M.T. Ciceronis Epistolae familiares. Dictae quibus, praeter scholia Paulli Manutij, adiecimus scholia, & annotationes Dionysij Lambini. Et ea, quae sequens pagina ostendet

발행: 1579년

분량: 943페이지

출처: archive.org

분류: 로마

531쪽

quidem eodem exempla , facile ut intelligerem te esse commotum: ct ego tibi accurate rescripsie

ram, ut, quoquo modo, in tali re, atque temporeta aut liberarem te ista cura, aut certe leuarem.

υ UESI' ὰ se P qualido proximis quoque litteris h ostendis, s

us, ne que ex quantaς curae tibi sit ea res.sic mi Paete habeto:

eo offenae quidquid arte fieri potuerit, non enim iamsatis est consilio pugnare; artificium quoddam e cogitandum est sed tamen, quidquid elabora-2- ri, aut esci potuerit ad istorum d beneuolentia I

conciliandam, colligendam, summo Radio me consecutum esse, necfrustra, ut arbitror c enim aliet, ebit h. coloric foveruor ab omnibus θs,qui a Caesare amari. diliguntur, ut ab eis me amari g putem. nam, etsi N O N facile djudicatur amor uerus, ct fictus, Isnis aliquod incidat eiusmodi tempus, ut quasi ita. aurum Cnedic h beneuolentia 'delιs periculo aliquo perlici post: cetera sunt signa communiae: ἡ iuria '' 'sed ego vno utor a limento, quamobrem me Etsi . ex animo, uereq.arbitrer diligi; quod nonra ro. ' fortuna ea est, ct illarum, ut simulandi caussa k certissimum non sit. De illo autem quem penes es omnis pote

ini' uindi: Hai, Vibii uideo, quod timeam, nisi quod omnia

simulatione ve sunt incerta, cum a iure discessum est: nec' prae

sit, Ii . . L sta' i quidquam potest, quale futurum sit, quod Isim xi. positum est in alterius uoluntate, ne dicam libidines tamen eius ipsius nulla re a me offensus sanimus .est enim adhibita in ea re ipsa summa a

nobis moderatio. ut enim olim arbitrabar esse 'b C xilinae meum, libere loqui, n cuius opera esset in ciuit ῖ expressa uia . . te ubertasgoc, ea nulis amissa, nibis loqui quod

532쪽

mus.

offendat aut illius,aut eorum, qui ab illo diliguntur, stoluntatem.efugere autem si uelim non nullorum' acute, V ant facete dictorum ' - ς offensionem a ama inge iij mihi est ab cienda. quod si s id possem, non recusarem . sed tamen ipse caesar b L. tDe. . d. habet peracre iudicium. ut Sermius, frater, a d 'a quem litteratismum fuisse iudico, facile diceret, sine industii h.c uersus Plauti non eri, hic est;quod tritus haberet aures β notandis generibus poetarum, d &quia atte, o consuetudine legendi: sic audio Caeserem, cum uolumina iam confecerit ἀποθωφεγμάτον, si quid e dicta eolle. Miseratur ad eum pro meo, qu9d meum non sit, o R - . st 'rejcere solere. quod eo nunc magis facit, quia uiuunt mecum fere quotidie illius familiares.i x3 cidunt autem in sermone uario multa, qua fortasse iliis, cum dixi,nec illitterata,nec inful D e se uideantur. haec ad illum cum reiquis a Zιsperserunt unita enim ipse madauit test,ut, si quid praterea de me audiat, non avdiendum putet. dio quamobrem foenomao tuo nihil utor. eis posui ni loco uersus s Attianos . sed quae est inuι- sus in epistola

dia e aut quid nunc mihi inuideri potest j uerum με φ

fac esse omnia. sic uideo philosophis placuisse, iis, s at. sitianori qui mibi soli uidentur uim uirtutis teneret, N Ilue HI L esse sapientis h praestare, nisi culpam. qua

uideor mihi dupliciter carere. oe quod ea ense . culpa ut vire-

rim, qua reuissima fuerunt: quod, cum Πι- α derem proidj non satis esse ad ea obtinenda, viribus certandum cam ualentioribus non pu- o tarim. ergo in osscio boni ciuis certe non sum re . prehendendus. reliquum est, ne qaid stulte, ne fiesu sapietis.

