Introductiones in Aristotelis libros naturales

발행: 1492년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

Dio itaque duodec: puctis signauset eoru ductis lineis: duodeci in ipsisuentos si tuam'm npo bori3ote et bemispherio: et totide et cosimiliter sub altero benii spberio locare decebit Elentusvero quJ siluani in a oriete e noctiali et ab ipso flatum ducens:Gubsolanusvocat. flans vero a puncto b ociscidentis opposito:fauoni' ei prius. Sumuntur ei frem diametria scim qua plurimu distat.ltos aute supponim esse prios. Aue locam'inc: auster. Et destino eius opposito: Boreas et Irius .Quis in e oriente estiuali insurgit:apbeniciaa. ei contrarins in f africus. Qui in si oriente byemali: Eurus.ei cotrari ' in h:Corus Qui in i: Euroauster.es cotrari' in h: Trasceas Qui in I: Libanot'.ei vero cotrari' in m: lo. Et bi pcipui suntventi:mo quo positi sunt adinvicem cotrarii. Einde a et e Subsolan'et Huster et ii urr qui secundii eide diametrum no sumunt: cociarii no sunt.Et hi quatuor Subsolanusis auonius Auster et Boreas: oim pncipalissi mi sunt. Et australes sunt calidi Boreales frigiditUrientales minus austris calidi occidentalesvero minuadorealib 'frigidi .Et pluresuenti ex parte Boree gignividens:qr illic plurima nix et aqua:quevbiq3 liquata spiraminum materia prestet.CEop nature et coplexioneo.Uenti contrarii: χ6m diametrum se simul flare no omittun sedualentior debiliori obluctatui olentiaq3 inferiret ipsum cessare cogit.Elenti ops positi maxie flant circa ina opposita. Et apbenicias circa equinoctiumueris Affricus circa Butunalei circa estaterapbyrusicirca hyeme Eurus. Uppositiveti is aut oppositu faciunt.vῖ Eurus et Corus in pncipio siccant. Huster calet Boreas algidus est. Et serie sequedo:subsolati apbenici as et Eurus tepidi suur. Eurus in pncipio siccus/consum,mans aquosus.Subsolanus minua siccus Rhenicias non serenus.trabit eni ad sevapores et nubes. hic exiit puerbiuTrabit ad se malu3 sicut Cecias nubem.et est bumidus. fauonius Africus et Corus suifrigidi.Corus siccus in pnciopioraquosus in fine.Auster/Euroauster et libanotus calidi sunt. ster noxius.Libanotus magis bumidus: vieinifrici et noti naturam participans.Serent sunt BoreasTrasceasi Aquilo.alios cessare faciunt: prope flantes et vehemetes Eera purgant:hinc serenitatem adducunt nisi sint umellientia frigidi.tunc enim plus coagulant et cogunt inopei

342쪽

xime coruscatoem facientes. Et Cor cu bis i natura couenit.Boreas saluberrimus.Etlevetis tutula sufficiat

si Rusnalcasus. continet

de terre motu opiniones.ptime reprobato 1O O . nem.et tertie tribus ronibusC Tres de e ' ν remotu opiniones.C. Dama est Ena ea

