Magistri Stopini poetae Ponzanensis, capriccia macaronica : cum nova appendice

41쪽

Divini vates, totaque a gente Prophetae Successu at D forte carent promissa bramato, iEt retrovam in eos nobis dixisse bosiam , Non maneant sculae, propter coprire bosiam, Extemplo sapiunt alias trovare bosias. Si bono promittunt 'lieis commoda vitae,' Illorumque tibi veniunt contraria dictis, Nempe tuam in culpant naturam, sive governum Sive tuos damnant compagnos, sive parentes. Atque sua affirmant servare pronostica verum Si mala minagetant, mortem, sortemve sinistram,

Et tibi pro contra succedunt prospera quaeque, Quid dicunt ' savium' & scaltrum te nempe fatentur. Qui sapuisti prudenter superare malannos, Quos tibi iam stellae destinavere malignae,' Et reeitant illud Sapiens dominabit astris. Hoc quatnyis pariter cognoscimus esse bosiam . Nam nec homo astra regit, nec homo stat subditus asteri.

Sed Deus astra regit, Deus & nos ipse gubernat, Quo sine nil coelum, nil coeli sidera possulit, Cernitur hinc quantum est talis professo lallax,

Quantunque existat menetognis plena dolosis, Quae non possibiles insegnat credere eo fas, Quae semper nobis promissas vendit inanes, Quaeque diabolicas homines conducit ad artes, Haereticosque facit nos deventare frequenter . Quid reseram morbos, poenas, tormenta, dolores, Angossas, guaios, mortes, tradimenta, ruinas,

Quas porta sit istae miseris mortalibus Artes Ηoe dieat Iocrates, hoc Anaxagora dicat, Seneca, Lucanus, Diodorus, Nason, Homerus, Dieat Aristoteles, Plato, Pitagora, Marcus, Tullius hoc dieat, Cicero, Scotusque Ioannnes, Innumerique alii earam qui perdere vitam,

Ssoretati, aut serro, aut lumpto perire veneno, Quos non hie brevibus possem eomprendere verbis μMultos quin etiam sapientes pono dabandam, Qui persequuti a Dominis maioribus Orbis, ' Post multos scornos, post multa ludibria. amaram

42쪽

Mortem sunt passi rigidi sub jure Tiranni,

Hinc multi pariter nostra hac aetate Magnates,ntiquum exemplum penitus seg itare volentes, Dispreetetant homines doctos, fugiuntque sapotos Et litteratos seu pestem semper abborrent', lo UOS minthiones, o, terqueIpaterque bal ordi , 'Qui veterum doctos auctorum volesere labros

Dicitis esse bonum , & multas apprendere litras Laudatis studium durae sequitando Sophiae, Namque hostium si esset tantas ediscere baias, ipsi etiam Domini, qui urbes, ti Regna goornant,

Sicut saepe soleat alienam tollere. robbam Deque. sui si rebus proprios spoliare patronos, Sic de doctrina farerent, ob cujus aquisium , ii Nulla recusarent majoris damna fadighar, 'Tentarentque omnem impresam, si forte euadagnum Aut aliquem, noscent ab ea sibi reddere fructum,

Isti qui Ct main rerum cercare bonarum, i I Tempus in. Omne . solent, ratasque inquirere. eo as

Non sine doctrina soffrirent dueere vitam, . Si bona Doctrinae humanae esse at ti bona vita . Sed quia vergognam reputant has scire iacendas, Atque ignominiam sibi stimant essere doctos, Indoctos. retinent, gossosque. libenter abbraggant Inde ignorantes spretis virtutibus ) aletant, Ad dignitates, ac primi culmina gradus, 'A. DAU. IIstorum gaudent dictis, consilia laudant, Arbitrio. ipsorum. populos, Aulamque gubernanti H is. manifesta patent semper secreta patroni , His datur, & fandi atque nefandi, plena potestas rΗis bene conveniunt Domini. quia semper eosdem

Sensus habent, quorum mens ignorantis abundat Hinc ad bastanetam. cognoscere possumus omnes.