cc a quid

533쪽

qo M. T. C. EPIST. LIB. IX

quid temere dicam, faciam Me contra potentes.id quoque puto esse sapientis. cetera uero, quid quisque me dixisse dicat, aut quo modo ille accipiat, aut qua fide mecum uiuant v, qui me a*due co- ' a 'hubiu .limi, ct obseruaui,' praestare non possum. ita fit, scris obteditur ut b ct superiorum cosiliorum conscienti OpuςMVRVς Π sentis temporis moderatione me consoler; cti . q.u.ς. θ ορ- lam Atti, similitudinem non modo iam ad inui: ἡ . .hu diamded ad fortunam transferam: quam ex titheta, Leue, di mo.c leuem, d imbecillam, ab animo' firmo,

lerint uel Athenis,uel Syracusis, cum, seruientibus suis ciuitatibu s, fuerint ipsi quodam modo x sa L. -ῆ. liberi. ego me non putem tueri meum statum sie, i, j. hii ' posse, ut neqηe Usendam animum cuiusquam,nee& Liu.i .' ' i' frangam dignitatem meam s' ' unc uenio ad io . . . . ,si a catioηes tuas; quando tu, secundum Oenomaum in antiqnis li- g Attis,non,ut olimsolebati, Atellanum,sed, ut δονζ q 4εν ui n oc sitimimum introduxisti.quem tu mihi i polo infra. pilium, quem ν denarium narras ἰ quam tyrota

ricbi patinam ἐfacilitate mea ista ferebantur

k αι.rhy seria. antea inunc mutata res est. Hirtium ego , Do -

L. 'Misis. labellam dice1 didiscipulos habeo, cenandi ma-

sis ginros. puto enim audisse, s forte ad uos omnia euut hoe loco perferuntur i illos apud me declamitare, me uind kndb u apisci istos cenitare. 'Tu aute quod mihi bona colud Horatii e- piami eiures, nihil est. tum enim,cum rem in babebas,quaesticulis te faciebam μ attentiorem:nuc Iomis, axictusq. cum tam Uuo animo bona perdas, no eo sis coss

534쪽

ΑD. VARRONEM. ΕΥ. ΑLros qostio, ut, cum me bospitio recipias i animationem te aliquam putem accipere. R etiam haec le- ο Matiam M. uior eri plaga ab amico, quam a debitore. Nec tamen eas cenas quaero,ut magna reliquia fiat. I quod erit, magnificum sit, . lautum. me inire mihi b Thameae cenam narrare. si temperi iE 'ihi, fatet cetera eodem modo.quod si perseruera F me au um, de quoad matris tuae cenam ς uocare; feram id qlioque. volo enim uidere animum, qui mihi audeat in RQ qμ scribis,apponere, aut etiam polypum d Mia 4 L-' 'μ ιniani Iouis semilem. crede mihi, non audebis. aure meum aduentumfama ad te de mea noua lautitia ueniet:eam extimesces. neque est, quod iu

promulsides ei ponas aliquid:quam totam sustu-23 si. solebam enim antea '7 ς delectari oleis, ' duo

ιucanicιs tuis. Sed quid hac loquimur s liceat nil,&aliis et modoso uenire. tu uero uolo. n.abnergere imi tui metum ad tyrotarichtim antiqvtim redi. si, leuiter pa-

Ust tibi unum sumptum asseram, quod balneum stini R PGbo. ao calfacias oportebit:cetera more non IV - - 1.1ME .ra illa lusimus . De uilla f Seliciana ct curasti dili e hoe .iddiui. genter, oe scripsisti acetisime: itaque puto me

praetermissuram: . g salis enim satis est, ' fav- eus, sed solit

Sa D ego) ratio Latini sermonisi lTamen postulaba trverum Cicero, sententiam spectans potius, quam verba, sed, pro Tamen ,intulit. a offensionem;) non laesionem. nam subiungit, nil se Ioqui, quod offendat aut Caesaris, aut eorum, qui ab illo di- m Iiguntur, Voluntatem ; sed nonnulla dicta, in quae, vel si 'sne industria offendo, & incurro . Hoc verbum est in antiquis libris omnibus,quibus ego nunc utor, dc erat in iis,qui .

