장음표시 사용
131쪽
imis me biss no meruit labore allegi caelo
maginis Alcides. cui lege mittuli
lupini ' rutila roscidaeis elis ζε In inauit horas. iussitque Plioebum tarilius celeres agitare currus et tuas lente remeare bigas,
pallida Phoebe. retulit et pedem
ad solim uices caput et relabens imposuit seniconum marito.
sensi ei ortus, sensit Mosus uerculem nasci.
substitit mundus. puer magnum subitur caelum. te sensit Nemeaeus ario pressus lacerto fulmineus leo cervaque Parrhasis, sensit Arcadii populator agri.
gemuitque taurus Dictaea linquens horridus arua. motio secundunt domuit draconem, uetuitque collo pereunte nasci,
132쪽
gemitiusque fratrespectore ex uno tria monstra natos stipito incusso fregit insultans. duxit lup ii Ortus Hesperium pecus Geryonii stioli una triforulis.
gramine nuntinis uel, riuo ripis pauit tyrannu Slaospitiani lirus stabulis cruorem praebuit saeuis , tinxitque crudos ultimus rictus sanguis aurigae.
pectore a medio rapi spolium et sagittis nube percussa Stymphans alto decidit caelo. Miliorque pomis fertilis aureis
extimuit manus insueta carpi fugitque in auras leuiore ramo. audiuit sonitum erepitante lamnastigidus custos
nescius somni, linqueret cum iam I .lnus nuti sui uopimius Aloid s
tractus ad caelum canis inferorum
triplici catena tacuit se ullo latrauit ore lucis ignotae
133쪽
in duco suceidumendax Dardaniae domus
et sensit arcusilomim liniendos, te lui, ooncidit totidotii iliebus Troia quotannis.
Ium quam multiformes fuerint in metris Latini nemini opinor erit obscurum qu siem ne haec quidem satis ampla uidebitur esse artis uarietas 'lenii excutiat metricos ueteres quaeratque, quae illi diuersoriam asserunt numerorum exempla, ab ipsisne sint ficta an sumpta de poetis. quod laud ita illicite poterit diiudicari. et aaxime uiden Omnium pus erit harum rerum existimatorent penitus esse imbutum Vergilii et reliquyum, unde uniunt sua grammatici poetarum cognitione, statim, appareat, inino ista ex horum uersibus conscia necne, dein illud uidendivit, an sininimis inepta sensu, quam quae a metis prosecta esse possint coterum potitit fieri, ut in alteroque lori in metrorum, praesertini abstrusis, si Sint Laeuius ac Serenus et ut quisque horum simillimus. nec tamen est operae mihi in minutiis immorari, cum uir summae rerum sussiciam.
134쪽
Iana magna copia metrorum Graecallica arte compositorum
prolata ominique Origine et usu modice percursis perlustrauimus iidem, ut ita dicam, eius uelut aedificii quod uisuri eramus sp iis a parietes, mos sane et duratures, sed tamen, nisi accedat eura et sollertia, nec aptos satis tantis laboribus et impensis nec iucundos oculis et dignos cognitu itaque ne aut nihil egisse uideatur Ennius qui . primus rem metricani Latinorum nouauit aut
plurimum ei qui doluerunt non modo quod Plauti sed quod Alm-riginum tam cito periere numeri, iam carminis Latini supiniores quasdam regulas Mequentibus deinceps exponemus libris neque
enim licentias dixi rim cum quae uidentur esse exceptiones etiam sint habendae legum instar minus late quidem patentiunt sed quae et ipsae sint prosectae ab illa omnino optin sente in rebus metricis iudicii sobrietate et elegantia, qua uel Graecos Superauere Romani. elauim quod facete dixere homines ingeniosi in tragoediis Sophoclis inesse aspera quaedam ei incongrua non re sed specie, quippe quae teneantur maioris quadam concinnitatis et consonanitae lege, id tute lili in statui licet ile tetris dactylicorum Latinorum possis etiam horum imaginem globi figurae adsimilare, euius circuitus et spatia undecumque oriunda semper in se redeunt ei cuius incisionibus uariis utique circuli, quae persecta et ipsa lamast, esuriiur species. Sed et haec et siqua uere exceptionum instar sunt habenda, simul diuersa poetarum aeque bonorum isdem de rebus placita septent potissimum contineri uidentur causis. - quarum prima uenit ab ipsa ratione metrorum et secreta elegantiae lege altera a
135쪽
uocabulariun quibus utuntur mini plerorumque condicione tertia ab sensuum ui seu proprietate qua aliquando iuueriuntur leges uersus quarta a progressu quem in arie faciunt subinde poetae
latinia a nouitate metroruni sexta at illatina ruin exemplorum quorum praeualet auctoritas disserentia septinia a diuersitate carminum. de lus iam mometitis nutibus cum cura exponendum.
