장음표시 사용
191쪽
a eratiq6 ostMim'. primo qr nullu corp' aut a medio aut ad mediu latu:ifinitia est. Umne aut sensibile simplex aut ae medio aut ad mediu latu est. nultu tre igis ifinitum Cri uero nussu corp' a medio aut ad mediu latu i finitu sit: bine liqt.1 f qrlationes a medio et ad mediu adinice te sui: pri ero in pria abeut loca. Et si coirarioruvnu determinatu est:deter g minatu erit et reliquu. At cotrariori nuut mediu determi b natu est:quounusque grauiu feras.rio ei coligit medio lo b si ' pirasire.*bis et reliqu determinatu est. anuli uigis tale innitii. determinatio ei extremis: dcΦ innitu esse ipodibilei est. si extrema sint determinata: media determinata esse necolao Elioen deteriniati extremiis iterclusit itercepiste h M eet innitu.et innit 'in medio mot' coligererais ipossibile est CEcdo F cu oe sesibile simplex leue sit aut graue:si alit O tre innitu ponas .ffinita aut leuitate aut grauitate babes re cocedas oportetmi, sic ostedo.Qit a graue aliq6 corpus in simplex innitu si possibile est:b graue finitu.sex a capio grauitate finita qualibet vi scd3 magnitudine a e:q qr sit fini ad n et grauitas brinita:Potio poteri summi tota grauitate comporis b finiti mesuret Ut e repli ca sit b decupla sumo dece o pres inniti a:pti a e eqles q equa cum b retinebut grauita, re et cu sy sumedo pres tantas no contigat deficere: a in αfinitam cotinebit grauitatem: quod erat osteridendu IReq3 refert illas grauitates comensuratas eo aut icomes aras:
itide accidet svolum'. p si iteru posueris grauitatis fini
terilia subibis icomodat finiti et infiniti equa esse grauitare. imo et finitimaiore.Sam videmus in filiit in maiori magnitudine:maiore geri grauitate.vt i dupla duplatet ita deice si itam sit finita: sit dupla magnitudini b.sumo b et c dupla finita equa seruante grauitate et si sumis b d corpus finitu: maiorem corpore in nito retinebit grauitatem. esset igitur infinita grauitas. Et ciuis militer in infinito leui infinita leuitas. Et vero infinitam aut leuitatem aut grauitatem et se impossibile est:quia cum grauitas aliquanto tempore et alio quanto mouet spacio dupla idem eodem spacis in tempore subduplo et ira sempervi quemadmodum grauitas crescat decr escat rempus et minus fiat. Et cum omni proportione grauitas infinita finite graustatis vim superet motricem: oporteaN3 mobile mouentrum uirtutum excellentias et pro
192쪽
ruones sequi:*fecto in non e aut mimo Lilinu autent immu mouebitavi que oem mouendipportoe3 ex aes: nullaa portione moueat: γ impossibile est. Rulla umi 3 ad finitumsportio si cotedas in Ne moueri: accidet grauitate finitam et infinita equali tempore mouere quod est impossibile.Esto eni3 grauitas infinita a: b finita quia utraque in tempore mouet adinvice mouendi ppotatos nem habent. t sit a dupla quacunque aliam dederis ideleat imo b et c duplae grauitatio ad b:que dupla mouendi adb seruata portionem.equalit igitur cum a mouebit. quecunq3 enim ad idem eande seruanta portioem: illa ut equalem inter se babeant necesse est.et non MQdo hoc:veru si b d finitam grauitatem sumeres:b d finita mouendi virtus:inis finitam a mouendi virtutem excedery et in minori Ne moruueretique si impossibilia suntimanifestum est infinitu3 seni ibile corpus esse non posse.Sed id mentem in dubium tradere posset:aii plures sint mundi: mundus unus inrinitus. Nam ipsum aut finitu esse aut innitum necesse est. Lima
coclusio.mundus non est infinitus Iux'
lata sunt: prompta est huius rei demonstratio. Lanam aut esset similiariu pilum aut dissimiliv.m o umiliarium . lna omne tale simplex est:cui debetur unus motus aut circularis aut rectus.mo vero onsum est nullu neq3 circillo neq3
