Introductiones in Aristotelis libros naturales

발행: 1492년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

creari motum S

Quibus corporib' conueniat gnatior is Quidiquot et qlia sint elementa: io Ultra elemetu:spe sit idiuisibiles ii Enaxagore dicturi finita elemeta lDomismera esse: mius me esse recipiendum 22 Democritu Sbderitem baud recte sensisse primas magni tudines multitudine innitas esse: magnitudine i diuisibilis qua* coplicatione/cofusioneque :oia gignans is Quatuor de elemcto p numero: antiquo* opiones x ab antiquis operam asseras:mediu aeris et aque ceteris

esse elementum -

Donetes igne Oim ee pricipio:i nuruicidere icomoda is plura et finita esse elementa 27 Elemeta:sempiterna esse no posse 28no sit existimandonu ee coe cory:ex quo quatuor eleis meta gignans:et in ipsa resoluani - . . , γ' Ω modiso Democrit et Empedocles gnatione elemetorsi ex sesnuice saluare nitunt:irronabilis sit 3o Elemetae e seiulce transfiguratione nosteri lm inplicire resolutioe:elemeta ex seruice no gignane si

Rrronabiliter antiquos:elemetis figuras adaptasse figure clementi ob ipso* motus affectionesq3: nasciscende. 33 non sint

mundo note. 4

232쪽

ertius liber i a fio

tres continet tractatus primus tria cap. x ori unam diuisionem.mst correlatiuquinq3 antiquo* opiniones .vn a c6 clusio ι nem et noue rones ad ipsa.CDiuisio. Exspedita de primo simplici corye determinationerui de celoripsim affixis et in eo latis syderibus/cuius nature sint et qualia: q3 ingenita sint atq3 incorruptibilia: nosse op3 eop que secundi, natura sui: bec esse substantias. ut simplicia:celum ignis aer aqualterras eo* partes et quecunq3 ex ipsis constant ut animalia/plante et metalla. I ecopationes. ut predicto*motus:generariones corruptoest auctionesidiminutiones alteraloes et secundu eou naturala priaq3virtutem lationes.Dec autem passiones quedam. 2 vi predicta:et eorum apte qualitates affectionein. CCorrelarium. Quo firet nature plurima determinatio circa corpora atque magnitudines versetur. Ram omnia naturalia substantia aut corpus est:aut non sine corporei magnitudio neue gigni contingitant contemplanis determinatione quae regimus de natura:*manifestissimum esse potest. Et quia de celo satis expeditum putamus:quale natura sit * inge, nitum sit atque incorruptibile:nunc ad reliquorum duorum

generum Grauis scilicet atq3leuis determinationem pledam:nos couertamus.Et pariter an generatio et corruptio

ipsis competant Et profecto aut ni il est generatio aut solum ipsis et que ex ipsis contemperata sunt:congruere pol 3 Sed quid senserint antiqui nunc videamus.CQuinque anis liquo p opiniones. si prima est Narmenidis et melissi generationem et corruptionem esse negantiuriem enim dcingignimuic*ue corrumpi posse putabant. sed duntaxat no bis ita uideri .Honnulla enim preciare asserebant:esse sciliiscet quedam enisa ingenitalincorruptibilia atq3 immobilia: a quibus et sensibilia esse putabant ad hec caduca se con is uertentes: consimilia de ipsis asserebant. Sed hec: Umbris sica contemplatione non moliebantur . Contemplari

