장음표시 사용
11쪽
Orbis terra Orcades insul. Overisset Domoxonium alat natus Rheni ars' super. a S
Parmensis Dac. 273 P avia ditio .a70.ede montium 279 Peloponnesus 3O7 Penbrock γλPennon de veleZ I. 317 Persicum Reg. 331 Peruvia 3 3IPicardia VIPoictou ISO Polonia R. asse Polus Arcticus a Portugallia IO9. Prox incla I 3 9.
Pu lia Plana 29 I. Adnor Rhodus Renfroian
Terra Australis 3 3 3. Terra di Barri
Verona Prine. 279. Vicentiae ditio a 9. Virginia 3 7. Vothinia 97. Vltonia FI,
12쪽
Gerardi Mercatoris Rupet munda ni,
Gualtero G mmio, Patritio Teutoburgens ac eiusdem oppidi antiquissimi Pratore dignisi imo,con cripta.
cerardus Mercator Illustrissimi Principis tuli Cliviae, Montis, & c .Cosmographus longe eXercitatissim', clitus est in luce anno millesimo quingetesimo duodecimo, quinta Martii sub aurora, hora sexta, a parentib'Iuliacensib' videlicet Huberto Mercatore,& Emeretiana eiusde VXore, Rupelmude in finib' Comita-
tus Flandrie,apud illius patruu Gisbertu Mercatore eiusde oppidi pastore vigistrio igitur studio philosophico, animum ad Mathesin adiecit . Hisce disciplinis tam diligentem Iaborem impendii ut intra paucissimos annos illius rudimenta, apud quosdam studiosos priuatim
Prositeretur, instrumentaq; mathematica,videlicet, Sphaeras, Astrolabja, annulos astronomicos, ct eiusdem generis alia, ex aere paulatim fabricaret & conficeret. Anno aetatis suae vigesimo quarto, a natiuitate vero nostri redemptoris Christi, supra millesimum quingentesimum, trigesimo sexto, initio septembris, Uxorem ibidem duxit, Ciueim Lovaniensem, nomine Barbaram Schelleken, quae illi succedentibus annis sex proles, videlicet tres filios totidemque filias peperit. Mercatore autem animaduertente quod tam si icem progressiim in artibus Mathematicis faceret,ut ingenij sui Vires magis eXcoleret, epit ad sculpendas tabulas animum applicare, Utque ea in re exercitatior neret, initium huius laboris sumpsit, & exorsus est LOuani j a descriptione terrae sanctae, quam deinde multorum cum admiratione anno Domini trigesimo septimo absoluit, S in publicum prodire Curauit. Has suas tabularum geographicarum primitias ornatissimo viro Francisco Crani uel dio,
Inuictissimi Imp. Caroli Quinti Consiliario, instripsit. Praeceptorem in superioribus disciplinis neminem ut mihi saepius retuli 0 habuit, lad 1blummodo priuata instructione, celeberrimi quondam Doctoris Gemmae Frisij qui tum temporis, inter eximios Mathemathicarum disciplinarum Cultores,in uniuersa inferiori Germania facile habebatur) Vsus, magna animi alacritate) Mercaetoribus quibusdam urgentibus) Flandriς descriptionem meditatus & aggressus est, breuique temporis interuallo ibidem expedivit. Absoluta Flandria libellum de literarum latinarum quas Italicas
curioriasq; Vocant scribendarum ratione,anno 13 1 AntVVerpice euulgauit. Cumq; tirocinium suarum artium passim a doctis viris commendari intelligeret, mOX alterum opus, videlicet globiter rostris stulpturana,su epit atque inchoauit, uniusque aut alteriuS anni curriculo, Videlicet an
no quadragesimo primo prae licto, hanc operam foeticibus avibus absoluit, Samplissimo grauisti mom viro Domino Nicolao Peren Otto Domino a Granuella praedicti Caef. Caroli Quinti, secretia consilii Consiliario longe dignissimo dedicauit. Interea temporis ex huius ciarissimi viri comme datione peruenit in notitiam promuncupati Imperatoris,Delicissimae recordationis Caroli Quinti, illiusq; Maiestati, quam plurima instrumenta mathematica artificiosissime fabricauit parauitque, quae in bello Saxonico, non procul ab Engel stadio in Ducatu Bauari 11 horrco quoda ut illi Impcrator post reditum ex Germania Bruxellis retulerat igne ab hostibus clam succenso, liquefacta &consumpta fuerant, quapropter ita scit sibi per Mercatorem confici noua.Interiecto decennij inter uallo, alterum globum, quo coeli planetarum ac coelestium signorum consti tutionem complexus est,in publidum emisit,&Reuerendissimo ac Illustrissimo Domino Georgio ab Austria, Episcopo