Quod sit doctrina multum ignorantia metor. Nobilitate vigens, & dignitate resurgens, in

Quae omnes uterarum Arres . eeleberrima, vineis, Quae de aliis toto. virtutibus orbe triumphat. Quae vera est hominum requies, & sola beatrix, uuae genus humanum semper conservat alegrum

43쪽

Duae pectus mentemque bonis caelestibus impIEt,

Hinc ad nos veniens aeterni a sede parentis Salvator, nostras propter sanare magnas,

Non sibi discipulos doctos et exit at hora, Nam homines magni ingenii , vel mentis acutae, Sed grossolanos, di tantum prendere pisces Instructos , animo sortes e & eorde fideles, Quos secit, doctos ipsa Ignorantia mater Ad cujus studium fecerunt grande profitum,

Penna fuit remus, pro cartis vela suerunt,

Seola fuit barehelta levis, & retia libri. Hi ne manifesta illis patuit sapientia vera,

Hine potuere sibi veram retro vare salutem. o nimium miseri , quibus ignorantia nulluni Auxilium porgit, stetant nam semper in orbe Perpetuisque tenent submersum pectus affannis, Dum tabulam sporcant Artis discrimine rasam, Quam bellam Natura prius concederat illis. Hos etenim semper tribulatos esse videmus, Aut animo afflicto, aut infirmo corpore languent Nam maciem labor , & morbos, incommoda mille Mille tirat secum glandussas, mille malannos, Unde soleat Ugniora sui stentare seguaees, Consueti miseram nullo ordine degere vitam, Sensibus astratii, rapida cum mente caminant, Lunatici parent, nullum per strada salutant; Semper habent oculos maesta sub fronte cavatos, Sunt tristes, magri, plenique humore maligno, Sunt inopes cerebro, mendici prorsus & auro, omnia transeurrant, patriaeque in rebus agendis, Multa illis ratio, nulla est destrezza, vel ordo, Sunt etenim extra libros, sicut cocus extra cusinam Aut sicut piseis patria cavatus ab unda.

Ergo hujus sundi eum sit sapientia nobis,

Tanti causa mali; & tantos producat alannos , Cur miseri seguitamus eam λ cur sponte ruinas,

Et calamitates volumus ediscere tantas

Heu cur non faciunt Reges, aliique Signores Per totas mundi partes tandi re Libraros

a Atque

44쪽

Caprici Macarent ica. 4t Atque omnes brutare libros, distrumere Stampas, Lectores andare a spassum, & claudere scolas, Doctores frustare simul, castrare Poetas , Scriptores picare omnes, brutares Pedantes, .... Ne possent post hac pueris simare bragessas Nee teneras virga illorum percutere nates, Aurea sic ad nos tornarent secula tandem, i, Ne felix mundus restaret liber ab illis. Qui tam saepe solant illum travatare malannis. Sed jam de miseris doctis non ultra loquamur, i Nam volo me datae pariter monstrare roversum. O vos scilices nimium, nimiumdue beati . , Ignorantes, quibus ,ultas discere let tras Numquam cura suit, nec carum spendere 'empus Artibus in vanis, quae vitae commoda tollunt, Humanas laeerant mentes, & corpora guastant,

Non vobis strantum debet parere sodales, Si grosso lanos iam vos natura creavit, Nullaque post natos docuit vos scola latinos, Namque est scelicitas summa ignorantia vostra, De qua de iis magnam sentire legre2Zam, . IIllud Augustini memorantes nobile verbum, Indocti rapiunt coelum , sed tartara docti. Praetera, b quanti sertantes ante fuerunt, Qui committentes homicidia, surta, rapinas, Seque ignorantes fingentes, inde gaiossi,

Atque simulantes sensus kabere balordos Securi justam sugierunt Iudicis iram. Sed si secit eos finia ignorantia salvos, Quid feeisse putem pro illis si vera fuisset

Vos quoque qui bellas iuvenes vagheaetare morosas Gaudentisque aliorum saepe cucares moieras, Quid facitis quando pro trast ulla re braghettam, Alterius capiti vultis imponere comas Nullum Mite modum scitis retrovare maiorem ν . Quam vos de grosso lignamine fingere natos, Nam grossas gustat Mulier traitare sicendas, . Atque ignorantes ad se tirare morosos

Naturae his etenim melius succiniix λmori.