nius partem sphere que supra nos est fur sumesseret que sub pedibus:esse deorsum. et aerem natu suo sum ferri. qui in eius inferiora cocam incides uno uero ab inferiori parre totumquatieno:facit terre motu. S3 hec cavsq3adeo exilis et parua est s q3a dens defectu: viserea batione egeat.Stultum est enim putare ignem in alto bori3 te non similiter ad celu3 ferri:sicut in nostro babitato apparet.et illic celum non esse sursumuerin3vero in medio globos ut hic deorsu3. Et et ab inferiori aere cocussa tremat et moueaturaboc terre motus non conuenit accidennis businamvbR3 tremeret. Tremit aute3 eertio in locis/regiu onibuslatque temporibus.CSecunda est Umocriti. Dixit enim Democritus Abderites terram Henam aqua et aqua . multam ex pluuia recipere:que cim susceptacula plςna sit)exuberans facit terre motum et terram in concaua decideis iv re.C Tertia est maximenis milesii inquit enim iram de plutam hinc siccari et fortiter siccatam rumpi:et ab bis stu. stis ruinam/precipitium facienubus cocuti fierique tre motum. inc quom fit in magnis siccitatibus ficimiceritet eri cam inpluuiosis:* sup umectata ruine iam preparata cadat.Sed non ita esseuidetur.si primo inita oporteret reris ram iam multipliciter subuersamirusnjm fecisse apparere. CSecundo quia bee causa esse inon potest circa aliqua lota ca frequenter trementia:vbi talis excessus ad alia no est CTertio quia oporteret sempermitiores et pauciores teris re motus futuros ovectare et tandiam cessare: δ fra tantu ciderit ut non amplius sit terretiei or futurus. hoc aux ,

343쪽

ia re non pol.qre neq3 bec tam esse: enstimandu est. CSecundi cap. note. Cloellespontusistrictu mare:q6 a Tenedo famata in conis spectu Troie insula ad apiropontidea tendissi Euboia per celebris isula Attice adiaces CSpasmus corporis contractio Cil eranus spasmi spes Ecundu cap.continet cas terre mot'.ei' generatios ne.Dece ab exbalationea ueniat:signa.Et septe3 i3 ei accidentia: ga erre motus cause.Efficiens:sol i et Hstra et spus terra inclusus.materia: exhalatio.CιEius generatio.Terra naturaliter sicca est:aque multitudine in se contines:que a sole calefacta et multis que in se renet igneis corporibus:multu spum intra se concipit.qui quia subrilis imus Myssimus eluebementissimus est:huc iuuc euasgatus et discurrens terravebementer concussa: pleruq3 ei' motum et tremorem paraequerit enim exitum et in suu3 locum euolare.Et aliquando totus exitu amma plerumq3 ex collisione concepta .Hliquandovero sine flamma: aliquado pars exit:pars autem altera constricta atq3 clausa manet. unde litui neq3 aer neq3 aqua faciant terre motu. CDece3 is signa et ab exhalatione et spiritusueniatierre mot' inrimum quia plurimum fit tranquillo tempore:* exbalatioes plurime in terra sint recluse.Et vo plures: maior fin qua iovem pauciores:minor.Est enim spiritus continuus: que oportet aut intra aut extra fluctuare. CSecundum qr mas xime fiunt de nocte et circa diluculum: quia soleant tue ictopere flatus.et in meridie: si contingant in die quia sol mannie obtineat et e malationem declinet in terram. gTertim

quia circa subter antrosa subterq3 inania loca in que defluat mare sepe intremiscit tellus. ljac de causa sepe fit circa bellespontum/ Achaiami Siciliam4 Euboiam: et Ecbine circa Edipsum lacte sunt. sit enim illic angustia. et maris

multitudo in terram spiritum iterum repellit efflare nitens rem:angustat atq3 premit. gQuartum. quia maume fiunt terre motusvere et Rutumno temporibus pluuiosist et in siccitatibus:quia hec temporaventosa sunt et pluuio probent multam in terra exhalationis generande occasionem: sic autem illam reclusam monstrant et ad spirituum generationem aptitudinem.gQuintum cinia spirituum imperumt

