Proficiscentium, seu magnis itineribus diversas terras obeuntium medicina, quibuscunque valetudinis incommodis depellendis apprimè necessaria ... / [Guglielmo Gratarolo]

21쪽

LIBER PRIMVS , de phlegmatico dictu est rid bis uel

ter, si opus sit Melancholicus cognoscetur ex stibnigro colorc,maci tristitia, timore etiam sine causa,auaritia, licet hoc sit fere commune uiriHm,parcitate,inuidia,&c in eo sic praeparandi erunt humores: Recipe syrupi de fumo terrae,de epithimo, de lupulis, uel de succo buglosii, ana unc. dimid. aquarum uel decocti horaginis occassutae unc. iii misce pro uno,&subitas de pro tribus, uel quo uolueris. possyrupos Recipe di asenae, dia catholiis conis ana uno tres, cpithim scrupat senum cum sacchar fiat bolus, uel cupauco iure carnium,aut sero lactis addito scrup.dim. pulueris nisi fiatio otio jumat ut supra dictum est a purogatione Recipe conseruae horaginis uel buglossae unc.unam, specierum hi arom ros uel laetificantis alicuius scrup. dimid sumat una uice uel in duabus , ut de aliis dictum est, octo test unciam boni uini albi uel rube1

22쪽

DE. REGIM ITER AGENT hibere desuper . Sed quoniam pauperibus etiam consulendum est: phlego alicus purgabit se, herbarum ali

quot conuenientium decoctis addito modie mellea colatura intus cocto,

locosyrti porta prssumptis, cu cru P. duo b. pitularii cochiarium,uel drach. iuna pitularum de hiera cum agam co, Vel aggregatiuam in , aut sibi conues nientium , quas sum et mane ad munus libitis quinq; ante cibit, ac superstdormiat per horam uel alteram Sc eo die se domi contineat colericus utes turpitulis aureis, uel drach. quatuor electari de succo rosarum, uel deco' 'o mercurialis. melancholicus deco uel diluto probe facto e drach. sex foliorum scias cum drach dimid. anisorum contusorum . modus iam omnibus fere notus est, e de his tum in libro nostro de memoria reparam da, una in iam allegato de sanitate tu enda,fusiorem declarationem ct mos dum dedimus. Ante hyemalem pere' grina '

23쪽

LIBER PRIMVs grinationem , ut de uere etiam dixi' mus uiator siue pedestri equitiue,

utilissimu erit corpus euacuare: nam

ulcera erumpunt,si impurgatus quis laborarit, pauenda mala euenient, ut pressagit Hippocrates i. Epidim. ex Gat iij. Aph. xxi. Deinde corpus Praemunire conuenit antequam ristgore capiatur: non modo uestibus appositis 5 unctionibus ex nardinoleo,irino,costino,cum pipere,vel py retro aut castoreo ed etiam cibis libemalibus, cum exigua Sc potenti potioone.Etsi uero labor cibum praece leore debeat ex Hippocratis edicto,nihi lominus 5 Razes vi. ad Almanzore, ec Auic iij.primi, iter agentem in frigore uolunt ante migrationem plurionium esse: ob id nimirum quod frigi ditas ieiunos magis tangat, penetret, re urat: sicut exustio repletos. Vulga tum insuper est, ientaculum conferre

aduersus aeris impuritatem: quod rustici etiam tempore pestis ex pane

iiii

24쪽

icum allio uel butyro, politiores exta si panis bucella cum uino uinoso,cretico, let aromatico sumunt: quoniarn ad frigus repellendum cibatio optio mum est remediu: ut insequentibu stiam dicemus.

De diaeta, praemonitione iter inisgressi, aut aggresburi. c APUT II.

doquidem omne nimium

cst natura inimicum,ct quod paulatim sit, ut inquit Hippos crates,tutum est,cum alias,tum quando ex uno ad aliud transitus sit cosuetudo in senibus non mutanda est,in aliis paulatim, ct ex bono in melius, uel ex malo in bonum. Iter acturus Ocogitet aut sciat oportere se in sex re laus uocatis non naturalibus, muta tionem facere,aut X parte, uel extosto: preincipiat domi sus,uel in patria, illi uel c1bo uel potui uel exercitio, aut alijs rebus,nisi male sint, assuescesie:

25쪽

re: ut cum in uia fuerit, facilius ferat: cum ab iam assuetis,inquum phisici,no fiat passio. Si autem rem aliquam malam cogatur experiri seu habere in itinere,huic nodico ut assues at, quis enim malit in duplicaret sed curet quibus modis possit rem illa uel pro Posse cultare, uel corrigerc, aut illicum locus dabitur antidotum adlii here pro uirili&faculiate inrcliquis sciat uictricem fortunae patientiam dici,& oportere in patientia nostra ut nostras possideamus anima se uitas:

Persi e obdura dolor hic tibi proderit olim. Durate ac uosmet rebum seruate secundis, Fortius aduersiis opponit pectora rebius.

