De Plauti comoediarum exemplis Atticis quaestiones maxime chronologicae

21쪽

argu nidiatum Ἐ0lectandis iii igitur in isseudolo Culliptio sen0x inducitur Ad 0m in fabula tractatam illit vulset amquod . 448 Simonem comm0vet, ut miti potius animo filium servum quin adeat quam iratus iii erepet, Sanes lovidens mst, multo gravius, quod Pseudolus ab eo . 54 petit, ut so in falladia effiei0nda adiuvet, Callipho pollicetur . 560, qua der pi orsus nihil deinc0ps audimus, nee minus Supervacaneum fit quod . 552 in animo habet servi ludos sp0etare eique si Simo promisso non steterit, argentum dare neque enim usquam postea in fabula apparot Facillime ver poeta hanc seaenam Sic potuit instituere, mi im S0lus secum loquens pr0dii set deques filio corrupto Ruserens. Pseudolu priusquam eum aggrederetur. X angiporto eius verba suis interrumperet Cur Calliph0nt0m fabula adhibu0rit, d000Disius cum Sim0ne sermo. Videmus duos Senes plano inter se diversos, alterum

asperum Severum pareum alterum lenem urbanum elegantem,

Simon seni lii peccata vehementissime reprellendentem. XCusant0m Calliphontem. illum iuro maiorum victui deditum, hunc ad leves praesentis saeculi mores inclinantem. Ha duae vivendi rationes ut inter se opponerentur eaeque Senum Atheniensium, Atheniensis Menandri videtur proprium fuisse. Siciniis0Xapatoni senes diversos indu Xit, alterum neerbissimum. faciliorem alterum pellectu, Si in Heautontimorumeno alterum convivii participem fecit, alterum ab omnibus vitae am00nitatibus alienum quamquam in cliti duabus dabulis hor0s eorum non tam pulchres deseribulitur quam ' alibi odem pertinet, qu0 et in Hypobolima0o Domnium optime in Ad0lphis p0steri0re, quam Terentius redis lit. hilaris sen0 voluptatique obsequens opp0nitur moroso. Haec poetatoribus valde placuisse vel inde suspicari lie0t quod Monander hac in aesibi constantissimus fuit; iid0m studio, neque aliud poetae e0nsilium possum excogitare, si Calliphontis persona obetur, Pseudolus quoque summa cum probabilitat id Menandrum refertur i.

' Berchius opus . II p. 744 iluam ob rem hanc fabulam mediae comoediae ascripserit, saltem uiaticis verbis debuit indicare Fortasse

22쪽

Iani aece lannis ad

Cure illis DC in ,

cuius argum sntum in e positum est, ut Phaedi omi parasitus pecuniae mutua rogandae causa in Cariam pr0feetus ibi militona flanderit se in convivio anulum, qui tabellae Planesium liberatura obsignandae Sunt, brio abstulerit. Atque prinuni gravibus dii se ultatibus implicamur quaerent0s quidnam Curia nomine significavserit po0ta. Vix notam Asiae terram uni enim ered semus Curetilionem Solius argenti mutui rogandi causa, quod multo facilius X vieini oppid0 0tere potuerit, mare Aegaeum transisse atque brevisSimo tempore, quadriduo, intermisso Epidaurum revertiss03 Nusquam audimus de navi, qua et hi et Thorapontigonus ad y0nerint, immo V. 363 suadere vid0tur, ut non ita l0ngum Spatium intorsuisse statuamus inter Cariam et Epidaurum. Praet0rea merito Κ00-nigi , Quaest. Plautinae, progr. Patseli hau 188 p. 8 Scrupulum movit, quod parasitus militem in foro dieitur standissu v. 336 Plautus igitur Cariam certe urb0m putavit'). Adde,

quod . 443 Cares comm0morantur ut remota atque longinqua nati , quam Therapontig0nus Subegerit, quod cum probabile sit a gra000 00ta fietum SSO cf. infra), Hinc quoque credemus Curculionem non ill fecisse profici Seentem, Verum in oppidum aliquod Graeciae. Atqui tale non notum est, ni Si quod M0garorum resem l γυ nominatam fuiSS Pausanias I 0, 6 memoria prodidit; sed do hae ogitare nempe insul-SUm St. Ego neScimus, quod oppidum significavori atticus

