Introductiones in Aristotelis libros naturales

발행: 1492년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

bitur quasi consternato animo sensum amittens omne.ste, inde visis et imaginationib' illudituritandem obumbratur. simos ergo banc questioni adbibere possumus solutione cerebrum queadmodum prius diximus reliquarum corporis collatione partium frigidissimist esse. et que cerebru non habent consimile esse: quod cerebri vicarium emutuque est. Er queadmodum in imbriu generatione cum vi solaris caloris subleuante vapores ad mediam illam frigidimmam aeris regionem pertingantungrossanturi coucrescuntl ste. ruq3 frigore cogente subrutitur deorsum: ita vapor ad cerebrum viam eapessens primum frigidus consistit:et qui salutaris et non morbi ficus fueriti iterum relabitur deorsum et calorem cordis delatus cotemperat atq3 refrigerat. Et adseram evaporatione queadmodu diximus) facit vetia* gracilitas.Et hec refrigerationis atq3 somni uniuersa occauo

est. Q6 vero vapore sublato densatii consistitiincrudattex crescit: cerebro supfluu ut algaeu flegma:insalubre est : Catarrui pituitaq3 faciens. gQuarta. Exugistis alat: cu concoctio absolutat ad fineque deducta fuerit. Captam decoctione pacta impactus atq3 in agusto constrici'calor:circumsovapore emicat.Eo tali ad supiora reuocato vi prius 8 aiat euictu sopore languesceret expgiscit: et ad pristina reuocat vigilia.Et id certe no prius fit ut modo dixi ' O sanguione purissimu a reculento et turbidissimo secreuerinci tenui imus subtilissim'imudissimusq3 sanguis capiti comittirudi

Crassissimus aut et corpulentissim':mandat inferiorib . Momnis sanguinis cor e principiu:m munitu r lami sive cubusq3 quo* mem languine recipit viris. comunis. Extremi aut specus ac ventriculi: vri aque vena et maiore et minore que Rhorte nucupat sanguine recipiunt. in medio aut cordis sinu et thalamo: sanguinis discrimiatio fit.S3 de his uberius alio disserendu est loco. et id nouisse satissit diu sanguis ex cibo indiscretus est:soporem manere.nec ante solui in sincerus superiora petessat: turbulentus aute in feriora.er tunc quoq3 expergisci animalSed que dormiendi causas quid somnus let et primi sensus nex sit et liga. mentet sine passionib'somno et vigilia:esse no corin male quandoquide ipse ad ipsius conducut salutem: abunde disclum putetur.

512쪽

d cudus tractatus.

connet quatuor cap. primum quatuor coclusiones. quatuor rones ad tertiam. et dux 3 as ad quartaWDuma conclusio. post bec de insomniis agendu3 est cui anime parti: insomnia sit asciscendum t an intellective partis sit passi olan passio sensus. Cloio enim duabus viri obus tin cognoscimus quecunq3 notione aliqua deprehendi mus.CSecunda.Insomnium non est passio sensus. si anax sensuum officia sunt sentiscere sua sensibilia: ut visus colis rem videret auditus audire sonum olfactus odore dinosceis re/gustus saporem et tangibilia tactus. et comunia selibilia numerusmagnitudinem figurami motum/et quietem iisdem internoscere.At qui dormiuiit quibus solis insomnia cotinsunt oeo sensus illos clausosicompsso'3 biit. ita ut uisus nichil cernere queat audituo audire neq3 alio ullus. anon sunt igit insonia passiones sensus.si Tertia. Insomnia novs sui intellective parti ut affectioneolopinionesve queda asciscenda. CI rimo qr non equin solum no holemtaut alicuis tuo res esse latum: dephendimus:sed et Oum albii pulchru3 et quoia sensu demensa sci. Ib aut in ptis intellective opinionibus: rerum esse essentiasq3 ut alio bictum est loco de prehendentis non euenit nisi forte insensus pntia: qui insono ligatus est. Opinansa secto nem verum esse dicet nemfalsu:bolem esse tibum/magnusivveniente3 et similia cuius nullum h3 sensinque ola in somno uidere videmur. 4Fro igρ intellective piis sunt insomniasi Secundo quia preter visa illa que obiiciunt in somno: solemiis sepenumero de* ali suo intelligere.queamodii circa ea que in vigilia inimust iteru cosyderamus.Hecidit eni multis aliqua pler soniu3 et ulla itelligere:q6 experiri facile est iis quibus quoties surgunt repetere tantii cure est.vt cui apparet thesau* i uenite pum expgiscat sepe euenit ipsu itellii gere id eo insomnisi et