45쪽

Sie & nos aliquam pariter retrovando puellam, non illam savium gaudemus habere talentum Sealtritum ingenium, aut maturae mentis acumen Quae doctoressam faciat, saviamque Sibi iam , sed potius grossam cervello, animoque metentam , Z. Atque bonam pastam, vel gnoeam hane esse bram amu , Quae se ignoranter nostro coniungat amori i Quae placida, & facilis sit, simplex, atque benigna, Quae sine doctrina partes se vertat in omnes, Quae sine contrasto faciat quaecumque monemus, Quae nostras seguiter votas, legesque secundet, Gaudeat & nostris servire idiota comandis; ιDulcius hae etenim cordis mitigaere brusorem Possumus, & earos Veneris colligere fructus, Quos conferre solet pleno ignorantia gustu . Ergo si quis amat vitam passare beatam, si quis post mortem . . . . Si quis habere eupit raros in pectore sensus, Si quis desiderat virtutem acquirere magnam Magnum ignorantem per certum hunc esse: bisognat Virtutes omnes namque Ignorantia passans Iare vocanda est cunctorum Regina bonorum . o selix igitur nimium Ignorantia, per quam Tot bona, tot gratiae veniunt mortalibus aegris, Tu sola in nobis virtutum semina spargis, i Tu nobii semper fructus producis amatos, Tu laetas noctes, tu giornos rendis alegros. Dulcia tu nostrae concedis tempora vitae. Tu nostras nutris gajardo in pectore foraas, Tu nostra aeeendis caelesti pectora amore, Tu nostram sealdas divino flamine me otem, Tu nostros stimulas ad proficientia sensus, Tu nobis mos ras per diittam currere stradam. Tu sola ostendis coelorum standere sedes, Tu nos sola doces verum cognoscere Numen, Tu nos humanos, humiles facis, atque modestos, Boncompagnones, joeondos, atque fideles,

Denique tu iustos homines facis, atque beatos, i Auegros ; grassos , rubicundos, atque gajardos,

Quid

46쪽

Capris. Maearoniea . ' fia uid plus tanta tuae restat mihi copia laudis rQuod nihil ad meritum me nunc dixisse videtur. Sed qria lectorem video jam torcere natam, Meque Poetastriam penitus chlamate halordum, Quod sibi longa nimis dent nostri taedia versus, Hic tua bramatum ea piant eneomia portum 'Nee plures saeiat de te mea Musa parotas. Vive diu selix, vivant & earmina mecum

Riernum dilecta mihi IGNORANTI A vive ' ive nec indoct*m spernas bene docta Poetam.

GRossi loquo altisonas pa2ziae earmine laudes Mens mea paΣZa novo nunc gontiata furore Notificare cupit . Sed quis mihi porgere ajutum Materiae uguales poIerit quis praebere sorEas Regine ut valeam tantae describere honores Vos modo scribenti PaZetae pia numina gentis, Bacche prior, Bacchique simul eompagne Cupido, Auxilium pueri puero concedite Vati Vos, quaeso vos ambo meum diri ZZate vi aggium, Quo melius possim metam Ioecare bramatam;lNam licet iste meas largas subjectus avanrat. Attamen est mihi subjectis tam earior altris, Quam melior cunctis altris, quam pulcrior extat. Sed patriam , vecchiosque volens memorare parentes , Unde suam traxit stirpem paZZia priorem, Nobilior nee ea toto, nec dignior orbe, 'Dr his ab initio ad finem retrovabitur unquam . Est regio a nostris multum lontana paesis, Quae Paradiisas ex omni parte vagheZZas. De litiasque tenet, iussu fabricata morum. Qui sensus, mentesque suas recreare volentes, 'Atria lassantes eoi descendere ad istas

Saepe solent sedes, ubi dulcia gaudia quaeque.

