Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium libri IX : Infinitis mendis ex veterum exemplarium fide repurgati, atque in meliorem ordinem restituti

발행: 1621년

분량: 454페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

VALERII MAXIMI

LIBER P R I M V S. Ad Tiberium Caesiarem Augustum

O p VIi Romani exterarmms gentium facta simul ac diectamemoratu digna, quae aplud alios lati dissu a uni quam ut breui- ' al. v ter cognosci posui, ab illustribi uel et tu aluctoribsu deligere con Ii- tui: ut d cumenta fumere polentibita longae inqui sitionis labor absit . Nec mihi cuncta comple tendi cupido incessit: quis enim omnis sui gesta modico rituminun;

numero compi et derici: sui quis compos mentis, da-

χη stica peregrinaes h Uria seriem, felici superiorum

lo conditam vel attentiore cura, vel praestantiore facundia, traditurum si ierauerit: Te igitur hiate coepto, penes quem hominum deorum' con ensius, Maris a rerra regimen else voluit, certio ma salus Patria, Cesar, inuoco: citius caelesti pro uidentia virtutes, de quibus dicturus uvi, benignisi efouenitur: vitias seriissime vindicantur. Nam si pri ci oratores ab Duc Opti C; α, uax. bene orsi funi, si excellenti imi vates a numine Verri aliq o principia traxerunt: mea partuitas co iust:us ad . fauorem intim decurrerit, qu)d cetera diuinit δε opinio-3 ne colligitur tua prae enti fide paterno avitossideri par ri tur: quarum eximio fulgore multum caerimoniis myris inci te claritatis accesset. Deos enim reliquos

22쪽

cultu deorum petere in animo est, de constione elis summatim disseram.

DE RELIGIONE, CAP. I.

OBSERVATA

I a populo Rom.1 L Metello poni. max.3 Ti. Graccho & co S S. η Sacerdotum collegiis.

6 P. Crasto poni. max p Aemiliae Vestalis discipula. I Q. Marcello v. coss.' L. Furio Bibaculo prae

tore.

ro L. Albinio at C. Fabio Dorsione. 12 'utilio Spur. prael. 13 L. Tarquinio Rege. i M. Atilio I egulo. is Senatu Romano.

NEGLECTA

16 a C Terentio Varr. II Ap. C. Meo & gente Potitia . . 18 Milite Romano αBrenno Gallo. I9 P. Turullio praesecto classis io Q Guluio Flacco cens. 11 Pleminio legato p xOFr, EXΤERNA EXEMPLA OBsERVATAE vel neglectio religionis . a Pyrrhus Epirotarii rex. 3 Alexandri Regis mili x Masianis a Numidaru n. tes,3 Dionysius 'maior Sicu- 6 pers e. lorum. 7 Atilenienses.. Thimasicheus Liparit 8 Diomedon Atheniennorum. sium dux. 'o B sERVATA.

ii ficum scientia; bene gerendarum rerum au-ictoritates, augurum obstruatione: Apostinid praedictiones, vatum lubru: portentorum depulsa. Etrusca distiplina explicari voluerunt. Prisio etiam instituto rebus diuinis opera datur, citui aliquid commendandum est, precatione: cum exposcendum, voto: ιumsoluendum, gratulatione: t tu u inquirendu rei extu vel fortibur, a

impetrita: cum solimni Diu peragendum, μι rifcio.

23쪽

c Ap I. DE RE Licro NE . , uo etiam ostentorum ac fulgurum denuntiatio,

nes procurantur.

. Tantum autem studium antiquis non solim obseruanda. bed etiam amplificanda religion uit, ut el-rentissima tum ct opulentissma ciuitate ciem principum ijs. C. gulis Etruria populis percipienda sa- Cie. docrorum disciplina gratia traderentur. diu. I. Ceteri quoque, quam mors Graeco venerari institue rant, sacerdotem a Velia, cum id oppidum nondum siuitatis nomen accepisser, Calcitanam peterent vel psalii dicunt, Calliphennam: ne dea vetusi ritus perita des vj. deesset antistes Casub cum in urbe pulcherrimum rem Cic pro 3 plum haberent, Gracchana famultu moniti Sib is libris, ut retu's imam Cererem placarent. Ennam A Usquoniam fucra elut inde orta credebant) decem viros dexx. ad eam propitiandam miserunt. Item Matri Destin s. Cicς .pe numero imperatores nUri compotes vinctoriarumsu e

scepta vota P inuntem pro secti, soluerunt. aru fp. Metellus pero poni. max. Postumium con*lem, eun xos PQR denis flaminem Martialem, ad bestum gerendam Africam petentem, ne a sacris disiecti et, multa indicta, δά . ,rbem egredi passu non est . religioniquestumniurn -- Liu. 19. perium ι it: quod tuto se Postumius Martio certumi. i 7 ni commissurus non vitibatur, carinionise Martis desertis.

