Delectus opusculorum ad scientiam naturalem spectantium. Volumen primum

발행: 1790년

분량: 589페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

IN CULTOR. MEMOR . NOMINATIS. et i

nomina plantis inscribi debeant. Praeter supra

ANsκY, cuius rarior liber, methodus herbaria in scriptus, et I 592 editus, hoc quidem tempore nullam utilitatem habet, ast cum suis coaetaneis pari passu ambulat, et vel ideo aestimandus, cum inter primos, qui de methodo cogitarunt, auctores referri mereatur; desideramuS quoque RAEL-LiCΑNurus, qui primum in alpibus helveticis plantas legit. et SCH v EN EL DIVM, Florae Silesiacae primum et unicum auctorem. Ex recentissimis

282쪽

GMEI IN DE IRRITABILITATE

IRRITABILITAS VEGETABILIUM

. IN

SINGULIS PLANTARUM PARTIBVSEXΡLORATA ULTERIORIBVSQUE EXPERIMENTIS CONFIRMATA.

TUBINGAE MDCCLXVIII. l, I. Experimenta, ad irritabilitatem animalis corporis demonstrandam instituta, praecipue HALLERIANA a 4 legenti, et partim instituenti mihi saepius in mentem venit, an hoc attributum solius animalis regni sit, quod illustris de HALLEa θ'

cuma Dans les Memo ires sur la nature sensibie et irrital,ledes parties du corps animal par bisse. Albreelit de HALLER, a Lausanne MDCCLVII. et in Alberii von HALLER Elem. physiolog. Corpor. human. T. IV. Libr. XI. Sect. II. M Commenta r. in BoERMAAvΕ institui. rei medicae. T. IV. I 743. p. 586. et Elem. Physiolog. T. IV. p. 514 SIS. quamvis aliter sentire videatur l. c. p. ψSS. et

primar. linear. physiolog. MDCCLXV. S. CCCCV.

283쪽

VEGETABILIVM. 273

eum Clarissmo ANDREAE c) statuit, ' et nonne etiam vegetabilibus competat entibus: Accessit magIa illa jam dudum observata inter plantas et animalia d) praesertim insecta e) intercedens similitudo, et gradatio, qua alterum naturae regnum

proximum jungitur alteri vita etiam, jam du

e In D lii ertatione de Irritabilitate animal; . Praes plu-lipp. Frid. GMςL1N. MDCCLVIII. Tubingae. p. 45. ἀ) Jam Anaxagoras, Empedocles, Democritus plantas pro animalibus habuerunt, uti adserit MAvCuΑRΥ in Disquisition. holani c. de Herba mimosa s. sentiente. Praes Rudolph. Jacob. Chus κτR MDCLXXXVIII

Tubingae. p. II et la et Illustris Archiater HopppNGAERTNER in Dissertat. olim habita de Vita et Morte Corporum Naturalium. Praes. HopHANN. Tubingae. MDCCXLVII. Descripsit hane analogiam Camper, in Oratione de gnalogia inter animalia et stirpes. Groningae. CIIII CCLX1 v. Videatur Tis sol in Epistol. ad illustr. Z1MMERMANM de morbo nigro, seirrhis viscerum, cephalaea, inoculatione, irritabilitate eum cadaverum sectionibus. Lausannae I 6o. BONNET dans sa contemplation de la Nature T. II. Eadem induxit Clarissi. van GsuNs, ut mimosae stimulatae phaenomena irritabilitati tribueret in Dii qui sit. physiolog. de eo, quod v tam const tuit in corpore animali. Amste laedam. MDCCLUDI. p 4 l. not. l. et praecipue genitalium utriusque regni analogiam demonstravit GgoppROY dans les Memo ires de I'Aeademi ea Paris, l'annde I7II. p. 29 I. 296. sqq.

Κεφαλ. α. cum interpret: Gaetae p. lOO . quam habet BONNET l. e. T. I. p. 3I -so. et Excellentii simus

Domiti. Profess. PLou QvET in . sundament. philosoph. spe eulat. Tub. MDCCLVIII. f. 833. 834. p. a 57 258. Ludio. Delect. Opust. ad s. narcipe t. Vol. I.