recto actutesse posse infinitu. non est igis similiariu partio Req quidem dissimilium. Ram aut esset ex specie infinitis aut finitis non infinitis. istam simplices motus specie finiti sunt igit et simplicia corpora spei discrime Cuiuslib mi corpio simplicisunus est mot simplex. neq3 ex finiti erit na aut eo* oialant eo nu:ifinitu ee oportem. vi igneiaeremqua/aut trad- alit ee no Uleuitas aut grauitas daret inta:d in ta dari no polle monstratu est.Scto qr loca oporter3 ee innita.Tertio. m moteent inniti.et neq3 ferrens sursu neque deorsu. Qd egi incru3esie non cotingittit possibile est fieri .et in quali Ur q6 factum esse no pol album:vi albenat impolubile est Et qη cubitale factum esse no cotingit: lpossibi ille est cistitale fieri. et quod i possibile est puenire in aegyptura ricita in aegyptum haudqua* valebit uni. Itaque quod sursum diu deorsum esse non potest: sursu aut deorsu feretur nuncF
193쪽
Quarto quia aut tale infinitum moueret secundu naturam
aut preter naturam.Sl preter naturam: ergo alius esset I cus:in quem secundum naturam ferretur.looc autem vos sibile. mundus igitur infinitus esse no potest. Tertii cap.note. si pars moueri. Ertium cap.cotinet quatuor coclusiones.et unum
t correlarium post quartam. si 'rima coclusio.jn finitum a finito pati impossibile est.Cruit a mobi te infinitum:quod patiatur si fieri potest) et moueatur a mouente finito b :in tepore c.Sitque o pars virtutis mouetis bQue quia minor est Φ b mouebit mobile minus la in rempore c.sit illud e. capio partem finitam infiniti a equale3 cique sit a Lquia igitur potentie o finite ad b potentiam finis
tam esta portio:b finita potentia maior mouebit af equalee in minori rempore . c.mouet enim equale idem in eodes tempore et maius idem in minori.er minus in maiori. ut si
duplum in duplo. et ira secundum analogiam. Quicdo igitb in tempore c mouebit: a portionem ad partem finita a s et mobile equale e seruabit. Infiniti autem ad finitu nulla cadira portio.mouebit igitur solum finitu3 in tempore c. Si enim o sit ad b in aliquaa portione ut subtripla: intelligo bpotentiam duplam ad d:que mouebit mobile dupIexad e:et similiter a Dut a g in tempore c Intelligo deinde triplam qnt i :que quia tripla ad d:mouebit mobile triplum e et simili ter parti finite a huta It in tempore c. anifestum est enim triplum finitum esse. alioquin infiniti ad finitum.pporto dabis:et infinitum finiti triplum facies:quod impossibile e. Hi cum i tripla sit ad d:et similiter b prima virtus ad O rri pla: b virtus equalis est potentie i quare in eodem tempore mouebit a lx.Quod si mouet a infinitum in tempore c:in eodem tempore mouet finitum et infinitu3: quodo impossibile. Secunda neq3 finitum patietur ab infinito tempore finito.CDec est conuersa precedentis. Sit a inlinitauirtus. que moueat b finitum mobile in 'nito tempore e si fieri potest.Capio quacunq3 partem finitam libuerit infinitMirtu
194쪽
pli causa sit b mplum Capio 'tuus infitute partem 'in1
a g duplam parri a seque quia dupla mouebit duplum mobile .ut b in eode tempore.Et pars tripla vi a L: mobile triplum ut i in eodem rempore.et ita semper secunda analogiam portionem.quare et a k mouebit b eqle mobili i in eodem tempore c. aer cu tota virtus a m a li nulla habeat apoportionemmon mouebit b in tempore e imo neq3 in te oore quod est positi oppositum:aut infinita virtus et situs frunita idem mobile et eodem tempore movebunt: quod est im o possibile. LCertia Infinitum ab infinito aliquo tye no pay tieturCSit a unum infinitum et b alterum: quod patiar aba in tempore c. aliasq3 b pars quecunm ab avt b d in minori tempore vi e.Supposuimus enim maius in minori mpore mouere minus.quia temos e finiti ad torum rempus insportio: a mouebit maius b d vi b f in tempore maiore. 'er iterum mouebit maius in maiore.quare tandem deuenietur:vt partem aliqua acceptam finita in tempore c moueat: in quo mouet et b.et finitu et infinitu in eodem tepore ab eo