Leodicnsi & c. anno quinquagesimo primo I Ouani j jnstripsit. Eodem quoq; tempore cons ripsit libellum de usu globi ad Carolum Quintum imp. item de Usu annuli astronomici tractatulum. Anno sequenti videlicet quinquagessimo secundo I Ouanio ex Ducatu Brabantiae, huc Duysburga in Clivia cum superiore charissima uxore, &suauissimis liberis commigrauit, habitatumque venit Cum m 1edcm hic apud nos in nostra vicinia fixi siet, paulo post iustu eius lena Imperatoris, duos exiguos globulos,unum ex purissimo Crysta O conflari: alterum ex ligno confici curauit: in illo planetarum sydera, cum praecipuis signis Alestibus. adamante incisa,auroque illuminata, & inducta erant hic orbis terrarum descriptionem quantum orbiculi angustia ferebat, quae globi magnitudinem, quo pueri in circulo ludunt non excedcbat exactissimam continebat,quos ipsemet cum
13쪽
n 'ns usibusΜm mathematicis instrumentis, Imperatori praenominato Bruxellis obtulit. Priusqu auicio I anio discederet,auspicatuScrat Elaropae deictaptaonem, rabulasque tres vel quatuor ibidem peris bar, caetcraS allatiSs tam aeneiStabulis) cum hic habitatum veniret, taeniiij spacio scilicet quinquagesimo quarto anno, mense Octobri absoluit & euulgauit, atq; Atrctahenfium praesuli re uerendili mo domino, Domino Antonio Peren Otto Imp. Maiestatis Consiliario primario, Nico
lai cuius superius mentioncm honorificam fecimus silio, opus dedicauit, huius heroici animi 'magnificentiam,& insignem liberalitatem in honorario, quod illius amplitudo, pro inscriptione praedictarum tabularum illi contulit, re ipsa expertus est. Eandem hanc Europam hic Duyiburgi e mendauit a o 1 3 7 a. Mense Martio. Q ι9d Opus tantis laudibus a doctissimis quiblisque viris passi in effertur,ut vix simile in Geographia,in lucem unqua prodi1 sse Videatrir. Rebus suis hoc modo costi tutis, oblata est illi ex Anglia, a singulari quodam amico, Britannicarum insularum descriptio, magna diligentia, summaq; fide congesta, roganS Vt tabulis aeneis incideretur, quod amico sito de negare non potuit, dcetam absoluto,doctorumq; hominum conspe tu, digno operi, manum siui, ducere iniquum itauit; halac igitur prouinciam suscipiens, anno seXagesimo qUarto praeso com misit. Eisdem fere temporibu S Ducatum Lotharingiae, Duce illius veniam a nostro Principe illi impetrante, oppidatim ac per singulos pagos accuratis time per stationes dimensium, post reditum da iamo exacte descripsi stiaeque celsitudini Nancei obtulit, quae profectio cum tanto vitae discrimine coniuncta fuit, adeoq; Vires illius debilitauit, Vt parum abfuerit quin eX terrore grauissimum mor hum sibi conciliasset de inanimi perturbationem inciditat. Quadriennio inici potito, videlicet sexa gesimo octauo si iam Chronologiam cuius infra latiorem mentionem faciemus in publicum prodire typographo cum amicis urgentibus passiis est . Breuissimo temporis curriculo intercedente, nouum opus,scilicet uniuersi orbis exactissimam descriptionem, in amplissima forma intuentium coctorum hominum, ac per egrinantium, dc nauigantium Oculis, conspectuiq; eXhibuit,atq proposuit, inuentione noua dc conuenientissima spheram in plano extendendo, quae sic quadraturae circuli respondet ut nihil deesse videatur, preterquam quod demonstratione careat, ut ex illius ore aliquoties audiui, nulliusq; alterius in tam vasto opere,vsus est subsidio Vel ope, sed propria manu, quicquid in tabula conspicitur sculpsit, lymbo Qtummodo excepto : Deoque illius labores, ac conatus fortunate anno sexagesimo nono,ni ense Augusto,augustissimo operi,finem hic Duys-hurgi imposuit,ac Illustrissimo Principi Gli ili et mo Duci Cliuiae & c. Clementisii mo Domino suo inscribere aequissimum esse putauit iudicauitq;. Absolutis praedj ctis tabulis , animum ad iustaurandas & a mendis repurgadas, Claudii Ptolemaei qui sub Antonino Pio Imperatore floruit olim aediatas tabulas,adiecit, Veterenaque Geographiam ad mentem autoris tanta diligentia restituit, ac emendauit, ut hoc nomine eximiam commendationem Optimo iure, a liberalium artium, ac mathema