513쪽

mmoretur ita aliae se fuisse illusum. Mon igitur est intelleatue partis inomni linimo Nero neque inrisorum somno deis prehendimusnnsomni u esse estinans feltu. Cicertio.qstinue opinamurmos opinari intelligim 'et scimusvion aute mcum somniamusnnsomniu esse cognoscim'. CQuarto. sicut uigilates in egritudinib'decipimur: ita in sonis decipimur insonio. Et sicut vigilans sanus iudicat solem esse pedale: ita in somno cu somniamus. Atqui vigilantes no intellectu

illudimur solemue pedalem esse intelligetia iudicamus: sed potius uirtute illa que usum non bab et absq3 videret audis resol facere/gustare tangere qua imaginaria virtute prius posuimus siue eadem sit sensarie siue non.Mon miap igitur intelleatue partis passiones .iiconia. Ron itaq3 veru ee inritelligere oportet:simpta positum fuisse in somno nos nichil sentire. Ramvisu interiorelauditu olfactu et ceteris quodamodo ut vigilanti euenit sua sensibilia sentire: et vi adiacentia et sibi plantia stitueri. DuodamJ autem: vi vigilanti et exteriore sensu capessenti non contingit. Et iterum aliquadoqiue insomnio appareti mens opimoque falsum esse diciti iudicamusq3 nos ludificari. aliquado aute mente no usi:solum antasima sequimur.gQuarta pclusio. Insomnia sensualis potentie passiones summo qtenus sensualis: sed quare nus imaginaria siue mantastica est. si 'rimo. quia Meteirioris sensus no sunt:neq3 intellective partis passi es quedam aut opiniones. Relinqui igρ ipsa esse imaginarie viris tutis que sensualis est minnius em phantasia atq3 imagiam tione:a sensu freni actu motu fieri seisi idem numero imais. .nariu sensitivo existat:esse tamen alterum et alteru3: vi ex iis queo iis de anima dicta sunt abunde dinosci pol.CSemndo. Cuius somn'passio est: et insomnisi ad eande ptinere potentiam vides idoneum .Atqui somnus sensitive illis existit. igitur insomnae sensuali potentie adigere par est. Et cui omni u imago quedam et mantasimae esse uidear Ricbilem aliud insomni uest:* uisu in apparet in somno: ue simpliciter siue quodamo factu sensualis igρ partis existit no

Secundi cap. note.

514쪽

E EI

aeeunta cap. counet 4nm coclusione. t sex signarur ad scdam. prima clusis quodl3 sensibilist g nus: onde laniare possimus pstat si tam eo* pansiones et forme non sola dum ina)spectu sunt in sensoriis babent impsse:sed et sensibilibus ipsis seiunctis atque abinib'.queadmota cum quis alte* pellit:quod pulsum pellit alto

ru. et ita quousq3 ad unu ytingatur quod pellitur et non pellit.ut liquido cospicitur in aque motibus et aeris. Et sicut ialteratione calefactu: spinquu calefacit: quod ddem calefactum:alteri suum calorem inducit:quousq3 decumbatur ad unu quod tantu calefianua fit in sensu. boc primu pellis ut mediu.boc ut foris prominens sensus. hinc interius sensuale sensorium.ubi re* quas exteriore sensu bausimus sim lacra:affixa atque impissa sunt:cuiuscunq3 sensus extiterit. libet igitur sensibilium genus unde somniemus pstare pol. x8 CSecunda coclusio. Fron modo sensuales forme in centrali et interiore sensorio sensibilibus ablucis afformate manet: sed et ali*diu in exteriori rus sensuum opificiis etia ipis abis sentibus salvans .glouius rei multa sunt argumenta. aprimum cum quid attentissime obtutus fueris: si alio visu3 deflexeris:rei atteiitiusculeuise spes oculum comitaegSecudum si a sole ad tenebras te collertis: pleruq3 cecutis: pinu cernere impotens. In causa enim buiusce rei est implia reis manens lucis imago.C Tertium . si diutius intenta luminna precandide rei aut viridi defixa tenueris:ad cm3 permutabere:concolor aspicietur.gQuartum.si ad aliq6 bfulgidum ut illustre solare iubar oculos intenderis: primu rei luctantes acies lucem qualis est inruuntur:mox ymutatiar i