Commoda ad iter sunt aestate equus aut mulus gradarius, essedum Gallicum Myeme uero equus succus 'rius eclectica quoad reliqua, nemo nescit aestate linea uestimcnta magis conuenire: hyeme lanea,vclbombyι cina iudex pellibus. Si in aerem calis diorem suo nativo pergat, locum in

26쪽

, DE REGIN ITER AGENT quo residebit eligat Septentrionem uersus, refrigeret aqua, floribus,dcherbis frigidi osis,uiolis,uiliu frondibus,ac salicum,ct c. econtra si in frigidum ait bonoru oc siccorum ligno,

rumigne,uestimentis bonis, ct uicta ex rebus calefacientibus , 5 uino postenti ac non multo.domi assuescat illi

cibo quem se habiturum putat in uia, nisi,ut es supra dictum,malus absolute sit. In itinere praes at imo semper, more Galenico, minus in prandio dere ac bibere: nam ex motu impedi tu concoctio fiunt subinde obsi ructiones,inde putredines, ct febres,uer alii particulares morbi. caueat sibi a cihi facile corruptibilibus , uel nimis durae concoctionis, a fructibius quaeriis, nisi sitis ci aesi as invitent, aut cougant: ab aqua, nisi si tabstemus hora si mala est, coquatur cum re aliqua

corrigente, ut cinnamomi modico,

aut quatuor uel sex piperis granisateloces aut alii parum praesumendo,

Quae

27쪽

L1BER Rinus siqui etiam contra frigus et humidum

aerem proderunt. Pessime faciunt pedes iter agentes ec etiam equites, qui inter eundum,aquam,inuent sonte, ingurgitant, unde splenis aut uentris dolores fiunt. prs stat igitur os solum modo abluere ac gargarizare,os clau

sum tenere, A parum loqui Gnio' spinis caueant o piscibus frigidis coo

ctis,uel recoctis, ec diu seruatis: pro sertim si in uasis eneis aut cocti aut cotecti fuerint,nam ueluti uenenii sunt. Id idem de carnibus dico: quae etiam non laudabiles sunt,si statim excolia, at adhuc calidae coquantur, uel si mais coctae sint. nunquam fere desunt oua tremula siue sorbilia,modo recentia sint. In hyeme potenti uino ac pauco,praesertim in prandio utendum:e

state Oligophoro uel simili sine aquae dilutione ii fieri potest,presertim sto machis debilibus.habeat in peripuissuisculos aliquot pauper ex aniso,ald excinnamo Pigalanga,c xyophyla lis

28쪽

ες DE REGIM ITER AGENT iis,Σmzibere: quibus super humidis

aut frigidis cibarin hyeme praesertim

Utatur Viator,praesertim pedes,non

statim cum applicuerit hospitium,esidat uel bibat,sed sinat ut calor ex ino tu contractus resideat,at interim cisthum parari iubeat: quando uix quis: quam paratum statim reperit quod Muttineque confert parum quid edere aut bibere, deinde post dimidium horae rursus mensae assidere,cum cruduponere super coqui incipientem ci hum,noceat,quod inaequalis fiat concoctio.ego his scribo qui sanitatis cui

ram habent, non his quorum Deus Menterestic fruges aut uinum consumere natis conferet interdum ad hos

ramuel semis ante prandium bibere dimidium calice abscintiles uini,prs, cipue his qui minus appetiit, ut uenotriculo ct hepate sunt minus ualidis. Viator non statim a cibo iter arripiat, sed circiter horas duas quiescat

Post leviculam deambulationem, Ut cibus

29쪽

cibus in uentriculo concoquatur:msi quis uel gradarium equi habeat, uellente incedat Satagat insuperit ma ne ante discessum, omnes corporis re Partium euacuationes pro posse hasbeat, praesertim uentris beneficium, o urinae, narium, ec pectoris purgamenta . Si uero aluus nimis astringa' tur,aut contra remedium habebis capite septimo huius libri. Caueat aba mini curis di perturbationibus quae corporis uires,satis alioqui ex itinere sessi,de iciunt, ut nimiam solstitudiis nem,moestitiam quam Germani n5 soli , imo pellisit timorem, angustia, desperationem, uel etiam inordinata uel profusam letitiam iam omne exstremum est uitiosum sed quod pati

latim fit, tutum est. attoniam uero perraro inuenitur

abscintile uini aut ceruina talis uel similes medicati potus: hic docebo rationem extempore faciendi potu abstscintilen siue altu cuiusque generis,

30쪽

, DE REGIM ITER AGENT. qui non omnibtis cognitus est: sum tur abscintium siccum, exempli graeriai,d cotunditur,uel manibus coirin

gitur,quo melius mas exerat uires accitius , eo an sacculo inuerso pyrast

iusia aliquoties per illud colatur, donec clara iteri fiat, quemadmodum, xivium ex cineribus parari solet hoc modo uinum abscintile quibusdam iter facientibus coiicere mos est. Si uero inscius aut festinans, malos pisces aut carnes, de quibus supra, edisses, cura ut vomassumpto ex officina uomitiuo dicto patriarchae uel oxime lite 5 aqua tepida. post sume uinum insperso pipere uel zinzibere auctas hulam diatrii pipere ed aut diacalamentis superbibendo modicum timet

optimi. post hora comede, ut necessi'tas requirit,quod melius potes.

Iter agens, in summa, ut inquit uicenna tertia primi,sollicitus esse e/bet ne aegroteuidcirco inter caeteranimads