Aphorismi, sive praecepta medendi generalia ex pluribus casibus particularibus abstracta

11쪽

Pulsus senum saepe intermittit , accedente febrili morbo intermissio cessat, at fracto morbo redit pulsus intermittens , sanitatis proxime ad fururae signum in dubium

Hinc ex tali pulsu nil mali suspicetur medicus. Ubi diathesis inflammatoria , ibi venae

sectio conducit. Sed nocer purgatio. Ergo in angina infam maioria ; irem in apoplexia sanguinea nunquam purgδndum Sed Vena secanda . Uidi huius aphorismi veritatem in multis casibus tum meis , tum aliorum , nunquam enim purgatio profuit, nocuit autem semper. Corpora laxa. tumida. quaeque aut sunt, aut fuerunt chloxotica. subinde valde febri citant: dolor capitis magnus lingua humida . glutinosum os, sitis aut nulla , aut exigua, in appetentia , urina flava valde , mucosa ; Sanantur Cremore tartari leniter alvum movente . & oxymelle. Deinde vero firmandum corpus roborantibus. H=drostr camlidus eodem modo curari debet. Rarissime venae sectio prodest Sioll.

Ventriculi dolor post potum Carie in

homine robusto , plethorico a turgore Vaso rum ventriculi oritur. Juvat venae sectio non autem sic dicta stomachica . Adest in hoc casu praeter dolorem Ventrieuli etiam dolor capitis, aut Vertigo .

12쪽

Praeter plethoram universalem adest particularis ventriculi; subinde etiam intestinorum, tunc autem dolores colici, vel collica haemorhoidalis dicta, balneo tepido, emollientissimis decoctis, refrigerantibus & hirudinibus an o adplicatis curanda . In sputo sanguinis menstrua nocent adstringentia ; prosunt emollientia , alvum lubricantia, & hirudo ad anum . Item subinde movenda alvus est, per magnesiam nitri, quae alvum sollicitando motum humorum Versus venas haemorhoidales determinat. Diaeta vegetabilis.

Si pleurisis sit ab apparatu humorum inprimis viis purgandum est . In pleuritide maligna & epidemica camphora cum fervido decocto rad. imperat. angelic. tussilag. sol. scabios. & tussilag.

Temperamentum puerorum pituitosum, improvisa , Sine manifesta causa orta gravia symptomata, & apoplexia puerorum extremitatibus frigidis, pulsus valde eXilis, qui fere semper signum est Vermium, frequens contrectatio abdomini; manibus , tormina , improvisa n ania, Singultus oce. Signa sunt

vermium. In tali casu nil potentius , quam statim dare cum brodio gr. XII , merc. dulc.& gr. v. Scamon. Sulph. in adultis. In pueris vero minoretur dosis, vel potius detur

13쪽

sise Praecepta. γmercurius crudus in brodio ad magnitudinem pisi. Nam exit ad miraculum .

Subito excitari ex somno cum trepIdatione in infantibus, praecipue, est apud mulierculas signum vermium; hoc item tamen etiam contingit in eruptione e Xanthematum.

Lumbrici frequenter absconduntur in cavitatibus intestini colon, ad quas cum interdum difficulter perveniant medicamenta, ideo non mirandum, si non raro ex optimis medicamentis non semper optimos habeamus

Vermes subinde subito non Solum pueros enecant , & infantes , sed etiam adultos .

Anthelminticum Georgii Batei Angliae

archiatri referente Baglivio est sequens . R. Μercur. Crud. recte purgat. un. j. Aquae graminis - portulac. un. iii relique per duas horas mercurium , macerando ac saepe & fortiter agitando . Decanta aquam & cola. . et 34Si circa quartum cum iamiam erumpunt Variolae, caput impetunt cum magno calore, an Aietate, motibus rendinum subsultoriis dcc statim imperavi Baglivius cucurbitulas scarificatas scapulis ; dc momento Omnia symptomata conque vere. g. 25.