cognoverunt Parasitus a Lycone trapegit ob oculi laeturam 'durisus marrat Soe apud Sicyonem eatapulta cietum AESSe, qu0

propter o limni gloriosum Fefellisse eum iudicium ex eis. quae de temp0re Pseudoli exposita sunt, Satis Superque apparet.' Alidis qu0que n0inin significavit oppidum, cf. S. 26, 10 544, 547, 73, 590. Mone li0c propter Brixium adn. d. v. 57 Suae edit.,

23쪽

Th0rapontigon uni Plata floruin Dolii trio Poliorcetao auetora tunio ipso anno Epi lauri suisse, quo ii hostium copias P0 3ponnoso expulit. Scripta est igit ili Curculio post a. 303. Alterum torminum illimo vitZius posuit annum 295. pio Lysimachus a terras quae Anti milio debellat, et intorseolo ipromissae serant, proi Sus Subegerat id quod post ea, pia duCaria exposuimus, non iam Valo in Curculion Om. Sed fortasse non opus est hoc argumento. Quamquam enim poeta nusquam indieavit, quando Therapontigonus meretricum sibi destinauserit, Demetrii autem copia etiam p0S a. 303, cum ipse in Asiam proslaetus osset, in Pelolion n0SO praeSidii causa relicta erant Plut Demeti . l) tam et ultra lii Oelium Ipsiaeum ne progrediamur dissuadero vi lotur, quod illa indo ab oeipso X omnibus pa0n Peloponnesi ppidis iciebantur, ad 00 ut sola fer Megara et Corintlius iii Demetrii potestat man0rent. His oro temporibus vi arbitreris militem ei auctoratum Epidaurum venire potuisso. Nam pacis tranquillitate septentrionalem Peloponnesi partem Sam SSe prOXimis annis nemo credet, qui D0m 'trii et pias in Isthmo ollocatus suis urespexerit; qu0d igitur Pyrrhus Demetrii dia a. 300, eum Ath0niens0s t 0toli 0llum ut 0rent eum Cassandro es. Droysenus Diad. II p. 24l, iusius p. 3bii 00rum rebus su non immiscuit, facile est X plicatu occupatus erat in is0ppidis, quae a Demetrio deSciverant, recupet anilis. Non omnia eum t qui ei successerit Xpugnasse de intellegimus, quod Poliorcetes circit0r a. 296 obsidione Messenes relicta nonnulla in suam p0tustatem rev0cavit es Plut Demetr. 33

cinationum Curculionis temp0ri definiendo probabilem, n0ucertam possumus adhibere, siquidem non docti sumus dusitu Curiu0 Sufficiat igitur dicet i ietam, Sicyoni ip-

24쪽

pugnation0m a. 303 factam in hac fabula significat urit, scripsisse an uno e pr0Xinae Sequentibus annis.

His Xp0sitis seliqua pereenseamu due umenta, quae a continentur, ac videamus, num conveniant illis. Nihil valdi,

quod s. 438 sqq. Curculi iactat es cum Thorapontigono nudiusquartus X India in Cariam venisse, quoniam talia unusquisque milus glori08us sibi affingit. Idem rap0gitae narrat S. 442 sqq. illum

Persus Papid990ΠHS, Sinopus, Arabes, Curas, Cretanos, ΘΥ0S, Rhodium atq/te Lyeiam, Peredium et Perbibesium, Centauromachium et Classian nomammium, Libyum qito et oram omnem Conterebromnium')intra viginti diu sub0gisse. Priorem horum versuum partem usque ad Rhodiam atque Lycium non solum ex exemplari expressam, id quod sem Opinor negabit , verum etiam ad ortorum faetorum 0moriam positam esse illud in opus satis Superque demonstrat. An qui Squam credet poetam atticum nationibus tantum non omnibus barbaris, quas a milite dub0llatas esse dixit, in00las urbis iusque graecae additurum fuisse, niSi e re vera non ita inuit ante actam fabulam iniquo Marte pugnass0nt Viduamus igitur, qu es Curculionis