233쪽

ei a n eiusmodi irature sint entia: imortalitatis sorte potita:

cuda e buic prime c5zraria: oia genita ee atq3 corruptibilia iii Gilq3 oino igenituet nichil iterit /obitusque imue sempermanerem' aliqfi casu*.q6 sesisseuider Desiod' et 4 sue ap is propiquat scietie.C Certia e dicetiu oia genita G:0 genito sranonulla incorruptibilia manere. Quarta est meracliti s Ephesii ola continuo fluxu rapi.dicentis nichil strui nichil

suge pinanesq3 manere: pref unu ddoa id ei igne ee aiebat)ex quo Oia fieret/gignerentq3.gauita e astruetia oe corp' γgnabile dissolubileq3 ee. Enabile 4de ex supficiebus atq3 is ficies resol tibile. CCocso.Corp'ex supficieb'copositu tabire no potestC υ rio qr 4 id asserui plurima iis que in disciplinis copia sut)cdtraria dicut. Aut igit asposito resipiscat: aut fortiori Metualeriorib onm' qles no sui sue ibecilles suaslucule)qs moliunt efficiat. CScto idem subit iudiciu cor sta ex suprecim' copingi et supficie ex lineis et lineas ex punctis abire conataAt4 pri in iis 4 sui de motu: mostratu est:id esse no posse nullaq3 magnitudine ex idiuiduis et insecabilibus costari posse.Igit neq3 corya ex suoficieb' conabunt CTertio si coroa ex suoficieb':et linee ex insecabilib lineis coponerentivossibilia seque. Donit eni via istbematicus magnitudine in ilinitu alitione decrescere: nulla aut appone in ilini tu augeri .mo oppositu i natura eueniret. In innitu ei cr decnberet ad mima)decrescere no possinddi aut so stli4d possetCQuarto mrta sui in natura:que imi sibili subsistere nequi vi passioes.Eut ei disibiles dupreunomo frem spem.ut color i albedine atq3 nigricia. Altero vero frem accides ut cr ei s diuidi possit inexistant. Non stam linea ex punctist superficies ex lineisl et corpus exsuperficiebus abibit compositum. Et* passiones ille in indulisibili non subsistant:ut exempli causa grauitas et leo ustas:ampliusostendo. 'Primo. Nam quicquid est graue: grauius aliquo esse necesse est.et quicquid leue:aliquo leuius non tamen contra uisti c5sueueruntvocabulis) ee op3 ut quicquid grauius: iaue sit et quic4d levi': leuetat neq3 quicquid maius est:simpliciter magnst eme oportet. Sunt ei multa simpliciter pua: que aliis ut suis otibus maiora dicitur.S3 banc significationem si gratum est missam faciam

234쪽

SsN3 qalinum grauius est:grauitate graue.ipsum siquid

diuisibile est in excessum et id quo excedit. Ei igitur punctuciaue esset et ipsum diuideres. Doc autem impossit . e. Et si pulicrum nullum graue sit:neque linea ex solis coalsia et cohata punctio. Et si non linea: neq3 ex lineis digesta suoricies. Et si non superficies: ita quoq3 neq3 ex superficieb' coalitum iconstitutuque corpus.Qui eni3 fieri possiret totu graue sit:cuius ytium nulla grauitatis sit particeps Secundo

omne gra ue densum est:et omne leue rarum .stensum aute3a raro differt sub equali mole plus habeat potentie. quod antem tale est:euadit diuisibile Si itaq3 punctum g rauesitiem leue : abibit diuisibile. quod impossibile est.Tertio. one graue:molle est aut duru.molle aute est q6 est in seipso cedens. aute in seipso cedit diuisibile est. Ita si puctu molle est diuisibile est.er ita si durum est. Nam durum et molle opposita sunt et que circa ido fieri nata sunt. Quarto quia grauitas no euadit ex non habentibus grauitatem: qi, tamecontingeret. Sed quomo determinabui:ex quot grauitatu eotytib' consurgat grauitas et consurgere nequear Eniuero ipsi et fingereuolentibus:promptum non sit. CQuito in eodem graui: ex pluribus constat grauius est. hoc res psi admittunt.qs aurem graui grauius est:ipsum graue esse necesse est. queadmodum s albo albius est: et ipsum albu3eise oportet. maius igiturvno puncto s* pluribue consted consimilis grauis: grauius esse necesse estDepto igis equali graui:qui superest punctus grauitatem habebit. Ron enim graui:grauius existebat nisi grauitatis excessu.boc aut e moostensum est esse non posse. CSexto Si corpora conflarentur ex superficiebus vi alui et superficies ex lineis:linea linee componeretur secundum longitudinem et secundum latitudinem apposita. cur itaq3 non componatur supposita: Rulla potior rati ovidebitur. Qi si ita fueriti dabitur co 'quod ex superficiebus quas ponunt elementa non conflaubitur.ut esto a linea que longa est: cui copono lineam e secundum latitudinem erit itaq3 a c longum et latum.et lineea compono lineam b ei supponendo: que ideo cum a vides facere profundum.Erit igitur a c b longiim latum et Om6stre corp'. no tamen ex superficiebus conflatum g Septimo Timeus: superficierum multitudine corpora grauiora de