uniceu:deinde in purpureu: postremo in nigrum quousq3 exolescat arm vaneat.gQuinta. Qui in fluminibus celeri puppe inuehuntidescentia moueri iudieant:et ita qui 'tui, neflcircosm ducum.CQ H.Excellens prevalidusq3 s nus surdastros efficit:et Notens odor:diutius olfactu Notente reddit. Dec itaq3 signa argumento sunt:sensibilia ab iuncta ali*diu in sensibus sibi vendicare hiure.C Tertia. ψ Sensus paruo* sensibiliu differetias cito sentit.et non modo aliquid intus opatur:veu etia aliqd extra agit Crisipatis ut specula:que citissime .biecta simulacra:recipiunt.Eret extra agat hoc sae esse post arometinet mulier mestrui

515쪽

tempore speculum aspiciens iapumia vim inficit: et veluti nubecula sanguinea illius nitorem obducit.* si speculum misuit iu fuerit no facileabstersit .sin uet': delinis facile. Et si causam hui'requirishoc ideo euenit: g tempore quo me inses patimur patruitur em viri suo modo ut mulieres)lumia ut relique corporis partes afficiunt:* mamme poruleta venulantam sitir. Eo quoque genitalis νfuiuii rempore snamatione sanguinea solet contingere si speculm inuissim' pus tamen coniucto aere infecto qui infici pinquin usq3 ad allinit inconiuctumq3 speculo speculii inficimus. Sed ivstis obscurum discrimen est:* no polluitur speculu quod euidens sitis eq3 masculi candidit sit et quasi speculi concolor:eliuiecula tamen adumbratur.mulieris aure sanguini recoloratius.Idcirco macula evidens et rubea: ipsius extiguit nitorem.MI si speculi planicies polita pura et tersa sinmaculasortirer monstrat. unduem ceru et puru:qui do exceperit conspicuu facitaqueadmota mussissim eius citissime inquinatur. Et V planii fueriti maxime attigitur atteriturias pergit lyfundituris purum et mundu invisundum admittit. Minc speculis nouis inducte macule aboleri nequeut plana em suppuratet tersa.vetustis aut facile dele iturq no ita alte infigua. neq3 permear inofundum.Rem mirandu est si dixerim sensum ut uisu no modo pari a puta etiam sensibilium differentiis: queadmodum iam notum QEd et extra ageremam uisus est de numeno fulgidorum. Hgunt autem vel marufeste extra:fulgida. et non modo Dia:sed in unguentis consimile perspicitur. oleumem quod in ipsis conficiendis miscetur:facile iniectorum capessit audores. Rr vini mira natura est ad se alienos trabendi sapois res:non modo rerum in ipso forte comgendo. iniectarum: sedet earumque ad dolia e rinsecus assit te iaceam.

