De morbo Gallico scriptores medici et historici partim inediti partim rari et notationibus aucti. Accedunt morbi Gallici origines maranicae collegit edidit glossario et indice auxit d. Christ. Gothfr. Gruner

발행: 1793년

분량: 683페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

resolutionis tempore aptissima sunt, quoniam adeutem pellunt, ut de variolis capite et allΘgatis colligitur ab Avi CENNA. Acuta et mordacia, ut . monet de Saphati cura ABO HALT, fugiantur, quae praesertim supra de caussis huius tacta sunt morbi, ut eruca est, quaa driserem capitis facit, ut praedicti stribunt auctores. Idem et nasturtia affert, cepe quoque caput grauat, licet ad somnum hoc conferat loco, quum subet ) generet, ut ex eisdem accipitur. Porra sodam essiciunt, pessimique ab his chimi gignuntur; Allia sicca, et tertio calida, tamquam daemones, odio hab pantur. Vrunt enim et vehementer exsiccant, atque sodam eff-ciunt, ut adducti scribunt auctores, immo BusFIauctoritato vim o primo sti Basis assirmat, iamembro laeso dolorem apportant, et de ptysinu libro

HIPPOCRATEs, solitos dolores facile reuocant. Caules quoque et basilicon magnum, quoniam atram bilem et humores citae putredinis et corruptionis aggenerant, ut ex dictis auctori hus diicimus, aspernentur; Lentes, tertio siccae gradu, HALYABAT Escribente, elefantiam, maniam, Cancrum, somnia mala, morpheam et impetiginem creant. Portu laca autem et cetera inuiscantia timeantur, qu Oniam aegritudinem indissolubilem reddunt, cibaria-

que,

I Legi potest etiam suberi S nT. Recta subet L

subeth i. e. sopor. I i. e. Continentis.

192쪽

Da Morbo Gallito.

que, qua o alter affectus gustarit, et per consequens cyathi, et eorum usui vasa mittantur; His enim morbus lacile sigilux et augetur. Cetera quoque hoc genus, quae , quia longum esset afferre, non scribimus, abscindantur. Immo, ut o de Saphati, scabie imper isqve capitibus, quorum tura propinqua est, ut de scabie capite Avi-cENNA amrmat, sit insipido aeger contentus, humorem bonum aggenerante, in quo nulla mordacitas est, sitque aequali humectatione, etiam cum Dalneo lacta contentus, quod et s' ad amanseram BAsis testatur, sit, ait AvIcENNA, hoc in morbo humectationis regimen, infrigidationisque et rerum aquosarum administratio atque insipidarum, utendiuia est, item et melion, quod et meIancho. lias cholericae quarti prima monet, quum ait, in-srigidationem et humectationem ultimas ex cibis administra, et medicinis, impo melancholiae nain turali , quum ait, humectatio propria est. Vinum pro potu licet dolorum ratione et fluxus, quia materias spargit, non competit, quamuis forte in sine, ratione tamen consuetudinis atque virtutis seruandae, morbo thronico ex sente et exsoluente, nigrum ac maturum ad austerum inclinans assumendum putamus, album autem, quia diureticum est, potius in progressu pro reliqua materia, ma-Σime antecedente, euacuanda per vias urinae tribui debet ; in principio vero materiam euntem ad

I 3 cutem

193쪽

tri morbo Gallico. cutem, nota parum pellit, quia mouet sudorem, unde auget morbum, dulce autem, quia oppilatet uris. Similiter et vinosum, nisi virtute pro . strata, , auferatur. Sit autem in dolores habenistibus imperatum, praecipue capitis, ut de sodatariti primia concedit Allo HALY, quoniam vapores cum fersens facile caput Et citissime replet. Limpha ideo admisceatur, in qua hyberno tempora salutae folium infusum exstiterit, a state autem saepius aqua conuenit cocta addito zucharo, stoismaco non debili Oxsistente. Nec id δμ p de apos matum eapita obstat ab AvICENNA adductum, in occultis scilicet apostomatibus cauendum osse a vino ; Nam de magnis apostomatibus et paruis, gran. His tam n locum tenentibus, ipse Iocutus est. Exercitkiu ad inflammationem non inclusius in hora picta, non etiam super accepto cibo, quoniam omnis super i .um i motus eum corrumpit,ve libro suo Us Apropriatis afferit MEsvEs, non fano laudaxi in principio potost, nisi caussa scilicet

antecodsns educta fuerit, quoniam Sisi otiam ait Frudamiarum Hippoc Λ Tas ulcera mala in impuris corinporibus ossistit exercitium, et primi Aa ORA , apostematum occultorum salubre est a vino, motibus et eorporeis cauere, et animalibus excedemtihus immo si ab omni motu desistere monet HIppo RATEs, nisi careat caussa antecedente aegrotus, quia via congestioni vel pauco essi uxo hu-