235쪽

murat. Sed quamporitone corya ad superficies respondetie adcin inperticies ad lineas: et linee ad puncta. auare pa ria poni one: hec grauitate3 habere continget. Et si itaesse non poneret:sed grauitatem in terra:leuitatemvero in igne difficultas urget: hanc superficierum grauem esse et illa3 leuem que consimilia ponit elementa.Coctauo. Nulla maxgnitudinem continget esse diuisibilem: aut futurum est omnia esse puncta. a enim ratione in hec diuides: illa iterudi duces:quousq3 ad superficies deuentum sitiEt supersiis cies eode iure abibunt in lineas:et linee in puncta tandem consuinminutur: et omnia:puncta erunt.C Nono ut est de magnitudine ita quoq3 de tempore euenire:partconsentaneumq3 est. Si itaq3 magnitudo aliquando abitura est in puncta et non magnitudines:et tempus in nunc et non tempo Ora resolubile est.*d profecto esse non potest. Et eadem tria commoda nonnullos aliorum pythagoricorum sequntur: qui celum et naturalia corpora ex numeris constituunt.loabent enim narure corpora grauitatem et leuitatem: unitates autem adinvicem compositemeq3 corpus efficere posse neq3 grauitate leuitatevexilla habere videnr Secundi cap.note CmotusImotus secundum locum simaneret quiescere CSiwviolentia. CSupponinnis potamiam continue eandem manere:et Φtocunq3 spacio mouere:et resistentiam tin cunm placet eidem assignari posse.

Ecundum cap continet quinq3 conclusiones. tress rationes: et unum correlarium ad primam.tres rationes eiunum correlarium ad secundam. unu coarctarium ad tertiam.ωas rationes ad quartam. et duo coriarctaria ad quintam. C prima conclusio Simplicium cor porum:aliquem natura motum esse necesse estg rimo.Mquecunque mouenturi motum proprium et secundum natu αram 'us vispreterq3 naturam quod idem est) habere necesse eu.Simplicia autem corpor nota conspiciunῖur. ida ibent itf3 motum aut natura aut preter naturam. Atqui si cofitebere ipsa:motum preter natura habere:et eade secudus ura alique habebunt: utpote qui priori onusi et simple centIat: preter naturam autemposterior et multi. Unum squodque enim:etiam multos preter naturas sustinet: iecura