ἔγ-mraui affectu aliquolperturbation 3 agunturisa Micile circa sensibilia oberrant et decipiuntur. Doc ostendiumenculosi qui leui similitudinchostes formidat: et quiquetisti videre videmur. hoc amantes: qui leuiter videre suis spicantur quod amant. et quo quis boc affectui perturbaotidem stri iste fleo miore similitudis inrore trabis. Eriiralodio et cara appetitus Numa niu' euenire colu

516쪽

tinem. Dine maentes interta portentola vilia inpartectis

is bus modica linen tractione videre se putantis Quinta mroqittaee pturbationis atq3 morbiSic error maioriminaue est viam qui leuius pinuntur: que videntur videre:falsu esse iudicant. qui vero grauiuscule tentaturimos oq3 ac in uncivisis assensione adbibent et grauius errat. Et hoc euenit da non una tm iudicandi vis nobis inestum inint gemine: mens quide primatu teneo:et sensus unde nascit imaginatio . cuius rei hoc indiciu est et sensui sol apparet pedaneus:' ratio que intus est aspectu corriginmaiore ee soles Φ uideatur dictans.sicut laetus unu esse duo iudieatavisus ure dignior Est enim visus dignior tactu iudicas esse unuSi iraque una tm esset potentia que de Oibus iudiciusferret non posset sol non tantus putari *tus videtur. Et si elis solus tactus:vnu duo esse sine cotradictione videretur. Sed iustiores toptimatioresque:e equisitius iudicant et coarguunt ceteros. Et causa it erroris et decipuli est: * non sen is sibilia solum cum moueati se et descentia quoties ipsi i nobis sensus mouent) moueri videntur. queadmota linus nauigantibus vides moueri et recedere: dum visus ab alio imis pellis mo in mens sana sit: plane littus no moueri iudicam erroreque sensus deprctendimus.morbis tam pler 3 usque adeo valide afficinium ut mens atq3 ratio errore sensus seqt cli, in delirio et mente captis accidit.

Eritu cap.cotinet qtuor coclusiones. diffinitoo sol niuunaqstione et eius solumem postqrta prima conclusio. gion modo steipua sentiendi vis simul aeris in vigilia feriturised et impensius et quoquo pacto acrius ferit in sono.g a lam in luce et vigilia multa obsistuti ut

valentiores e eteri sensuuopere: et mes variis obruta eogitationibus. Daruus enim ignis luce maloris offoditiletitiasq3 et egritudines modieas: maiores offuscant. Mocte aure tins quiete solutis beecessant obstacularet pliculares sensus impotentia sentiendi ligati a suis desistat officiis Et calore ad intima remeato et ad sentiendi principiuit turbatione paulisse sedataeis incolumia etia parua simulacra ptimati sensuum liquido primunt atque demonstrant.

517쪽

CSecunda merdu in somno limpida fiunt somniinuiter 3,

dum turbulenta et distortalinterdu vero nulla. Criam priis inu edita in lucem ut infantes: et statim assumpto cibo non somniat Malia qῖ multa tum agitatio motioq3 nata prer alimentariu vaporem. Et queadmodum aqua velociter mota

nulla reddit effigiem: aut si reddit:distorta usq3adeo vi alia videatur esse Φ sit: si vero quiescat: incolumis imago atq3

pura reddituriita in somno visa et motiones aliquado oino non visuns. multo fluxu alimonte obruunt. aliquado 'o distorte et monstrose cernutum g motus nondu plene et si nocere quieuerint.aliquado terribilia somnia et que metu exiscruciant assurgunt ut melancolicis temulentio et febrientiae bus q' huius generis morbi . spiritosi et vaporuleti sint .mulae

tu siquidem facientes motum et turbatione.Simulatq3 ueho fluxus sistitur et sanguis discretus est aut q6 sanguis vica, rium est:simulacra sincera et pura se sensuit ferunt et nuntdistinctaldigestaq3 somnia. Et sicut in fluuiis parue fiunt vertigines et ab una in alteram longo tractu decurrituri. si quod aut offensaculae obuiu sin in alias scindituri dis intrati dissoluiturq3 figuras:ita ex una imaginis motione currbs in alteram:et ex illa in aliam: bonec ad ultimam illivo seriei ueniamus imagine.m si offensaculum intercedit: in alias lasbitur imagines atq3 ex una visione vagamur in aliam: contingitq3 boc pacto multa variaq3 in somno visa decurrere. CTertia.si no ess3 in nobis particula: ea qua somniamus)supior:sema insomnio faueremur. Castam que a visu delata sunt iudicat videre:et que ab auditu audire et ita de aliis sensibus: et ab ipsis ipsi Opagantur motus. proinde portio eius que tactorie seruit rem vitam iudicat esse duas et poristio visuali respondens ut vigilans obsisti nobtestans re esse unam que due videatur.Ita nisi supior virtus ut vera arbitra cotrairet obtestans cotinenter nos no videre audire: iudiciu interioris sensus sequetes senio falleremur . Qualecum em sensus apportat: tale a primo sensu iudicatur habein turM. Lictuaria..icut vigilates ob uturbationes falli cos 3 uniit:ira et nos sepiuscule insomnio fallimur. gQuia in sono calore multo reciprocato ad cor/factoo sanguine: fiunt sensualium simulacro* circa sensum motus. quo*iquidem bec actu sum que actu sexferunnbec uero potetia si mersa