535쪽

bus utebar olim adolescens. Quod ideo testatum volui; quia nonnulli de hoc loco ita scripserunt: Nulli veteres Codices, offensionem habent: postea ni endosum hic esse libru illv. quem reliquis omnibus praeserre non dubitant, ijdem consessi sunt. Omnino valde mirabar, cur illud verbum, quod ego in cunctis veteribus libris videba, ipsi in nullis esse as- firmarent. Satis igitur liquet, quod saepe dixi, non unum, aut iapaucos veteres libros, sed multos inspiciendos esse, si test -

tuere antiquitatem cupimus. interdum enim, ubi libri ante multa tacula deseripti, mendis inquinati sunt. Iecentiores vacare vitio animaduerti. Itaque vetustiores quidem diligetius inquirere, nullum tamen contemnere debemus. 3 Illos apud me declamitare, me apud illos cenitare. Nequis hunc locum ex ingenio suppletum arbit .etur; moneo lectorem hoc totum este in duobus antiquis libris; cum quibus olim consensisse memini librum vincet ij Riccij. Idque mea Scholia, ante multos annos edita, testantur. Tu autem quod mihi bonam copiam eiures, nihil est. Hieronymus Ferrarius, contra veteres omnes libros, legendum arbitrabatur, Bonam copiam iures. hoc sensu: non est, quod te mihi semper prasto fore, tuiq bonam copiam facturum iures. ut respexerit ad id, quod M. Varro scribit l. vi. delingua Lat. Debitores no nulli pro pecunia, quam debebat, operas in seruitutem dabant, dum soluerent. C. Popillio rogante, Visolo dictatore, lublati: de omnes, qui bonam copia auraret, ne essent nexi, di sibi uir, id est qui sui facultatem creditoribus semper esse facturos, iureiura nilo promitteret. Ego autem puto hic dictu esse, Quod mihi bona copiam eiures, pro, Quod iures mihi, te non habere unde sumptum facias. Tantum q. abest, ut ex Varrone Ciceronis locum emendem. ut potius ex Cicerone varionis locum putem esse corrigendum : ut legatur, Voluitque, viij bonam copiam eiurarent: idest, ut iurarent, se non habere, unde creditoribus satisfacerent. Mecu in faciunt, ut dixi, veteres libri omnes, praei rea Sex. Pompeius ἱ qui nostram sententiam ita confirmat, ut dubitatio ptorsus nulla relinquatur. Eiuratio, inquit, significat, id, quod desideretur, .non posse praestari. Et Cicero lib. a.de orat. Eiero, iniquus est. Et in Verrem : Praetor provinciam suam totam sibi iniquam eiurat. Et Phil. Ia. Aleiniquum eiurabant. plaurus quoque . Eiurauit militiam. Tacitus lib. I a. Adactus Syllanus eiurare magistratu. Et lib. I . Regulus in locum Caecinae, cui dies unus iupererat, consul tum iniit, eiurauitque.