284쪽

α 4 GMELIN DE IRRITABILITATE

dum vegetabilibus adscripta g) quam caussis, quibus hactenus tribuebatur, deberi tantum; persuadere mihi viX poterAm.

k. a. Confirmarunt aliquid saltem ejus analogi quaedam in plantis a Celeberrimis Bolanicis observata phaenomena, quae neque animae cuiquam a neque sensibilitati b) neque idio syncrasiae et antipathiaeg v. WALLKRivs in finer Hydrologie in das Deuscheliberfert von Denso. Beri. I75 I. Vorbereituug. * 8.et g. I. l. d. citati Auctores. WΕ1NMANN in Dissertation. de anima vegetante, sentiente et loco movente. Praes. MILLE R. Tubing. cla loe. Cap. IX.

Libr. III. Vitam vegetativam tribuit plantis Satiat Romam in Physica. Lugd. Batav. MDCLXXXIV. p. 274.2XO. 287. Vid. etiam Illustr. SCuΑΕPFER in is ago ge in Bolanicam expeditiorem. Ratishonse MDCCLIX. P. 9. Vitam jam Theophrastus arbori cuidam pudicae

α Cui et in vita animali principium irritabilitatis denegant GAvBIvs Instit. patholog. P. T6. S. I 8 I. et HALLER l. c. b Huie phaenomena irritabilitatis tribuit Bost in dissertatione de motu plantarum sensus aemulo. Lipf. 1728. et RAius in Histor. plantar. T. I. Libr. XVII. Append. Sest II. C. t I. p. 978. eidem illa tribuisse veteres nomen Sensitivae arguit; eamque plantis non denegat BONNET l. c. T. II. p. 6Ι. CAMPER l. c. P. IS. qui et animam et adfectus illis tribuit, sequensnnaXagoram, Democritum, Empedoclem, Cardanum, Csmpanellam, statuentes, plantas esse animalia. Vid. f. I. not. ἀ) Negant hanc praecipue Illustr. I 1NNAE-vs Philosoph. botan. f. I 33. Illustro GEsNER in Dissseri t. de vegetabilib. p. 58. thes. 3. WALLERIvs l. c.

285쪽

VEGETABILIV M. 275

pathiae ob neque spiritibus nexi eis d) neque spiri tui mundi e) neque elateri neque siccitati et hu-niectationi g), neque humorum motui h), neque

materiae electricae i), neque perspirationise suppressae h), neque alii hactenus cognitae mechani cae caussae l) tribuere poteram. Vt huic opinioni porro insisterem, esse cerunt consensus Celeberrimorum Virorum, idem nomen huic plantarum S a virtuti,

e) Vti quidam teste MAvcri ARTO t. c. phaenomena, in mimosa obvia, explicare tentarunt. E 'ti RAius i. c. et Honoratus FABER de Plantis Lib. II.e Vti Experientissimus Archiater Ho PFENGAERTNE R. l. c. p. I 2. 7. hu: e plantarum vitam et motus tribuit. ID Huic eadem adscribunt Illustr. HALLE R in Enumerat. method. stirp. Helvet. T. I. Goetting. MDCCXL I. p. 174. l77. sse. Commenta x. Lipsiens . Uol. X II. p. 3o8. et ADANsON dans ses families des plantes. Part. I.

st Paris. MDCCLXII l. p. 86. g) Vti id fit in membrana illa plicata, per quam filamenta celosiae infra conjuncta sunt, quae tempestate humida relaxatur, ut longe a se distent antherae; fuda autem contrahitur, ita ut antherae conniveant. V. LINNAEI Amoenit. academ. Vol. I. p. 367.

auκ vapeurs nutritives. l. e. P. 56.

gund. pari. a. de plantis. C. I. per eam motus mimosae explicare tentat, et GAvBius sperare videtur, fore, ut irritabilitatis phaenomena per hanc explicari queant. l. c. g. 18S.