518쪽

6 sensa cientiac eaecisit: serie sua tIde sensu motura.Que admos ranule stagno delitetes liquato sale se forasa feritu emerguntqM. hec post illamvis et ea cient Kensu que poa inis sunt. Et amoto qd obstaculo erat:sensu mouent.Et a modi ea similitudie somniates hoc pro illo iudicamusARimirum igρ si ut vigilares ob uturbationes falli mira quom somniates insontis illudamur.Et somnia usimilia sui nubecule qua me ante oculos in holem traffodinari fingis: que ilico appareat Cetaurusilam in Oimodas consequeter transformet figuras. Et sangule puriore facto et resideri missi': insomniis no assentimus. Sed inspecto simulacro arbitramente iudicamustoc est quale Coriscus ' no e Coriscus. Si vero mens obruta fueriti solae ut sentietes iudicam':veis

rum esse m cernitur uideri facit soni potetia. Et sicut cu3

quis oculo digitu admouet res gemine apparent: et si non psenserit:duas esse putabit.si aut et res et digitus oculo moto admotus no lateat: duo apparent sed no tamen duo est epulabitutide mente no aduertete sensus insoniis trahitur et somnia esse latet: mete tame aduertente et se dormire cognoscenti uidens quide esse que insonia mostrant: no assentit tamen. vi apparet psens esse Coriscus: iudicat tamen no eueCoriscu.Et recte dephendere insonia motus esse: in sensiti uis no est difficile. Ram sepe nobis excusso somno) exstgeo factis motiones que nos quiete solutos lacessebant:lequi tur vigilates:videmurm similia ante oculos intueri simuαlacra. Et pueris ex somno plane vigilantibuol aspectanti busq3 videntur in tenebris varie imagines passim vagari: ita ut sepius illi exterriti auxilium acclament et expauescev res in stratoseseioccultent.gEx iis facile est quid sit inmonivrocinatione cocludere/talemm ei aptare ditiamtionem. Somni u est phantasma aliquod in somno apparens: imo amotu inextitium seruato*que simulacro* in somno facta apparitio .In somno quidem dico. nam que pauloante discussis a somno apparere dicebamus et terriculamenta illa viσgilantist puerorum: somnia non sunt. nem quidem omne mlamno phantasma apparens ut semiuigilibust semiq3 sopitis lani:ut galli cantus/canu latratus tenuiter auditi, que quidem lamniare putantes inueni ut ira esse. et debiliter perspectum lucernarum lumenquod oculis apertis ita esse vi

519쪽

dent cum dubii essent an somnio ludificarminr. Et continis git interrogatos respondere.et hepfecto apparitiones somnia no inimeq3 hi plane dormim aut vigilat. Sed plene dormietium insomnium est ab sexistentibus pbuasmatibus domesticisq3: et que illic ex preterito immanseruiuata in semisopitis ab ipsis insomniu3 nasceretur: si quicae somniare dicamur.pbantasma quidem di cimus. Ham non quicquid in somno apparet: insomnium esse potest. Apparent enim in somno vere intelligetie:3 absq3 aliquo pbantasmatis motu

gQuestioαur sint qui nunt quic* somniet in vita et sit 38

qui ad multam etatem nunq3 somnient. C Eadem causa id facit:que et itantes facit ut non somnient et ceteri statim supto cibo. Ram qui natura tales sunt ut multos alimetorum fluxus et refluxus toto sono et tota vita sustineantino somniant neq3 ipsis phantasma vllum apparet.Qui vero ad alioetatem id sustinent: id etatis non somniantini si illo elatis peracto quietiores fiant et motibus in somnol simulacrisq3sdendis nulla obsistat:hincinde somniat. et quibus his cotrarium accidit:et insomniis agi opposito se biit modo Quarti cap.note CBorystene fluuius Scytap magnus quartus ab istro CGades insula i extremo nostri orbis: ad occidente in fine Setice prouincie sita. CDeliquium eclipsis defectus.