344쪽

m III

vimq3 agitandi prevalidam pracipimus non modo in aere:

ubi solidiora roboravelluntur edificia funditus euertutur: sed et in coryibus animalium. ubi sepe spiritus clausus miscit tremorem:quod et sepe accidit postvrine emissionemret sepe membrorum contractionem:et spasmum inducit et Tetanum. Et aliquandovsq3adeo membra valide agitat mouet et cocunt: ut intremula et quieta teneri haudquam possit Ebtinere itaque in terra n5nunt spiritum:verisimile istimare oportet.CSextum quia temporibus nostris acciadit terre motus:qui prius nodestitit invet' egressusfuisset ut aetesias. CSeptimum quia circa loeracleam in ponisto idem accidit. factus enim extitit terre tumor ut coli is: quo tandem distentione rupto ingens et multus erupit ventus ignem et cineres eleuans.et Lipareorum urbem no lose hinc enstentem ambussit:vertitq3 in favillas. aer flatuue dirigens in Italiam: urbibus Italicis multa attPlit incommoda. Quod et prius accidit circa sacram insulam: que est una Eoliarum insularum.gQctauum quia sepe soni ex exhalatione constricta causantur:queadmodii a longe sonus

maris repercussi exaudis sim onum. quia paulo ante terremotum sol obscurus sine nube videtur: hoc enim facit apis parere egrediens spiritus. et ad auroram tranquillitas etfri gus ob spiritum calidum reclusum:Et post occasum serenitate Mustente: nubecula stricta et longa porrecta videtur ut terre motus prenuncia.queadmodumis maris fluxibus accidit precurrere tenuemundam: qua gens mari finitima ad filum nuncupat.CDecimum quia sepe circa lune eclipses contingunt terre motusin' tunc marcescat calidum: et eo tetis pore flatus agitari soleant.g Terre motus septem accideria.Caprimum.terre motum ad quadraginta dies se ext dere contingitietvisus est aliquando per duos annos circa eadem loca perdurat .moc enim facit spiritus multitudo et laterum terre concussorum soliditas erpretata reluctantia:ut spiritus animantium corporibus clausus non repen, te cessat sed longa mora filmarcidus C Secundum fiunt soni in terre tremoribus. Ram percussus aer et spiritus om, ni modos emittit sonos:itidem et percutiens. Michil enim differt. Repercutitur enim repercutiens omne. Et puenit sonus terre motuina magis spiritu: st omne penetrat lanus

345쪽

Et si e balatio no su liceret agitatione iducere: son' m tremotu audiree.q 6 sepe iam accidisse uisu est QMdes ei sposo solidas moles olodariiq3 figura*:oimodos edit sonosa varietate cauerna cliniculo*t atq3 antroir diuersos: ut alid aliqua digia enarrates dixerit visa nonu* mugisse tragTertiu cum fre motu aliqn magna aq mrtitudo erupit: et exhalatio ea extra pepulerin vi aq nuci ' nonnuo eum termios Et circa achaiam cotrariis spiritim iteriore:boree motu imitate:extravero austro:faci est terre mos et aptio et lata mari eruptio pellete austrout Cataclysm' fact' sit. Et aq terre motu no faciut:patius ei sol u. Epus aut illius

ut dictu est ca est et pncipiuretvt inus sedimetu fact' e Cataclysin . gQuartu terre mot' 3 modica terre pie fisit: spus aut sci in ipsius amplitudine gQuitu iterdu fit in exbalatiois in latu ut tremoruda agitatio:interdu vero in altumut 4da pulsus.Erd fit in altu plus agitat.multamq3aa fundo enascente manifestat exhalatione. Eu in d auna, tim in altumvibrat et Minatim residet tripudio assitis: et cucocurretia tecta cotrario ictu arietat et alter mot' alteri reniti videa min ' piculosu obibetKEe uisi fit talis Scis smuset spus eruptio:multi lapilli ebuli re solet. Sic ei circa Sympoli euenit: cu Scismo euersa loca fuere et capri que Dblegreu dicat Ide et circa Ligustica regione eueisse memoriarditu est Septim.in panticis insulis iiiiii ' coligit terre motus Φ in ceteris. et iam frigiditas et maris pondus exhalationea in ipsis res mil.De terre motu hactenus

CCoruscariotfulgur fulgori 'iuguratio

tria cap.

