Introductiones in Aristotelis libros naturales

311쪽

tur exhalationis multitudo bumidum evaporans et solues: ut in aquam concrescere/densarilsoluiq3 non possit Et cum

comete pauciores minores et rariozes:pauciores erutveii

ii ac siccitatesαumvero maiores: validiores eruntuenti et anni siccioresint memoria pditum est aliquando sic inua luisse spiritum: ut magnus lapis subἷatus fuisset in aera qui in Egyptios lacus claro die decidit et circa noctem appalaruit cometes borrendus:hyems sicca fuiti Boreas in aRiluobtinuit facies fluctus et tundationem.et Auster extra fluiscium:impetuvalido pflabat et arida impetebat loca Et sub principe Ricomacho circa circulum equinoctialem exori est cometes diebus paucis uduranslavespera ortu faciens quo tempore insolitusventu exauit Coritbii. loec sufficientia prebent argumenta: cometem nature esse ignee calide et sicce si Et si queras cur non multi simul passim cur ra,ro cur frequenti 'extra Tropicos fiant sil Poc ideo est.qrraro materia lata eleuata est: vi sufficiat facere cometa unuaut muliosinta mer disgregationem et solutionem matelari e qne fit nunc a soletnunc ab astrist et feruore solis semet illac discurrentislsub tropicis fortius dispergitur atq3 dis solititur materia: in extra illum celi ambitum. Q ireter lit Hiere Aristotelis sententia comete significationes presignat

bonornm sterilitatemIventorum impetum belli thrincipulemum et seditiones. Tvi steriles agros et inaniavota coloni: Siccus et efferves seue cometa facis. Cum crinem ostentas: lucvento* imperus urget: Qppida .m bella sanguinolenta moves, Principibus letbum:tu sediciosa minaris. cuariis mundus ducitur auspiciis. gQuinti cap. note.

CLac primo: est circulus albus celum cingens ut aiunt per Aeminos et Capricornum transiens sub noctisserens rate conspicuus.de quo meminit Quidius. Estula sublimis celo manifesta sereno Lactea nomen babet candore notabilis ipso.

ESecundo.lac est exbalatio sub ipso aggregata celesti cir

312쪽

culo:eius candoris similitudinem representans. Et causae candor in illisvi colores causari dicti sui. scelestis semper sub nocte serena apparet:impressionis non semper.C Lacvia lactealEalacia. sala enim dicunt greci lac.CEmpi, sis demonstratio. Eporadesi di vis. Uintum cap.continet tres de lacte optulones. ea, et rum improbationes.et propriam dererminatione3e Mes de lacte opiniones. si 'Drima est pythagorico rum dicentim apbetontem semel hac currus traxisse paternos:et banc celi partem exustam incadmil hincq3 nobis adbuc lac apparere.CSed inconueniens est uota inaetelligere hac de causa 3odiacum circulum iam exustum esse debere et magis Q lacteus circulus. 3Ra sub eo semper soloecurrir et omnia errantia sydera Hi nichul tale passus coisspicitur nobis enim totus manifestus est circulus: et qualibet nocteuidetur dimidi')nisi ea ex parte qua coniungit lazS cteo circulo. CSecunda est Democriti et Anaxagore dicentium lac esse proprium lumen aliquorum astrorum adinviaecem congregatorum.Dicebant enim solis aspectu propriu3lumen astrorum impediri videri: sed terra interposita non impeditum videtur:et lac ipsum nuncupatur.gSed no ita est. 'almo quia lactis circulus semper apparet sub eisdem astris.At continue essent alia et alia que a sole non inspice rentur:translato igitur sole oporteret et lac transferri CSecundo. Quia astronomiciatheorematibus cognitum est solem esse multo terra maiorem: et astra multomagis a terra in sol et luna:distare conus igitur terrestris umbre deficit citra astra:ad eaipsa solarem aspectum non impedies. 26 CTertia est dicentium lac radiorum solis refracti one3: vide cometa.Sed neq3 hoc verum est- 'Drimo.quia non semper deberet apparere in eodem loco ut impossibile est eanisdem Emphasim continue in eade3 speculi parte fieri: si speculum aut res moueatur mouentur autem continue sol et astra. Secundo.quia apparet nobis lactis circulus in aude nocte:ubi non potest esse talis refractio Non igitur 'eis ri oporter hanc Emphasim atque candoris manifestatione3: ob radiorum rarefacrionem. C Bristotelis determinatio