Laudabile XII. fastium religiosium obsequium, laudabilior quatuor o viginti in consimili re obedientia: a Tiberio enim Graccho ad collemum augurum si Cie detera fiunt ex prouincia misia quibus nificabat se chin II xiv. libros ad sacra populi pertinentes legeret animaduersis ' 'se vitis tabernaculum captum, comiti se consularibus,

pii ines cisset, eat re ab auguribus ad fenatum rela-

24쪽

4 VALET, MAX. LIB. I

talusu eun CI gulus e Gallia, Scipis Nasticaὸ Corsica Romam redierant obe constulatu abdicauerunt. A. V. Consimili ratione tu Cloel Siculus . Cornelius, Claudius propter exta parum curiose admota uris deorum immortalium variis temporibus, desist j. bellis , diuersis, Flaminio abire ino liunt. coactique er-ci Sulpicio inter sacrificandam apex e capite pror ui, er otium abstulit t. Marcel. occentus autem Soricis auditus Fabio Max. dicta-V- mam, C. Flaminio mari Ierium equitum deponendi

Plutar. a j iendum Uis, quoa P. Licinso pontis max. ν; N xcςi gave Ialis; quia quadam nocte parum diligens aterni

retur. prouit, qu a orante, cam carbasium, quam Oprimam svir. habebat foculo impostulet bitὸ ignis emicuit. Diu θ' mirum igitur, pro eo imperio augendo, cust tintiq., diencti pertinax deorum:ndulgesiasemper excubuit, viii. quod tam siri pulosa cura, paruula glioque momenta A V religionis examinare videtur: quia nunquam re notos Dii ire exadtissmst cultu carimoniara oculos habuisse nostra Plutare ciuitas exi liniada est.In qua cum Marcellus quintum in vita. consulatum gerens templum Hunori ct Virtuti, Clastidio prius deinde Syracusis potitus, nuncupatis potis - bitum consecrare vellet, a collegis ponti cum impe i- rres e t negante unam cellam duobus dise rectὶ dicari. Futuri enim, si quid prodig3 in ea accidi sti ne digno- feretur viri rem diu uiam eri oporteret nec duobus m-

ana ab omni reprehensione Vesta numen

25쪽

CAP. I. DE RELIGIONE. s

nitione e sectum es pi Marcellus separatis adibus, et nora ac Virtutis institi a statueret. Neqlle aut collegis ponti cum auctori tra amplissimi viri, aut Marcel- tu adluctio impensa impedimento fuit, quominus reli-gonibus tuus tenor reai Obstruatio redderetur. . Obruitur tot etiam illustribus con utaribus L. Fa- rius Bibaculas . exempli tie locum vix post Marcellum 'invenit. Sed p3 imul aί religiosi animi laude fraudan- I astan. us non est: qui praetor a patre βο Collegi, Saliorum iiij Magistro iussiis j x lictoribu; praecedentibus, arma ancilia tulit quamuis vacationem Dius os j bonoris bene cio haberet . Omnia namq; post religionem ponenda semper nostra ciuit m duxit, etiam in quibuπ summa

inate Iatis consi ici decus voluit Rapropter non dubi 7 laserunt sacris imperia 'fers ire: ita se humanarum rerum futura regimen eae mantias distinae peten ria bene atque conflanterfuissent famulata. ut cura u=d animi iudicium in prinatorum quoque pecto- gζ exo. ribus ι ersatum est Vr e enim a Gallis capta, cum Fla- Λ1nen Quirinali, virginesi Vestaleisacra onera partito eeel est j. ferrent ea spontem Sublilium transgressas, ct thuu, Liu s. qui ducit ad ianiculum descendere incipientes, L. Il-

uanius plaustro coniugem ct liberos vehens a lex isset, a . At propior publica religioni, quam priuasa charitati, sivis biniui. t plaustro dependerent, imperauiti atqsse in id virgineso sacra imposita omisso coepto itinere, re in oppiduperuexit: Ubi cum pumma veneratione recepta, gratat memoria, ad hoc q; tempus h litatem humanitatem

testantur. Inde enim instituti est, sacras caerimonis

Pocari, qκia Caeret ini ea infracto Rei p. statui perindea flarente coluersint . Quare agreste illud o sordidum