Atque si miles Persus sub0gisse dicitur, n0n licet cogitared r0gia Persarum ab luxandro Magno Xpugnato, nam inepte p0et cetera terras, qua huius r0gni parte erant, adiun

25쪽

legi 0nibus esse militatum l 'laeterea unam contra Arabes expedition0m novimus a. l2' a Demetri adversus Nabataeos susc0ptalia, unani contra Rhodios a. 305ὶ duas contra Caras,

quos Antigonus a. 3l et i sub fgit, omnes igitur ab huius

copiis offas num dubitabinnis cetera bella in Cureulionunarrata isdem tribu 0r03 uJlh ityonas et Sino us Sol iuvius ad idem Antigoni itur pertinere contendit, H Persus, parum recte, neque enim veri Sinail est eum a. t ultra Noram castellum, ubi Eumenes bSidebatur progressum esse '); imm0 subaudiendum si sellum a Ptol0maeo Demotrii fili adversus Cassandri legiones ' i a. 1540stum, quo vid Diodorum XI 60. Pori si quidem haec V0 Sana St, cf. infra, aperte Spectant ad Syriam a. 15 vel a l2 Xpugnatam, Lyrici aut ad eam expediti0nem, quam Demetri u a. 305 0ntra Rh0di0s sus00pit, aut ad bellum cum Sandro

Cariae Satrapa gestum, nam opulam, quam Plautu p0Suit, nun atticum X emphim habuerit, incertum St . In voce

Gelu nos S0ltavius 1landit grammaticis rationibus ductus, quia nemo unquan ineolas Creta insula Cretanos appellasset, fortasSe nimi Subtiliter, nam praeterquam quod latine finitur, Sin0pe qu0que incolas nemo quod Seianius Itonianu praeter Plautum in0pas, neu quisquam Rh0di in00las Rhodienses nominavit exceptis Caton et Lusci Lanuvino '''). Sed si Sane, qu0d erupulum m0veat. Quae adhue parasitus gloriose praedicavit, omnia vidimus ad vera bella c0nvenire eaque ab Antigono vel eius ducibus gusta atqui in Creta per totumh0 tempti neque ab Antigon neque ab ali qu0quam pugnatum est Quae cum ita Sint, fate0 me v000m Cretanos

' De temp0re vide infra ad PerSam. ' De situ Norae cf. Droysenus Diad I p. 158. 160, Niesius . 228. '' Cassandri n0men, pr quo indori ius et Dr0ysenus Asandri substituerunt, Niesius p. 2: merit videtur Di0doro XI 57, 4 et 60, 2

'φ' Vix contra me attuleris Ovidium ep. ex Ponto I 3, 67 Di0genem Sinopeum vocare et Gelli uni ubi Cat0nis orationem narrat VI 3)de Rhodiensibus loqui. Ceteroquin nuncupat Rhodi0s. Et linico n0mini

Suetonius semel Tib. 2 illam s0rmam adhibuit.

26쪽

aegerrim serre atque eam emendationem, quam i0sslingiuS apud Ost0rmayerum de hi Si sub in dona. Plaut diss Gryph. 188 p. 38 excogitavit cretato Syros, i. e. z6υς Ξυχυ υγους mihi vald arridere. Qua Sici0eta si eidem Ptolemaei 0ntra Cassandri 0pias Xp0ditioni ascribenda est, cui Puphlogonus et Sinopus, ac profecto Diod0rus . . narrat Amisum pSius huius regionis vicinam a Pt0l0ma0 obsidione liberatam SSe. HucuSque Omnia pol Spicua Sequuntur nomina Oe0Se ficta se partim X historia Graecorum fabulari sepetita, quae ad 0s illis temporibus g0stas referro nimis periculosum Videtur quod inter ea exstat Libyam, offendit pr0pter collocationem. Si anum est, facile e0gites ii expedition a Ptolemaeo Lagi fili adv0rsus Libyae gentos a. il laeta, de qua docemur