47쪽

Elisitque omni retrovantur tempore gustus Hic nunquam verdis spoliatur frondibus . herba

Hic nunquam nigris tenebrantur nubibus aer, Hinc nunquam fiant strepitanti murmure venti Hic nunquam freddus campos In vernus agi aZZat Hie nunquam Solis ehiappatur terra calore,

H te nunquam colles brusantur sdere Cancri. Semper at hic generat flores Primavera galantos sFructibus hic variis Autunnus semper abon dat. Hic semper dulci eantat Rosignotus in umbra, Hic. repetit 'ecchios semper Filomena lamentos, Laseiva hie spirat Zefitus seguitatus ab aura , Frondescunt plantae, verdeggiant prata dognoram a Frustificant colles , florescunt gramina eampis Umbrificant vignae, praebentque volentibus uuas, Non hic cordojos patitur non incola afannos, Non hie vel tristis, vel malantonicus humor , Non hic Paupertas habitat , non turpis egestas Non hac parte fames gentem maladeita Iravaiar, Non labor hic hostis sperangam, vendit inanem, Non hic allegras turbant fastidia mentes. Non facit hic piaetor poveram stentare canaiam Non hic contrastos homines, nec praelia tractant, . Non vitam hic filant Parcae, nee stamina troneant, Non hic albergat febris, nec Pestis aloetat, Non quatit hic turres, nec Mors inimica tabernas,

Sed Pax, sed requies semper, risusque, iocusque, Et festa , & cantus semper, jucundaque semper Laetitia hie habitat, faelicia tempora semper Hic homines passant, seeuraque gaudia semper

Tranquillos faciunt omnes hic vivere gi rnos,

Dulciaque aeternam transire per otia vitam .

Hac igitur regione suos Paetetia primi eros Natales traxit , pulchri quam mater Amoris Protulit, alma Venus, iuvehi ingravidata Lim, i Balia Iuno fuit, quae natam lacte cibavit, Ingentesque illi donavit deinde richezgas, Nam sine riccheretis nulla Pinetia valet et Haec nascendo diex secum portavit alegros, . - Gau-

48쪽

Gaudia senserunt homines quibus aurea athoram, Tempestas rediit, redierunt vecchia parentis Secula Saturni, magnum Natura levamen Sensit, & auriferam benedixit laeta fiolam, Ipsi Caelieolari hos partus venerare Volentes, Banchettos varios , varios secere bagordos, Banditam & eortem multis tenuere diebus, Sola Minerva sibi non dritto lumine cernens Nascere rivalem festas spregetavit, & inde mmula PaZetiae permansit tempore in omni, Sed plus ista valet , quam centum mille Minervae, Nam e li, & terrae partes dominatur in omnes

Omnibus incagans sapientibus, atque Magistris Qui cum se teneant doctatos, atque saputos Plus alii grossos, & stultos esse videmus. Nullus enim sub Sole potest deducere vitam, Quem non sub placido teneat PaZetia go verno; Haec etenim pueros, juvenes, hominetque senesque Faemineumque genus, poveros, riccosque potent ISub ditione tenet, dans cunctis provida leges. Auxilioque suo populos conservat, & auget; Nam sine Paetria mundus mancaret, & omnis, Mortalis species prestum destructa maneret. Sunt etenim multi nec tantum dico potentes

Divitiis, opibusque quibus moriendo bisognat. Heredes lassare tuos, qui praedia, & aurum Possideant, magnas pro conservare Caiadas Sed poveri, atque inopes, qui toto tempore stentanti Nec solo de pane queunt implere hudellas,

Attamen uxores ducunt, capiuntque novi2 SEsseque laetantur, Pargia duce, maritos

Sunt multae pariter Viduae, quas saepe videmus Paetetiam seguitare viri post funera morti, Namque istri vivendo diu cum coniuge primo Mille malas pasquas habuerunt, mille malannos sPartibus inque suis probaverunt mortis afannos, Non tamen absque viro patiuntur ducere Vitam, Nam sine compagno possunt dormire negotiam,

Atque viduali nequeunt requiescere lecto.

