰρήνης - nam eum b0na fide commuta8se has noti0nes, quae ut ingenues distingue-
19쪽
rentur, maximi erat momenti ad culpam Agorati definiendam Scheibeo credat Iudaeus Apella - sed Fr0hbergem p. 118 Verba την περ τὸ ς ier νης o recte interp0lat0ri tribuit. Quamvis igitur callidi0 sit caussidicus , quam ut rerum naturam tam impudenter invertat, tamen quidquid tacendo effici p0test, id efficere minime dedignatur. Sane, de qua
loquatur c0nti0ne non affert, sed cum antea pacis c0nditione commem0raverit neque tamen de contione qua illae sint acceptae disseruerit facere Vix possumus, quin εκκλησίαν paullo post c0mmemoratam τὴν περὶ τῆς ter νης fuisse GiStimemus. Quare ea ipsa mihi videtur addidisse interp0lat0r, quae, ut a iudicibus intellegerentur Lysias efficere studuit. Iam etiam de existimare possumus neque dubitabimus, qui hic simili consilio naves c0mbustaS, mur0S dirut08, XXX virm institutos, quasi haec omnia e0dem tempore facta int, una ut ita dicam imagine comprehendit. Ne hic quidem aliqua deest veritatis species. Nam ad XXX vir0 qu0que instituend08 Lysander in Piraeum invectus est,
sed, Si Solemniter pronuntiet inoτε καὶ ὁ συσανδρος εἰς τους μένας τους μετέροx εἰςέπλευσε unumquemque iudicum c0gitaturum esse de primo Lysandri adventu, qu0 primum p0St 0minum memoriam hostilem classem Xcepit Piraeus, rator callidus non sine caussa potuit Sperare. Neque aliud 0luit efficere 4 ηεὶ ὁ τα δεχη κτλ. qua de re fusius disputare supersedeo cum ne cheibeus quidem p. 56'. 3 mnia illa simul facta esse sibi penuaserit, quae ibi simul commem0rentur. Simili 0d nobis iudicandum erit de eis, quae huc spectant rationis c. Erat partibus ac primum quidem de g 43- , ubi de eph0ris agitur. Statim in initio: ἐπειδὴ ν ναυμαχι καὶ συμφορατι σπολει ἐγένετο, quodnam tempus ab oratore significetur, ambiguum est. Aut enim usitatissimo loquendi genere ηναυφιαχια καὶ συμφορα ita intellegi possunt, ut in Ddia Coi a satalis pugna navalis aut separatis his duabus n0ti0nibus 7 συφιφορα referri p0test ad pacem. Quarum interpretationum si mavis pri0rem ephori statim p0st cladem e stituti inter pacis ign0miniosae auctores' haberi p0ssunt
atque ita n0 80lum Germani rerum scriptores haec Verba intellexerunt, sed etiam ea sic intellectum iri sine dubi speravit Lysia - in praefers 08teri0rem, eph0riSpost captam urbem institutis veritati c0nsuluit rat0r. Neque minu8 0rum, quae ς 44 Secuntur, anceps St
Vetat quidem qu0minus p0st captas Athenas facta esse LySiamque Vera pr0ferre existimemus, Spartan08 enim et 0ptimate evertend imperio populari tum intent0s fuisse conStat, Sed ita tamen c0mparata sunt verba, ut urbem etiamtum bsideri suspiceris. 0rr Verba λ η καὶ φιας
τῶν μελλονιων υ ἐνθυμ 1 σεσθαιμ 08sunt quidem intellegide e rerum Statu, quo neque apud p0pulum erat Summa
p0testas, necdum XXX viri civitatem m0derabantur: quae rei publicae perturbati n0 dubium est, quin fere mnibus pessimo sed rdinato imperi int0lerabili0 visa sit; sed nihil0minus, qui viderat mala e l0nginqua obsidi0ne ria vix
sacere p0terat, qui Verba τα παρον ra κέ ad lamis atrocitatem referret.