26쪽

triumphalis ini , pel aquaueritgloriam, pel ante-cesrit. xy. Eadem republica tempestate ' C. Fabiis Dorso me- morabile exemplum struata religionu dedit. Namque Liu', . Capitolium obsidentibus ine I Dium Fabi, tu i Oil' sacrificium interrumperetur Gabino ritu cinctus manibus humerisque sacragerens per mediM hostiuin Milones in Quirinalem collem peruenit ubi omnibus le . s. pro nimis reperactu in Capitolium post diuinam venerationem, victricium armorum perinde ac victor rediis. J V Magna construanda religionis etiam P. Coinelio, ct dis ii . eamphilo Coss. apud maiores nostros acta Liu. o. cura est. Siqssidem in agro L. Petilijscribae ob Ianiculo Ilint. cultoribus terram altius versantibus duabus arcis la- i' ii pi ci r cytis, quarum in altera seriptura inἐicabat la, is ah. scrpu; xuma Pompilii Pomponis thfuisse in altera in Nu- libri reconditi erant Latini septem de iure Ponti cum, 'niu ph. diligentia' asser*anes; curauerunt: Gracos. quia ali ponis qua ex parte ad soluendam religionem pertinere exi- λὶ Q. stini ibuntur. L. Petillius prator urbanus ex auctoritate Senatus per Victimarios ignefacto, in conspectu populi ciem ii. Nolueruut enim prisci viri quicquam in hac seruari ciuitate quo animi hominum a Deorum cul

illii 'ti Tarquimus autem rex M. Tullium Duumvirum. Vo quὸd librum seιret, ciuilium μιrorum continentem, custodiatus conami, tum curruptus Petronio Sabin le-

patri siribendram dedisset, culeo insturum in mare abiici itf-ςius ectes, Idistis plicii genus mulio postparricidis lege mo- Ω

sit e. forum Molatio expianda est.

27쪽

CAP. I. DE RELIGIONE. 7

sed in his qui custodiam religi 'nis attinent, ne cio an omnes in Atilius regulus pineserit, qui ex pictore a cisDimo in iiij, a drubalis is Xant, ivi Laceda- Rhet. moni j ducis ad miserabilein captiui fortunam deductus ad He- ac missus ad s. P. et '. legatus, ut exsectuno, se bene, complures Poenorum iuuenes pensarentur: in con- Α. v trarium dato consilio. Caribiginem repetiit: noni. cd xcviii gnarus ad quam crudeles quamiseriais merito sibi int, festos eos reuerteresur. t Verum his iurauerat, s A v ' captiui eorum redditi non serent, ad eos se red itu- diij. rum . Potuerunt ρr festo dii immortales esseratum Cic. o DMitigare saeuitiam ceterum quo clarior est stili j igloria, Carth/ginensis moribus sivis uti pasti sunt: ad, tertia punico bello religiosi semi upiritius tam crudeliter pexati urbis eorum interitu insta exacturi pia

cula.

Quanto nostra cluitatis senatus venerabilior in V V. De s Qui post Cannensim cladem detegit ne matro- A. U. nes vltra trigesim tim diem luctus suos extenderent uti si hii sacra Cereris pe agi posent: quia maiore pene ιι ' Romanorum virorum partecin exeorabili ac diro solo

iacente nullius penates moeroris experses erant. Itaque

matres ac fila, coniuge , or sorores, nuper infectorum abstersis lac mis depositis , doloris i signibu cadi avi induere vestem, ct aris dare thura coacta pun ἰοua quidem constantia obtinenda religionis, magulisi calestibus iniectus est rubor vlterius aduersius eam saeuiendi gentem, qua ne muriarum quidem acerbitato ab eoium cultu absterreri poruerat.

NEGLECTA.

is 'CREDi TVM est Varronem consulam apud Cannis cuin Carthaginien mus tam infeliciter di

28쪽

instit. divin. lib. 24

A. V. micasse ob iram Iunonis: quὸd cum liudos Ciue e in Iovis Opt. Max. templo, eximia facie puerum virionem ad excubias tenendas po Nisset: quod factum post aliquot Wnnos memoria rVerrium, sacrificise expiatum est. Nercules quoque, detracta religionis sua, O grauem ct manifestam poenam exegisse traditur. Nam cum Potitijsa rhi uni e ritum qtsem pro dono genti eorum ab ipso assignatum. velut haereditarium obtintle .rant auctore sppio Censore, ad humile seruorum ministerium transtali sint: omnί; qui erant numero su perra XX. puberes intra annum extinctu sunt nomen , Potii ura in duod cim familias diuistium prope iiii eryx. Appiu3 vero luminibus capsus est. Acer etiam sui numinis vindex Apollo qui Cartha gine a Romanis oppressa, ve Ie aurea nudatus in egit, ut princi m n inter fagmenta eius absit se in cni Punic. rentur. Brennus Gallarum dux Delphis Apollinis tem- ic aut R. ingressu, Dei voluntate in se manus vertit. avst jι minii si ax risor contempta religionis filius xi κ. qlioq; ei AS .Eselilapii 3 qui consecratum templo fluo lu- , 1 A. V. cum a Turullio prasedis anton j a naues ei faciendab,