ricarum disciplinaria caltoribus promeruerit: Huic labori operiq; colophonem addidit atq; imposuit,anno septuagesimo Octauo, mense februario dedicauitque Illustrissimo ac Clementissimo Prin cipi nostro pij sistinae memoriae, bonoru studioru mecen ali praestatissimo Ad haec tametsi longe ante Abrahamum Orretium, ideas quasdam mente concepisset, de edendis alijs tabulis generalibus ae Particularibus totiusque mundi situm, in minorem formam redigere animum induxisset,&quodammodo exemplaria aliquot in bono numero, calamo depinxisset ac pro debita proportione, loc xum distantias dimens is esset, ita ut nihil amplius restaret, quam ut aeneis tabulis inciderentur:qua-doquidern tamen praedictus Ortelius singulari amicitia ac familiaritate illi iunctus esset, distulit igitur de industria, eatenus & tantisper inchoatum laborem, donec exemplaria sui orbis Theatri
in copiosistimo numero,cum magno facultatum ac fortunarum suarum incremento,Vendidisset, priusquam suas predictas minores tabulas in lucem emitteret. Ne autem diutius multorum docto-TUIn Virorum mpectationem vana spe fraudaret, reS silas ita composuit, ac instituit,ut anno Cctuagesimo quinto uniuerse Gallis & Germaniae tabulas, mensie Augusto hic Duysburgi imprimi cura ueri de Generossissimo ac Serenissimo Principi Iohanni VVilhelmo, praesenti Duci nostro elementissimo inscripserit, & dedicau erit. Hisce peractis Italiae generalcm ac particulares tabulas aeri insculpere aggressus est, prosperOq successu, anno nonagesiuia o mense Aprili, easdem absoluit, &Potentissimo ac Serenissimo Ferdinando Medici Duci Etruriae dedicauit. Paulo post, ea ordine
Septentrionalium prouinciarum descriptionem exorsus erat, & non contemnendum progressum ita ijsidem fecerat; caeterum fata ii ii huius operis absolutionem ac evulgationiS commodum inuiderunt: illius haeredes veros ut Lector in sequenti opusculo vides intuentium Oculis easdem exhibent. Chronologiam quoq; praedictum plurimum auxit antiquitatibus Jc demonstrationibus;item Iibellum de arte geographia conscripsit quae illius haeredes propediem se in lucem emissuros sperat Quod si illi Deus vitam longiorem atq; valetudinem concessisset, decreuerat partes Occidentales videlicet Hispaniam cum Portugallia in minores tabularum formaS quoque redigere, praeloque committere: Aliaque quam plurima se in Geographia praestiturum esse,animo quidem conceperat, i Tum euentuS,Vt dixi, votis defuit, sucestum foetici orern denegauit. Quae hactenus dicta sunt in illius insignis, atq; eximij viri laudem,ae commendationem, haec in Geographicis ac Mathematicis disciplin is praestitit. Perueniamus nunc ad illius utilem Operam,quam theologiae studiosis nauauit. Priusquam praesentis in inferiori Germania belli,turbulentissima tempora,exorta essen conscripserat Harmoniam Euangelieam qua ita comparauit, ut quilibet lector contextum Vniuscuiusq; E-Dagelistae legere comode queat, pro illa serie atque ordine quo quisque Euangeliu conscripsit:sin Ver aliquem delectaret ex quatuor euangelistis continuam lmoriam euangelicam cognoscere, illi li-lacra esset, una eademq, lactione Votis suis satisfacere, ius editionem a Theologis magni nomi nisauide
14쪽
Suide desiderari atq; commendari meis audiui auribus, pauloq; ante nundinas aiatun 'ales annii 30 praedictum opus in lucem prodire curauir, ampli 1simo ac grauissimo viro Domino uarico a V Vege Cliuiae Cancellario dignissimo. Conicripsit praeterea contentaria in epistolam ad Romia nos, in quibus luculenter admodum ac solide controuersiaS quasdam nostri saeculi, de Praescientia ac Praedestinatione Dei, de libero ite arbitrio, magna ingenij dexteritate diluere, & pro virili coni ponere conatur. Item in Ezechielis aliQuot capita, in Apocalypsim & alia plura quod si totingat quod paulatim futurum spero, ut in publicum prodeant, non cit dubium quin illius boni viri, impensa Opera, piusq; conatus, quam pi rimis doctiS Viris Optime probabitur.