ML M primum tres de tonitruo et fulguratione antiquorum opini des. Eat rum reprobationes. prime duabus rationibus.et secunde tribusCTres de tonitruo et oeoruscatione opinioes. 'prima est anaxagore dicentis igne a sua sphera in nube decidereret ei emicatione fulguratione esse:eiusuero extins ctione imo extinctionis Midorem esse tonitruu3Sed id non

346쪽

ianis natura est:sursuin conscenderemon autem descende ΔCausa3 sDe dieturus erat quo pacto a summo emere ut ait in nubem se precipuem dedat et illabaturgineundo bicat Enaxagoras cur potius ignis ille se tempore nubilo demergit m sereno.Sidetur autem nuncs in temporis serentitate se in precipitim demittere: neque igitur nubilo tempore 18 σSecunda est Empedoclis dicentis ignem in nube ex ruidus in seinuicem concurrentibus et se sepe replicantibus se aregari:eius emicationem fulgurationem esse:et eius e rictionis stridorem et crepitum esse tonitruum. Sed neque id edemuerum apparetsi primo qr eque fieri deberet in qlibue nube: cum radii in qualib3 inter se collo incurram.hoc aut falsum. 4LSecundo quia eadem ratione dicere liceret ni isuem grandinemIimbrem et consimilia * a nube segregarentur fieri si Tertio quia cu a sole aut igne incaler aquamultatis segregatio apparet. costri tamen ratione id fieri oporis teret igit neque fit in nubegTertia est dicentium fulgur noapparere propter ignem: sed queadmota per cuna aqua de nocte fulgere uidet .ita quoq3 se collidentibus nubibus fingorem emittere.Sed bi consuetudinem no traxerant ea coisgnoscere que refractione fiunt. fit enim fulguratio de die. non autem aque percusse fulgor. Ea enim fulgereuider percussa:refracto ab eauisu ad aliquod fulgidorum.Et de imis cte et non de Meuidetur:* diei maius lumen minus exteris minat obtundum. CSeeundi cap. note. CEtsi fulmen nomen commune sit ad omnem exbalatianeque e nube erumpideiaculaturm ardens: peculiare tamen ipsum faciunt ad eam que nubem perrumpit. et fulgetrum nuncupant eam que longiore tractu nube findit. aecundu cap.causas tonitruit fulgurationisit et fuliss minis.et illorum generationem connetsi vitruv. corus eationialet fulminis cause.Efficiens: sol astra

iv materiare Galatio.gaeonitrubfulgurationis' et fulminis generationes.Duplici existente spiratione hae humidamae vero sicca eretraq3 simul eleuata et consistente in nube:que eum sursum magis fuerit eleuata ob loci frigiditatem denis satur: et magis quidem a summa parte. Eolatio autem clausa:e denso exitum querensvalido motu fertur in nube:

347쪽

et dense nubis latera valide concutiens sonum edit:qui d&citur tonuruum.Et frem natura caue nubis et densi et rari varietat Narii eduntur soni. Et si licet magna coponere