236쪽

ubi aut natura .itide et natura fert in illud. Sidet aut in modio: alido natura manere.Watura igis feri ad mediu Ei aute dcc i deuerit.ipina bibet alto illinc emicare: inq3 susi locu sese stin restituere. CTertio si descetia rimaber autiade adunu natura desces decubesaut in i finitus gredieris Q6 ei pret natura e:ad alidd frem natura reducere oportet S3 esto dicas cir Empedocle :fra rapida celi siliginei velocissimam illa circvgyratioe vi qda sustineri atque descere.δalid moueri nata exessate ei circvgyratioe a Q coacte fui cis sinetaq3 moueret.et n5 in innitu.Michil ei volubile:fieri natu e pnfinitu aut transilire inactu:ipossibile e.Est igρ nata alicubi tande natura manere.Hd illu igit locu stris is sinnaturale motu im Na ut dictu evbicuq3 dcib natura deio scit:et in ide natura ferri coligit. si Couelarita. Quaproterminie Democriti et Leucippi fetetia a banda est: corya mouueri in uacuo:parit et moueri in ilinito. Ram id docere deis buerui:quisna ipso* invacuo et in i finito mot' quis secudunaturitet quis preter natura.Si ei ut at ut alteu ab alterovio utia peltifupsis alteu motu natura conuenire necesse est et primu mouente novi mouere mouet ei sempiterne et primu motu no preter natura ee Est ei sempiterit'. Et si no primumoues frem natura dederit:violetia mouetita seriem ut nulli libi lade casura: irinita a cedetCScsa neque stare potest Timet saeva:elemeta ipsa sese lardinate agitasse: 'iusm mundi opifex mudu ipsu codidisset. Corio qr aut is iordinat

mot': naturalia erati aut i iuri alpreterque naturam factus Sinaturalis:mundus igitur erat antel conditus fuisset. tune enim primum mouens natura mouisset. et gravia: ad mediudepressa fuissent. et leuia:a medio emicassent: quemadi iam facti ordinatio est.fuisset itaq3 mundus ceret et quererer an in illa motus inordinatione:potuissentne in talem mixtionemicontemperantiamque incidere: qualia videmus nunc corpora factast ossalcarnesi et neruos adinvicem compinaegi. Quemadmodum canit Empedocles: cum multa capi rata sine ceruice et sine corporeo trunco iacerent:amicitia raractum fuisse.si ita fateantur:et animalia et plante illic erunt.

quare mundi ordinatist . aut bec: uniuersali precurret modo.

237쪽

CSecundo qiu alunt inlinita: inordinato motu ferri in vinito autunu ipso* motu facim:u i et omiasna latoe fer tumet id inordinata.Ein minusnfinite eriit latoes. e impossibila Si eni finite:ordo dabis ali is. mo eni*no ferantur in ide:iordinatio dicis. quide et nuc mudo vividem ' opulchre ordinato .no oia ferans in idcis3 ea q costis cogeneeq3 sui nature .gTertio iordinate nicbil aliud quic*:Φprerer natura esse videt. Crdo em sensibilio: uniuscuiusma pria natura est.Atqui incomodu est uinito morullongi sumoq3 tempore prer natura quicin motum fuisse:4n potirnature: codiloes copetunt.ess3 itaq3 potius inordinatio secundu naturam: ut que infinito/longissimoq3 e fuerit. ordinatio aute preter natura.Qdo sit absurdu:ipsi viderint. CCorrelari v. quo fit ut ob idipsum:Σnaxagoras belle e cogitasse videas:mundum ex imobilibus primu inchoatu3 fuissesi Tertia etsi qui ex segregatis motae admittant: geis i nerationem tame non inueniunt rationabilegafla celu ipm segregatione ut quod delituisset i mersum rationabilii geonerare nequeunt Correlarium.zbi diraq3 ipsum Empe M. docles celu3mon ex segregatione gigni voluit: sed ex segregatorum iterum congreςatione Confinxit eni a vicitia:q qda3 ab uno ubi ola cogregata fuerant dissociate lite: discollecta iteru colligereticouni revatq3 cdgregaret:sicque genio tumfactuque fuisse cestum. Quarta.guod sursum aut deor orsum mobile est:ipsu aut leue aut graue effemecesse est.

si primo sit a non grauel b iso grauitate hns:ferantq3 si mul o rium si fieri potest. soluatq3 b spatiu3 o e in Uenin eodem tempore:a aliquid spacii d e abibit.sitq3 o g.mil uido enim grauitatem b.sumoque partem: que sic se habeat ad O g sicut totum ad O e.Id enim possibile est. Cum itaq3b per rotum d e moueretur:pars ea quecunq3 fuerit )solu3 per u g mouebitur:et per idem spaciu3 o si et in eodem tem

pore positum est a moueri. feruntur igitur deorsum per eo quale et in equali tempore non graue et grauitarem habeo:

q6 est ipossibile.Etita de leui si grata E argumentesCSe 2 cudo si do mouear neq3 levitate neque grauitate habeat:

mouebis metirenitauelocitate:aut grauedit graui ratis leus talisq3 expers eqle et i mii ine absoluuisitit 3 a no gue e

