Introductiones in Aristotelis libros naturales

발행: 1492년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

ante post dextruiet sinistrum instinareelu spheis

raeum est:oes Ptes similes bns et sem2 cosimilem motu me, cerceiis.Ho igis hac poli' ptem sursum posuerim suam deorsum et ita in ceteris. C Responsio. Tametsi celunt figure dissimilitudine ito biis:hoc no ipedit ipsum ponadifferentias habere. Ram pitu diuerse sumirtutes: be aut differentie sca nivirtutum diuersitates sui accipiederet aiatharii b3 aIiquas dextru et sinistrus sub figure simili indine. Bliquas sub figuraruvarietate. si ipsu intelligas in forma couerti sphericaniicbilonim' oes habebit sub figure mmilitudinevirturum diuersitates. CScssa mot' celi no ice pinno e igis de rum in celoun sit mot'. si Responsio qua uis celi mot' no inceruntu est dextrum unde est mot'. Et si inot incepisset:ab illa ute moueri lcepisset. Et si quiesceret et iteru mo nasceret:ab illa nascerer. CTertia cocla logiis tudo celi sc6m pol otii distatia sumeta est:quoruuii sursum alter deorsu existit.Caprimo qr hemisphersoru differetia ppolos et no mouear)apprebendim'. CScsso qr ptes iuxta polos cosuevimus dicere latera. Lai'aiit no e sursu aut deorsu:0 q6 iuria surae aut deorsu est.Erit igit ei longitudo stam polos supra:quoru alter sursu ale vero deorsu fuerit. CQuarta pol' qui nobis suppositus apparetineorsii e: qui vero nobis semo occulit:sursu. QDatet qr de ara celi ei a quo et 'mor est:ut a quo oriunt astra.sinistru ei oppositu urvbi astroru occasus est.igis sursuvertex nobis occultus est. et deorsu qui nobis supposit apparenalioqui celli a sinistro mouerer in de reru.q6 neq3 est neq3 ronabile estgiginde fit

ut qui sub polo nostro babitat: in deorsu sint celi. et qui sub latentiisint sursu. Et ut oppositu eueniat rthagorici

putaueritimos sursu e et eos deorsum. Et bec de pmo citaculo dieiis coctuita in secudis circulatio ' visui rubere planetaru opposito mo ad pma assignade sui sursu/deorsiit dextruiet sinistru differetie positionu. CSa oppositom5bembere ad pma icedui: et more est a dextro in sinistru. litui qui sui deorsu et in sinistro pme laudis queadmodum nos ipsisum')sursu sint et inde ro lassarii lationu et orbiuplanetarii. 'n an et postmoeno restias discrimen. Et de bistatuta sufficiat. si erui cap. note. KCotrariatinus tuo i se agetia et parietia corya: inuo coplinia atq3 oficietis.

212쪽

Erisum cap.cotinerenam conclusionem .Et sex adi eius probationem coii sequentias.CC clusio cosyderandum est cur plures sint circulorunt, sp raruq3 lationes C Si lationibus illis aliquio assignari posset contrarium id autem non posse prius dictum est)inmmptu

esset ratio:Ψ contrariorum que uniuersi constitutioncmi integritateque respiciunt si unum est: et alteru3 protinus visit necesse est.Et certe licet huius rei causam assignare sedim, cile sit ut que et quoru3 accidentia a sensu sint remora: id tamen ostendere hac nitimur ratione.CCuiuscunq3 est op

ratio: id ut eius operatio sit existit.ides opatio est imortalitas otia sempilaa.et celi coatio:motus est semininus.C bid mi circulare corpus b3: natura sempilaei irrequieteque circumoueat.Est eni3 dinu quidda-si senast circumoueatur:alio in medio quiescere vi post Obatione diluce bir necesse estot terra et id natura quideas am pter naturanichil semo quiescere potCEt si fra est:erit et ignis. rio da si unu prio*natura sinet altem esse necesse est.terra eniet totis pria sunt.vtuniuersi materia.Sino ita si posterius est:erit et prius.Ignis aurem prior. Est eni3 calidust leuistatque agitabilis.terravero frigidalgrauisi quiescens et imota. frigiditas autem grauitastet quies:caliditatisileuitat iet agitabilitatis priuatis e. Si igis est terra vi priuatio qdam:et ignem esse necesse insissit si terra et ignis sunt:inter media elementa: aqua et aer vi sint op3. Sunt enim terre erigni contraria.et quodlibet elementop alteri cuilib3 ut postea amplius demonstrandii est)priumsi os si quatuor sint

