Proficiscentium, seu magnis itineribus diversas terras obeuntium medicina, quibuscunque valetudinis incommodis depellendis apprimè necessaria ... / [Guglielmo Gratarolo]

51쪽

daturi Caueata duris A bene salius cabari)s,5 ab aromatis in calore cuna

carnibus utatur embaminatis uel irio tinctibus exirigidis laerbii, ut Oxatist de seu acetosa,aceto sula Muia ne custculi, ut uocant barbari, aciesta jucco capreoloru uitium, seu tenerori patri

Pinorum, granatis,a Urant is imo nisi bus,cucurbitis, cucumeribus, berbe

tibiis,uel fructibus ribes,qui a cibo e tiam uapores ne ad caput ascendant, arcebui, prunis damascenis more reotentis , masticatis V, o similibus: cui rei sequentes trocisci conierunt, Recipe quatuor seminum maiorum frig. ieminis papaueris albicina drach. nam conficiantur cum mucillagine seminis citoniorum 8 dragacanti 5c fiant tabule in modia lupinorum. Costfert 5 tenere in ore coralliti, uel chryostallum,qui prius in aqua recenti siesererint . Aliqui sacculos lineos super linguam ponendos faciunt ex semi nibus si ieidis contusis, succo Rlycyrsi

52쪽

is DE REGIM ITER AGENT.rlaizae,cum nati cillagine seu lentores eminum stoniorum contusorum, ocin aqua rosa cca infusorum seu dilutorum: tales sacculos exiccari permito tunt,& secum deserunt:o cum opor ictaeos in syrupo uiolaceo, uel rosasceo, uel posca humectant in ore asliquandiu seruant. d hoc linguae ara ditati ualde conferet, etiam chrientis hus Pauperes lactucam recenti aqua

totam mastidabunt, aut portulacam, aut uitium capreolos, aut OXalidem,

ex similia. Sibibere uelint in maxima siti ct aestu,& iuuenes sint,utentur posca quae ita statim paratur: sumatur calix aquae recetis,cui addatur acetitu ri, praesertim rosati,cochlearunti uel alterum, ita saepe gustando ut sapora cetosus placeat: nam pro aceti ratiosne plus uel minus accipiendum cst. 5 cum per dimidium saltem hora quartum permixta fuerint, presertim stinodendo&refundendo ex o in aliud

uas itunc bibat ad libitum: nam plus sitim

53쪽

ti BER PRIMVs systim extinguet clathus cominum illius, quam si cantharum aquae purae, uel uini bibas,nec ita laedit ut pura squa uel uinum. Vinii etiam aqua dis

lutum citius appetitum illum frigidiec humidi, nempe sitim, tollit, quam

horum alterutrum seorsim rationes horum omitto breuitatis ergo pro σderit prius ea posca gargarizare, Scuiscosum aut salsum adli ev* phlegma expuere, id etiam siet si os aqua hordei,in qua diluta fuerint cotoneo serum semina Apius abluatur: sic enim magis ac magis humectabitur insegua,ct uicinae partes . tio modotem si aqua impura fuerit corrigatur 5 aptetur,illico dicemus:quamuis a sliquid superius, sed plura in libro no ostro de uino ex re omni potabili dixe rimus cap. xxvii. Portulaca igitur a quarum uitiis,pr sertim salsedini,pleris resistit:sed in uniuersum hoc masgis praestant allium,iae caepe,aut heseriaca:qtice etiam malo ec putrido am

54쪽

4 DE REGIN. ITER AGENT obstat. A qua pluuialis caeteris omni

hus melior,leuior,di mundior est,prscipue si a coelo immediate sit collecta, Vel quae non per syphone plumbeos aut ereos,uc alioqui immunda te ita, transierit Corrigitur insuper aqua, si diu residere in mundo uase permittaσtur,ut crassities fundum potat,dein lexit tersundatur,ct cum bono uino mi sceatur uel distilletur scu transfundas turpermicam panis, aut per alcmbiscum destilletur, aut per iitrum,atit

Panem intus ponendo,atiis a pius co letur: aut resudante corpore multum

per sudorem cgrediatur aut coqua 'tur,quia sic quod inest separabitur,ec fundii petet dum refrigerabitur. Sed distillatio praeualeat omnibus quae tamen non in plumbeis aut aeneis fiathiasis.sed uitreis, aut terreis Uitreatis, aut saltem e puro stanno. Potest item colari cum lana torta, cuius una extremitas sit in ea,alia in alio a se:& si plaries ita siet,est optimum. Simili ter coo

55쪽

LIBER PRIMVs iqui potest aqua mala uel amara. latum bonum seu terra simplex ct bona in ea proiici guttatim ut antea des

stilletur. Simulta non sit aqua mali illa,corrigitur 11 cum uino bibatur Super aquam crassam utatur quis alicis. Item si bibatur aqua cum pano muris do interpositossophisticat sitim,5 ualet hoc cotra sanguisugas, uermes, ct alia minuta noctua. Si miicias parum aluminis triti, statim clarificat aqua, uel uinum. Potabiles aquae per aestastem improbiores chiadunt, leui, simo

illo 5 dulcissimo quod in se habent, ab aestu fere discussio secus pc hyber

natempora se habet. eadem est in maseri ratio. stagnantes aquae minus pro, hae sunt. Sed iam tandem amissum appetitu restauremus caueat ergo a m omis calidis cibariis,d herbis,utatu Phis quae in parua quantitate multum nutriunt Δ facile ut rccentibus ovis in aqua cum testa cociis, non duris:

hepatibus gallinarum,s aliis iam sus

56쪽

η DE REGI M. ITER GENT, reritis dictis ac initio intritus fiant, te embam mala ex bona titulina uella Ouis iuuenis carne, minutim ct subsexiliter incisa ct mixta cum aqua rosa cea,aceto rosato, succo narratiorum, uino granatorii, uel modico maluati Q,cum tantillo piperis, uel cipnamos

mi,ac salis, uel colymbadibus oliuistitatur,aut capparibus. Si uero uens riculus aliqua humorum indigeat es iacuatione ac simul roboration eius mathoras plus minus quinque ante

prandium sequentes pilulas: Recipe nassae pitularii a lephanginar drach duas,aloes Ois drach. tres, mastiches, rosarum rub ligni aloes odorati a nasci up dim cu melleio col uel aqua abscintii iant pilulae vij. pro iij. di nisi sem et satis sit, suis at post unum diem aliam drachmam uel plus sequentia qualicunque purgatione die, poterit drach. tres uel quatuor abscintiles ut ni bibere ad horam ante prandirum aut uentriculum ieiunii illineat oleo

57쪽

LI BER PRIMVs. ἀνabscintile callido, adiecta quarta parare aceti rosati,oc modico puluere spei cierum aromatici rosati: uel abscintisum et menta parum contusa,ct calefacta, aceto calido irrorata, superliogetur uentriculo iborum euam o dium potu aqua calidae sanatur, aut inde uomitum prouocando, aut aluusubducendo Lupini in aqua satis macerati ut in Italia mos est,cum sale astidium tollunt. Deiectioni appetitus ac fastidio ex frigida causa, plurimuit alet abscinthii decoctum aliquot matutinis sumptum: decoquatur autem in aqua uel in trino aut in uino albo austero maceretur.

Linguae arefactio tollitur primo uitando aromata,et uinum,ac calorem:

tum his utend quae superius contra sitim dicta sunt, his uer magis prostprie: Recipe mucillaginissem citonisorum extractae cum aqua hordei per levem decoctionem,unc unam ocuis nid syrupiuiolati,rosati,diamoronis

58쪽

cina drach sex missice, fiat eclygma: quo tapeutatii aegeriadide facit mel

ros accum mixtum cum succo berbes rorum, aut aqua prunellae: quae si dosint,accipiat meditullium cum semismbus ex cotoneo, ct frangat seu terat

semina,& simul ponat in vase, non es ne uel stanneo, cum aceto rosato Scaqua q. s. ei inde siet mustilago. aut gargarizetur syruptis acetosus cum aqua hordei,d iuuabit. Ardori stomachi uel aestuationi. Si uiator mordinate uiuat,pinguia comedat,& statim iter prosequatur, si quitur interdis assectus quidam, questomachi aestuationem , uel ardorem nominant. Cui resistunt aliqui cum glicyrrhyzi aut eius succo, aut cali dam aquam ieiuni scines bibunt, aut lac,uel transglutiunt tri a uel quatuor granula thuris albi,uel semina nucleo Orum cerasorum edunt, ues diatragasecantum in ore tenent, ut paulatim la

quescat uel in maiori passione his

morsulis

59쪽

LIBER PRInvs 41 morsulis seu tabulis utuntur: Recipezedoarae non cariosae, mastiches,ineo segetiae seu granorum paradis ana

drach. Unam,nucis mos catae cinamos mi ana drach dim sacchari albi unc Unam jacchari candi unc. tres cum

qua lactucae, fiat confectio in morselolis duarum drach pro singulo. sumat unum horis duabus ante cibum. Cum quis multum sitit,ct maxime si ambulauerit,non statim multum brha sed os lauet,de ea parum traiiciar, extrema in aqua ponat,saciem lauet: siti iam multum minuta bibat usque quo quasi saturetur. Vltimum fere adsitim mendosam remedium est dormire sine potu apud ingressum lecti. est etiam remediu bibere cum uase stricti colli, aut pannum interponere: alius modus cst prouocare tussim ite paruaqus frigidissimoeπtinguitsitim,5 c. 5 sitim post cibum mendosam sedat Parum quae frigidae, ecquo frigidiso eo melior uel aerem rigidum

60쪽

DE REGIM ITER AGENT.hailrire,uel inspirare. Omnis itinerans portet theriacam, quia malas aquas,&cibos corrilptOS, O alia corrigit. Si caret aceto,iniice uino pulucrem mororum immaturoru

siccatorum,&in puluerem redueio orum ei crit acetum Ata si uinum in uase semipleno bulias in aqua buliente

Posito. Sicaret acresta iniice in aquatiel uino albo puluere uuae immatu

vae occata: ec puluerizatae: uel pone sal in uino. Circa aquam aduerte, quia potest fieri uenenosa,vel quia labitur per mineram uenenosam, aut per radices arhorum uenenosarum, ut taxi buxi, ecc.aut pcruci prope habitaculii in ab licuius uenenosi animalis, ite impositione lini macerandi aut canabis,aut

casu seu iniectione cadaueris oc huiusmodi Ipsa etiam aqua simplex, pura, frigida uenenum facit aut fit, si bibasetur post exercitium, uel exitu balnei, ues coitum, praecipue stomacho ieiu