Quam bene quoq;, Mercator de Historiariunt Candidatis ac stu diosis meritus sit, illius Claron olo gia quam anno sex elimo lupis commisit,abunde latis testatum iacit, quam clarissimo longeque celeberrimo viro domino Henrico oliuerio Cliviae Cancellario laon Otifico inscr1pli L. Quod opus passim per Italiam atque Germaniam doctis linai S quibusq; Viris, adeo I sque placuit, tantaeq; mirationi fuit. t Onuplicius Panuinia S Veronensis Italus, antiquitatuna indagator & excultor praeclarissimus &exitia ius ut de aliorum Vnde quaqLie doctissumorum virorum, magnificis de supe1iori scripto testimonijs taceam) Mercatorem nostrum Omnibus alijs exercitati stimis Mathematicis, &antiquitatum cultoribus multiS nominibuS pIa ferre non sit veritus. Cuius testimonium, ut lectorima is compertum sit, non abs re factUriam me putatu,si pG dicti auctor IS ipsimia a verba, quae ex epistola quadam quam Onuphrius ad amicum suuna Iohannem intollum, virum stim IVae eruditionis maxi,nique iudicij conscripsit extraximus, hic reserareus, quae sic habent. Sed hoc ego palam de Mercatore libereq; profiteor,ex omnibus quos hactenus in hoc studiorum enere mihi videre licuit, uniuersos autem qui extant legi, neminem existere cui ego iure sane Mercatorem tuum, siue res spectes & Ordinem, siue iudicium & industriam intuearis uiue motuum coe testium quantum ad hoc attinet animaduersionena Consideres, longe noli praeferam. Quapropter a te per amicitiae nostrae sacra peto, t euna tu mihi propter communia temporum saltem studia fami liarem,dum cum conuenies vel ad eum 1cribeS, Vltro reddas. Quis adhaec immensum illius laborem que a multis annis oblata inter legedum rerum oportu ianitate, in extrahendis,annotandis, atq; in ordinem redigendiS genealogijs,Illustris moriana herou fic celeberrimarum familiarum quae a condito mundo passim floruerunt, atque pro pruesenti rerum stata per Europam vigent) conruna psit ac impendit, satis digniS laudibuS,atque nominibus celebrare ac commendare poterit3 QUaS proculdubio oblata oportianitate prauo conamissurus fuisset, quod si diuturnior aetas diuinitus illi concessa esset. Quodque postremo decreuerit ac proposuexit,& quodammodo delineauerit plura opuscula posteritati monumenti loco) post obitum relinquere,illius epistola dedicatoria, quam tabulis Galliae & Germaniae praefixit aperte indicar,cuius hic est tenor exigebat operis distributio & Ordo; Vt primum de mundi fabrica & distributione partium in uniuersium t deinde coelestium corporum ordine & motu tertio de eorundem natura,radiatione& operantium confluXu,ad veriorem Astrologiam inquirendam : Quarto de Elementis: Quinto de reg norum, & totius terrae descriptione Sexto de Principum a condito mundo genealogi js, ad emigrationes gentium, & primas terrarum habitationes, rerumque inu entarum tempora, & antiqui- rates indagandas tractare in .Hic enim. rerum naturalis est ordo, qui causas & Origines earundem is Eile commonstrat & ad veram 1eientiam sapientiamque Optimus dux est &c. hactenus ille. Huie
Operi titulum imposuiti Atlas siue cosmographicae speculationis libri quinque. In primo descripsit Upificium ac fabrica mundi, quem etiam durante parat V si sinistri braciiij, pro sallendo tempore absoluit: eundemque partum prae caeteris tota vita ipsb teste) parturivit. In secundo Astronomica
prosequi inceperat, sed non siniuit in tertio Astrologica ex plicaturus erat. In quarto de cieatione elem esitorum, de motu solis & lunae, item de situ & ordine planetarum , tractatum meditabatur. Quintum Geographiae totius terrarum Orbis destinauerat, si illi vitae spatium concessium fuissiet S in ' oc postremo opere longe alio Ordine, quam unqua hactenus ab aliquo attentatu aut facti latum est,Orbena in tres aequat es continenteS diuidere decreuerat, quarum unam Asiam, Aphricarri& Europam constituisset alteram Indiam Occidentalem, cu omnibus regnis & prouincijs illi conia tiguis: tertiam vero eissi adhuc latentem & incognitam esse non ignorauerit,solidis tanae rationibus atque argumentis demonstrare ac euincere se posse affirmabat, illam in sua proportione geonae trica, magnitudine & pondere ac grauitate, ex duabus reliquis nulli cedere aut inferiorem vel mi norem esse posse, alioquin mundi constitia tionem in 1tio centro non posse consistere, haec Australis continens a scriptoribus appellatur .Hactenus de illius in lucem emissis atm emittendis elucu brationibus disseruimus,explicauimusque. restat nunc Vt pauca quaedan de illius placidis moribus honestissimoque vitae genere, in eximi j viri Iaudem ac commendationem dicamus .Fuit homo seia dati mini ingeni j, singulari animi candore,ac sinceritate praeditus, pacis ac tranquillitatis publicae dc priuatae aria antissimus,adeo usq; ut a quadraginta duobus annis, quibus hic mus burgi cum sua familia habitauit,cum nemine cx ciuibus Verbum comnautauerit, aut cuiquam controuersiam mouerit,uel ab alijs in ius vocatus fuerit. Magistratui detulit honorem dc obseruantiam quana debuit: cum vicinis ubicumque habitaret, semper illi Optime conuenit, nemini aduersus fuit, aliorum stu- dijs quatenus decuit obsecutus est, nullique sese pretulit.Vxorem habuit castissimis moribus Ornatam morigeram,curae domesticae bene instructana suae li Vltae generi conuenientem, quae anno 8 s.