elementa:r generationes ac obitus esse necesse est.qr nultu ipso*sempitnu esse possibile est. primo ut que sint conistraria et si adinvice agB et parianLSino qa mobile cui motus natura sempiternus non est:vis pilausit ranabile noest.intereunt igis et oriunt alia.K in iteru si sint re* ortus aris obitus: et aliam a prima unam aut pines spherax lationes esse necesse est.Sola enim prima semer unal eadeque existente:elementa et omnia adinvicem coe imilis se semper babebunt. Et quo id: et unde prodeant generationes laeti Vexpressiusque futura discussio est.Hdiecta linq3 putetur rato icur spberarum superior stq3 circulorum plures sint saloest quia sunt generviones.

213쪽

Quarti cap.nore.

rectilinea:est q rectis lineis clausa est. gQualis figura est:4 a parte circuli incipies in acutae3 tendes: i oui similitudinem est formata.WLenticularios si ex duobus cst culi minorib' portionib': lentis stlitudine exprimit. GLea

leguminis noti semen quo qui vescuntur teneo ac moderatos reddi censent Martu cap. continetunam conclusionem et quatuorq rationes ad illam.CConcro cctuin s min3 figu 8ram sibi vendicare necesse est. si 'rimo quia brefigura natura et substatia pma:celo conuenientissima est ilis

ita ostendimus. primo quia omnis figura plana aut recti linea aut circularis est.et ois rectilinea multis continetur lineis:circularis tatu una Et inunoquoq3 genere unum prE est multis:et simplex compositis. Secundum enim numeri serie:circulum ponuntur unum trigonam ut duo quia duorbus rectis equalis. est igitur merito planarum figurarum stina.Secundo idem cognoscitur. perfectum pus e iperfecto.Ht circui' perfectior est rectilinea.quia extra eu nicbilrelitiqui:nichil que ei posse addividetur. rectili nee aute por.

Tunc sic.Sicut circulus se trabet ad reliquas figuras pi marita sphera ad reliquas solidas.Elt enim circularis unaeotinetur linea:et verica una superficie contenta est. Et vicirculus ut dictum est planarum figurarum pma et plactis, sima:ita quoq3 Ubera solidarum prima est et perfectissima. Et primoi perfectissimoq3 corpori inuale est celum prima debetur et perfectissima figura. est igitur celu sphericu. Et in idem subit iudicium apud illos:qui posuerut corpora insuperficies resolui. nam inberam no diuidebant qsi unicam superficie continetelet sporem et simpliciorem ceteris. Etutde illa suprema perfectissimaq3 bec ro ducitur: sic esse oportere intellige de iis:que ab ipsa ambiuntur et claudunturivique ad banc ipsam contactum:et adi uicem b abeant omnes CSecundo quia si celum esset rectilineu3 lenticulares ouale aut alterius angula K figure:ubi corpus esset ut ei' partes postea non esset.et essetubi prius nullum erat cod '.S quid est boc existimare :nisi extra celum re uacuum et illic posse esse et corpus et locum: quoru opposita determinara sunt. Et id de inferioribus circulio banc ob causa prompti

214쪽

liret defenderemeruo celi latio aliarsi mensura est. mensura autem omnia minimum et motuum velocissimus minimus. est igitur lime in seipsam minime. loec aurem circularis est.erit itaq3 circularis et smerice figure.gmari .aqcognoscitur inberica que contactum h3 ad aer Iet aer alianem et ignis ad celum. Igitur celum sphericum est: ersas multomagis bis inferioribus. Eis autem aqua spherica sit: satis deprebendituriquiaridemus eam semper ad concauiores partes confluam deciduam: nec stres equentur sui enim concaue paries que centro sunt propiquiores..it itam centrum a. a quo ad aque superficiem ducaeur recta a ber recta a c.cui subducta in superficie basis sit c b.ao quam a centro educo lineam altera a d.que si minor fuerit a e aut a b:erit centro pinquior.quare et illic locus pronior et decliuionet circunfluet aqua vi partes equentur. Et ita mica:

M a centro aqverad superficiem eductis lineis et equario descet. manifestum est igitur aquam: spherica 3 sibi aptare liguram.Est emm spherica ea:cuius omnes recte a cerro ad circunferentiam educte sunt equales. Et no modo vi aqua

mundus inbericus est: qui summa illa diligentia et sapienistis sie ordinatus est:vt nichil manufactu3 quod Ebirocmi cton vocan0nichum m oculis npio consp:ciendu3. obuiaq3 sit:figure perfectionciet ς cellentia et regularitate tale octacurrat. Et nichil usMadeo diligentia illa excolit claborari, que potuit: ot circularis corporis promptitudo et natura. E si proportionem queris' quanto aqua perfectone figura ier qualitate terram superat:tanto aer aquainret ignis aere. in longe plus ipsum celum hec inferiora elementa omnia. . Quinti cap. note. CHdiversus.CContingit possibile est. Cainiens:b Qe cidens:e meridiei punctum:d punctum Septentrioni αCIntueor uideo. Mem tu Vobtueodcontueor signia a

ficant. Uintum eap.eontinet ' nam questronem. Responis et sonem quam aliqui dare poliant. eius solutionem . Quintotcur potius celum ab a ad c moueatur Φ ab a ad os Doc enim a casu esse no potest. 3Ram in sepiternis:casiis Iocum non babet. 4Et id autesse principium

215쪽

aut cam habere oportet. CIRespondebui forte aliqui bane

ustione ana esse.etuelle de om' tentare aliq afferre: magne mutitie esse argumentum.aut ardue excellerie que humano excedit modii. gQuivus respondemus non omnes statim increpare oportere:sed causam cur id faciant inspicere. Si vana fama illectus si sine rone loquenorincrepandus.At si late amore motus:ultra alios necessariasveritates attingit eas rationibus certiores efficiensrialibus profecto gratia

babenda est inuentoribus.Questionis itaque adducte que ea apiat rationem subnectimus. si Ratura possibiliu inopu mum facit.ut in lationibus secundu rectuue plane intuemur Agnis in iustituin locum semo fertur Locus enim sursum honorabilior et divinior:eo qui deo: suet hoc modo anterius posteriore dignius honorabilius sinistro. Et bee ca questione exerit. Gic enim se habebit ut contingit optie.et optimu sic esse simplice mos

tu icessabit et ad hoc ut dictu est 'ti bonorabilius est.

C potetia minor: q minore ad poa3 mota seruariportione si 'otentia mota resistentia. Extum cap. continet unam conclusionem.et quatus or rationes ad eam. CConclusio celi latio et que prima lationum est:regularis est.Doc mi dico propter lationes corporum inferiorum et que sub ipso ferrum: quas non oportet esse regulares. Et ut ea sit regularis osteditur.C Primo qui a si prima latio esset irregularis:ei motus esset intensio et remissio.et virtus mouens minor.looc enim in omni irregulari motu reperit. ut in motu secundus naturam:virtus in principio imbecillior. In proiectis uroetviolente actis: in fine. in animalibus: interdum in medio. Doc autem in primo motu reperiri non potetr: ut qui semσpiternus siti semper durans: infrangibilist neq3 princio pium neq3 finem neq3 medium habens. est igitur celi latio regularis. CSecundo quia quod irregulariter fertur: authocopter mouens euenitiquia ei' no semper sit ea de moueoiuirre auippi idipsu motum:quia mutet: virtutemq3 admoueand semer eandelauta pistrunq3:m utrunqI asus

216쪽

irtute aliquatenus demutes et luc nicbi bibet motum esse irregularem. Richil autem tabe circa celu euenit:sed ipsum simplex lingenitum incorruptibile a sua Θtute intrasmutais bile sema inem maneo.qre et multo fortius ipsu moves t Ie erit: sit simplex simpliciolingenitu ingeniti indeficiest uitrans nutabile semo idemi indeficienti syintransmutabiliolet semper eiusde moti uti sit. erit igitur celi latio lamst regulario CTertio.si motus celi esset Miqua irregularitas: aut hoc in ptibus celi coiingeret.hoc autem non. viam iamdudum otes ceu ut astra apparuissent maiore in uallo distas tia:et aliqn minore.vt que alio segniustaliinvero celerius moueantur quod nun* compertum est. Reque in toro con tinget arpter ea que dicta sunt: et hanc adhuc ronem. 3Ram uniuscuius. remissioOpter impotentia fit: ois autei potentia pler natura est.ut in aialibus senectat et cosuptio et cete re sere mi tota at alio cosistentia ex talibus constat: i stria suntlet que in spria regione no sunt. In illis aute mis que simplicia sunt et imi diuisemu ina pria regione:irulla retrarietas: neq3 preter natura inuenit etc*.qre neq3 ipotentia. et si boc:neq3 totius remissio.et si no remissioineo itide intensio. Ra ubi intensio reperiat:illic quoq3 et remissio repersiatur op3KQuarto qr aut celi mot'ffinito tue trederer etifinito ille remitteres aut so itenderet aut remitterer a ut alinatis vicibus aliqn intenderes et aliqn remitteres. Non mimu3 dare poteris:vt d plura faceres ista eterna. Et da nischil pres natura infinito e durat Impotentia aut a q nascis remissio diximus prer natura. Ernicbit natura et prelarer naturam: ualia Durare uidem .neq3 dabis Q inaedi aut remitti seper.quia omne quodUt ex aliquo in aliquod determinatum est.Et sicut non in quocunq3 tempore cubarisareiaut a loco in aliquem determinatum locum ire possibile est:ita neq3 quocunque tempore quantulucunq3 sit possibile est cclum circulatione suam explere.Quod oporteret si intenderetur semper. Ea minus certe semper minuetur. sit eadem adduceretur ratio de tempore illic minimol istic vero maximo. Rem afferes tertium interpollatim intendi et remitti. Ra id irrationabile et figmento simile est.Et tuerationabilius id non latere sensum.quandoquidem ea tu m