Uarium cap. tmet octo coclusiones.unam diuisiq onem ad primam viast correlarium ad sesam.et duo

ad quintam. 'prima coclusio. Divinatio ee qnobis dormientibus a somniis cotingere solet) neq3 pertim naciter obsistenduint neque temere a sentiendu3 re putamus C Ram Oim fere consensu firmatum est somnia aliqua3 sis gnificationem habere: tanin fides experietia ducta sit. videtur et quidam diuinare: ipsisq3 in somno quedam futuroru3fnuncia Occiariere curet alia igitur somnia significatoe arbitrabuntur ei se vacua Sed ex opposito occurrit nulla causanu Gq3 rationem sufficientem videri:que sapiente ad id credendum iducaῖαolle enim rationem unam:qua vel maximme id volunt firmatum viderDdeum scilicet somnia futurorum prenuntia immittere:cetere inefficaces et infirme videbuntur.Rtqui absurda reo est deum immittere somnianaon

520쪽

optimis et sapientissimist sed e elegibuslpessimie et omnia fere abiectissimis.Hie certe rationes imbecilles sunt. Ra3 quod dicunt in Morysteite et Gadibus quosda esse qui hoc pacto futura vaticinentur id adhuc manet veritatis incomperte:maiusq3 id est . ingenii nostri vires suppetant. Sed Ao vlteriusiampliusq3ρcedamus.gmiuisio.Aut somnia cause sunt eo* que preuidetur: vr luna deliquii Solia causa e. aut signa:queadmodum luna solare corpus subintrans deis liquii signum est. Hut sunt accidentia: queadmota accidit me inambulate solis deliquiu esse Ambulatio siquide mea: neq3 causa neq3 signum deliquii est.et ob id:nullum acciden 1 tium aut semper aut multum fit. CSecuda conclusio.Quedam somnio u pro causa quedam pro signo quedam o pro accidente habentur. CCause quidem sunt interdit nostrapoperationu potius * alieno*. Nam sicut que dudum egi

mus:per somnia ad eundem modum persepe contuemur augere Diurna enim cogitata' ad talem motum viam manda preparandita eorum que facturi sumus . preruque nocturnis motionibus mens simulacris imbuitur. Somno aure mox

soluti ad tales nos actiones accommodamus: quarum si is mulacris mens somno percita fuerit. Suntq3 nobis visa hec:illarum actionum caula. 'porro signa autem nonulla sunt. Issam fidi medici et qui paulo peritiores habentur: et grotantium somnia diligenter exquirunt: suntq3 artificib' ipsis ita exquirentibus et recte philosopbantibus: passi οὐ num anime aut corporis indicia. Mam interiores motus nisi admodum fortes existant: in die et vigilia delitescunt. Uffundunt enim maiores motus:motuum debiliores. In somno autem et tacite noctis silentio:oppositum euenit. Et parue moriones magne videntur. multaq3 in somnis experra:huius rei argumenta prestant. Ram paruus in aure su surrus debilisq3 strepitus auribus acceptus: pleriique tonii trus esse videtur.et modica stillante pituita: melisuaueue alterum delibare videmur saporem. Et circa corpus modico , calore facto:videmur per ignem ambularet acriterq3 flamis me persentire calorem. Expergefacti autem:taliu morionstea que dicta sui causas este depfendim'. diaque egritudinii et ali passionu motiones: se magis prodist in sono . quaesre operirecium est eas exploram habere: ut sint signa.

SEARCH

MENU NAVIGATION