194쪽

Dι Morbo Gollito.

more natus est morbus. Ex quo libro suo de medicina errasse CELsus conuincitur, quum ait: uomnibus pustulis etira es ambulare; Morhum enim id auget, quum validius eo fluat materia. . Nobis

namque mouentibus, omnia, quae in nobis sunt, Commouentur. Modicum igitur exercitium Oh

dicta maxime inassuetis Dicatioque nulla praecipiatur , quies ergo tutius, causia anteeedenti corpus habente, Eligenda est; Ipsa enim corpus humectat, materiamque remorat, ex quo caussis ipsa morbi contraria cernitur; inanitio debita materiae, quam communem appellant, vomitu, cassia, enemate et suppositorio iniungatur. Ideo a frequenti coitu caueatur, Praecipue cum insectis. Nam, ut φ qi de scabis capite AvICENNA testatur, etiam humores adurit, eost mouet ad cutem, et virtutem debilem

reddit. Ex quibus ipsum in morbum addere plano colligitur, immo est eoitus eorporis aegri de structio, ut libro de regimine Pristipam AR Is TOT LEs meminit, videturque apportare dolores, discente VP Aphorismorum ΗIppocRATE : Pueri anta aphrodisam, id est, pubem aetatem atque veneream, ut SIMON GENvENsIs exponit; Similitet et emichi non podagrigant. Moderata quoquctrepletici diligatur, quantum scillere digerere potest aeger, assumat, potiusve quid minus; sua etiam

195쪽

t 36 De Morbo Gallieo.

hora, ut facilius virtus super materiam se conuertat, ut prima intentione satis attulimus. Somnus, qui requies est animalibus propter eorum salutem, ut libro de somno AR1sTOTELEs scripsit in principio, plus sit consueto, quoniam eo virtus corpori resti. tuitur, materia et corpus maxime humectatur, cibi et Peccans materia optime coquitur, ut sexto is regimine sanitatis adducit GALE Nus, dolor sopitur, et materiae sistitur fluxus, ut Avi CENNΛ MEsv Esque testantur, immo fluens eo reuocatur ad centrum, ut de sebstomia capite ab Avic ENNA colligitur. Hinc et morbus fieri prohib0tur, quod praesertim laudabile, ubi morbi cura repercussiuis assumitur in principio, e conuerso vero, ubi Caussae cura resolutio quo eligitur. Si ergo naturas beneficio

somnus non adest, arte cum idolorem etiam

abscindentibus suocetur, de quibus philonium est, requies diacodionque, semen item lactucas, iusquia- mi et cetera hoc genus, Non st somnus eum hoe morbo assectis, eorum ergo cubile sinteaminaque viten. tu His enim, ut scabies, et haee contrahitur imbes. Vigilia quoque debita eligatur. Immoderata enim corpus exsiccat, et virtutem dissoluit, ea autem secundum mensuram adhibita, superflua exisPurgantur. . Ideo in declinatione, ubi resolutione opus est, somnum exsuperet, ut GENTILIs j priama de soda exponit, quum item in visceribus est apostema atque materia multa, cum hisque virtus

debilis

196쪽

dabilis facile extinguenda, quum item sola dedecoratio es haec labes, nec repulsionis cura expostulatur. Animi vero accidentia, ut cogitatio fixa est, quae in magnis negociis esse solet tristitia, timor,

suffocatione, ira, cordis accensione, et cetera hoc genus, hunc augent morbum et afferunt, corpus exsiccant, et virtutem exterminant, ideo abscinis dantur. Timor vero, quum repercussuis opus

est, advocetur, quo, ut in quartana saepe fit, statim intus unito calore, caussa tota resolui potest, ira vero, ubi resolutione opus est, s ed gaudium moderatum et spes eligantur, ideo cum dilectis, beniuolis et amicis, qui et noua delectabilia reio eant, i icem fabulentur. Cantibus quoque se dedant , saepiusque vel audiant; Virtutem hi conis fortant, corpus humectant, dolorosque plurimum mitigant; Hominem enim laetificat musica , ut posititorum δ' ab ARIsTOTELE legitur; Insantum enim cantu vagitus sistunt nutrices, ita, ut etiam dorismiant. Nam, ut ex opinione PLATONIS ALEx ANDER APHRODIs Eus Uuis testatur in problematibus. Omnes artes natura homini insitae sunt, unde ii audientes reminiscuntur, ex quo delectantur et cormiunt. Secunda intentio. Altera vero intentio his perficitur, quae praesertim ineptam materiam, si quando adest, praepa-

197쪽

De Morbo illico.