313쪽

Virtute astrophiunt in celem lacteo circulo:cleufit exbalationes multe:vt fit in generatioe comete: in qua 4de recipieatq; refringitur lume astro* illic existetiu et illi' utis reae irq3 buc in modii circul' magnus albus ut sub astri rotuditate fit circulus balon d lactis circulus dρ. aer id quidoronabile est. Ra si unu astro* sufficit materia eleuare unde possitodire cometa multo dde fortius magna astro*mutaritudo:que invia celi lactea late effulget inuas sporades dicunt materia sustollere poterit:i qua hec ps celi formetur rebsentesq3.Adde hunc lacteu circulit no fieri inter Tropscosut neq3 cometes:sed extravbi e Galationumvis maiore perdurare possit indissolutarpe:erebi ee possit maioris materie representationis comoditas.De flamis igit Faenti de pbantasmarib de coetiolet lacte hec dicta sufficiant.

dirimi meteoro* finis.

a meteororum.

Cause pluuie: efficiens celi circui materia vapor calidus et humidus. l Diuuie generatio. ΣQuo differant nubes et caligo. F preter littere Ar . sentetiaunii etviginti pluuie signa. Horis et pruine cause:efficies sol astraimateriauapor s Roris generatio. 6 pruine generatio. γDifferentie roria et pruine. SDue conuenientis. 9' ref ipe A .sentetia:roris et pruine accidentia. lo Cause niuis eedem cu pdictis. HI suis generatio. 12 Quo pacto pluuialroslpruinalet nix conueniant. 13

Dret ne Ar .sententiam quatuor illius accidentia. Eibi generatur grandor is Quo Ne magis genera grando. 'Dret ipe Aristotelis scientia 4nque grandinis accidetis 1 De fluuiis et spiritim nonina determinare expedire is opinio de fontium et fluuiop generatione. Eeneratio fluuio* et fontium. I Duobuiusce rei signa. I l

314쪽

Cur loca demute varient .nunc terre nuc flumina. Quomo conungant Cataclysmi ets

eo de maris generatione opiniones Orima quorsidam circa meologiam versatorum. Secunda. 2

Tertia. iis Tres de loco maris opiniones vrima est dicenuum mare esse principium aquarum. 29 Secunda dicentium ipsum circa terra esse diffusum: *ber faciens. 3o Tertia est que scripta est in Dbedone. 3i Quis maris locus. 32 Cur tot et tanta in mare labentia flumina nonuideant ipsi, efficere mavis 33Rn semper erit mare vi aliquando desiturum sit: μαres de salsedine maris opiniones prima est dicentili is leni dulce elevasse et reliquisse salsum. 3 Secunda dicentium fluuios mare salsum reddere. Tertia Empedoctis dicentio mare terre sudor esse πQuo pacto generatur maris salsedo. 38 Septem signa salsedinis maris. 39Snde fores et fluminavarios precipem colores/sapores et

ire.Bristotelis seretia aria aquarum miracula M

315쪽

tsororum notae.

CSulla gutta

si cundus liber

roru3 counei tres tractatus.)pytinus quattuor cap. vrimu causas pluvie B eius geli erationem.et unam caliginis

et nubis differentiam. ιEt preter littere Aristotelis sententiamunum uigiti signa pluuie. si cause pluuie sunt. efficies celi circulus maxime solis: da pe nos decurresvapores eleuariet disgregat sto sua abs tia cogregarmatia aut invapor calidus et buid'sursu lat' si pluuie generatio.H sole et aliis astris eleuantur vapo res ab aqueis locis est enimvapor aque balitus)qui diu in aere suspensus et ob medie regionis frigide coiitactum de satur infrigidatustatq3 iterum per stillas deorsu3 erumpit: fitq3 pluuia.Que si minoribus stillis crebra descendit :imber:Ei matoribus pluuia in impetuose subito et grossiorebus totis simul labrocera dicaturCDifferentia. inter nube et caliginem hoc interest: quia nubes est crassior ille vapor visus in aere suspensus:qui tandem soluatur in aquamαaligo autem itidem suspensa nebula est sed que non soluatur