s Aestimationem te aliquam putes accipere Allusit ad aestimationem possessionum, quam Caesar per arbitros debitorum caussa fieri voluerat, ut ij ci editoribus sacilius satisfa cerent. Qua de re initio lib. 3. de bel .ci. his verbis: Cum fides R. tota Italia erit angustior, neque creditae pecuniae soluereni

et s

536쪽

tur; eonstituit, ut arbitri darentur; per eos fierent assumatim nes possessionum, & rerum, quanti quaeque earum ante bestum fuissent; atque eae creditoribus traderentur. Hoc & ad

timorem nouarum tabularum tolledum, minuendum ue,

rii i sere bella, & ciuiles distensiones sequi consueuit, &adebitorum tuendam existimationem esse aptissimum existi mauit. Suetonius etiam in Caesare, De pecunijs, inquit, mu tuis disiecta nouarum tabularum exspectatione, quae crebr mouebatur, decreuit tandem, ut debitores creditoribus f

tis facerent per aestimationem possessionum, quati quasque ante ciuile bellum comparassent, deducta summa aeris alieni, si quid usurae nomine numeratum, aut perscriptum misel. qua condicione quarta pars sera debili deperibat. Cu in. tur Papirius ex eo Caesaris decreto magnam a debitoribus:am accepisset, aestimatis eorum possessionibus, non quati essent eo tempore, sed quanti ante eivile bellum fuissenuioeans, ut solet, Cicero, Ne credas, inquit, cum me hospitio recipias, aestimationem te aliquam accepturu . Et dixit, aestismationem aliquam, tamquam si, magnum aliquod dam- nur', dixisset. Papirius enim aestimationes, id est praedia per arbitros qstimata, a debitoribus accipiens, crediti iacturam non minimam fecerat γ cu quarta fere pars debiti, ur dixit Ic Suetonius, deperiret. Deinde sequitur 1 Etiam haec leuior est plaga abamico, qua a debitore: .hoe est: dc tamen , quod ab amico bona tua comedantur 3 non id tibi aeque graue esse debet , atque illud est, quod debitorum caussa deperdis r a quibus possessiones, quanti vendere numquam poteris, accipiendae tibi funt. Eaedem aestimationes infra noni i

nantur e P. IS.

6 Τemperius maturius . refero enim ad tempus, non as2O frugalitatem. hoc verbum alibi semeIdumtaxat, quod, equidem legendo obseruauerim, usurpatum inuenio. sic autem Iocutu esse CorneIium Nepotem , Ciceronis aequalem , ex Donati uerbis, quae sunt in Terentii uita, facile pollum coniicere. Nepos, inquit, auctore certo comperisse se ait, C. Laelium quondam in Puteolano Kalendis Mart. admonitum uxore, temperius ut discumberet, pet ijste ab ea, ne interpetiaretur: serius tandem infressum triclinium dixisse, non saepe in scribendo magis lacessive sibi deinde togatum, ut sipripta ita proferret, pronunciasse uersus qui sunt in Heam.

ton timorumeno.

Satis, pol, propter me syri promissa hue induxerunt. Ouidius,& Colamella,Temperius, dixere; quod recentius uidetur deductum a tempus temporis 3 temperius autem , anti quum, a tempus temperis;quemadmodu dixere ueteres, Pi--o gnus Pigneris. unde Pignero uerbum. posteriores autem, Pis gnus pignoris. Plautus in Per. Temperi hanc uigilare oportet formulam, atque aetatulam. Et infla Cedo Pariem, qua

537쪽

pepigi.To.tempori.Et in Rud. Qui sua uult tempori eonfieere negotia. Delectari sic in quinque libris antiquis, & duobus praeterea Caroli Sigotiij; nonnulli Debilitari: unus Delibitam, quali leuiter pasci: a Delibo. 8 Sannionum parum:) plerique ueteres libri, Sannonu, duo Sannionum, quos probaui.sCHOLIA D. LAMBINI. I SOL EA N enim antea delectari oleis,& luean. ali. quid viceris inest in hoc loco. Nam libroru veterum at ij habent,delibitari, alii,debilitari, alij, delimitari, pauci delecta xi, ut uulgati. ego Supra autem non longe, legendu, miniati Iouis, non, ut vulgo, miniani Iovis r quamuis hane lectionem tueatur Turnebus. a Salis enim satis est; Sannionum parum. in nonnullis libris scriptum est, san non uIn parum. ARGUMENTUM P. MANU TII. Ac nos quosdam Caesar militibus diuisurus uidebatur.ea diuisio,veritus est Paetus, ne ad ipsius agros perueniret. id quaerenti Cicero respondet.