238쪽

nio aliqua pellat b grauitate bis spatio o g.quia si aliq potentia:maius in aliquo tye et aliquato spatio moueat:eaaespda in eode rue:maiore spatio pellit in .Diuido ergo graue b:capioq3 ytem quacunq3: que sic se habeat ad potentia motrice ipsius b:sicut d si ad O e. qr potentia data mouet bospacium os in tempore'. eade potetia mouebitutem illa grauitatis plicipiam eodem ille et toto spatio P e.et in eode3tae et inacio ferebas a neq3 leue neq3 graue: quare graue et grauitatis leuitatisq3 eus:equale et in equali tue absoluuro est i possibile. Et si a iteru Uinito motu ferebar:graue inofinito motu et eodem spacio ferebatur: quorum utruq3 immui possibile est. gQuinta aliquis mot' natura et alidoviolent existit.gMam natura:pncipium est mo et detis eius i quo est. vis autevirtus est ab alio sc6m q6 aliud.motus igitur qui ab eo quod intra est)pncipio existit: iure natura dicitur Quivero ab altero exteroq3 ut alterum est iure dicas et violentus.Et dic ddem:violentus non Oino est.ut motus lapis dis deorsu quotiesvelociora crearinnature sue sit accomodusta priaq3 pariatvirtus.Illevero Oino pret naturam est ut lapidis sursum propuls'. et vis ipsa ad bos virosq3: aes re tanm aptoutis organo:gut grauia et v v leuislancipitis. nature natus sit ee .et*tute ab ipsamelut i pressa retinens: Q nuncut grauis deorsu precipitannuc vero ut leuis agitat γ sursu.gmrima correlari uuii cognoscit euenire: violente agitatu ferri:pncipe movete ipsu no assequete sed sepato ab S iunctoq3. CEc6m fit etiavi nullo tali exfite medio corpore nullusvioletus otiiovic earet motus neque sc6m naturauit uniuscuiusq3 ei motu eodemo a mouet. Sed q' Favel* lesue esse oporteat quis secundia natura most quisue contra: dicasviolent':bacten' dictum est. Tertii cap. tegmictu maxagore:oia in olb'esse intelligebat sc63 spem et no scdm numerum. Estque ide acti dicat: quelibet re in quibusliber. Crut latim elementum. statium cap.cotinet tres qstiones: et responsiones iv t ad ipsas .et prima sistio. ctum corporim couenis at generatro. Ecda cum pina corporum sint eleomenta: do elemetum quot et qlia sint. Ea ertia.utrum et eoinctu vinolui nonulli triuml este ponentes spe sit induitsi