naque eum prima polissimaque lex sit uersus Latini nam apud Graecos non perinde seruatur in cuiusuis ordinis metrici finis proprios sui reserat numeros at initia serme habeantur indis.
serenter, iani apparet ponte iis Dii illiu ipsum maiorem euenire libertatem constat auleni linis ordinis in medio uersu desinentis
singulis sere pedibus, at in ultimo duobus aut uno ac dimidiato. praeterea diguissimum memoria legitim quodam progressu et iniendi et imminui diuersarum paruum licentiam, ii quidem ui priores loco etiam libertate sint potiores ueluti in hexametro
dactylico seniisluinaria laesura praedito secundi et tertii senIlI e-dum, luibus prior ordo concluditur, minus firmiter obseruatur
norma quam quibus poSterior pedum quinti ac sexti porro primus dactylus cum dimidiato proximo etiam sua facilitis quam cum tertii parte altera quartus uerum haec in uitiuersum vinhabeant rectissime, ne tamen errorem irabant, duae res eruntu unendae primunt en in nullius ne primae quidem sedis tam ex inita potest esse licentia, ideo principales uersus rationes et aeternae leges elegantiae ut migrentur deinde 'test fieri aliquando in mixtis ineuis, ut nullo pacto, ne si ipse quidem uelit Iuppiter, paries securius habitae prorsus ossi in percipere libertatem e missam ipsis quod ubi euenit, legitime transfertur licentia ad proximum uersus membrum, illi quod melius conueniat contra podes seueriori alias obnoxii normae est ubi ob certas et non mutabiles ipsortim leges, qualis S ut puta quinti in hexametro dactyli, exceptinnibus talibus pateani, quibus propria eorum qualitas simciauit . at a quantitast metrorum et pedum substantia reguliae prouenere tales primum quo quis longior est uersus, e IN res admittit exceptiones, illam quidem ob causam satis apertam, quod in talibus si cui parti insit asperitas, ea reliquarum aucta elegantia compei Sari tuas potuSt et dilui porro licentiae a pedum proprietate descendentis hic est nodulus, plus ut liabeant libertatis aculi et anapaesti quam trochaei et iambi bis autem minus etiam mi is genere numerorum utroque horum tamen ut
136쪽
LIBER SECvΝDVS. 133 uariae partes pro diuersitat rythmomina disserentes normas optineant ceterum et Ortim uerSuum illa uno eodemque perpetuum continuato pede decurrunt, intenditur severitas, tum cum exclu-
diuitii seu necessitate sive arbitrio numeri ei, quos legitime permutare permissultist quale habes Catulli metro hoc phaselus ille quem uidetis hospites et Sereni tali inquit anticus ager il mino , e quibus alteriam solum dactylum, iambum solum recipit
prius namque ea omnino apparet norina auctorum Latinorum sa-
iis quidem notabilis ceterisque eorum rationibus congrua, quo magis tenelli sint ac laboriosi uersus, eo accuratius ut colantur. scilicet inter primani compositionis et num esu degenerareerisonarunt. Deinde late palens uenia uerborum, quibus constant uerSus, spatio ac proprietate ritur ac prina uni luid se liberius habentur uoces plurimo usu communis uitae tritae et necessariae, quales sunt coniunctiones praepositiones adverbia pronomina et ut qua que pars rationis proxime accedit ad istarum si equentiam. porro perspicuas ob causas facilius migrantur leges carminis in multarum syllabarum quam unius ac duarum uocibus nam quo erit minus apta numeris pars orationis, eo citius excitabit licentias. metro quibus accommodetur ceterum non inepte addemus in adsignanda dissicilioribus uerbis libertate nauuae