in aquam:que dispergitur et dispersavanescit. enim caligo velut nebula sterilis. fit hinc vi caligo magis sit sereonitatis signum .Et generatio nubis ex vapore:et psuuiarn ex nube:imitatur solis circulum .astam sole existente prope: eleuantur vapores nuntq3 nubes.quo elongato:iterum descendunt Calidum enim elevat et frigidii deprimit. Et hoc semper ut fluuius effluens et relabens secundum ordinem Et forte hunc semper nature serie seruata indeficienteue fluuium:st diuine prouidentie flumen priores sub enigmate et velata allegoria Qceanum terre semper circunfluum vocaueresi preter littere Aristotelis sententiam viiii etviginti pluuie signa.mergorum e flumine celer volatus atq3 ct mor.sulice in sicco ludentes. Ardea super nubem euolans Sydera cadere visa. Albescentes flammarum sub obscura nocte tractus. palee et frondes eleuatevolitantes. vi

316쪽

me in summa aqua colludentes. Ex parte Moree: Euri Tephiriq3 tonitrus.Emeo in aere fugam agitantes.Sacca in celum suspiciens et captans naribus auras. Dirundo lac circvuolitans. Rane in limo vule. formica oua extollens. Celestis arcus apparitio. Egmen corvoru e pastu rediens alis strepens.sluuiales auesvndis relictis prata querere. se frustra lauare gestietes.Garrra cornix. Cornix sela dispaclara harena: caputundis obiectans et immergens. 9gnis in oleo scintillans.Et fungi crescentes: pluuias et tepesta tes vi cecinit maro presagiunt. Iam sibi tum curuis male temperatvnda cari vis: Cum medio celeres reuoIant ex equore mergi: Clamor 3 fertit ad littora.Cunq3 marine: In sicco ludunt fulice. Rotasque paludes Deserit:ato 3 altam suprauolat ardea nubem. Sepe etiani stellasvento impendente videbis: 'recipites celo labi. Rocti sq3 pervmbras: lamarum longos a tergo albescere tractus Qepe leuem paleam et frondes volitare caducas. Tut summa nantes in aqua colludere plumas. Et Boree de parte trucis cum fulminat: et cum Euriq3t3ephiridi tonat domus:omnia plenis Rura natant fossis atq3 omnis navita ponto: lmumidavela legit.'Runm imprudentibus imrbe inmiti Rut illum surgent allibus imis: Herie fugere grues.Rut bucula celum Suspiciens:patulis captauit naribus amas. Hur arguta lacus cireuuolitauit Dirundo. Et ueterem in limo rane cecinere querelam. Sepius ex tectis penetralibus extulit oua: Angustum formica terens iter. At bunt ingens Hrcus.Et e pastu discedens agmine magno Corvorum increpuit densis exercitus alis.

Iamuarias pelagivolucres et que Elia circunt mulcibus in pratis rimantur prata Caystri

Certatim largos humeris infundere rores: Nunc caput obiectare fretis nue currere inundas:

Et studio lacassumvideas gestire lauand

317쪽

LTum cornix plena pluuiamvocat improbavoce. Et sola in sicca secum isaeiarur i arena: But caput obiectat queruluvenientibusvndis. Flac nocturna dilem carpentes pelisa puelleastestiuere byemem testa cum ardentesiderent Scintillare oleum. Et putres cocrescere fungos. Secundi capinote-e Serenitas est a nubibus:aeris puritas. C T aquillitas