14쪽

Si sanguis ad caput impetum facit in variolis idem sors in aliis morbis acutis inflammatoriis magis conveniret, quam vesicantia , aut etiam epispastica , tensionesque in hypocondriis adsint , plantis manuum atque Pedum spongias decoctis emolientibus tepidis turgidulas apponi jussit Baglivius , magno Cum symptam atum levamine. g. 27. In pueris semper de duobus suspicandum , de lumbricis videlicet, & de variolis , ideo nunquam febris , antequam duo tresve dies elapsi sint , determinanda . g. 28. Dolor dorsi accutissimi is , nonnulli motus conuiuisivi , tussis, oculi humidi, febrim ex genere variolosarumifuturam denotant. Qui in variolis maxime Sputant, raro moriuntur, nullumque sputatorem in variolis mortuum vidit Walschmidius.

Adultiores aetate, nisi recte tractentur in Variolis, saepe moriuntur phrenitici uti observavit Baglivius. Ad foveas variolarum delendas optimum asserit Baglivius remedium fieri ex alio amygdalarum dulcium. un. ij Spermat. cet. un. jjj. OL

Still Rhodii gr. j v. M. L Unguent.

15쪽

sive Praecepta.

. 32. Contrahuntur saepe hypocondria in acuistis versus diafragma, ob id inflammatum , vel convulsivica oscillatione laborans r& sem per malum eSt. Pulsatio in praecordiis cum signis ariditatis in lingua, vel aliis partibus, delirium

significat . g. 3ψ Si lumbis dolentibus veniat dolor venistriculi, suturas denuntiat haemorhoides. Si in morborum, praesertim acutorum initiis, hypochondria tument aut dolent, sanguinem in supernis partibus ex Decta.

Nolite terreri, si aliquando videatis pia

in morbis ; nam non Semper pus eSt, Sed succus nutritius, qui ob intermissam exercitationem consuetam, vel ob victum copiosum in venis redundat; unde in forma puris tunc effluit per urinam, secessum, &c. , reste Avicenna, quare non Semper alba materies signum est ulcerum ; quod serio notandum. Datur etiam hydrops inter musculos ab dominis , quando nempe serum non in eius cavitate, sed inter externos abdominis mus colos fluctuat, & ventrem elevat in magnum tumorem ruptis, laxatis, vel erosis talium

16쪽

Io Aphorismi partium vasis lymphaticis. Hippocrater eius

primus meminit. dum ait . Spatia musculorum sero faru replentur. Mahιhmidius in sua praxi nonnulla quoque de eodem monet, ex Ore praeceptoris sui habita.

Hydropicis desperatis, si facies evadat plumbea, mors ostia pulsat. - 89 Qtii natura sunt stomacho debile , &dissiculter cibos coquuor. luridos & conspurcatos den res habeant, cum aliquali oris foetore, Sunt magis procli Ves ad somnum quam ad via filias; hebetes sunt visu, remota non bene vident obiecta: a quovis copioso ciborumiasu facile laeduntur

Polus cassee iis mirabiliter prodest, &apud me ita Baglivius pro secreto habetur.

Continuo moerent aut dolore capitis laborant, & ob id impatientes sunt.

EY auctoritate dc praecepto magni H pocratis non solum febres obnoXiae sunt viri-h ac δc potestati dierum criticorum, sed quam plures etiam alii morbi, ulcera, ophthalmiae, dysenteriae vulnera cum febre Typhos febris, eodem teste, sex mensibus iudicatur. ψῖ - .Si secundo die exacerbatis omnibus accidentibus . ruat aeger in peius, morietur quarto ; si quarto, morietur Sexto. Hippoc.

17쪽

sive Praecepta

Φῖ Crises ad articulos natura peculiari Guadam lege sibi soli nota promovet ac perficit,& nos cum impropriis remediis, nil aliud em-cimus , quam eam a debita crisi, cuius nos rationem ignoramus, divertimus , factaque merastasi ad interiora brevi iugulatur aeger. Id saepe verum observavi Baglivius J quando tumores pedum , dolores , ac tumores rheumatici articulorum in implicis corporibus per diuretica. aut purgantia repetita a medicis curari solent in iis prae ceteris , quorum stomachus infelix est, debilis ac relaxatus. ut in quam plurimis in urbe est . Stomacho in his prospice. Victum optimum imperavinis vindemiarum rempori more nostro, medicatis , toto anno utere de Sanabuntur .