quam per Se non offendimus in eo, qu0d 0m0trii milus ali0rum facin0ra sibi vindieat, tam0n id hoc quidem loco parum veri simit vid0bitur c0nsid0rantibus sola Antigoni legionum bella usque adhuc commemorata esse, unius ex eiS, Ptolemaei die intra ann0 315 0 3l240sti subtilissim singula parteS.Α000dit aliud. Post0rior l00 pars, scit inii a Peredia certe partim, ut douent 110mina 0r0dia ut Perbibesiae, a Plaut ipso condita est, ni fallor, tota ad eum redit, neque

enim graecia poeta K Uzγυγ6γ αλια terram ullam potuit nominare, quam Vici0earetur, nec habeo quod nom0n Classiae Un0- mammiae ab eo profectum esse credam ab Amagonum non gente, erunt Xercitu derivatum, de ora aut0m Contreebron

nia e minus Stat iudicium, quod ne Plautina quidem voX adhuc apto Xplieata st. Ita tu Libyam, eum nee laeti referatur ad res a Th0rapontigono Platagidoro sestas et XStet inter n0mina, qua iocos ficta Sunt atque romanam sapiunt 0riginem, corruptum mihi videtur pro quo se olim aliud exstitisse m0nstrum v 00abuli 0 ipsum muro lautinum.

27쪽

Poliorceta saeia sigili licetur, ae laeti limo hi id fili set illi et

ceteris viris doctis accidere potitit, ut nobilissimu in ius rei exemplum Sumerent, si fabulae , invenisebat, Cetora neglegerent. Sed e implura, si paulo subtili iis in fabulam in tu irimus SQntentiam supra explicatam reddunt dubitationi obnoxium. Curculio non audientes exspectamus graves impetus advorsus Si-eyonem facto esse, bS0SS0 acri studio moenia doson disso tSagittas eatapultasque in aggredi0ntes elisse. Si Diodorum, Plutare hum Polyaenum in Spicimus, nil istorum. Urbem admodum dissiditem ess ad X pugnandum doeu frat annus 313, quare emoti ius primum dolum exeogitavit, quo Pt0lemaei milit0s indautiores redd0r0t Polyaen IV 7,3), 0inde noctu

moenia transiit, reem autem Sicyoniam n in oppugnavit, verum ut sibi trader0tur steli praesidio aetu tormentorum perculso

Urbis autem Xpugnati non tam obsidionis rati0n nobilis laeta est quam eo, quod Demetrius an in alium odum transtulit. P0rro Curetalionis orba us 442 sqq. eon Siderantimila non id mirum videtur, quod Gra00ia oecupationis mentio non sit, nam o Demetrius Poliorcetes venit liberator, Sed miror quid0m bellum eum di odiis male gestum commemorari, nobilissimam atque solidissimam in Cyprum X pediti0nem a. 306 omitti. Ea aut0m pra0elara fauiliora, quae Thera-p0ntigon0 Scribuntur, l0ng pluraque intra annos li 0 312g0Sta Sunt, unum Saltem non nec esse est huic tempori abiudieari, unum tantuni annum i 0x00der videtur. Atqui a ab alti e poeta, si quid video, o 00nsilio laudata sunt, ut et ad res vere gesta pertinere et quas ad res pertineant Statimc0gnoscerent spectator0 Athenienses'); num igitur redemus' Athenienses die et Athenis unamquani lue palliatae conioediae fabulam primo doctam esse existimo, nisi alia dissuadent se uod Ziaigko in mus. lien vol. XXIV p. 574 adn. , dicit: Die oriechiselle, Dichter uber moehien inf00 lo reser Interessen et ca ei die lucide in undein St idten ais Athen iters aut Aufi liri ny umense Ocellan ineu underuSchaiussula stat des coeloohi liche mihi , , μ' certe non satisfacit rei nam etsi n0nnullas fabulas prim aliis in oppidis doctas esse non utiliue negaverim, tamen n0n Soluti Menander, verum etiam Diphilus Sinopensis,

