장음표시 사용
41쪽
incognita sententi, i quῖmmo e quatuor υangelistarum Elcuphtice sophtice scriptum Arabiceque declaratum , maxime propter oppositos annos, quibus si guli Evangelistae s ri erunt. uippe rametsi initi defvit praefatio in Matili um, quά annus contineri debuit , rasatis in Johannem visa est mendose habere scrι-ptam historiam anno sexto inperii TARSOS pro Nerone, o Dominica se ionis trigessimori quod tamen sectat ad Laualias, altera in Lucam, planum fecit incriptam ab isto historiam Antiochia anno Claudii duodecimo, Ascensionis vigesi- mori altera vero , qua in Marcum, scriptum ab iis Evange
lium anno quarto ejusdem Claudii, o duodecimo Ascenfionis. Suam exsulta6et vero si per pectum habu et exstare Codicem Arabicum persimilem penes Austrem Mon. Morium Libestorum supplicum Magistrum , quo praefationes integra
continentur Habent uia ex pererudit Hardyaes interpretatione fuisse Matthaes Evangelium Hebraice scriptum Anno Claudii primo Ascensionis non : Marci Evangelium Latine scriptum anno Claudii quarto, Ascensionis duod cimo : Lucae Evangelium Graece scriptum Anno Claudii decimo quarto, Ascensionis vigesimo secundo Johannis Evangelium Graece scriptum anno Neronis octavo, Ascensionis trigesimo.
Matthaeus videtur in sua historia Latinam inseriptionem expressisse, nisi quis propter praecedentia e Codice Arabico petita, statuere maluerit. Marcum descripsisse Latinum titulum.
42쪽
Caput IX. Duarum quaestionum resolutiones
continens. NUnc ad ea, quae praecedenti capite dicta sunt, vel confirmanda,vel illustranda quaeritur: I. An trium titulorum unus idemque tenor, an diversus fuerita Putant quidem nonnulli eundem fuisse, suntque iterum diversa optinionis. Alii enim duos Evangelistas Mattharum MLucam duo Verba ου ni εδεν, non ex titulo descripsisse, sed sententia perficienda gratia adjecisse. Alii vero MarcumciJohannem dicta verba neglexisse ; praeterea tres reliquos cognomen a reni Marcum lucam vero Nomen proprium ID Uri omisisse, quamobrem ex omnium Evangelistarum descriptionibus tres consormes formant inscriptiones, hoc modo:
HIC EST JESUS NAZARENUS REX JUDAEORUM.
Verum neutram harum opinionum quadrare historiae passionis, vel ex lo Johanne demonstrari potest, qui eap. XIX. v. I. Xpresse scribit, Pontifices rogalle Pilatum, ne scriberet Rex Iudaeorum ita est, sed, quod dixerit, se Regem Iudaeorum. Unde haud obscure colligitur Johai nem non ignorasse in reliquis inscriptionibus adfecturn fuisse Pronomen demonstrativum, interim tamen more solito
43쪽
resolutiones continens oliis exacte observares exprimere voluisse titulum Hebraeum Saepe enim Johannes aliqua, a reliquis Evangelistis praetermina, adnotavit, cujusmodi egregium exemplum habemus in vesiculo P . hujus capitis au ubi narrat ex vulneres, quod unus militum lancea aperuerat continuo sanguinem & aquam emuxisse. Ne etiam quis singularem hanc observationem forsan in dubium Vocet, mersu sequenti s haec addit Et qui vidit, testimonium perhibuit, ct verum est testimonium ovici, iste scit, quia vera dicit, ut isos credatu Vid. Mathei Mosaic tit. XXIX. g. ν, se
ΙΙ. Quinitur, Num unus idemque tres illos titulos scripserit, an Plurem Posterius affirmandum esse puto. quia non ipse Pilatus, sed ministri ejus scripserunt hos titulos. Propter diversitatem linguarum autem in Judaea, cui praepositus erat ussitatarum, diveris quoque ipsum habuisse amanuenses, qui causas in diversis diomatibus eX-l edirent Paucissimi enim Romanorum Hebrivam inteligebant linguam. Hinc Chiliarchus ive Tribunus Romanus Actor. XXI, 7. Paulum in tumultu apprehensum interrogat: M- γ ν μει : Num Graece nosti quaint rrogatione haud obscure suam lingvae Hebraeae imperitiam prodidit. Pari ratione Reges diversis populis imperantes, diversa quoque habent Collegia,istarum nationum causas dirigentia, Ex gr. Augustissimus Rex Damar, quia Provincias aliquas Germanicas possidet, duabus diversis Coi siliis sive Cancellariis res Danicas Germanicas Xp diendas committit. Non tantum autem hodie,sedjamo.