49쪽

Quinimo preeatum sic solae vivere credunt, Hinc ab eis coniux est primus apenna sepultus iQuod pensant alium sibi retrovare . maritum, Sic etenim Regina illis Pag2ia comaodat, Cernimus hinc multos pueros , multasque putinas Nascere & implentes villas, castellos, & urbes. Humani generis pro moltiplicare catervam . Solaque Pazetiae sunt haec bene filia nostrae, Quae tali in gutta mundum servare laborat, Cortetam cunctis haec se nascentibus ultro offert eompagnam, totaque aetate fidelis, Permanet & natis praestat bene pronia socorsum Hinc dicunt pueri paetetas aliquando parotas , Hinc pati ter bellas faciunt aliquando paetetias. Per quas gaudentes ad risus saepe movemur, Laetamurque vagas illorum audire baiadas, sed quas non faciunt isti crescendos paetetias

Quando puer paetetum non se demostrat adultus. Hic, etenim arditum cor habet mentemque legerim Altaque dum facili, ac magnalia mente volutat Stulta iacit; mostratque suas operando mateZZas.

Omnes sunt Iuvenes experro-credi te matii.

Omnes committunt solemnes saepe pa2Zias, Unus in armorum pratica vult bravus haberi, Spadinam portat semper galonem tacatam, Pro nihilo bravat, cridat, contendit, & audax Non sos re potest totam sentire parolam' Alter sermosae gaudet servire Morosae, Hanc amat, hanc bramat, seguitat, comitatur, adorat Quam propter spendit robbam, buttatque cechinos, Quam propter solios odit dispreZZat amicos, Nec stimat un figum pro figa ponere vitam.

Alter nec Veneris curans, nec Martis amores

Cum cartis, dassisque suae praesentia vitae . .

Tempora consumit, colam nec pansat ad altram. Quam giocando dies,' ac longas ducere noctes,

Non habet in pretio robbam, non diligit aurum, Non bona dilecti curat Praecepta Magistri, Non sequitui vecchi meliora exempla parentis. Nec

50쪽

Nee sentire potest veri consiglia amici, omnia dilapidans eari pro crimine ludi.

Alter sed rebus vivens Ionianus ab istis, Cum laetis gaudet compagnis intra lavernas, Atque in hanchetiis allegram degere vitam Hic cogitat semper grassos mangiare bocones, Deque bonis vinis plenos vodare bocallos, omnia dispfeetetans praeter solatia gulae.

Alter abandonans . patriam, carosque parentes . Ambitiosus abit Domino servire potenti. Aut in Romana bramosus vivere Corte, Illic Praelatum eercat retrovare Patronum,

Cui libertatem vendit, propriamque salutem, Arbitrique sui, & Naturae jura resudat. Consumit vitam, robbam disperdit. & aurum, Tandem post varios stentos; variasque sadigas,

clariter agnqscens vanas nutrire speranetas.

Frustraque castellos fabricare in aere inanes, Cum manibus plenis de mola his tornat a calam. Sunt alii patiter Iuvenes e qui cara iuventae In variis altris trappassant Iempora rebus,

Diversis diversa volum, liguitare talentum Caprietumque sunm juvenis est quisque coactus, Antiquum est ductum. Sua tirat quemque voluptas,

Ipsaque conducens omnes PaZZia creatos

In tantas ι variasque vices faelicia rendit Saecula ; nam bellum ne it haec variatiθ mundum. Sed eum viriles juvenis pervenit ad annos, Quando coralli nos abscondit barba labellos, Purpureusque eoprii spinoso vellere guanzas, Auxilio an ne tenet Paetetiae forte bisognum Quid ni quanto magis homines cargantur ab annis Tanto magis caram debent seguitare Paetetiam, Illorum quae sola potest lenire travajos, Atque benigna illis tranquillam tradere vitam. Sin aliter iaciunt, gratam linquendo sodalem,

Continuo stentant, gravibus torquentur afannis, Nec miseri possunt veram retrovare quietem.

Clara proeuldubio de istis exempla videntur,