Titi Livi Ab urbe condita liber tricesimus ad codicum manu scriptorum fidem

181쪽

adicitur . est quod resertim ad consilium. In illa quoigiae gravia ridentur bellum parate, quoniam

pacem pati non potuistis. est insecta pace ex eonloquio ad suos eum se recepissent, frusti a verba praelata renuntiant: armis decernendum ess ha sbendariique eam sortunam quam dei dedissent. XXXII. In castra ut est ventum, pronuntiant ambo, arma expedirent milites animosque ad supremum certamen, non ' in unum diem sed in ei pe- tuum, si selieitas adesset, victores Roma an ax sothago iura gentibus darent, ante crastinam noctem seituros neque enim Ahicam aut Italiam sed o bem terrarum victoriae praemium ore par Pe siculum praemio, quibus adversae pugnae fortuna tiisset. nam neque Romanis effugium ullum patebat 1sin alaena ignota terra, et Carthagini supreni aua Llio iniis adesse videbatur praesens excidium. Ad hoc discrimen procedunt posthro die duorum opulentissimorum populorum duo longe elarissimi duces, duo sortissimi exerritus, multa ante Sparta decora aut eumulatu in eo die aut vhrsuri. s. aeuur Bb et L adlieitui .

182쪽

aneeys igitur spes metus miscebant ammos: -- templantibusque modo suam modo hostium Mena, cum oculis magis quam ratione pensarent Vir , Rimul laeta simul tristia obversabantur quae ipsis sun sponte non succurrebant, ea duces admonendo atque hortando subiciebant Poenus sedecim annorum in terra Italia res gestas, tot duces Romanda, tot eXe citus. occisione occisos, et sua euique dec'ra, ubi

ad insignem alicuius pugnae memoria militem Veio nerat, reserebat Scipio Hispanias et recentia in Asica praelia et consessionem hostium, quod neque non

Pelere pacem Propter metum neque manere in ea

prae insita animis perfidia potuissent ad Oe ore loquium Hannibalis in secreto habitum ac liberiami fingenti quae Vult flectit ominatur, quibus quondam auspiciis patres eorum a Aegaia pugnaverint Dinias, ea illis exeuntibus in aciem portemssisse deos. adesse finem belli ac laboris in manibus esse Praedam Carthaginis, reditum domum in patriam, ad pa-2 rentes, liberos, coniuges penates Ne deos cetius haec corpore Vultuque ita laeto ut vicisse iam exederes dicebat instruit deinde primos hastatos, post eos principes triariis postremam aciem clausit.

183쪽

sua quampae signa mitruebat, sed manipulos a quantum inter e distantis, ut esset spatium qua elephanti hostium acti nihil ordines turbarent Lam- euius -- legati, eo anno quaestoris extim S lem ex senatus Consuli opera utebatur, eum Itinc equitatu ab sinistro cornu, Masinissam Νωmidasque ab dextro posuit. vias patentis inter manipulos ante nanorum velitibus -- ea tune levis amatura erat Mo lavit, dato praecepto ut ad rem is tum tinniorum aut post directos Augeaeeu diues, astu in dexteram laevamque discura adplis nis nae ignis viam, qua inruerent in nesse tes uas darenti Hannibal ad Merorem primos letia, tos, octoginta autem evant, quod milia minam is in acie ante habuerat , iniarume, deinde auxit

184쪽

Ligurum Gallorumque Balearibus auAsque admixtis in secunda acie Carthaginiensis Afrosque et Ma- eodonum legionem, modico deinde intervallo relicto subsidiariam inciem Italicorum militum , Bruttii plerique erant, vi ac necessitate plures quam Sua voluntate decedentem ex Italia secuti instruxit. emittatum et ipse circumdedit cornibus: dextrum Cartha ensis, sinistrum Numidae tenuerunt. Varia adortatio erat in exercitu inter tot ho- is mines, quibus non lingua, non οε non leX, non arma, non Vestitus habitusque, non ausa militandi eadem esset auriliaribus et praesens et multiplicata ex praeda merces ostentabatur Galli proprio atque insito in Romanos odio aceenduntur; Liguribus ea 1 uberes Italiae deductis ex asperumis montibus in spem vietoriae ostentantur; Mauros Numidasque -- sinissae inpotenti lutum dominatu terrent aliae his spes a metus iactantur Cartha.niensibus moenia patria, di penates, septilchra maiorum, libe cum 1 Batiaribus: Bb F Baliaribus. - et:

eala meroea ex Praeda.

185쪽

p entibus conius que pavidae, mi Mescium Servitiumque aut imperium orbis terrarum, ibit aut in metum aut in spem medium ostenim lux, Cum maxime haec imperator apud 'rthaginienses duces suarum gentium inter populare 'pleraque per interpretes inter iniuistus alienigenis ageret, tubae comuaque ab Romanis cecinerunt inis. tusque amor ortus, ut elephanu in suos inistro maxime cornu vertereutur, Mauros ac in sidaS. Φ.didit Aolle Masinissa perculsis terrorem nudavitque ab istea parte aetem equestri aurilio. Rucae tamen bestiarum intrepidae in hoslam aetae inter elirum GP :dines eum multis suis Vulneribus ingentem Strfigem; ed - resilientes enim ad maniplos velitis cum -- elephantis, ne piererentur, secissent, in Minci 15

pilis ad ictum utrimque Onictebant ante' umi, neu cessabant, donec undique incidentibus telis exacu ex Romana acie hi quoque in suo deAt ο -- ips04. Carthaginiensium equites in fugam erism-1Laen. lius ut turbatos vidit bustis, addidit percul a roreηρ--