Augusti et ex hac vita migrauit: proles obsequetissimas, naque indole praeditas; filios suos 1 tene-α a ris
15쪽
i d inde siencro suo Molano in lil eralitus artibi sua stituendos cor ini
oiae aliquib0β m'g0- Θ tofiso iseopatus enim Treuirensis dic altim libCcensii comi ii id Reuerendis limis & Illustrissimis Principibus Fle ore&Guillelmo Landi grauio, illiusque Operam insigni honorario remunerantibus) aggres-
έ hi eui absoluit acet iratissimeq; non sine laude calamo exarat ut ac descripsit: Vrbis quoque Colota Hiensis situm ch rographictim per pedes dimensum tabulisq; aeneIS pulcherrime motu ad nanc in illis etiamnum a Romanorum temporibus antiquitateS conspiciuntur in lucem edidit: P stremo Hassi:e regionem amplissimam ex voluntate prie dicti Landi gratiij anno octuagesimo sexto dimetiri cum exorsus esset morte pr.Luctus eam Vti instituerat abi aluere ne quiuit, quapropicrsilius cius natu maximus Iohannes postea prouilaciam hanc suscipiens, tande exactissime describi:-do absoluit qui &cuna fratre suo Gerardo plerasque Ptolemei, huiusque noui Ceographici operis tabulas Aut sui aeri in culpserunt . Praedictus Arnoldus in uxorem duxerat Dusscidor pij doctissimi viri Iohannis Mon hemij Rectoris ibidem scholte publicae longe dignissimi filiam Eligabetam,
Quae illi fecunda decem partubus tredecim proles videlicet nouem sili OS cum quatuor filiabus peperit filiorum duo Gerardus iam dictus cum fratre suo Michaele in Geographiae studio praeclara ingeniorum suorum specimina rediderun dum trium Va stisti marum Orbis terrae partium videlicet Africae Asiae & Americae descriptionem, in tam angustam formam redegerunt Ut uniuscuius lucearum situm ac pro Geometrica proportione magnitudinem, in spatio unius folij chartae complexi sint, hominuinque conspectui proposuerint Deus Optimus Maχimus illorum labo1 es, laudabilesque conatus prosperet beneque fortunct. V ir fuit pro aetate acutissimi ingenii, bonique in Mathemathicis artibus iudici j, luete mirum in modum auXit quotidiana rerum experientia. Quod si superis annuentib' ad maturam ae talem peruenisset, euasurus erat in insignem arch1tectum publicarum struciturarum. Praeterquam enim quod quicquid librorum in hisce artibus alibi extaret sibi Comparauerat diligenterque euolue rat , habuit quoque accuratam admodum in ciuitatibus &munitissimis quibusque principum arcibus delineandis, quas illi inspicere lacuit, quibus ec J heatruna urbium, suppresso tamon nomine non parum auxit publicorum operum, Videlicet propugnaculorum,fossarum, moen1um, Vallorumque rationem,ita ut facile in hac arte suam Operam cum laude viris principibus, vel rerum publicarum gubernatoribus offerre atquc elocare 1 1 lacu 1sset; Caeterum proh dolor in flore aetatis immatura morte pleuritide ex hac vita, anno octuagessimo sep
timo sexta Iuli j, sublatus est: Pra dicta illius uxor quadriennio interposito, videlicet anno nonagesimo primo decima septima Augusti maritum sequuta, naturae Gebitum exoluit. Secundus ex filijs Bartholomeus dictus Heidelbergae in Palatinam in collegio sapientiae, studijs philosophicis, lin guarum graecae & hebraicre cognitioni operam ibidem dedit. Hic anno 63 conscrips1t libellum cet, phaera Domino Henrico Barsio dedicatum, cumque adolescens optimae spei x iginti Ccto annorum esset morbo correptus, Obi j t anno sexagesimo Octauo. Natta minimus Rumoldus nuncupatus haeredibus Bircknnanni aliquot annis cohabitauit, primo LO n cini,deinde An tu verpiae & in distrahendis libris sese exercuit: interea temporis Geographiae quoque stuatum coluit, ita ut domum reruuersus, Patri suo quem iam multis & grauiby studi js Occupatum ostendi, in delineandis tabulis Ge Ographicis adiumento fuerit. Patris sui uniuersalis Orbis terrae I uropae descriptiones in compendium redegit,ac totius Germaniae dilineationem in magna forma, patriae studiosis aedidit, α Illusiatrissimo Guillelmo FIassiae Landgrauio &c. dedicauit: Sperandum est ex hac pharetra pluros huiusmodi sagittas euolaturas. Filias