eraselia uicem posita: sensibiliora sint quod adhuc insensa

217쪽

s babera certissimum.

v. L. M U L u eiij conclusion ita sistios ne et eius solutione.CCocto ronabile est astra illius nature corporis eeun quo fixa feruntur. Callam et id ide dicebit celu igne esse putatis: sydera ipsa vim ignea histi eq3 esse. id roni consentaneuexistimantes.utunuq6q3 illo* de illi' corporis natura esli: in qnovuuq6q3 eospicimus existere. et nosipsi dicimus. Flos in ea ignes esse no cocedim*:qui celu neq3 graue neq3leuetneq3 natura alicui trahere elemeti iam mostrauerim'. si Questio sed queres quo calefaciat igit simicim' suo motu lume et calore in aere care.Est ei motus calefacti Q igni reualens ferrumilignatet lapides. ut sagitte acumine plumbee: ualido impetu in aere emisse:um3ade vim caloris coiscipiutut eorum acumina liquescat.et hoc quide aer circuit stans patitur. et Me ferro et lapide: motu elidis ignis: igniturq3 a lex plaga motu cocepta. Erenaqq3 Uberarii suptorii circulo agitas:que licet medios celestes globos no calefaciat m incalescere nati no sui calefacit in aerem . et maxime sphera in qua sol infixus cospicit: cum motu suo ad noe appropiquar.et ipso oricte et supra nos eustente:magnust v alidusq3 nascitur calor. Secubi cap. note.

gQuiescentibus' non motis proprios separatoi diuersom

motu.

Ecundu eap.continerena concrone. et tres ratioess ad eam.CCoero astra no mouens motu propin s 3 celi circulu. C primo qr inuideant et ectu et astra tranata: et id eueniat utrisq3 qui elatim utrisque suis moris hus motiolaui celo quiescenim astris motio aut celo moto astris vero quiescentis' necesse estinistraq3 quiescere impossibile est cii terra ut postmodsi ostendem )quiescat. 'Mei fieret qui nobis liquido constandortus et occasus. ει viri 3 mog:ut celo suo motu et astria suomam eqles esset

218쪽

e orbiumvelocitatem et astroru3 inter se.boc asti iconuenita deberent salte circuli qui maiores sui et maiores biit magnitudines.minoribus maiores habereuelocitates.Ex in nemnaturamem casu euenire contigeret.Matura quide no me niret.N magnitudine maiora: velociora sui. alteq3 casu qritis que semo risit:casus locu no obtinet.lieret ore id sempR 3 celo quiescere astra movebune. eent et smin circulos velocitates.vique sc63 diuisore:veloci moueatur.st e ra: tardius Et ea esse extra orbe:aut intra mota: ulcare et ip3 scindere oporteret:q sunt icomoda. Relinquit igiuelu moueri et astra ifixa quiescere:atq3 cu suo celo ferri. Sic enim nicnil accidet i modi .Et sic circa ide centrae maioru circuloruiue ronabile est maiores erutvelocitates. 7Req3 celum