si dem patietur:quod est ipossibile.CQuarta stinnitu aliquo tempore non mouebit iistini tumgMon finito. Ram infiniatum pateretur ab infinito tempore finito:quod esse non pot eq3 tempore infinito quia infinitu3 tempus finem no habet: et in tempore finito rursum aliquid moueret quod si M. xeris esse mirum:oppositum est secunde.si vero infinitum: a oppositum tertie.Si ni il mouere:aliquo villo tempore fi I nito dixeris: et tempore infinito continue quiescetsi Corre blarium. Ex his iterum manifestum est nullum sensibile pus esse infinitum urimo quia omnexorpus sensibile viro ρtutem babet activam et passiuam. Neque quidem extra celuin infinitum. nominant enim intra et Getra locum.*xtra celum autem non est locus neo tempus. Meq3 corpus circulariter moues circa mediunt. autem non est medium. meq3 secundum recrum motum. qiua lora cum ad quem ferretur:infinitum esse oporteret. Quod si erretur preternaturam: ese ei assi Mandua locua innitus tui motus secundum naturam et virtutem eius motivani oporteret esse infinitam. Infiniti enim uis ut finita finiti) mfinita est.Et id a quo preter natura3 moveret:esse ovorteres inrui: tum et plura esse infiniua aut infini .um part a finito: iue
195쪽
-pombilia ella permanifesta sunt. ms xeris ipsum a
seipso moueri ne plura esse infinita concedas erit fgis ilinitum animal. Eit ei id alalm' propriu.Sue quo Nit infinitum animal caaeq3 Democriti Goeucippi detini natio approbanda est infinitas similiares atomos pone et situ discriminalatas: interstitevacuo infinitu costare primo.qr eas atomos dictit esse eiusde nature.vt si auru in frustula dirimat:auri qlibet ps diuisa cuilibet alteri eade est: qre oeo ille ad totius locum ferrentur ut quo fertur ignis et ignis scintilla et quo terra et terre gIebula. looc aut ipossibileEclo qr si una at moru fuerit leuis:e naqq3 reliqru3. quare nihil erit graue simpla. Doniit ei ex illis atomis otia costari. et origine ducere.boc aute falsii.terti o qr oia ferrens sursu aut oia deoris sum:* si sursu:mouerens a medio:si deorsum :ad mediu Infiniti aut no est mediii.quebi mediu fuerit: et extrema copiri necesse est. Quarto qr nul erit locus quo mouear. 4Ra aut moueret natura aut pret ri atura:qu ib' motib' determinata sunt loca esset igit immobile.α si dicas moueri preter nais turam:erit alterum cui is motus secundum naturam pueniet.boc ei in Oibus inductione coptum est. Q6 si ita fuerit: oia leuia dicere non poterismeq3 oia grauia. Neq3 illud infinitum ex similiarib' emineq3 nature atomis esse costatu3 et nullum sit corpus infinitum: satis arbitror ostensum.
CEquivoca diuersarurn naturarum entia. Cocentricorum mundorum figura. a terra.b aqua. c aer o ignis.e iioue celestiuomisi circulus. f ascit mundi terra. gb aqua.b caer.id ignis. he eius no suem celestium orbium circulus.
ι ι citracta ditinet duo cap. prima
V. i Ll Utres suppoes. tres 'crones. dui as roes ad pina tres ad lassam.et tris cauillora remoti oes.CGes suppones. puta. oia pbysi sca cor sta moueri et descere scim natura:violente et pres natura.Scla in quo loco natura desculti illu locunafalit ferri .etiquiolete descat:i iustuiolete ferri Tertia si alicui latio aliquioleta est: q ses 3 natura eide puellinviolete lationi pria e:ut lationi tre sursuviolete: ria est latio deo orsu terre: ipsi scom natura puenses. Moria pero. Si mea M
196쪽
sint eos ex disilis nature corpis e cistere: et ea eander uim mouendi obseruare necesse est. vi ignis et ignis: terra et terera:et intermediasi primo.Quia si ex equi uocis et nastura diuersis costaret .mudus de illis no nili eduoce diceretαostaret igit ' cosimilis nature corpibus. s si ita emet illa co ra nata e t moueri u ec a medio:bee ad medius hec.o circa mediu: est mo divi naturaq3 eanti seruaregScdo.qr motus determinari et finiti sunt. na aut scimrectu aut circulu suptos aut myroa ee oportere: stus doli est. et unius coos simplicis unu simplice motu es. Quare
siquidem illic elementa erat eadem:et motus isdem. CScta iactusto.rio sae plures mundisi primo da terra unius instes nata esset moueri ad dia alterius mussi et ignis d igni. quecunm eri locu simplicita aliq6 natu e moue
197쪽
esse necesse est. Hi terravni' ad alterius terra et igne ad igne moueri natu essenpossibile est. Nam terra sursu ferretur in propo mudo et ignis deorsu. et terra a medio lata ad altera
terra natura moueref.In quo ei loco natura qesceret: et in