ISCicero s. D. Papirio Pςto I AE L Pη t hq Ta O vis homo ridiculus es, qui, dum his intimus Cae Balbus noster apud re fuerit, ea me qua- ο - ω- tu ras, quid dei is municipiis, agrisfuturum ςtem, ut diuida- putem ἐ quas aut ego quidquam sciam, quod iste ro ' ' nesciatrauis quid ι ' aliquando scio, non ex isto. L. Immρμησὸ, soleam scire. d immo uerosi me amas, tu fac, ut e n5 de agris, sciatu,quid de ' nobis futurum sit. habui ti enim sed de nobis ip-tua potestate, ex quo vel ex sobrio , vel certe ebrio scireposses. sed ego ista mi Paete, non quae- 2ss quia vitam. ro,primum quia de lucro prope iam quadrienti obi: Esii nium uiuimus. ι aut hoc lucrum est, aut haec uia poterat eripe- ta superstitem reip. vivere: deinde, quod scire ii 4 oheem quoque mihi uideor, quid futurum sit. siet enim

g q μ.ς i is quodcumque uolent, qui ualebunt: tialebunt am et o

538쪽

AD. VARRONEM. ET ALIos otquidquid conceditur.hoc si quis pati non potuit, . - mori debuit. Veientem quideω agrum, ca- penatem metiun tur. hic non longe abes a Tuscu morte voluntalano. nihil tamen timeo; fruor, dum licet; optos seipio, popeiis ut semper liceat. si id minus contigerit e tamen, socer. quando ego,' - vir fortis, idemq. philosophus, uiuere pulcherrimum duxi, non possum eum non

diluere,cuius beneficio id consecutussum. qui si cupiat esse remp. qualem fortasse ct ille uult, O

Io ymnes optare debemus: quid faciat, tamen vos s ihabet ita se cum b multis colligauit. Sed loΠgius e eui hae timprogredior;scribo enim ad ς te. hoc tamenscito M'3 d non modo me,qui consilijs non interfum,sed se,.

ne ipsum quidem principem scire quid futurum

sit. nos enim illi seruimus, ς ipse temporibus. ita nec ille, quid temporapostulatura sinit , nec nos, quid ille cogitet,scire possumus. Haec tibi antea non rescripsi, f non quo cessator esse solerem,prae- f - sertim in litteris;sed,cum explorati nihil habe- O rem,nec tibi sollicitudinem ex dubitatione mea, nec stem ex Uirmatione asserre uolui. Illud tamen adscribam quod est uerissimum, me his tem istoribus adhuc g de isto periculo nihil audisse. tu diuidudis. hac tamen pro tua sapientia debebi optare optimat ias eogitare discillima,ferre quacuque exul. Vale. ωρ.

s CHOLIA P. MANvTiI- . i. Q I Q AND o selibri septem veteres: duo. Quoniam; Vir fortis, idemque philosophus, sic omnes, quos ego viderim, antiqui libri.& est pernenusta futentia. sum, -

-- uuit,&viri soties ex animi quadam praestantia, tapnilolophi ex doctrina, patriam, honestatem, libertatem vi istante Ponautiego tamen,qui v trumque prosi te or,& virum inrte,

539쪽

Hirtis, & Dolabellam, Caesaris familiarissimos. epist. vlt. lib. 7. dc T.

d cu in ea ustis ob singularem

eloquentia regnare videret. e munio me Cesaris amicorum amicilia,

Nutil, Dolabel

lae.

f Dyrrhachii

fuit. lib. I. de Diuog scipio tamenon foede, qui se ipsum occidit, ut Cato . epitome Liuia