lim tempore Monarchiae Per , si subditivariis uteban- a tur
44쪽
eo Cap. X. De Vomi sententia.'tur linguis, diversi amanuenses sunt adhibiti, ut apparet
mus convocatos fuisse Regis seribas, qui centum ii-ginti septem populorum linguis diversis Edictum Regium conciperent, ipsis quoque Judaeis sua lingua l. e. Hebraice rescriberent, ut omnibus Persico Regno subfectis populis, voluntas Regi innotesceret.
Erhardus Joannes Vossius ferme per omnia approbat Casauboni sententiam, quam tamen paulo mollioribus exprimit verbis interimin hic locum habet istud proverbium: in lateant verae causa singuntur inanes. Ita autem scribit in Harmonia sua Evangelica lib. a. cap. s. l. . o q. Titulus vero erat, ut integre eum refert Joannes, qui postremus Evangelistarum scripsit JESUS Nazarenus Rex Iudaeorum Fus disserit C etanus, cur hoc crimen potissimum adscripserit Pilatus , cum plura fuerint, quorum accusaretur vid. eumentaculi primi quaestione quarta Sane hoc pacto egregie se ultus est de Judaeis. Negabant illi, posse esse Caesaris amicum, nisi eum, qui Regem se diceret, poena crucis assiceret, qua seditiosos maneret. Paruit ille atque ita satis ostendit, Caesaris se gratiam cupere. Sed dum scribi jubet, Iou Nazarenis Rex Iudaeorum; non, ut maluissent proceres Judaeorum qui se Regem diceret Judaeorum exprobavit illis stultitiam, quod Regem eXpectarent, quando haberent, voluistent eum cruci rigi. Trb
45쪽
Cap. X. De Vossii Sententia eti ibus linguis adscriptus fuit titulus Heἰraea, quia
hac uterentur, ubi sumtum supplicium: .eca, quia haec maxime familiaris esset Orienti, ex quo AleXander M. eum subegisset, Seleucida sive Syromacedones, imperium illic tenuissent, ut Ptolemaei in gypto. utem, quia Judae, Syria reliqua in Romanorum foret potestate, eX quo Tigranem vicerat Pomp US. Eo igitur tribus hisce linguis scriptus fuit titulus, quia nemo Hierosolumis foret, quin aliquam e tribus istis linguis nosset. Ut nihil sit opus eo recurri, quod in tribus linguis cernamus non contemnendum Trinitatis mysterium. Quod placuit inter alios, Iacob Lede imae libro de divinis scripturis quavis lingua non legendIS, .s. p. N.
At Lucas quidem hoc ordine linguas recenset, Gra. c. , Latini, IIcoraa Joannes illo, Hebraa Graeca, Latina, Arripiunt hunc Joannis Ordinem Baronim, Greeterus, alii, ac Latinam linguam e tremo sunt loco collocari, quia locus extimus fuit honoratissimus. In quo immane quantum eos ratio fugit; arm tamen illud evincere conatur ex eo, quod in theatris lamphitheatris, ima cavea Senatorum foret. Quasi hoc alia de causa suerit, quam,quia sic proximo spectaculo forent, ac iacilius cuncta cernerent. IdeSaronius pro se affert,quod in pompa triumphali praemitterent auro, alia hujusmodi, postea vero dux subacto,&inde perator consequeretur. At hoc factu,ut sit voluptas cresceret hectaculo. Qtiod non fuisset, si initio praeissent victi Uuces: Imperator. Imo nec in eo quidem satis remeXplicat, cum Imperatorem ait postremum fuisse.