Philem Syracusius, Apoll0d0ri et Carystius et Gelous Athenis de

28쪽

p0st a. 303 quemquam earum meminisse, qua ante decem plusve ann0S QSta erant Deniquo sempori tabula supra c0nstituto minimo vid0tur e0nvenire, quod Therapontigonus Platagidorus statuam aureana StatuturuS St, qua laeta Sua memoria pr0dat, id nim in latr0n Demetrii neu 0rspicimus, si paulo ant nec Si aut p0St proelium Ipsi astum Curculion semdatam sesso statuimus. Dico militem glori0Sum s0mper, etiamSi nillil praestiterit, res a Se geStas praedicare Fat00r, sed etiam hic ten00, qu0d Supra p0Sui, omne novae com00dia fabulas quasi speculum praebere ui temporis, non igitur pr0babilo due ullum poetam Polioreetae militem indu Xisse monumentum laetis suis statuturum, eum Omnium Graeeorum animi v0h0m0nt0 incitati qualis summi intor rogos discriminis exitus 0880 futurus XSpectabant, nee magis paulo p0st quam Antigoni ti0m0trii copia graviSSimam cladem aloeperunt eorumque Vel Sum S regnum. Immo aut fallor aut Curculi0nis locus Scriptus est, cum bell0 aliqu0 ab An Ugoni iugi0nibus magna eum laude geSto a non ita multo ante faeta erat. Alias igitur c0nsideremus oportet Sicyonis oppugnationeS. Atqu0 0 0mporibus odietatis et aleae ne cogitemus, cum alia bstant tum militis condiei et laeta unus reliquus est annus 313, qu Telesph0rum ab Antigono in Pelop0nn0summissum Sicy0n0 et 0rinthum adortum osSe etsi non eX-gebant Atheniensique scaenae fabulas condebant. Quod Macho Al Xandriae Scripsit, n0 Athenis, id quam singulare habitum sit videmus eum inde, qu0 Athenae diserta commem0rati0ne dignum visum est VI 241 f. tum ex epigrammate sepulchro eius inscripto Athen. l. l. Anth. at VII 08). Qui autem factum sit, ut modo Athenis, Od0 alibi rem fabulae tractari fingeretur, viri docti excepto glaigkone quaerere adhuc plane Supersederunt. Atque de Amphitruone et Captivis res manifesta est nec dubitari p0test de Milite Gl0ri080, qu0 vero Rudentis eaena Cyrenis est, Menaechmorum Epidamni, Curculionis Epidauri Poenuli Calyd0n - de Naevii Tarentilla parum ed0cti sumus, id mea quidem sententia unam habet explicationem cavebant Poetae, ne pueri vel puellae a praedonibus rapti Athenas in urbem ευv09 vizατηυ 0rtarentur, inde e0s auferri et postea agnose facile patiebantur. De Cistellaria quid censeam, haereo an docta est, dum Athenae 0bSidebantur, ut Menander eius argumentum alia in urbe agi maluerit

29쪽

pressis verbis tra litum est tanton satis certo modo porspicitur ex Diodoro XIX 4 2). Ni0sius quid om p. 2bi 0 29 Polyperchontem LCratesip0lidem, qui illas urbes ecupaverant, ab Antigoni partibus stetiss0 eontendit, id quod nullo tostimonio comprobatur, conterantur, quae supra ad Pseudolum X- posuimus , Diodori locum nec uratius inspieientibus contrarium videbitur istiei Eii ipsius orba AL Γελέτρο '