186쪽

aeses, em p es concurrit came nec viribus iam, par ad hoe distu rua sed magna eadem in eam

renda momenta: clongruens clamor . B- - eaque

maior et terribili , dissonae illis ut gentium mestarum discrepantibus linguis voces; pugna Romam at bilis et suo et armorum poridere metu bentrum in hostem, Oneursatio et velocitas illinc maior quam vis. imur primo impetu extemplo movere lao hostium 10 aetem Romani ala sinde et umboni pulsantes, in summotos gradu inlato, aliquantum spati vel ad inmar stente inerasere, ut gemibus et novi is primos ut semel motam aciem sensere, pio ipsum vim magnani ad pellendum hostem addebat apud mas stis intilisfis edentis seeunda acies Afri et Carthaginienses adeo non saevitinebant, ut contra etiam, ne resistentis pertiminio primo caedendo ad solerumniis hostis, pedem retorrent igitur auxiliares ima dant repente, et hi suos reversi passim refugere in s Meuadam aciem, partim non recipientes caedere, ut et paulo ante non adiuti et tunc exclusi et propei mrimc u nud- missi h P, Utelaque equilo

187쪽

duo iam perinlata proelia erant, cum Carthaginienses simul cum hostibus sinita in suis cogerentur immus conSerere non tamen ita perculsos iratosque in aciem accipere sed densatis ordinibus in cornua vaeuumque circa campum extra Prothum eicere, ne pavido suga vulneribus milite sinceram et integram aciem miscerenti eterum tanta strages hominum armorumque locum, in qu steterant paulo ante auxiliares, compleverat, ut prope deficilior transitus esset quam per consertos hostes fuerat itaque qui 10 primi erant, astati per mimissos corporum arm rumque et tabem sanguinis qua quisque poterat sequentes hostem et signa et ordines consideranti prineipium quoque signa fluctuari coeperant Vagam ante se emendo ariem quod Scipio ubi vidit, re isceptin propere canere hastatis iussis et auriis in postremam aciem subductis principes Mariosque in cornua inducit, quo tutior firmiorque inedia hamis-xum aries esset ita novum de integro piatinum ortum est quippe ad veros bustis perventum erat, et armo aerum genere et usu militiae et fama rerum int/rum et magnitudine vel spei vel perieultim es sod et nu-

188쪽

mero superior Romanus erat et aniliis, quod aequites iam Mephantos fuderat, iam prima Reis pulsa in secund*m pugnabat. XXXV. In tempore Laelius ae Masinissa, ML so per aliquantum spatii secuti equites, revertem te in aversam hostium aciem incurrere is -- equitum impetus sudit bostem multi reumventi in acie caesi per patentem circa eampum iuga sinat teuente omnia equitatu passim interierunt Carin giniensium sociorumque caesa eo die supra nata viginti par ferme merus aptus eum signis Llitaribus entui triginta duobus elephantes undecim. Vimn es ad mille et quingenti cecidere. Hamilbal cum paues equitibus inter tumestum inlapsus Hadruivetum perfugit, et omni in proelio, antepciem, priusquam Acederet pugna eXPortus et ses inuessan Sripionis niniumque peritorum militiae

189쪽

omnem illam laudem adeptus, sin ari arte aesem eo die instruxisse elephantos in prima honte, quorumis itus impetus atque intolerabilis vis signa aquiet servare ordines, in quo plurimum Spei ponerem, Romanos probi rent deinde auxiliares ante Caro sithaginiensium aciem, ne homines mixti ex eo Drione omnium gentium, quos non fides teneret Mamerces, liberum Meptum fugae haberent, simuIPrimum ardorem atquo imperum hostium excipiemtes satigarent, ac si nihil aliud vulneribus suis heroovum hostium hebetarent tum, ubi omni Spes inbnis Carthaginienses Afrosque, ut omnibus e Saliis pares, eo quod integri cum sessis ac saueiis

Pugnarent, superiore essent italicos, incolos socia an hostes essent, in postremam agiem summotos i

hoc edito vela ultimo virtutis opere Hannibal eum Hadrumetum refugisset, acta que inde Carthagia nem sexto ac tricesimo post anno quam Puer indoprofectus erat redisset, fassus in curia est, non proelio modo se set bello victum nee spem a-201ulis alibi quam in pae impetranda.

11. ubi omnis ves: Bb Pa ubi omnis spes Mel. -- L aeo omnis v . 14. Bal os, incerios Bbiail Italicos, intervasso quoque diremptos, incertos

190쪽

XXXVI. Se is confestim a proelio Mugn his hostium castris direptisquo cum ingenti praeda

ad mar ac naves rediit, nuntio allato P. Lentulum eum quinquaginta rostratis centum onerariis eum omni genere commeatus ad Uticam accessisse assimovendum itur undique terrorem perculsae Carthagini ratus, misso Laelio Romam cum victoriae nuntio Oetavium terrestri itinere ducere legiones Carthaginom iubet: ipse ad suam veterem Maso Lentuli asse adiuncta proseetus ab Utica portum Cisthaginis peti haud procul aberat, cum intaiululis amasque oleae Carthaginiensium occurrit navis decem legati erant principe civitatis, auctore Hannibale missa ad petendam paeem qui eum adas pupim praetoriae naris a essissent vel nenia sup-psi in Porragentes, orantes implorantesque fidem ac misericordiam Scipionis, nisum iis aliud revom sum datum quam ut Tynetem venirent eo se minturum astra ipse ad conten Italidum Caritia nis v situm non tam noscendi in praesentia quam de di

eoediam.