239쪽

hilesi timereseondet Empedocles quatuor esse clem

ratisinemneremiaquam pariter et terram: ingenita atq3 incorruptibilia: quibus omnia alia generanturicomponuntur ac fiuiat.Eidem quoq3 questioni respondet Enaxago, ras Empedocli contrariusiaduersaturii:ponens imonii meras Hlomos:ossisIcarnis et nerui prima pncipial omniuque semina rerum:ex quarta comixtione:emeremigne hec enim eadem putat)aerem aquam et terram gigni putauit.et ob sui paruitatem:Rtoma carnis et ossis:oculis inutal impceptibiliaq3 esse:omnia tamen omibus inesse congregata, et omnia ex ipsis genita esse'coalita at3 conflataSed posterius cum de generatione et corruptione exactius pestractabimusmpstrum afferemus iudiciumCEecunde hanc adbibemus responsionem .Elementu est in quod intus existens aut po tenria aut actu :alla corpora diuiduntur: specie qui αdem irre: olubile in alterum. Euo firet si tale sit elementu: et carni et ligno insuit elementa potentia. ut ignis et terra: quandoquidem a carne et ligno disgregabilia sunt. caro autem aut lignit neq3 igni actui neq3 potentia inest:ut que niue segreganda sint ab igni.Quot aute sint et qualia sint: postea futurus est accomodatior sermo CTertiis preterea respondere licet:elementu specie secabile diuiduitq3 ee:mulistaq3 esse elementa ad c profecto simplices motus liquido monstrant.Sunt enim motuum hi simplices Di vero mini Simplices autem simplicibus con oribus accommodan in turicompositi vero compositis. α nicuiq3 naturali co 3 ori proprius est motus. Atqui manifesti mi motus simpli,ces:plures esse.erunt igitur et plura elementa.

is memocritus: derites dictus e ab Ebderaurbe Thracie et nuc quoq3Cla3omene dicta:ctara quidem et olim ab mdera diomedis sorore condita fuerinat ortu Demoaiti'sbysici longe clarior CQuioa ramis rotundatquid reci; linealque et lateratae dicitur: : septimo naturalium require.g Ephera vero is,lidum est: a centro ad circunferentiam omnes rectas cta μMas equales babens.

240쪽

a citractatus cominet tria cap. V. L MUM primu duas escrones.quas

tuor rones ad primam. et noue ad secundam. si prima coclusio.n5 sui infinita elemeta loomiomera queadmodumsuit Anaxagoras. C primo q: falsa viis dignitate/malaue suppone: quic4 Domiome* est:ee elemetu. Ravidemus multa mixtoru corpora: Domi omera ee. vi lignulut lapisun i omismerasque partes sesui:que manifestu est no ee elemcta. Mo itaq3 erit oe Domiomeu corp':elemetu. sed ut di cim' irresolubile idiuisibileq3 ad est spe.CScsso ita sumentes elementum: nulla necenitate ergens ponere innita:sed olaetia finita misciendo eque ut ex inniti saluare moliunt) saluare poterunt ut ponedolduo tria aut qtuor aut quocaque altero numero: queadmodu facere conat'est Empedocles gaeertio ipi accidiimo ora ex Domromeris dbulastq3 facere. ut facie non facit ex facieb'ineq3unuq6q3 scsm natura figurato*.sati 'igit ipsa posuit Iet finita . Infinitumi nichil excludereuider Et sane meli finita que ut mima Oim ex eisde futuro*r ostedisset:coformior ossciplino autorib'4a loquiu dignita que accipi ut: pricipia finita ella aut intitate aut spe. gQuarto corp' a cor e sc6mpprias differetias differt. orum aut adlusce differetie finite sunt: ut alio manifestandu est loco. Differat ei affectionib' sensibiliae. Sat igie elementa finita.CEcfa cocro .neq3 recte putat memocrit' Abderites eiusd*3 cosectator Teucipp':primas G magnitudies multitudine odem infinitas:magnitudine aut idiuisibiles: et ex uno no nitia:n 3 ex muli unu:sed ho* coplicatiocicofusio neq3 oia gigni. si rimo qr mo quod ola faciut numeros tet ex numeris: tametsi id plane no dicat. CScsso qr corpora figuris differre allit et qr Uinitas ponui figuras:itide et infinita ponut simplicia corpora. CTertio qrque elemensi si gure accomodade sint:nisi igni cui inbera attribuun no determinaverut is aere aqua et terra magnitudine et parvitate discernui:tal ea sint oim: que elemeta nucupam' Danspermia totM3 seminariu.CQuarto sic diceres: irinita reb' faetiit pricipsa.et hoc iide absurde: Fla elemetou dpe no sui infinite: neq3 infinite videntur. gQuinto. Qui corporat masgnitudinesve ponunt insecabiles: matbematicas tollunt

SEARCH

MENU NAVIGATION