non p0tuit X pugnare, quia Satis magnis copiis defend0bantur. Iam quid simplicius quam ut ni petus in a saetos se frustra saet0s esse colligamus Postea T0l0sph0rus eum ab Antig0no deficeret commorabatur in agro C0rinthiorum Diod XIX Til: ὀ Izγ Jo, TE Z K γt, is ), id quod iesius pro sua opini0n0 attulit, quo ut 0. 0riti iudieabunt: ego statuo illum tum oecupatum fuisse in C0rintho obsid0nda. Quodsi in itis x0rei tu Th0rapontigonum latagidorum stipendia feeiss et Curculione ni uno e Sequentibus annis doctam OSSe ensemus, optim se habet non solum qu0d illustatuam auream ad a0ternam sui memoriam dare sibi proponit, namque a. li a constitiata rat intor Antigoniani t 0l0u- eun Ptolemaeum Cassandrum, verum tiam quod dimidiam partem nationum intra viginti dies subi00isse Drtur. Et0nim id ipsum intra riginti dies non illud quidem aurificis stat0ra ponderandum tamen nos addueit, ut quam brevissimo tempore euna Omnes hos p0pulos in potestatem Suam dilegisse iudie0muS. Denique s. 442 sqq. quemadmodum Supra monuim US, ita e0mparati sunt, ut d industria os p00ta attieus ad certorum bellorum memoriam condidisse videatur, atqui in0p0S, PerSae, Paphlagones, Arabes, Cares, cretati Syri si hanc lectionem amplecti li00 - quo pertin0ant decem plusve annis p0S Vi quisquam novisse poterat, paulo post a. l3 certe Omne Statim persp0X0runt. Curculi0nem igitur Seripiam esse duco p0St pacem inter Intigonum seleucum Ptolema una CaSSandrum a. li 0nciliatam, cum Graeci de singulis belli

30쪽

modo Ἐ0si xpeditioniblis 40 latrones X militiis revers080doet 0rant seil. a. l0 0 309. Sed linum videtur impedimento esse Lyciam non necessari a Pt0l0ma0 dueis in Asia sex peditionibus secernendam A supra diXimus, in India nulla est ossonsio, siquid0m talia quivis mil0s gloriosus sibi Scribit, quid autem statu semus de Illibilia Si qua hueusque disputavimus reeta sunt huius quoque terra Subactionem inserere cogimur int0r 0s ab Antigoni 00piis g0stas. 0 tu id nimis diffidit sest. Nam cumst il0nandus dia tota Asia potitus Sit multis proseliis commissis, non mirabimur eum cum Rhodiis quoque identidem eonsi-Xisso. Noli autem nimis in ha0rere, qu0d nihil d0 ad 0traditum est, satis grave mihi vid0tur, quod Rh0dii, qui pert ita ha00 tempora id agerent, ut neutrorum partibus Sese SSO- 'inr0nt 0llantium 'in nihilominus a. l doeem naves cum Antigoni lasse in Gra0eiani miserunt, id quod i credo sua sp0nt fauturos fuisse coaeti ess videntur a Ptolemaeo Dr- fassu br0vi in insulam suam faeta X peditione.

Denique ne quid mittam Bu00li0l0rus in W00lsiliniarchi lexieogr. et grammat. lat. I p. 13 vestigium quamvis l0v repperit, qu0d ad Menandream Curculionis origin0m du00r videtur. Plinium enim, cum de telino dixerit K. H. XIII 13) hoe multo erut eleberrimum Menandri poetae comici uetute, collig0r lie0 hanc v000m in Menandri fabulis repperisse, atqui eand0m Bu00h0lerus Cure. v. 0l sertissimo vindieavit Nimirum pr0pt0 tale solum testimonium fabulam

Menandro ascribere iusto audaeiu est. Eodem modo quo Curetali ambiguas sententia excitare p0test

Milo Glori OSUS.

Antequam autem ad rem, quam raefare m0bi prop0Sui-muS, aggr0diamur, aespieiendum est Plautinam fabulam IX duabus graeci 00ntaminatam ess0 Duo enim argumenta inter se plano diversa tractantur, qu0rum altero miles ludiscatur,

' Nilnium contendit Niesius p. 275, cum eos a. 15 eum Antigon0 laedus inisse dixit. Lectius Dr0ysenus Diad. II p. 151. Cf. Di0d XI 58,5.