suas intra priuatos parietes in Otiani pietate ac timore donum educauit ac instituit, natuque maximam nCmine merentianam Iohanni Molano cuius superiuSme mini,cum hic Rectorem ageret, elocauit. In Crdine filiarum proXimam nomine Dorotheam, primo mercatori Antvvcrpiensi Alardo Six, cui duas filiolas protulit,post illius obitum ciui V Vesaliensi Tilmanno de Neu futile in uxorem dedit: Postremam Catharinam Theodoro Verhaer Ludi magistro, matrimonio iungi procurauit. Ab illo tempore quo noster Gerardus Mercator hic habitatum venit pro mutua familiaritate atque Vicinitate frequenter illum conueni, nunquam ' cro Otio,Vel tantillum temporis indulgentem repperi, sed vel historiographum aliquem, aut alium grauem autorem quorum instructissimam bibliothecam domi habebat euoluentem aut 'cribe
tem Vel sculpentem, aut arduis meditationibus indulgentem, Occupatum & intentum ostendia cibi potusq;,ta etsi semper esset parci uariis, culinam tamen habuit luculentam, rebusque necessarhs ad honeste vivendum bene in structam, valetudinis suae conseruandae gratia, curam gessit ac-c ratissimam sin vero in morbum aliquem inciderat, statim Doctoris Solinandri, illius integerrimi amici opera usus est. In pauperes tenuiorisque fortunae homines, beneficus semper fuit, hospitalitatisque cultor ac conseruator extitit, quo ad viueret. Quotiescunque a senatu ad publica solemnia Cola iuὶa,VCl ab amicis ad priuata euocaretur, aut ipse alios inuitaret, hilarem & facetum sese exhiabuit, praebuitque,& aliorum moribus se accommodauit, quantum corpusculi constitutio ac picta
tis ratio sciebat. In familiari conuersatione, & colloquio facilem& iucundum se praestitit, & siquandoque
16쪽
uandoq; ut vitos doctos incideret, nihil illi accidere potuit gratius, quam amici ac et miliaritet, de communibus philos phicis physicis vel mathematicis studijs: de cons eruanda bo1ia 3 letudine;
mendaque sanitate: componendis in religione controuersijs: de clarissimorum virorum reo , Ο tis, regionum situ ac carit con stitutione, item de peregrinarum gentium moribus, legibus & stat titis conferre . Cum Domino Iohanne Eoichio, Ambrosio Mauro, Iohanne Othone alijsq; doctis viris hic commorantibus amicitiam conseruauit arctissimam. I oh an nem Molanum doctissimum Virum, &insignem poetam, ad eousque in amore eximium habuit, ut illi filiam natu maximam in VXO rem daret. Coloniae cum multis quoque doctis vivis ill 1 notitia atque familiaritas intercessit,in ier qctos Doctor Albada Frisias, Iohannes Metellus,ac Petrus Ximenius, non postremum tincta . cuparunt.' Sed quid de exiguo ciuilium amicorum numero, quorum quotidiana familiaritate hic me una scirebatur, verba facio, cum apud viros principes,&poti Trinum illustrissimum ac Genes OsisIimum defunctum nostrum elicissimae recordationis) Principem: Comitem Hermannum Nuenarium aliosque Comites, Barones ac viros nobiles, in tali reputatione atque existimatione extiterit, Vt cam illo familiaritatem coluerint atque conseruauerint. . In ill ius Celsitudinis ampl11limo Con siliariorum ordine ac Medicorum celcberrima corona quoque, Vix quisquam ab anno quinquagesimo secundo quo intra ambitum huius ciuitatis sic continuit sedemque fixit fuit, qui nostrum Mercatorem non ex animo amauerit Nagnique ut aequum est semper fecerit. Neque 1Olummodo in hisice vicinis regionibus Anglia, Dania, Gallia, inferiori et superiori Germania, Italia & c. tot tamque illustribus & praeclaris amicis mu nitus fuit, sed ubique terrarum, celeberrimi viri in copioso numero reperti sunt, qui scriptis ad illum familiaribus literis, cuna illo amicitiam Contrahere, mutuam amicitiam colere, tueri ac conseruare conati fuerunt; Illiusque celeberrim a fama adeo Vsque cretiit, diuulgata et passim sparsa est, Vt eriam ad remotissimos Indos peruenerit,ac cum Doctissimo viro Philippo Saselo in Goa, Orientalis Indiae ciuitate notissima commorante, mutuis literis concertauerit: huiusmodi ac similium epistolarum non exiguus fasciculus apud illius