286쪽

α 6 GMELIN DE IRRITABILITATE

ηι l. e. p. 33s: β, 648. h) in Dissertatione de Ranunculo bellidi floro. diguri MDCCLIII. 3. VII. p. 8. 9.ο in Dissertatione de Irritabilitate. MDCCLI. Goet- tingae. f. LV. p) l. e. p. 54. et dans te discours prelimina ire des Me. moires sur la nature sensibie et irritable de Msr. de

HALLE R. P. V.

q) l. c. p. 28. g. XXX. ν) l. c. T. I. p. 3I - 38. dum animalia a plantis solis nervis differre statuit. et T. II. p. 6I - 77.s In der dritten Forisecvng seiver vortatis gen Nach-richi von e inigeu das Geschlechi der P langen beire ffenden 'buchen und beobachiungen, Leipzig 1766. f. 66. f in Dissertatione de Irritabilitate. I.ugd. Batav. MDCCXLVIII. p. 23 - 27. ti) Nel Diseorso della irritabilita d'alcuni Flori nuo. vamente seoperta. in Firenete. 1764. χ) in Triga Differtationum phy si co- medicarum. Berotini 1763. p. a I. g. XIll. 9) in Epistola ad Dissertationem de Irritabilitate animali.

Auch. ANDREAE. p. ST. Contractionem a contacta stimuli jam habet DE RHAM in finer Naturteitung tu Gote: tibersit von Fabricio. Hamburg i 736. P. I OOq. et BoΕRMAAvΕ folia mimosae systole et diastole gaudere dixit in Indi c. alter. plantar. Horti academ. Lugd. Batav. P. II. Lugd. BataΥ. I 727. P. SS

287쪽

MAIR AN Fb , dii FAY cc), dia HAMEL AEd) oth DAN so N ee) observationes et experimenta in mimosa facta, motus in foribus parietariae sub generatione a UAiLLANT observatus θ) conniventia antherarum stilo longiorum gg) motus ille, adtactum stimuli in stilo et flamentis specierum Centaureae testibus Bol ELLO, Alexandro CAMERA-

multarum plantarum syngenesiarum polygamiarum et aequalium, et eX frustraneis Centaurearum, praesertim calcitrapoidis se eXserens; motus ille, in staminibus Berberis vulgaris, Cacti Opuntiae, et Cisti Heli anthemi a du HAMEL H)

5 3 et

89. LINNAEus in Amoenit. academ. VOl. I. p. 368. quam observarunt etiam in plantis, quorum stigmata staminibus sunt longiora L1NNAEus philosoph. botante, P. 9S. 3. I 45. ADANsoN l. C. p. I 23. ROYEN in Carmine elegiaco de amoribus et connubiis plantarum. Lugd Batav. I 732. n) Quam L1NNAavs notavit Philosoph. botan . p. 9S.hh Ephemerid. Natur. Curios. Centur. IX. August. Vindel. MDCCXXII. Obs. LXXXVI l. P. I9 - I97. ii) l. c. p. VII. repetiit hoc experimentum in multis speciebus plantarum compositarum Clarissimus KogLREvTER l. c. ut universae compositarum classi communem suspicetur irritabilitatem, uti et Illustris Comes dat Covos o l. c. p. VIII. kh l. c. T. II. P. I 67.

288쪽

2 8 GMEI IN DE IRRITABILITATE

et A DAN so N il notatus; contra fio, in stigmate Mignoniae radicantis et Martyniae annuae post irritationem nata, et hanc sequens in priorem statum restitutio, a KO E L R E v T E R animadversa matri. f. 3- Vertam enim vero experimenta jam instituta et observationes factae ab aliis dubium quum me relinquerent, praesertim quia eventus multorum ex illis, ab aliis mox sensationi qualicunque, moXelateria , mo X humorum motui b), mox aliis tribuebatur, quum hase sitarem adhuc, an irritabIlitas vegetabilis eadem sit cum animali, et an praecise eadem phaenomena adfuerint in illis, quae irritationem in partibus animalium irritabilibus sequuntur, et an sufficiant, ut inde concludamus, eandem facultatem, quae irritabilitas in partibus animalium audit, scilicet eam, qua fibra ad contactum stimuli mechanici contrahitur, inesse plantis

il) l. c. T. I. p. 59. T. II. p. 239. a 7. Idem phaenomenon supra laudatus Dominus ΚοEL REvΤER observavit in staminibus Cacti Tutiae et Cisti appennini L c.