1 o . est in aere fluctuantivvento*vacuitas. secundum cap. cotinet causas roris et pruine.eoru3s generationes.tres eo rum differentiaS.et duas c6

uenietitias.Et preter littere sentciuia3 roris et pruine accidentiaCaRoris et pruine cauis. Efficiens:sol et astrae smateria: densusvaporipariiq3 caloris habensgaRoris ge 6neratio vapor qui paululum de die eleuatus fuerit:ob calios sursum ducentis paucitatem .ieperate noctis frigore deis orsum ducitur atque in aqua3 soluitur qui in aqua sus ros dicitur .sit enim cum non fuerit estus sursum ducens et ex siccansmeM frigus constringens et gelans. Et gignati pe signum est: quia tum non longe suspendisvaporCapru rine generatio. it ut ros:sed prius vapor in aqua 'sus ceris natur:gelatur.Et fit hyeme, magisq3 hyemalibus locis. CTres roris et pruine differentie.CDifferiit pmo. qr cum stit ros .vapor non gelas.quod facta pruina contingit.gSecundo ros temperie requirit:pruina aute non:sed frigors lapsumCTertio quia ros tit flante Sustro et non Borea vi si in aponto: ubi opposito fit mo nam Hustrini flatustem periem parant:Boreas hyemem. Est enim frigidus et suo frigore exhalationis caliditate extiinguens:pteri in apoto ubi Huster distans temperiem tacere nequit. Boreas auteillic propter frigiditatem Hatiperist sim faciens que contrarioriim circunstantia est calidum congregat et magis eo uaporat.Dinc fit ut in eneris locis id etiam percipiatur. et

putei flante Borea plus effument balentq3 in flatibus Rostris. eo Borealia extingunt antequam costent. stri autem congregare sinunt.Et pruina econtra fit magis flante Moreasin ue couenientie. Coueniunt pmo qr ambo 'ut tepore sereno et tran4llo asto ex stete eni serenitate vapores apti eleuari nequeuntiet flanteuento consistere non possunt

318쪽

CSeeundo qrros et pruina in altis montibus non fiunt. Urimo Fvapor ex quo gignunt densus est et pa* caloris

habens:vnde possit in preruptoruuerticem montium sustolli:seo vipe terra dimittis.Secundo qr montiuverticesvento agitans. Ron consisteret igituapor: unde illic ros atq3 pruit, na fieret.C preter litteram: roris et pruine accidentia.ros frumenta collecta putrescere facit. Sereno fit tempore. rore oves lethalem fluxum cocipiunt. pruina plerumq3 feret.descedens:serenitatem: ascedis futuu indicat Imbrem More seges collecta perit.Sunt rorida tempe.4Rore et oves pastevenire fluente cadunt. Cana pruina olida est.Descedes ipsa serenat: S3 si conscendat tua pulla notet. CTertii cap.note CEpbemerusiquotidianus:vivus diei tertio cap .continet cas nivis.eius generatione. et i una conuenietia.et preter littere sententia accideriati niuisCCause nivis.Cum pdictis eedem surgam ii uis generatio Nix generatur cum nubes pust in bumore3 stillet congelatur. Et hoc est frigiditatis regiois i qua nosigna et is. Ron ei costringeretur ac gelaretur:multa exisistente caliditate et no supuincente frigore.debet tamen alia is do caloris ed nube eleuare sufficiesCCouenieti a Coueniae uni pluuialroslpruina et nix. Ram nut ob infrigidationemota.Et pluuia et ros sunt idem. et pruina et nix idendia paucitate et multitudine distana.rRam pluuia ex multo vapore multis locistet multo iste collecto:generatur. IRos ex pavisco vi Ephemerouapore. Et pruina ex gelato vapore. Mixi gelata nubear ameter littere sententiam quattuor nivis aecidentia Mix nimia albet: fortitervisum disperges 'per flocculos cadit. Nessem auget. Semper in altis salis

uatur montibus.

Candida nix nimium:tu fudis acuminavisus. Tu cadis ut floccus.messibiis apta venis. Dismaron et Imodopen et Caucaso Uthryn et Hlpes

oreruptos moles tu sine fine tegia Quarti capinote

Entigistbasis contrario; circunstantia. Don egis ad Moream.est et id mare quod a palude meotide usq3 in Te.