eunde natura ferres.Itide et ignis p mediu ad alteri' inudi igne evolaret:q6 stati Nossibile cognoscis. JRo iste sui pluis res madi.CScsovit' est tim 'mot'sempilaus et ererit' igitetvnum pmu celu on und'. ii plures mundos dederis ivnoquoq3 pmu ee oporteret:q6 ee nedi. CT eruo tria sui loca trin sensibilium elemetorum. 'rimest subsides et immu stlasso sumin et extrem':terci horu medi'.q6 supferturoib' ut ignis est in sumo: s ceteris subsidet est in imo. qs vero medio modo fers ot aqvi aer medium obtinet locum. Et pret hec loca no est sensibili si locus. nam neq3 sc6m nais turamineque pret natura illuc ferrent. Est igit tantusn'm dus.CTres cauillorii remotiones.Si dixeris prio illa sim 36plicia corya propi nimia distatiami uersa pticipare naturam hoc irronabile est. na distantia no facit nature diuersitatem. CScso oes motusus quas moris couenire: qre no erit trauni'nata ad alterius terra ferri. Doc ipossibile est m more vi quas et preter naturam factus: obnoxius et contrari' est
motui novi sed secundum naturam facto CTertio terram unius et terra alteri' numero differre: ideo no oportere eas natas esse ad eundem locum numero ferri .Esto numero differant:spei in indifferetia but.nec io * diuerse numero sint hoc impedit easde ad eundem numero loeu ferri natas ee.q8 si ita est:statim roiit colantaneu apparet: tm vna3 terram esse:qr finita transmutatio terminos: vn motus et ad quem
a ficiscit:specie habet diuersos.vt augmetariminumunmotus uuitatem quoverooficiscis amplitudinem. minuitur:ecotra. altas:pria.Ut sanatio iminuun veni t:egritus dinemquo tendit sanitatem.qre et q6 fere ut terra : ex terra ad terra non ferar.et ignis ex igne ad ignem. Et si instas ex celi transmutatione u est eodeni in idem: hac transmuta. tionem quodamo diximus infinita et quodamodo esse ex oppositis et ad opposita: cu conspderas ea accipi frem diametros. cavero stim totum accipias:non ita fit. CTertia co πcro rerii sensibilist loca finita et determiata esse necesse est. gRam cpto terra medio propiquior fuerit:tantovelociore
198쪽
inotu eam mere videmus.et igne uelociore motu ferri:m isto loco qui sursum est vicinior efficitur. Si igir sine imino concitaretur ferreturq3:motus influita succresceret velocitas.quare intelligenda tandem esset infinita et leuitas et grauitas.quod est impossibile. Alio 4n in innitu crescere haud intelligi poss3. Sut igρ sensibiliti loca et fila et definiata
Cforma spectesCsorma in materia species in singularibuogmateria sensibile singulares sinientes diffinietes
e Sensibilia sensui ovias Uimus/nasus cauus. aecundii cap.cotinet tres coclusiones. una instantis ain:eius solutoem:et tres mos celi post pma.et duo correlaria post tertiisi rima coclusio.Non moc do non sunt plures mundi:sed et plures fieri ipossibile est. Castamunus mundus est ingenitus et eternus . Est eni vemus motus sempiternus et etern '.n5 igit fieri piit plures mundi CInstantia adim natura et arte costantiu alia est forma stam se:et forma materie mixta. et alia sphera et sphera aurearatius circulus et circulus ligneus sinietes eni3 spheram aut circulsi:aureu aut ligneu sumimus nunci r que ad eius substantia nonstineant: tametsi idem sit sphera et sphera aurea. Rem intelligeret nem sumere dcl aliud pter singulare possimus. Michilominus circulus et bicorculus ratione duo sunt. Circulus ut species: hic circulus species in materia et singulare.Tunc ita ducut argnmentu.Celu e s sibile.est igit aliud:celum et hoc celua celu spes et forma ester hoc celum forma in matia.Hi quorucuq3 sensibiliti spes est aut forma aliq: plura sunt aut facta esse cotingui singuolaria siue species ideas quasda ut posuerunt aliqui posueris seiunctas atq3 separas sine reipsa a singularibus no abiunxeris:sed esse et rcite: sic esse op3. Sic enim in olbus quorum forma in materia est:amptu3 est videre plurima et perne infinita eiusdem speciei entia Eut i plures celi:aut eepnt.et plures mundi aur esse piit. DI si simul no sint et G possinti fieri possunt Rusio idve* sit celu esse sensibile:et alteru esse cessi et hoc celu .vi spes τ spes in materia. no tame ex hoc plures mundos esse aut esse posse conficiunt. Tam falso assumsit:quorumnq3 sensibiliu spes sit aut forma: plura esse: aut facta esse contingere. Doc eni non op3 ubi selibae