Nec enim in sine is, sed medio pompae erat, quippe seque a baam
46쪽
et Cap. X. De Vossii Sententia. bantur Imperatorem amici ac Senatores, posteaque legiones. Nihilo solidius est, quando postremum ait filisse locum Consularem. Cujus causam vide apud Plutarchum in Problematis. Nihil prosecto certius, quam Romanis duo si forent honoratiorem fuisse locum priorem si tres, medium. Quare longe aliter statuendum de ordine linguarum, quam baronius putavit.
Nempe Joannes retinuit ordinem eum, quo linguae ista in Judaea erunt usurpatae. Nam Judaeorum sermo
vernaculus erat Hebrarus a Graecis Victi, Graecam a Romanis subasti, Romanam didicere. Proque eo ordine etiam se habet harum trium linguarum antiquitas Latina enim profluxit e Graeca, Arcadum imprimis, qui DoricHocuti Graeca autem promanavit a Phornicia sive Estra, quae
dialecto solum ab Hebraea differebat. At Lucas attendit ordinem Pilati vel ministrorum, qui primum locum genti dedere, Quae prius vicisset Iuda os Secundum autem, quae secundo subegisset postremo vero genti bis subaste. Et profecto quid aequius, quam ut postremum sortiretur locum gens, quae prius paruiset
Gracis, nunc vero subjecta fuisset Romanis. Quod vero Graecam praemisere Romanae, licet S. Graci Romanis parent, id
inde est, quod Iudaeorum haberetur ratio, qui prius ab Alexandro Magno, postea a Pompeio M. essent viii. Accedit quod Graeca lingua multo latius pateret, quam Romana, ac istis terris Graece prope omnes scirent Latine
Cui haec causae non placent, dicat, eo diverso ordine usos Evangelistas, quia de ordine non laborarent,sed sum-ceret iis, dicere de tribus linguis, quae tum in usu es ient: Ae
47쪽
Ae neglectu ordinis, ostendissent, neque nos ordine curio
sos esse oportere . nictentis V uis.
Caput XI. De BD phemis tituli Crucis corruptoribus, s amariae ac Sepulcra profanatio
nibus. Motatu dignissima est illa de horrendo quodam Judaeo rum blasphemorum scelere, ante aliquot secula in Patria mea, Principatu nempe Hennebergico commissis,&ante LX circiter annos detecto, historia. In laudato principatu est municipium, ob aedem Divo Henrico consecratam, simile nomen Hemrishi retinens , a vel 26 milliaria Italica fata Thuringiae, 6 vero Ora B hemiae totidem, nempe o Herbipoli sive Virtet utro Fran. coma distans, cujus incolae ignum Christi crucifixi sculpendum curarunt cum nemo Christianus ob barbariem istorum temporum Inscriptionem Hebraicam adornare posset, ipsi tamen secundumEvangelistas trilinguem desiderarent titulum. Unus e municipibus Francofurtum ad Moenum, vini coemendi gratia, prcficiscens Judaeum, uti conjiciunt,conducit,qui inscriptionen Hebraeam adponeret. Judaeus optatam, virus suum maledictum in semper bene. dictum Salvatorem nostrum evomendi, nactus occasionem, promte annuit, , mercede accepta, inscriptionem Hebraicam ex lubuit, quam una cum Graeca Latinas ne ulteriori inquisitione cruci amgunt. Circa annum hujus seculi XXX Avunculus meus magnus in Samuel Zeh-
nerui S. h. .' Gymnasii Schleusingensis Prosessor smmulque
48쪽
a Cap. XI De Blasphemis tituli corruptoribus mulque laudati Principatus Superintendens Generalis, piae
memoriae, Eruditissimi farhim Zehneri, Proavi mei materni filius, aedem antea dictam visitans ierlustrans,inter alia in blasphemam istam inscriptionem incidit, cum stupore legit, ustoque gelo actus anulam famosam a signo Crucis removeri jussit, diuque in bibliotheca sua adservavit. Non autem sine vitae periculo hoc peregit Imperitum enim vulgus Virum pietates eruditione conspicuum, quasi Iconomachum aede sacra ejecissent, nisi saga. ciores de bona claudabili intentione edom intempestivam stupidiorum iram mitigassent: Haec sunt, Benevole Lector, qua veritatis stabiliendae, minime vero aliorum sententia sugillandi gratia in medium proferenda esse duxi, ex quibus facile quilibet veritatis amanS, EVangelistas in omnibus, titulum crucis concernentibuS,eXadisS-sime concordare, perspiciet. Non autem Judaei tantum, sed etiam Ethnici tam verbis, quam aliis modis ludificarunt profanarunt sanctissimam Salvatoris nostri semper benedicti Passionem &Resurrectionem , cujusmodi insigne ossius Harmonia Evangel. lib. 2. cap. . . r. adducit eXemplum ex Hieron mi epist. XIII ad Paustinum de Institutione Monachi, ubi, ab Hadriani, inquit, temporibus inque ad imperium Constantini per annos circiter CLXXX, in loco resurrectionis simulacrum Jovis , in crucis rupe statua ex marmore Veneris, a Gentibus posita colebatur, existimantibus persecutionis auctoribus, quod tosterent nobusdem
resurrectionis, o crucis, si loca sanctaper Iris postvissent. Idem de Calvariae monte tradit Alexander Monachus, homilia de Inventione S. Crucis, Georgius ab αρ λύ in Chroni
49쪽
Cap. XII. De Exaltationis Hora etsHeronymi aequalis. Et ante hos onmes Euseliin lib. LI.