diuelli discindiq3 oportebit. CScsominberaru duo sunt apti motus: gyratiotetvolutatio Stqui astra sic gyrado moueri impossibile est: Ra si circvgyrata sui:locu situm no demutat.ω tii oporteret astra labin celi circulum mota.Et et sol oriens et cadesvideat nutare et q si in gyrii se torquere. hoc no e qr gyref:' nostrivisus debilitas.c admodu3 astra scintillareuideles ob nostri visus ex distarea mpta debilitate. Et planete qr prope sui novidens scintillare. Bd propinqeni visus potes intremul' ipsa attigit:ad loge aut distantia porrect':tremit. Req3 qui deuoluus hoc pacto astra. si liuoluerensmon in nod eade inplicies appareret.Htvero nobis su eade supficies apparet:ut in lima macrosa facies Sic ei ea notant et V i vnout luna coptu e:in aliis simile sese laseronabile e.Ho mouet igit frem celi circulu p seipsa.CTertio qr cu astra frem celi circulii neq3 gyrent neq3 volvant: vides ipsa progredi oportere si sc63 ceu circulii mouear si ita eslimatura ipsis organa illi motui apta prouidisset.no ei Maltu cura geres: hec preciosa despexiss3 corpa.Atqui n rlahm ad bste motu organa apta:vt d sint queadmodu et sui orbes spherica.qui poli' ingeniose natura ota eis ipsis oris

li circulust seipsa ferunt. Tertii cap.nore. CDarmoniat sonati agIngererellinferret. Eritu cap.cotinetvna cocrone. 4'ythagorimuros M. et duas rones ad ea.CCocto dictu Orthagoricoru circulata corya sonu care ait et harmonia tria

219쪽

nabibe estgInducebantur mi ad hoc asserendu's rimo mcorpa apud nos minori moletet velocitate coeulbus orbius soIis et inne:edui sonos.H fortiori igF et illa et maiora et ue lociora cor pa. CScdo.astra sui in tanta multitudine magirudine Melocitate. Incoueniens igie vides ipsa moueri et non causare sonu:et no mo sonu sed et harmoniam.Et cu sciscitabat ab ipsis quo no audimus gr Ha incouenies videltantos nos latere sonos.Aiunt nos latere: m nobis cogeniti sunticosuetudin 3 tra cimus ipsos audiedi: ideo nos noiudicare ipsos audire.queadmodumalleatorib' accidit cuicudedo graues sonos edat: ob audiendi cosuetudine tam graues sonos no aduertunt.Sed hac assertione vana ee otissimus C aprimo m si tante molis corva sonu ederet colentia oms nature sonos inparet et rebus sensibilibus violatentia maxiam ingereret. Elidem 'eni validos sonos vi tois nitrus non mo alantiu sensus corrupere: sed et lapides et solidiora corya diffindere.At tale accidens sensibilibus reb haudquain cognitu habemus.)Ro igit edunt sonos no enisolii ineoueniens ea illos non audiri:sed et sensus nicbit pati aut non corrumpi.Et natura melius rebus cosuluit * sonos non edantCScio. unque sonum educuEse vebementi collidunt.astra aute cum ferunt se non collidui: sed ferunt orbi suo infixa.vt malusipusvis prora: nauis ytes cum navis in fluuio ferat que sonu imo neq3 nauis n6 educuram, possibile enim in lato:plaga collisioneq3 no faciente fertur:sonareqs in et de naue et de eius stibus:suis roibusui cti concedere deberent. Non igit corya celestia et eis ilixasrdera sonu cant et harmonia. Quarti cap.nore./ Ἀ36o oo annorum tuum motu3 complet pino motui Initens. sin 3o: g in iΣ:b in Σ:s in i: h et i fere eode is curriculo: m in a8 diebus:oes pmo motui pnitates. Uartum cap continet desitu eivelocitate motuu3q celestium unam narrationem. CIRarratio. Urbes celestes ordinem adinvicem ex Sstronomia cognitum habent.ut hi sunt priore illi vero posteriores. Sunt

enim bi posteriores qui prime lationi sunt distantiores. Et cum prima latio Ocyllima sit et simplicissima: qui ei sunt iapinquiores velociore motu secu rapit. 4Remotiores iro tar

220쪽

liosviciniores: pluri ineri *o sui remotiores: ii toro medii medio mo.Et bocra non sine rone.s Naphematici liqdo manifestat atque padui. Quiti cap.note. gH plene illuminationis luna.que Danistinos or. noviluniff.q Neomenia.CCidis guuna maioris semicircio illuminatiosa: que dicis semicircos. si ii medie illuminationis: que micotomos.c Mi miniminoris semicirculo illuminationis.qua dicut viqnoipe.gQ sol.

SEARCH

MENU NAVIGATION