mm l. e. g. 66. P. I 34.nj- Ab hoc oriri videntur motus illi explodentes in peri carpiis maturis Momordicae Elaterii, specie ruinin patientis, Geraniorum, Legum i nosarum, si liquosarum plurimarum, Epitobiorum, etc. quorum fibrae

tensae et exsuccae agunt.

b) Huic tribuenda esst directio trunci perpendicularis ad

horizontem. V. ADANso N l. c. p. 54. VNTER indem Hamburg. Magazin 4ter Baud. p. 426. de laΗiRΕ dans les Memo ires de l'Academie des le ences a Paris. Pannee I7 8. p. 297. sqq. quam Vis contradicat Lups, et irritabilitati canalium etiam hos motus tribuat. l. c. p. 24 et 25. f. XL.

289쪽

VEGETABILIUM. VEGETABILIUM. 279tis: quum inquirere vellem, an obediat stimulis repetitis, si primus stimulus nullam contractionem produceret; an in pluribus et in quibus partibus earum, et quo gradu in primis illa resideat, et sub quibus conditionibus maxime activa sit. propriis credidi opus esse experimentis. f, 4. Examinaturus itaque ordine illas adgressus suma) radiceS. b) truncos et cauleS. c) petiolOS. d) pedunculos. e) gemmIS. f) spinas et aculeos. ) stipulas et bracleas. h) genicula. i) cirrhos et capreolOS.

l) receptacula. - caliceS. f. s. Incepi itaque, et quum fores habere nondum possem, in partibus hos praecedentibus id tentavi, diversis diei horis, diversa caeli regnante temperie: Irritavi utplurimum apice cultelli, nunquam stimulo chemico usus; observavi semper nu

do oculo, nunquam armato.

plantarum partes, hoe: Irritavi scilicetu) petata. ο) nectaria. p) stamina. αὶ antheraS.

oo germina.

290쪽

ago GMELIN DE IRRITABILITATE

Primus tentavi radices ; pro exemplo sum si bulbum Croci sativi verni, L1NNASO ab dicti, d. IX. Februar. hujus anni, mane in conclavi calefacto, olla bac planta et terra plena ad fenestram posita, terram primo, quae bulbum succulentum et fibrosum teXit, lente sustuli, cultri apicem admovi, nihil vidi contrac ionis; rursus post aliquam moram admovi, et saepius repetii idem, sed nunquam vidi, quod quaesivi: Iteravi postea et in hujus plantae et in aliarum plantarum et aridis et succulentis, et fibrosis, et bulbosis, et tuberosis radicibus, mane et Vespere, hieme, Vere, aestate, et auctum ni initio, tempestate nubila et serena, in aere libero et conclavi idem periculum, sed semper eodem cum eventu.

A radicibus transi ad truncos et caules: Irritavi pro exemplo truncum Citri Aurantiae, Punicae Granati, Nerii Oleandri : irritavi caules Cactorum flagelli formis, pentagoni, heptagoni, Opuntiae, Aloes perioliatae, Euphorbiae ossicinarum, Yuccae alolioliae: Experimenta haec feci hieme in caldario, et tepidario, repetii aestate e Atra hoc; feci tempestate serena, feci nubila; feci tempore frigido, ieci calido; iteravi quoque in aliarum et arborum, et truticum, et herbarum a) LiNNAEi species plantarum T. I. Edit. IIIlla. Vindo. bonae MDCCLXIV. p. so. n. I. β. Huius Illustris Viri nominibus quum semper usus fuerim, non

opus erit, ut in singulis plantis ejus scripta allegem.

SEARCH

MENU NAVIGATION