de nia cinstantini cap. XXV. Nefandum, inquiens, revera, execrabile busti m animarum construxere, o obscurum lascivo Veneris timoni recessum ad carunt. Porrb Adrianu in tempoac loco Dominicae Pa honis, daemonamsi mulacra constituisse scribit Sulpitius Severus, lib. . . Sacri
Coronidis loco aliqua de hora exaltationis, ita sui iacifixionem Salvator nominare amat Job. III, I . III, s. XII, sa. in qua determinanda distentiunt Evangelis , quorum verba sunt: Matth. XXVII, s ---- ως σπινγta hora tene,rae factae sunt: Marc. m. as. πω - τον, - ἐπαυρωσαν Erat autem hora tertia, o cruci'xerunt Uum c. m. v. γουνο G A . - ἔκανς, ό - γοευ. sive completa autem horὰ sexta tenebra factabunt. Lucis XXIII. κτη, - κο in.
Erat autem quasi circiter hora sexta, o tenebra factae sunt. Joh. XIX. i mi --κα eis λεγει omλατρο τοῖς GDμως, δε ὀ βαπιλεῖς μων gratautem parasceve Pasichatis, hora autem quasi vel circiter sexta se dicit PilatusJ Judaeis, Ecce Rex vester. Huic Evangelistarum dissensu trifariam occurri solere, docet Gerh. JOh. Ossita Harmon Evang. lib. a. c. p. g. s. ubi haec habet: Sunt, qui putent esse alterutrim Evangeliste errorem. dunt, qui existiment, use apstum librarii in alterutro loco.
50쪽
: Cap. XII. De Hora, quaoco. Sunt, qui nihil se eci atum ac concitiari sapessi loca,a
Qui in rebus non necessari: ad fidem iti in minuta de loco aut tempore circumstantia,Vel in numero, aut simili, Evangelistas falli nostes tutant, provocant ad verba Baronii ad ann. XXXIV. f. 4U. ibo Iohannes disit, sere
hora sexta Marcinis Mattham abraque ulla distinctione dirue. runt, hora seXta ut ex his cognosas Evangelistas in confriabendis horis horologium non abii e prae manibus, utpersuapuncta ingula hora distinguere potuissent; sed de horis ori j se, ito tunc opinati essent. Qui librarii in alterutro Evangelista errorem censent, hi unt Evangelistas non integre πί- scripsisse, sed r, ς, inque ea scriptum similitudine vel apud Murcum pro , Vel apud Iohannem Trou irrepsisse Postea commisi hoc errore, placuisse, ut non numero in notis, sed integri Vocibus scriberetur. Ac videri possit etiam Nonn P pro s apud Iobamiem legisse Saliena proiani vertit Sic enim ejus habet paraphrasis: καὶ χλατο παχυεργ- - ἐυλά Γ Θοωκω
Erat ii protensa tertia sitfera hora; Et Pilatu promtus in confecta ex bonis lapidibussede Hebrais clama is, eice prope stat vir Dominu τι steri
Tertia est opinio illorum,qui haec conciliant. Quod non uno faciunt modo. Aliqui putant, horas non accipi pro duodecima diei parte, sed quarta, sive triliorio: quo