haeredes, in promptu reperitra r. In disputationibus fuit acutissimi ingeni j & exercitatissimus An laboribus sitae professionis indefatigabilis: in rebus prosperis & secundis, moderatum,in aduersi Spatientissimum sese praestitit exhibuitque. Corpore fuit sic satis bene constituto, bonaque valetudine Plerumque Usus est, praeterquam quod in senili aetate aliquando podagra laboraret. Cum priore VXO-1e in statu coniugi; quinquaginta annis,&tribus septimanis vixit: Mensibus aliquot,post huius Obitum,duxit in vXorem viduam Ambrosi j Moer Cosulis huius ciuitatis dum viveret. Anno nonagesimo quinta Maij paralysi sinistri lateris correptus est, cui morbo D. soli nander celeberria longeque exercitatissimus illustris sinii nostri Principis Medicus pro virili mederi, & consulere conatuS quidem fuit, caeterum ingrauescentis aetatis incommoda, successum foetici Orem impediuerunt. Cumque illi linguae usus integre restitutus esset, vidi illum lachrymantem,pectusque sit una ter quaterque pugno tun dentem, atque dicentem: percute, ure, seca seruum tuum domine, & si non satis acriter percussisti, percale fortius, acriusque pro beneplacito tuo, Vt in futura vita mihi parcas & es Tametsi vero eatenus paulatini pristinae valetudini adhibi tis ex praescripto superioris medici, di-iuersis remediorum generibus) restitutus siit, Vt na ore solito placide nocturno tempore quiescerer, bonoque cum appetita, cibum facilioris digestionis stimeret vinique aut cercuisite medi Ccri hau tu vires reficeret, sinistri nihilominus tamen cruris ac brachi j potentiam squamuis quotidianis inunctionibus illius nurus sumnia cum diligentia praclicta membra, ad unius sere horae spatium imane ac vesperi,praestantissiniis unguentis ubi Opus erat affricaret) recuperare non potuit. Qua-Propter sibi de cella prospexit, qua a familia, ex cubiculo Vbi decumbebat, ad hypocaustum, aut Culinam pro illius placito portaretur. Pr ente autem Constitutione non obstant e Vel prohibente, studiorum sita orum cursium, in suo antiquo vigore pro Virium suarum exiguo modulo obseruauit, paululum que temporis sibi elabi passus est, quin aut lectioni gratiis simorum authoria inteius esset, aut aliquid conscriberet, aut fallem in meditationibus rerum maximi momenti illius animus oc-Capatus effer, nihilque magis indigne tulit, quam quod durante morbo tantam pretiosissimi temaporis iactaram secisset. Saepislsimeque non sine ingemi animi dolore conquestus est, quod imbecitalitate Corporis impeditus, Opuscula aliquot, quae mentes visit perius memini) conceperat, ac prae manibus quodammodo habebat, absoluturus non esset, quod, proh dolor, ita eVenit, ut illi animuscipenumero dictauerat. Quamobrem iustissima doloris causa omnibus studiosis, praesertim auten Mathematicarum disciplinarum candidatis offertur, cur illius celeberrimi viri inopinatum obi tum, pro humana fragilitate agerrime ferant. Elapso triennij curriculo, in maximum capestis dea fluxum incidit, qui fauces cum illius gutture ita Obstruxit ut linguae usum aliquandiu amitteret maximaque cum disticultate si quid esculenti, aut poculenti illi offerretur, deglutire posset duce
17쪽
Atio suo, pie ac placide Vita defuncto.
A Vt om luxi in per utremqueparentem,
Heu miser ad tu sos cogor abire nouos.
Sic, sit et Enerande pium qui dogma dedisti SVms,hinc nobis te rapit atra dies' Sic docDinagrauis istassior caperibit, Hris pulchralis conteget πω ul' Uit ut haec pertist 'eant quae morte tenaci Consumptos vit Uerpetis esse iubent. Zus licear cineri lachrymas tamen addere mi' Num usus -- cor ferit Age dolor. Thesbitae ut quondam malis Accector, in altum inuadrigis rapti dona recepit heri. O utinam docZe mih ic quoque portio mentis Cedat,o Rimiaepara quotacunque manus. IO ANNES UMERCATOR Ex primogenito nepos,hisce marrem
19쪽
IN ATLANTEMGerardi Mercatoris Atii sui.
U Nubi lector arist Atlas redii us cir ingens his methodum praescribit se ordinemisata A pice randaeni Agna vetuita siems. . sub me uram inguia quas cia m.