uuis similis est illi sono:qui i flἀma fit cim hi vulcanu bisestam ridere atur: et in lignis siccis cum spus exitu querit: limum rumpens crepitum edituita et nubis exhalatio. Et cuiustiori denso obuiat:valido impetuvibrata subtilis incenditur. et illius inflamationis apparitio: fulguratio est. et pie ruq3 detrudis in imu.que si cocepta flama:detrusa eiaculataq3 fuerinfulmen est.Si vero sine flama Ecn bie et Traphones de quibus statim agemus fiunt. Et fulguratio fit .post plaga et collisione:estq3 ronitruo posterior:prius tamevisu ycepta: quia visusanticipat auditu. Id enim intueri licet in ferientibus a longe.Cum enim referiendi reducut instrumentum:primu sonus ad nos Ptingit .ut in tfir tu ductu remos eleuarividemus ut secundo feriant:pust prime mage sonus ad nos otingat. Et frem substana idem G ut multa paucis coplectamur dicimus suo tram faciens uenotum in fra tre motulet in nube tonitruit: exbalaidem sc3 sieram fluentem mobilelet agitatam. Et de tonitruo quidem hactenus. Tertii capinotega phoniturbo.CAngiportu3svicus inter domos baud facile pervius. CBrges argeto clarus. aeritu eap.cotinet Ecneprie et Typhonis cas.eoat v generatoe3.eo differetias.et spes fulminugaec Mn bie et Typhonis cause.Eede q mo dicte sui ex istutgEm generatioticumul tripus et spiss*i nube eleuala I tus sit subtilior mi magis edit tonitrua:et incedio tacepto fulmen elidit luciat 'sursu ascedere:deorsu repellitur:et fit Ecnemias veni' ideus olet tumultuos'etscellos' post casu ingrauescere solent pluvie.aRam ex relicta nube bumida fit imber:ex spu o demisso Ecnephias .et cu fracta nuisbe elidit vim lagregar spus couoluit et detrudis rotatus in sinu:in arctis decides locis ut angiportInnviis circulosduces mortices:vt ps altera pellerevideas hic spus phon Em bie et Typbonis differetie. rfit. m Typbo dis μ

348쪽

Musionibuis .maeeneph tepore niuatili cerimusque .s phon aliquid nubis secum conuoluit simul dedueens:a quo non potest se en)licare: cuicunq3 inciderit vim inferens:arboreis et nauigia retorta confringens. st quo pleruma cum detractus et subtilior factus igniatur: incensio nominatur .alii ''resterem nuncupant. si fulminum species.qulmen di cimus cum subtilior spiritus flamme ui coniscepta:de nube elisus eiaculatur deorsum. uius una specis es est quam ingera dicunt: nosvero fulmen clarum dicere possumus:quod nonvrit:seo vis eius stupenda atq3 admi orabilis i reluctamen resistentiamq3 offenderitur in solis dis cori oribusvim suam inducit:et clypei eramen liquat stleso ligno .et per vestimenta corpus afflat:et olla consumit: inattritisuestibus. Est enim rarissimum: quod tenuis pranit spiritus penetrans et transiens. His est quam dicut Ceraunon adsoloenta:nos fulmen fumans et ardensat hoc asdurit:non adeout alterum rarum .Et nos ipsi vidimus ciroca templum in Epbeso combustum: continuam flamma ad multas partes serpere atque ferri .Et sepe talia se prebentuidenda spectacula.Et flamma diximus spiritum siccum arodentem Dinc fulmen semper precedit spiritualismoq3 assequituriseo nonridentur spiritus precedere et sequi qr sine colore sunt. Duo fitvt omne percussum fulmine prius moinueatur Φ percutiaturitanquam precedente spiritu. Et fui inmina non nubem frangunt et dissipant sono:sed plaga et isonum faciente spiritu. Et quod spiritus percusseritioiuidim Rurit.De igiturEmepdiat Typhone/incensione et fulminis speciebus tanta sufficiant. Capreter littere Aristotelis sententiam.tredecim die fulmine portenta. Dura consumit Hon ledit mollia. serrum intacto forulo liqfacit. incolumi carne ossa mollit et cosumit.molio consumpto uinst imobiis bile gelatum relinquit:q6 reliquatum bibentem aut furere facit aut necataediuersoninu amat illem dolio.martia rbo

eulos mortes b3.Dormiesvero pcussum:aptos.Ex opposioto iaces couertit Pales ictu fulmine bole excepto interit. Non feriunt fulmine laurus vitulus marinus et as Quercus autem vel arborum malcime feritur.