199쪽
ex tota masia est ex qua natu est esse posse. ut si itelligisvna
incorruptibile simu:cui alia eet caro: et ex ot carne eet re
qua simus ee posset:sim':sensibile q6da ess3 iteru simust hic carne simus ot spes et forma: et forma in masta. et tamenno essent neq3 ee possent plures simi Itide si esset uuiis boimortalis:ex omni carne ossib' et neruis ex quibino posset edbo: Dec siqde idissolubilia esset homo sensibile est. et homo et bic domo differui: ut fornia et forma in m .et tame nemessent plures boles neq3 ee ptingeretaeosimile de nitido intellige. na mund' et cela sensibile: et celu et hoc cella rone dis uersa:et hoc celu ppetuu et imortale ex tota materia ex qua esse potest celu costans.idcirco ut de simo et bote: neque sunt plures neq3 plures ee oportet CTres modi celi. Cetu pri , movit ima sphera e supinusq3 circulus:cetos ambiens oes diuinitate pleia'.Scto corporea moles:iferiori tune extre mo et supremo pine inbere smino plentaxertio celu id to tu est q6 Gultie rubere supiniq3 circla circularentia' coterucospicimus. Et hoc rotu/omneluniuersu: celu dicere cosue uim '.CScsa conclusio.Celuvi id ipsu est:abvltime spbeis 4ore supremiq3 circuli circularentia cotentu ex omni naturali et sensibili corpore:suaque tota materia costat CNam nullue dira se corpus neq3 naturale neq3 sensibile relinquit: is eaoia intra suum continet ambitum G extra se nullum corp' relinquat: hoc ideo est qr corp' illud physicum esse no possimam aut esset simplex aut copositum .Hon simplex; qr onetale mobile est a medio vel ad mediu.aet cum corpora illa qcircularuntur: loca sua egredi et mutare nequeant: non hoc pacto aut a medio aut ad medium moueri coligeret .et illice: se non possiet natura aut preter naturam. Ratura quidem:
quia babent simplicia corpora phvsica alia sin quibus natura stent a natura deputata loca. R eq3 preter natura3. Mane et illic aliqua esse seeundum naturam nata essent. Tocus ei qui alicui simplicium preter naturam conuenit:alterius simplicis secundum naturam existit. Q si illic natum non est esse empus simplex physicum:n 3 simplicibus compossitum ullum. Req3 aliq6 sensibiliu no physicoau. Ha ea sut spheret circolatique circΓ:quoru nullii extra supini circuserEtiam claudi manifestu est. dstat igit celum hoc pacto sumptum:et omni corpore et naturali et sensibilii suaq3 tota m
200쪽
teria.Ql cinn ipsum incorruptibile siti et sem2 ut adhuc ondemus useuerans: unu solum esse recte affirmatu est. neq3 plures fuerunt celimeq3 plures futuri sunt: sed unum soluhi et piscium LTertia coclusio. Ron cotingit extra celucoris' pus ullum factum esseCanam neque simplex neq3 copositu n 3 natura neque Pter naturamgiprimu correlariu tande fit ut e ra celum nem locus neque vacuu3 neque tempus sit ocus quidem.quia illic nullum est neq3 esse natu est corispus. cumn quia id dicunt locum sine corpore natum corpore repleri:et in quo corpus natu est fieri.IReq3 locus: cuillic nullum possit esse sensibile corpus:neq3 motuB. quarenem tempus.Est enim tempus numerus motus. Et extra 3 celium sine sensibili corpore non erit motus CSecundu correlarium.Unde fit etia: ut que illic nata sunt esse entia: sint optimam habentia vitam et per se quidem sufficientissima: quam toto complent eterno:non senescentia in tempore: in loco non transmutabilia inalterabilia impassibilial ab omissi motu mutationeq3 aliena.vr circa diuina plerunq rarionibus declaratum est omne primum diuiniam intransmutabilesnecessariumlsummutet quo nichil aliud melius/ nichil diuinius ni dii prauum habens nullorum bonorii indigu Iincessabili motu rationabiliter mouens rerum omnium fistius uniusculus. vite tempus tempus omne et infinitate 3 ut summa perfectio continens eternu3 semper ensiimmortalela quo ceteris communicatum est esse et uiuerelbis cla, rius illis vero obscurius.
CSuppem auxilium.CConsistentialmateria
tria cap. primum quatuor conclusiones. tres rationes: et tres anziquorum opimo nes post prima. Et duas rones ad lasam clusio.par e minredo: an mud gerit ligenit'corruptibi Pincorruptibilis