iantum eorum sormae habuisse rationem Graecos ac Latinos, non eius quae elisione admissa posse euenire. - sed plurimum ab Homeri et Hesiodi indo aetate usque ad Michaelem sellum et Eugenium Toletanum uersibus uenit libertatis a nominibus quae dicuntur propriis nam cum Optimo quoque tempore eorum uel quantitatem uel Ornian immutare haberetur nefas unde ullius in oratore 45, 15M nihil dicit tinmutandis uocabulis licentius esse factum, quam quod homilium etiam milia contraxissent ses etiam Melael. in ed. Babrii p. 139 - et cum laetarentur tamen istis poetae ueteres saepius quidem illi multo si quam nouelli uaria artificia ac prae- fugias inueniri portuit, illicitiora ut aptarentur uersui. unde exiguo temporis spati parite ad omnia uagatas licentia ceterum quod tam anxia cum cura habuere uocabula propria ueteres, limi poteri mirum esse repulantibus iam a saecula XVu philologos qui Laime sua componunt iant cum amore nomina sua a bara plerumque ori Romano et incongrua eruate, iam ut uerendum sit, ne ineptus habeatur ille, ineptis qui placitis eat obuiam.
137쪽
igitur primimi quidem non erit fruni ipsa notitina ea quam disclleuari ,eriale, sinini tamen ac pari munim uerba prorini pra
cedentia et uilis qui terra istis in nullier prostant exempla, sed nec illud insolitu in subsequenteni etiana uocem illa de causa haberi licentius, neque desunt uersus, tui cur recedant a solita arte plane nulla appares ausa, nisi quod ines in eis quocumque loco p iiiiiii nomen proprium ceterum eodem serme ob similitudinem rationum stuuntur iure cui libet generis voces externigenae, porro in idaclico carmine nomina proprie ad argumentum spectantia quasi technica itualia habes apud Manilium et Germanicum astrorum, medicaminum apud Serenum ita licentias saepe metrorum eleuant liminani rerum sasi arum uocabulis additis. Aliud genus liberialis uenit carmini ab oratoria sermonis com citatione grauique assectione animi a qua remissior ars ei numeri neglegentiores adeo non sunt alieni, interdum ut plurimum satiant ad elegantiam uersus quippe deuincit nos nescioqua tueunditate forma sine cultu decens, cum praesertim minime allat prudentem lectorem in simplici isto habitu longe maiorem inesse ariem quam alibi uel in malissimo ceterum cum plerumque sermo comm lior indicetur uerborum aut cumulatione aut iteratione siue oppositione, dabitur uenia, quod dicam plerumque satis improprie ab hisce Ortas insolentias metricas proximum ButelnSt, luod ratione uri leni ac mediocri a mullaruni rerum enumeratione quaedam uer-
sui oritur liberias praeterea intellegitur minime oportere poetascinas ipsis leges seruare in aliorum uersibus asserendis, neque svis causa factumst, quod auctores christiani locos de scriptura sacra petitos carmini ut accommodent minus aegre patiuntur alioqui placita metrorum norma inui utari.
Et haec quidem exceptionum genera ipsa natura metri et alionis oriuntur alia uero a progressu ariis seu desectu temporumque interuallis et diuersitate poeticorum operum repetenda. qua in re eo potiores Latini quod apud ipsos pleraque metra logitimo successu uenere ad sumnunn, cum apud iGraecos qui uetustissimi auctores artis idem sint ei persectissimi praeterea posterioribus horum Osfecit nimia Homeri auctoritas, quem sane
ea ueneratione sunt preserati quam ωλολατρίαν uocant ipsi . contra apud Latinos rarissime euenii, ut simplicis elegantiae leges prae ovidi Vergiliique placuis spernerentur.