Gentis Maurorum rex siemanti imm aequi, es cunctarum reserens imordia rerum, Atque Mathemathica clarus ab arte fuit. His adhibet quam dant Biblia scra idem. Seu genin antiquum eo robur se ardua spectes Ordines eruato commonstrat fin Q aus ei Lacta viri imilem tempora nusia dabunt. Prima Creato sue,deinde creata locat. hoc tot reus geniti et istute potentes, Astrorum et oluit pos haec o Zendere mos Crederet et i meros turba propiana deos. Pt Planetarum quo vaga turba ruar. Hic isi mi perhibent, estis ardentibu sapium a m etiam voluit' aro pandere vires. Axem humero torsit qui geminum, lum. . uatenus es rarist inferiora doment. Dicit mr Alcides onus hoc quod Atlas Hinc Eomentorum et Luperquirere causas, Artibus ingenuas insitu est eum. Ex quibus haec mundi machina strucia viget. Et quia Fummorum minus imitanda virorum esZ, Adde Geographiae mereris nouae tabelia Hunc Auus exemplo credidit emes i. in et ictum voluit claudere siriptor opus. Age feras gentes domuit moderamine n Zer Sed gratus impediyt morbus, smur in enccisu ectus aequo rexit or ingenium. EU mor fremum multa negauit ei. Atlantem sectipraeclarum ricta Mathess, otii feci commendat caetera doctis, set Mercatoris marte Maeseps ades. Vt patriae ctfamae conpulisse velim mi bene ColmographiperfuncZm munere iusi,
20쪽
t AS rex UIsauritaniae se regissemmate natus, patrem habuit erre minue in se, nam, iuxta Eusebis ex antiqui imis historicis tensimonium, qu4 fuit Caelus cognomina , tus, ct Marremet D m, cognomine Terram, auum paternum smul, maternum Elium flue Solcm regem Phaeniciae, qui cum ore Beruth in Biblo habitabat ambos infigiter in CA STRONOMIA or naturalibus disici iris versatos, ita ut eruditionis gratia Solis or Caesi nominibus dirari haberentur. Ex quidem Atlas, ut citant veteres,Godo ruS bb. cap. F. Autrologus fuit perit imus is Maera primus inter homines di tauit. Fratres habuit multos, quos Calus ex diuerses et oribus genuit et , ad s. quorum I .ex Tite a prudentissima, i, hominibus mustum bene coclemina habuit, quos communi nomine a marare Titanos alpenuit; Sorores Og habuit, inter qua raec uouerunt B Aia, quaestatres omnes hos ingratiam matris estucaui propterea magnam aiunt matrem appe aiam, se Rhea quam Pandoram diserunt. Bafilia mutem cum Caelus obis et, τι prior annis, prudentia, O virtute reliquis praestantior,communi atrum se populorum consense, regnum nacia eri adhuc tirgo, cum nusii antea nutrisset. Postmodum cupiens regni haeredem relinquere, fratri perioni
sit, ex quo duospesperit taberos, Solem se Lunam, quorum prudentiam admirati Hyperionis tres, ne ipsispoiseris rognum con rmaretur, ipsium obtruncarint, se Solem adhuc puerum in flumine Eridano suffocarunt. Tum Coeli sitas quorum nobiliores Atlas ct Saturnus erant,interstestariis uni regna patris, Atlanti ocu iuxta Oceanum, se Libyam et , o petum Gaditanum contigerunt, ubi mons C tias se gentes Atlantes ab eo Aicta sunt in Mauritania. Saturnio Nero Sicilia ac Libya obenerunt, qui ctionea exsus asuis ob tyrannidem in pu trem Caelum commissum, fugit in Italiam, ibi si Ianoparticeps regnis actus. Guia autem Diodorus citat, Lmum apud tiantes regnasse Caelum, Domine di antea per agros di ersos ad caelum condenda d urbes ab eo erihortatos esse, certum eis, antiqui imos hos reges esse inuit enim tianti lis tia pulsostratre Hespero ex Iberiae, quaeps His nia Gy dicta, anno is diluuium uniuersale 7 9 S., Hessero in Etruriam fugiente, ubi
sitam est Iani tutor. um C tiantis Elius in Phoenicia regnabat anno a diluuio σσί. Et tentatur Diodorus hos reges insigne rudentiam ex natura rerum se contemplatione nanus mulct humanitati ac pietati assura factos esse, ut merito dicat Diodorus, lantides tum pietato, tum erga aduenas humanitatisprae caeterisgenatibus laudem tuli si quando vix a a. aut a I. generatione completa, multae continent spartes hominibus adhuc
vacuae erant. Habuit C tiauis e bos, dunum pietate ac in subditos infitia humanitates insinem,quem Hesperum appenuit, qui cum in uantis cacumen adfirmandos astrorum cursu a siendisset, subito aventis correptus, nequaquam amplius visius My. Sic Diodorm; sed ego, ut dixi, regem in Iberiouisse i-enio, adeo mentisfecundis in eam traiecisse, ubi ita prudenter cypiὸ viso, ut cum a fratre in Etruria Tisset, ob infigno sapientiam se prudentiam, in Lani tutorem regni iam Eratore t con tuturi quae munia ater rim Ar, lavos Veseri mortem fi cepit. Hunc Atlante tam insignem eruditione humanitate ac sapientia virum mihi mutandum oposui, quo ad ingenium est viressuppet- mographiam veluti ex alta animi ecula contema platurus in forte aliquid veritatis in rebin nondum percognitis rimari R im, quod ad apientiastadia conferis.
Et ut C Nub omnium rerum numerum illecies, ordinem, harmoniam, proportionem, virtutes se resectus con tinet, ita a creatione incipiens,partes eius omnes, quatenm methoica ratiopon,iat, iuxta creationis ordinem
enumerabo, oe 2 ce contemplabor, o cause rerum innotesan ex Pr orientia connat, exscienti apiemtia, quae ad bonos omnia ista dirigit, exsapientia prouidentia quae finibu facilem via raestruit: hic erit miris opus omnium, deinde suo ordine tractabo caelestia, mox aeromantica ,qua ad diuinationes ex asDispertinent, quarto elementaria, deni geographica , scutum mundum tanquam in secutoproponam, ut ad inueniendis rerum causa sapientiam ct prudentiam equendam, sent aliqualia rudimenta, ct ucsorem ad ais essem. lationes ducerepos t. ae q