319쪽

neduxtendiis Tabrocepe nimbi. Sartu cap.coni et duas sistiones anti quoru resp5q siones.earu improbationes:secunde tribus roibus eta prias solutioiles. Clprima questio. ubi genere istur grando CDixerunt suasum generari.et aquam ob stita la* pultate suspei a manere in aere queadmodum continis git aurumlet pleraq3 terrea corpora ob moliF paruitate ad supernatare et illic congelari. et postea cog regata multa amul:cadere grandines.Sed hoc ee non potest qr congelata copulari nequeunt: queadmodu humida.C Secunda. quo iώ tempore magis generet grando Etutdes byeme. Ram grado est ut crystallus. sit autem congelatio byeme.mane in vere apparet et autuno toe fructis: et tranquillioribus loci Dixerunt magis estate fieri. Et cum nubes ad rante altituis dinis aerem puenerit qui maxime sit frigidus: qr solariu refractonem radiorii non amplius sentiat:illic aqua gelari fieriq3 grandinem. et boc maxime estate euenire conringere: quandoquidem copiosus sit calor nubes eleuare et sursum

pellere sufficiensCE eo neque di recte senti it. primo JRatri invalde altis locis non fit grado Uideremus enim ea qu

admodum et niuem aliqnando in ipsis genitam.CSecunido quia sepe vise sunt grandin ose nubes cum sono non longe a terra delate:qui horrorem et metum audientibus et vi, dentibus ingerebat tribilem: tan* aliquo alio maiore fuIuro .gTertio quia aliquado mire magis itudinis cadir sipalido omnimoda gerens figura et non rotunda.Eignu 1gii est ex nonvalde alto loco ruere neque invalde allo semia ee. si rime questionis solutio Tntigistbasis que est contra riorum circunstantia ipsorum auget vehementiam. et hinc fit ut estate inferiora loca frigida sint et byeme calida.quai re estuvalido existente: media aeris regio frigid or est suis circundata contrariis. Et ex nube citius aquam eliquat et

grossiores guttes quas labroceras dicimus fiunt: que in petuose et tote simul decidunt ob congelationis celeritate3δta circunstante contrario fiunt gutte labrocere que pusis decidant gelantur:que congelate grandineo dicuntur. Et quando propinquius fiunt:maiores apparent . quia paruo

ferantur interuallo.quadovero remotius: minores azq rotande. Secunde. inus erate et byeme luere et aut uno

320쪽

et fructusi maturatione.*ver et autun ' et maturescetiu fruisciuu ista calida satis est et humidu:visapores eleuenoet antiperistbasis fiat.Hdde * qnvapor eleuari s cit in ore calido:medius aer ex contrariorum circumstantia valido cocepto frigore' vaporem citius gelat. multi enim cito aqua tufrigidareuolentes: primum eam ad solem ponunt. Elin ponto circa calamos aquam calidam fundunt: ut illic citi'sieletur. Stuntur enim in pisciu captura glacie ut plumbo: ut calami quiescant. Et hac ipsa de causa circa Arabiam eraethiopia estate ingrauescunt imbres er in die De Mer:et γ non in byemesi 'reter littere Aristotelis sententiam grandinis quinq3 accidentia .meorsum per globos ruit ut oris stallus.mellam enecat.Interdum cum sono et strepitu anis ditur. Cum pluuia cadit.multim de existit figure: aliqua, O boimiali in fera* effigiem retinens. Erando globuuitrei crystalli imitata deorsum: Decidit.etvitem strataq3 farra necat. Dorrendoq3 sono mortalia pectora terret:

Rubis:et euentu deteriora rata.

mixta ruens imbri. variis formata figuris.

Et facieuisa est sepe babuisse fere: Cmeoti Scytharum maxima palus in pontum denuens Moernasusi hocidis mons biceps in quo Castali' mu sis fons sacer existit, V. LU 'Mcap. aprimum unam

conclusionem unam de generatione mi uis uni et fluviorum opinionem.et eius impus gnationem.fontium et fluviorum generasis rionem et duo signa. CConclusio. Expeadit defluuiis et spiritibus aliqua deter minare. Criam de his ab antiquis nicbit dignum reli inctum est.Dixerunt enim aliqui ventum: aerem esse agitatu3 et fluente. et idem esse illic aerem nunc nubem nuncuentum