349쪽

Accipe miranda flame portenta trisulee

Dura domar.damnu mollia nulla ferunt. Intacto foresψ ferrum consumitur intus. Carne clyidem sanaeossa incinerata cadunt. Streci3 cosumptovinum sineuase gelas: fulmineri et lano deperi tre metu:

sorte die sexta mox t inuit ho 3 cauero Aut furit eporans aut sua fata bibit. Martia rhomane princeps ciarissima gentis Efflato ptu inviscera vim manet Er quecunae tument instatoventre ueneno

purgat:et innocui corporis icta iacent..ercussum digilans:moriens sua lumina claudit perit e sono. versum er in oppositum est Cerera cum feriatui uentia morte resoluit: Solus de tantovulnere restat bQmo. Taure manes secura.tibi est contraria quercus. aeos maris intactus et iovis ales eunt. Datonem nostri dicunt coronam.walon autem area3 et planitiem significat.Et dicunt Ereci x alos et Malon. ntesttamen et inalon: Dalonos inflectitur ad nostrorum nomis mini tertie inflexionis normam . Sed malos accusativum Dalon babet et ceteros singulares casus abiecto a termiali nominatiui etvocatiuiun o.Dine nos cum eam dilatione3 innectamus .lorion. ii .nominatiuum terminante dicere deshemus.

gSisualis radius est diffusa ipecies qua aqueae res videturiqui et nonnun*visus dicituri tot metreTractat cotinet duo cap.

vi o primum Dalonis accidetis.Eius caulam.et eius generationemq Cloatonis tria accidentia. si aprimum. πωalon semper apparet integer circulus.

L Srem fit cfrea solem circa luna et spledena syderagTertist fit diluculo fit i meridipntaesui fit i nocte.dilucula et circa solis ocςasu natae'.

350쪽

- s CDalonis ca.IRadiop refractio: et eade est stibis etsi grass arabellorum ca. que sc6m diuersa sa quibus enascunt . . et liund fulgida:differuigi Pallanis generatio fit halonunt formi et equali nube sub astro ut luna consistente. incidens

ei in ea luminosus radius refrigie apparetq3 sub astro maanus circul' que balone et corona dicimus.Sisualis ei ra dius ut ex uspectiva cognitum est ab Oibus plana supricie habetib': ut aere ut aqua refringit:et in densioris medii occursu.et speculorum qda figura representat:ut cotinua et desa queda solos colores: ut d ex plurimis speculis pene isensibilibus diuisioue habentib'costant:in talibus ei ali4d apis parere op3: imagine aute appere impossibile est .coloribus itaq3 demonstrandis apta relinquies.Et claroru color clar vides Eli luero opter alterius amixtione ut visualis radii speculi.autopter debilitate diffusus radius:alteri ' coloris facit apparitionem. Secundi capinote CCathet c exili in pncipio . t in secuta et tertia sillabar soluaspirato in secuda .grecum est upediculum. CCametu bievocat rectam quacuque:a circuserentia ad punctu directe stapendicularis: eductam in nubis planitiesimi recta perpen.

Ecundu cap. ostedit cur balon sit circul'. duas ms nesmaturale et matbematica adbibens. Et iterserit 3o do halon nuncierCCur balon circa sol ellunatet a strii appareat circulus.Pixim'refractione fieri aere eoacto apore in nube consistere: du rrario et minutaru partiu existiterit.wic si conlistat et densetur:pluuia nunciat.sit enim pluuiauapore densato si marcescit et evanid dispareti seres nitate. 3d ei facit calidu:ipsu concrescere et desari no sines.

Si distrabitur et discerpt' exuna parte recedit: spum p nuciat. facit ei hanc distractione exhalatio: vetusq3 ea ex parte qua diripi nollet.Et fit refractio nube circa soletiunalautastru cdsistente: et no ex opposito: queadmodu fieri cospicie , iris.Dic ro deducie cur balon circul' appareat.* ab eodeligno ad ide lignuundiq3 et conlidi refracto radio:circulu3ee necesse est.Uniformis aut et equalis colistentie nubis:undiq3 et colire ab eode ad ine equales radii refringunt. Est

itaq3 balo circul'Et ide perspectivi mostratui si sit a buisu

SEARCH

MENU NAVIGATION