Ac primum quidem monendum diuersas pro temporum uarie-
138쪽
late vigillis poetis adfuisse Mimio metricas quamquam huius rei iudicium lubricum saepe ei ambiguunt, primum quia plerorumque auctorum ueteruli hibri fluonani ordine fuerint compositi ignoratur, tum quod omnino ueterum scriptorun prima ars a summa
non eo distat interuallo, quod optinet serui invia inter ac sines neuteri rum scilicet similes interpretum eorum quos dicit e singius edere conmersa e linguis externigenis eripia non habentes sed intrantes sermonis alieni peritiam adulescentuli nostri qui carmina
factitant reperiuntur sudantes laborantesque in studiis προπαιδευτικοῖς metrorum eis, quae ut ad omnium pariter eruditionem liberalem pertiuentia scholae attribuerunt ueteres. - ceterinu licet uerum
si pomis quo longius procedant iu studiis eo magis artem in ei dere, est tamen ubi contrarium eueniat et similiter accidit, ut eulsissimi aeui auctores amore antiquitati siue studiorum propri
tate indigna aequalibus sustitie alit illserere carmini. Nec non refert permagni n0uisne an pridem uulgatis numeris utantur poetae, quoniam ut uita ita in arte plurimum iu mir exemplis, quae uel si mala sunt ad uerum inueniendum uiam in muniunt quid ab omni parie si persectar at per uacuum incedenti cum gloria iniendi pericula quare non est mirum aniliquiores Romanorum plerumque inelegantia lapsos, donec stabilitis metricae Latinae legibus ad firma eademque sana placita se uerterunt insequentes. Sed ubi corroborata post medium a . u. c. saeculum Octauum Latini uersus arie non iuuenire sed retinere paria intersui sororumque, tum uero quasi tumultu facio in diuersa discessere poetae pro uarietate ingeniorum alius aliud Auguste aeui exemplum imitatione renientes iam niaxima apud recentiores au-etoritate uiguere Vergilius et Ouidius quippe hos non similis modo materiae scriptores, sed inues quotquot suere poetae quam religiosis Me obseruarunt quare haud ita magnum hici mel, eorum' uersuum et satiricorum arte constituenda punicii Flaccus, nec multum ualuit exemplo Tibullus. Propertilini qui sint se- tuti non inuenio sed grauissiinum inde uenit discrinae poetis posteris, quod quidam Vergilium, Ouidium alii magis probauere ducem etenim alieni longe suere plerique Latinorum ab illa prauitate, qua immo illum solum unicumque princ lem arsis Latinae alterum suptilem piscem uersuum existimani et quamquam uterque sectatores habuit sat multos, tamen potiores aemulati ui
139쪽
diiun, a uel lini possit emistuli illure magis nomiam gentisin
nianae indoli et suptiliuni ingenioruni proprietati conuenire scilicet Nasonem secuti sere Lucanus onielis Latinus Calpurnius auctor ad Pisonem Seneca qui scripsere priapea Palladius Neme
inuis Claudianus numius Merobaudes uianus Sedulius Maior Boethius et plerique poetarum bimini, vergilio accessere Persius Valeritis Mathis Silius Ausonius Prudentius Paulinus alii quidani
ambigui ut Manilius et Iuvenalis aut pro uarietate perum diuersi ut Corippus ceterum uel qui magis proliauere Maronem longe
pluribus rebus Ouidium quam quibus bic placuit illum Obseruauere. iam ultimorum temporiim homines quod quasi experies legum ei Enniis Luciliisque unde hiisse credunt vulgo, turpissim illud errore litinuit. Me enim illi non alieni ab arie, ut potius ari,