Ec philosophum, uiuere pulcherrimum duxi. Itidem Iocutus est e. a. Caninius idem tuus, & idem noster. Et lib. a. de Divin. Marcellus, tum imperator, idem augur optimus. Cargitur & veterum lio rosum testimonium,& sententia in i iam,& consiletudinem loquendi sequar; dimentire cogor ab ijs, qui non, Idemq. sed, Idem quod, legere maluerunt. num quam enim, quoad quidem per me liceat, studiosum lect rem fraudari veritate patiar. sNon modo me, qui legendum opinabantur, Non m do non me, sine caussa discedebant ab omnibus antiquis libris. vide, quae diximus in locum illum ep. s. lib. I. Non m do praemijs, sed ne periculis quidem compulsus vllis. ARGUME NTV Μ P. MANU TII. EXPONIT, quibus ea ustis adductus, quasi aperto Iudo Iosuos familiares in eloquentia coeperit exercere. addit nonnulla per iocum de cenarum lautitia.

Cicero s. D. Papirio Paeto. IS CV Μ esem otiosus in Tusculano, propterea quod discipulos obuiam h m eram, uti dem me quam maxime conciliarent familiari suo; accepi tuas litteras plensimas suauitatis: ex quibus intellexi, probari tibi ς meum constalium, quod, ut Dionysius tyrannus, cu Syracusis expulsus esset, Corinthi dicitur ludum aper- dio uideste ego, sublatis iudicijs, amisso β regnos rense, ludum quasi babere carperiis. quid quaeris eme quoque delectat consilium .multa enim com sinitor.primum, id quod maxime nunc opus est, ς munio me ad haec tempora id cuiusmodi sit, ve- di s scio:tantum uideo nullius adhuc consilia me huic anteponere. nisi forte mori melius fuit: in lectulo, ateor:sed non accidit. in acies non fui. ceteri quidem, Tompeius, Lentulus tuus, Scipio, Afra nius S foede perierunt:at Cato praeclare . iam qui podem, ct m volemus, licebit : dcmus modo opera,

540쪽

ne tam ne cesse nobis sit, quam illi fuit: id quod' agimus. ergo hoc primum. sequitur illudii eme me cilior fio,primum V ualetudine; qtiam, intermisit Ail, oriitata.

exercitationibus, amiseram: deinde ipsa illa, si . --- - . I fuit in me acultas orationis, uini me au bas er cattifra cenaeitationes retulissem, exaruisset. Extremu illμd ' . . . . est. quod tu nescio an primum puteSοῦ ρι res iam d .ide stho pauones confeci, quam tu pusios columbinos. tu i iv istic te ς Ateriano iure delectato,ego,, hic Hir ἡμάa o tiano. ueni igitur,si uir es, ct disco προλ γρμῆνα hhi quas quaris. etyι sus Mineruam. sed quando , ut uideo' 'ς aestimationes tuas vendere non potes, ulta neque ollam denariorum implere: Romam tibi remigrandum est,satius en hic cruditate, quam

Is inic fame. uideo te bona perdidisse: leto ideminues familiares tuos ectum igitur de te est, nisi prouides,potes mulo ino, quem tibi reliquum dicis e se,quando g cantherium cornedisti, Romam pertiebi. sella tibi erit in ludo, tamqua Dpodida o scalo,h proximaream puluinus sequetur. Vale. F

I AasTIMATI oretas tuas vendere non potes. hue iocum qui recte interpretaretur, neminem video mille. uenificat autem hossessiones per aestimatiorum a debitor bus acceptas;&, Quemadmodum supra ep. I 6. potuit Aetii mationem pro r us aestimatis. -

C v M scripsisset P aetus, Balbum tenuiculo apparatu turl- se eontentum; ioci materiam inde arripit Cicero; idq. eum arguit malitiose scripsisse, ne m aiorem apparatum apte Ie-

Cicero S. D. Papirio Paeto. 19TAΜ EN a malitiano discedis. 'in tenuiculo . apparatu signicas Balbum fuisse conten rua

tum.

SEARCH

MENU NAVIGATION