dcvij dccxxiij

Magna ex parte succi mi dolens. inter ipsium nefarium ministerium deuictis partibus Antonij, imperio Caesaris destinatum morti Turullium, manifestis numinis sivi viribus eum in lacum. quem violauerat, traxit esecit, Deus, ut it i poti imhm a militibus Caesarianis occisus, .eo em exitio, r et tersis iam arboribas poenas lueret. οὐ ii adhuc operanti bis impunitatem consimilis iniuria persti- pareret, suam, penirationem, quam Vnd colentestibus. maximam semper habuerat, multiplicaret. Σκι itatem Palam Platatu impune non tulit quod in

29쪽

CAP. I. DE RELIG IONE. 9ren ara tegulas marmoreas ex Iunonis Lacinia templo in adem Fortunae Equestris quam Romae faciebat tras

tulit Negatur enim post hoc lum mente consiliis e ' quin etiam per se immani ritudinem animi cxpira- sit, cum ex duobiu flijs, in Illyrico militantibus. alte-iῖ rum decessisse alterumgra iter audisset assectum. Cuius i s 'castu molim sinatus, tegulas illico repo=tandiu curauit: decretii circumspectissimas unctione impium opus cen-fris retexuit. Tam me hercule quam Q. Plani inh legati Scipi nisin thesauro Proserpinae spoliando celeratum auaritiam iusta animaduersione vindicauit. cum enim vinctumeto Romam protrahi ininset, is ante causae dictionem in carcere teterrimo genere ' morbi confiumptus est: pecuniam Dea eiu dem sienatus imperto, ct quidem flum-vium duplicanda recuperauit.

a i quidem ad Plemini, facinus pertinuit, bene a patribus conscriptis vindicatum est. Quod ad violentas rcgis Pyrrhi sordeis attinuerat, stipsam potenter atqsse Liu 296steaciter Dea d endit. Coactis enim Locrensibin ex thesauro eius, magnam illi pecuniam dare: cum onu-sbu nefaria praeda namgaret, vi pubita tempestatis tota cum classe vicinis Deae bittoribus illisius est: in quibus pecunia incolumis reperta, anctifimi thesauri custodia restituta est. ar At non tu iliter Massanisa rex icuius pras ctus clusis Melitam appulisset, ' equesano Iunonis denteis eburneos eximie magnitudinis ablatos, a eum pro dono attulisset: vi comperit unde aduecti cssent, quinque emi reportandos Mellitam, ini templo Iunonis colla

-al. . mortis. XXIT.

30쪽

candos curauit insiui Osgeniis βιὰ literis. figui Pan tibus regem ignorantem eos aciepise 9 libenter Deae reddidisse factum Masani sapimavinio quam 'unifo a Isanguini conueniens: quanquam quid attinet in res. νε, -'pm it tu media barbaria ortus sacrilegiuna pendi. re1sidit alienum. Syracusis Dion iusgenitus, tot omlega si a quot δε hi: re Uno cimus, i ριο is dictis pro equi voluptatudebi. l duxit fano enim Proserpina sipoliato Locris. ι simultum fecundo vento classe veheretur ridens amicis,nb ' Viceti ης, ait quam bona nauigatio ab ipsis diis im-Var l. t mortalibus fast ilegis tribuatur 3 Detracto etiam Ioui al, Ge' Ostmpio magni ponderis aureo amiculo. quo eum tD, s ' Hiero ema iubiis Carthaginensitam ornaue -ή - . sierat viristos ei laneo pallio dixit, aliategraue amiculum aureum esse hieme frigidui . laneum autem ai tranqsue tempus anni aptius Idem Didauri flesculapio barbam auream demit quod Urntaret non a ' .im congeni re p.ιtrem apollinem imberbem; ipsium barba- i ve tu in cn 'ici ' Idem mensas argenteas atque aureas e arfanis si tulit: quo is in his more Graecia ripium erat, bonorum deorum eas esse, uti se bonitate praedicauit. Idem victorias aureas. stateras. o coronas, quae simulacrorum porrectis manibus siustinebantur, tollebat, θυου se accipere. non auferre. dicebat perquam stultum esse argumentando . a quibus bona precamur, ab hὶs porrigetibus nolle sumere. Qui tametsi debita suppiii ιianen ex oluit, dedecore tamen ut ij, mortuus poeuas rependit quas vivus et iugerat. LENTO enim gradu adpindictam fui diuina procedit ira , tarditatemquo supplic3 grauitate compensat. In quam ne incideret Tum ilheus Liparitanorum princeps

vide

Iustin.

IIII.

SEARCH

MENU NAVIGATION