ficiis plerumque labantur, nec metrorum hercule pedumque diuersitate neoterici disserunt ab anti piis sed potius prosodiae et quan-litatum quod non erit mirum reputantibus quanam religione illi grammaticin uni aequalium praecepta absurda plerumque sed dissic lia sitit executi. Praeterea pro materiae hiersitate et spati libramini rh-tur metrorum licentiae quippe apparet non decere admitti breuiculo carmine quod multis milibus uersuum constante. nam tale dum legimus animus ad finem properans seu deuinctus uarietate rerum non nimium immoratur taxandis uitiis, at pusilla elegantia et supinitale, quibus solum ualem uirtutibus, praestare portetitum similis ambitus opera mulium interest quodnam ad genusio sis pertineant quippe graues ei seueri cum tragicis et melicorum plerisque epici, remissi satirici et ut quisque humillia sectatus, medii didaetici et elegiaci hinc pro uarietate librorum diuersa normae firmitas latendum tamen magis id pertinere ad Graecos, quibus ipsa natura adesse longe maior et artis uarietas et copiis licentiarum a Romani ab antiquissutio inde aeuo uel hac paris seruantes indolis proprietatem similiter omnes studuere elegantiae et concinnitati. His praemonitis non potest eri quin pleraeque omnes seu leges siue licentiae metorum recte percipiantur. nam a casu et M bitriis pauciores etiam ei tenuiores repetendae res in uersibus Latinis quam vi Graecis conira quod saepe insolentias ineuisas simul compluribus ratiomui earum de quibus exposui uidemus excusari, eo acrior eueniet prudentibus admirati ueterimi poet
140쪽
iarimi, re ipsa qui comprobarini ingeniis probe insiliuiis legum
firmitate inniti uel licentias. Fraeterea cogniti haud absurdus nisspoetarum Romanorum, epicorum maxillae multiplicandi uno uersiilicentias, qui cum specie prima possit uideri solitae liorum normae esse disiuilis altius introspicientibus apparet congruens onmino et apum quipiis eam aud dubie ob causam descenderunt ad placitius istud uates. illi, quod unius carminis exiguitate spatii sa-cile dilabentis e memoria insolentias cumulatas iam plurimorum uersuulti integro decore cum compensarent facilius potuit seruari
seueritatis Latinae proprietas quam dispersis passim licentiis. Igitur nihil iam obstat, quominus propriam huius uoluminisnaateriani uarias diuersorum pedum Ormas ordine expedianilis. quod eo laetiore anilii opus aggredimur, lini non alia in re plenius appareat insignis Graecorum et magis Romanorum suptilitas et elegantia. Et primum quidem omnium rationes apponam metricas, quarum, culi silit certae si mae pie, ueluti sundamento niti oportebit omneni huius libri disputationeni. - itaque prima lex est haec, ut daedlici pedis arsis nuntii iam possit soliti. - etenim piod Her-
mannus es. d. m. p. 347 statuit ab nuto aliquando migratum esse hanc regulam, iure existimo id improbari nilachelio de sit. Mutum p. 14J. quamquam nec de Ennii placitis iam aperte constat, ut re sit certa, et displicent non unani ob caiisam quae Ritsehelius de struendis uersibus quos IIermannus attulerat eS commentus ueluti, ut pauca perstringam, exemplum tale capitibus nutantibus pinos rectosque cupressos, quod Gellius et e Gellio petitum adfert Nonius, ille pias ex tragoedia sumptum cum componat tetrametris trochaicis ita capitibus nutant ibi is ibi purus rectosque cupressos, primum erit quaerendum quonam laetus testimonio binis dispescat metris quae Gellius uno tersu comprensa suisse asserit XIII, 21, 13J. porro etsi minime probabiles fragmentum illud ex annalibus esse
sumptum, non tamen id Gellii, quod uidetur illi, significatur uerbis, qui postquam haec subiecit de misi genere cupressus simis ei credo et uiridis soniis esse uocis uisus est rem dicere cupressos quam rectas cum addat alia conira uero idem Ennius in annali duodevicesimo aere fulva dixit non fulvo'. illud contra satis aperte