Causam morbi praescire , dies criticos religiose observare, paucis uti remediis ' cocta materia humores educere , dummodo non turgeant, quod si turgeant, statim purgandum; qui haec in acutis noverit , quam feliciter curaverit l . 4s-Plures remediorum usus necat quam vis& impetus morbi.

Pleuritis & pulmonia habent suos criti

Cos tertium, quintum . septimum, nonum ,

18쪽

borismi . 47 Crises humoris meri & sinceri pessimae. Sanguis merus per tussim , bilis mera per

alvum S c. Crises umoris pauci . ut stiIlae sanguinis pauca vomitus, pauci secessus , pessimae; fiunt ab exsolutione vel oppressione partis. . si V Morbi acuti usque ad vigentesimum moventur per quaternarios; a vigentesimo, ad quadringentesimum per septenarios ; a qua- dragintesimo ad centesimum . In crhonicis per menses & annos.

Si quis sine causa , noctu multum Sudat, repleetionem significat. Id.

Febres aestate non tandem fiunt ex nimio fructuum esu. & ex calore solis, quantum ob frequenter impeditam transpirationem . Tussiculae cum sputatione abscessum Circa aures submovent. Ideo gargarisma ex mal-

Vatico vino, quod mihi Bagii vitis familiare est, in paroditi bi is iuvat, & ea quae sputum movent, pariter prosunt, nam emungunt excretoria glandularum oris Vasa, a quorum concreta lympha nascuntur parotides.

si set Parotides rubrae, S nimium dolorose, sive sint participes, sive expertes suppurationis ν

19쪽

sive Praecepta. nis, periculosae, praesertim si alvus non fuat biliosa . Alvus libera in quibuscumque capitis mortis semper mirabilis. semper utilis. Parotis , licet ad suppurationem etiam veniat, si tamen non adsint signa coctionis in urina vel alvus multum non fluat, malum.

Si crudo adhuc existente morbo cum gravibus symptomatis . parotis Veniat, Zc ob metum graviorum expectari non potest, Suppuratio, candenti ferro Statim urenda, & ita procuranda statim Suppuratio, & exitus . Maligno humori ne mora raptum faciat ad caput Sc vicinas partes, suffocet. Mallesius hanc methodum saepe felicem expertus est, uri &Surditas alvum sistit, &alvi profluvium; surditatem , solvit etiam sanguis e naribus .

Surditas in acutis post septimum diem cum aliis bonis signis, reconvalescentiae indicia

praebet. . . s T.

Q libus in febribus ardentibus aures obsurdescunt . his non soluta febre necesse est delirare . Solvit autem inter alia Sanguinis enaribus eruptio, aut alvus biliosa. 38. Aurium morbi nunquam spernendi; Solent enim nonnunquam esse acutissimi Sc post

biduum iugulant . Ita Halicarna Jeus aeger His

20쪽

34 Aphorismi

pocratis dolore auris correptus vehementi, si-ino postridie obiit a phonus. Acutissimi sunt Ob apostema auris quod tunc sit; & si sit ex interna parte tympani, malum; pus enim difficulter expurgatur exterius, hinc malum , & pereunt; contra si ab externa tympani parte inflammatio fiat, in qua expurgatum pus facile prolabitur extra, & partem liberat, atque vicinum parti cerebrum etiam liberat.

Pariter rubris, S supra modum tinctis existentibus urinis, cave cane peius & angue, ne chinam chinae praescribas . sive Sint acute, sive sint intermittentes febres. Nam adhibita china transeunt in inflammationes periculosas ; intermittentes vero fiunt continuae graves, periculosae & chronicae. At si cum ratibus urinis lingua sit viscida , sicca; calor acris per totum corpus Viscera intenta, cum hypochondriorum calore, quae singula significant incipientem viscerum inflammatoriam crispaturam . & oscillationem morbosam, ab exaltatis salibus pendentem; in tali casu sanguinis missio etiam repetita , pro ratione ac cidentium supervenientium , conferre poterit, ad praecavenda deliria, capitis dolores variasque huius generis acutas affectiones. Urinae turbidae , quales iumentorum , Semper mala capitis minantur in acutis. Urina, quae, supprimitur in acutis ante

rigorem , bonum; critica enim est: quae post