Theramenes pacem Se 0llicetur impetraturum esse, qualem Sine ign0minia cives accipere possint, sed n0 modo n0n Stat promi880, Sed p0tiu8, ut acerbi0res, quam ipsi antea v0luerant, conditione Atheniensibus imperarent Lacedaem0ni0s commoVet , Καὶ τὰ τεtii ταῖον grai pergit rat0r,n0 prius ητον ἐκκλ/ησωνι curaVit 0DV0candam, quam Lysandrum a Samo arcessivisset. Tum demum i περὶ πουτεως
τὴν ἐκκλησίαν ἐπώουν, 2 qua instituuntur XXX viri. Apparet igitur hic quoque Lysiam silenti praeterire eam qua a accipitur, contionem, ηεκκλζσιανε autem, qua de pace deliberatum iri exspectamus paullatim , τλοῦν ἐκκλλησίαν την περι Ουτεως eSSe ed0cemur. Accedit qu0d hic quoque unius legati0nis fit menti0, quae quamVi nequeat esse, nisi quam Xen0ph0 affert 0-
20쪽
steriorem, tamen eum priore id habet commune, quod nivem Theramen is collegae ne hic quidem unquam
Eis, quae adhuc de Lysia disputavimus, id saltem n0s
assecut0 eSSe confido, ut eius fide perspecta res, quas resert ipsas nec tamen temere illas quidem intellegamus in nostrum usum c0nverti 40sse, ordinis autem chrono l0gici, qualis apud eum aut est aut esse videtur, pror Sus nullam esse auctoritatem. Ad hunc igitur definiendum delegamur ad Xen0ph0ntem et ad ea, quae causSi e rerum natura petitis c0nicere licet. Atque ita quidem feliciter mihi res videtur 0mparata, ut utraque via ad eundem quasi terminum ducamur. P0st pugnam enim ad Aeg0 flumen commissam fieri non p0tuit, qui Athenienses, si non vitam et libertatem, at certe populare imperium agi eoque everso Summam rerum apud exules ore intellegerent, neque quisquam de ea re dubitaret, etiamsi id non testaretur diserte Xe-n0phon Quae cum ita sint, num facti0ni 0stibus intentae tum ullus, in quem excurreret, campus patuerit, valde dubito. Cum enim eam esse plurimis exemplis c0nstet hominum ind0lem, ut populus turbulentis temporibus ad desperationem actus, qui Sibi faveant, qui h0stilia tentent, callidissime distinguat, capitis discrimen subituros suisse optimates persuasum habeo, si vel minimam partem eorum exsequi studuissent, quae LySias, nedum quae Germani rerum script0- res eos conat0S SSe contendunt Neque ullam caussam inveni0, quae G ad haec audenda permovere potuerit. Quin enim Lacedaem0nii tandem urbem expugnatur eamque plimatibus tradituri essent, vix quisquam eorum dubitaverit. Quodsi ultro ad perdendam rem publicam coniuraSSent, iram civium AE0 inflammaturos neque tamen ullum inde ipsis Ductum perceptur08 suisse apertum est. Terte heramenem, quamvis optimatium Jostea sectatorem bis constat ad Spartan08 legatum suisse, neque negaverim, quod Gr0tius
VIII 318 eum statuit hac occasione data cum exulibus egiMe, qu0 rerum 40tituros esse sine dubi intellegerer; sed, qua erat animi m0bilitate, vix crediderim inde probari tantam optimatium in ipsa urbe auctoritatem, quan-
tam eis Lysias tribuit. Huic autem, quam sacere non p08Sumus, quin SuSpicemur, rerum c0nditi0ni, cum pr0rsu c0nveniant, quae en0ph0 tradit, num iure suo tam acriter in eum invehantur viri docti maxim0pere dubitaverim. Neque cur tam acerbe le0ph0ntem perstringant, intellegere p088um. Neque enim Xenoph0n eum unquam c0mmem0rat, neque eum paci 0ncludendae tam diu 80lum restitisse ullo modo probabile est. Quodsi Curtius )vituperat ferocem illum c0nti0natorem, qui insano furore agitatus patriae saluti bstruxerit neque tamen ipse ullum
mal0rum remedium proferre p0tueritu, Vereor, ne nimi neglegat eam, quae in ppugnata urbe S8 80let, anim0rum concitationem. Nullus enim dubito, quin paene tota civitasea Senserit, quae Cle0ph0 eiusque 30cii pronuntiarunt ). Licet Lacedaem0nii primo temp0re pauli meli0res pacis conditiones offerrent, cum semper id agerent, ut urbe a mari separata domi exulibus parerent Athenienses, laris in eundem detruderentur l0cum, quem tenerent caeteri Spartan0rum Socii, quidem e08 0n reprehenderim, qui ultima experiri, quam hanc patriae humilitatem videre maluerint. Quae cum ita esse iudicem, ptimates p08 captam demum urbem tam aperte studuisse evertendo imperi populari, iam a priori pro certo habuerim. Ac praetore quidem p0pulares ab Agorato p0st pacem demum acceptam accuSaDS, iam, pin0r, Vix est, qui Scheibeum recte intellexime neget. ph0ros autem e0dem tempore constitutos neque publico munere uncto esse mea sententia tam luculenter dem0nstravit Froh berge rus, hilol. 14 320, ut de ea re prorsus nequeat dubitari. Quodsi Rauchens te inius Phil0l. 15 703 nihil0minus statim post cladem eph0rorum c0llegium c0ntendit esse institutum, ad eum refutan-
2 cf. ea, quae de oppugnatione Londondemensi pulcherrime exponit Macaulaeus hist o Engl. IV, 141 sq. auchiala praesertim cum ibi autum non antiquo more helligeratum sit.