138rant expulsioni, quaeque inchoatam olus sistune

corruptionem, quae consequenter nouae materiae cutem peruenturae. auferunt generationem,

quae hepar et totum corpus contemperanti Dis gula enim, ut aptorismorum prima HIPPOCRATEs meminit, medica i oportet, et cum minoratione fiat

digestio, ut disserantia soa Conciliator affirmat, quia teliquum facilius cxpulsioni paratur.

. I e minoratione primo hoc loco dicemus Inquit enim da ingenio η' GALENus: Alleviata euacuatione torpus i pensat natina, et quod aggravat ipsam, i velati onus quoddam deponens, reliquo digerens dotainabitur et excernens, dicente privia cph rismorum HIPPOCRATE , inchoantibus morbis, si auseisices gravans es aut laedens naturam, πε post et e quere ' , moue, scilicet minoratiue, nisi materia furiosa aut maligna seu . valde corrumpens exstiterit. Minoretur igitur Primum, Isi. opus est, omisne id, quod idoneum est educi, ineptum otiam, si nimium est, et ob id, si digeratur, timeatur mor. hi auctus aut suffocatio virtutisque extinctio, εο modo, quem sequenti intentione docebimus. Post haec ea, quae alteratione agunt, pro eo, quod euacuationi ineptum restat, potabilia ministrentur, et quum natura materia calida sit, sicca crassaque,

Hic Iocus ita habet eoque mctrae. SART.

198쪽

Da morbo Gallico. 239

progressu autem qualitate etiam caeli, antequam morbus in aegro appareat, aut medicus expetatur, continue aduratur, terreaque humida et subtili stili cet parte consumpta reddatur, ex quo frigida facta erassa qua non naturalis potest dici melancholialieot ellectu tunc etiam, veluti calx calida, reperiatur, quumque naturalis caloris qualitas hepatis et totius complexio corruptaque sint, etiam et ma lignae proprietatis. Ideo his simul omnibus obuiando frigida et humida medicamenta adhibe da censemus, licet in progressu temporis humida intensiora et frigida temperatiora conueniant, et eum aromaticis tamen medicinis et subtiliatiuis admixta, materiam ad fluxum non disponentibus, sed nimiam crassae partis crassitudinem amo uenistibus; Frigida enim medicamenta Etiam in progressu, vestigio caloris relicto, humoribus memiahrisque, veluti salso flegmati calcique, quod agit fortius, quam alia materiae acquisita complexio frigida ad extinguendum commoda sum, magis, quam augendo materias frigiditatem additamquaerassitatem. Ait enim prima Aso HΛLY : Si me. lencholis eholerita fuerit, administra infrigidationem ea humectationem ultimas ex cibis et medicinis, quumqua huis morbo febris raro iungatur, his in ultimo qua litatibus minime opus est, Libro quoque de Sa

Ita scriptum est in eodiee, metia. SART.

199쪽

x o De Morbo Gallico,

Mati, noua humoctationem requirit, exsiccatio-vom antiqua, quae subtiliatio interpretatur. Quoniam igitur humores tum propter morbi tempora eiusque antiquitatem materia valde terrestri offecta. tum etiam ratione horarum anni, tum uniuersalis et particularis complexionis, tum aetatis, tum

sexus, tum regiminis in caliditate Et siccitate, sub tilitate et grossitie, benignitate et malignitate, latitudinem habent; ideo remedia, prout oportuerit, varia eligantur. Eorum igitur, quae Conueniunt, simplicia sunt haec, eorumque aquae distillatae, fumus terrae scilicet, ordeum, violae, endiuia, cicorea, lactuca, hepatica, lupulus, horago, bugloiasa, taras acon, semina communia, liqui ritia; in progressu vero temporis capillus veneris, petroselinum, feniculus, Pimpinella, vitis praeputia, quorum succus exagitationem humorum 'prohibet et feruorem, acetosa, aqua distillationis limacium, eutis valet affectionibus, ut ex DIAscoRIDE licet videre; ἰ' quoquctuanonis ex AvICENNA , sanguinis feru rem extinguit, hepar et stomacum roborat. Aqua casei, praecipue acetosi, ultima est, ut de scabie, morphea, impetigine saphatique capitibus ab Avi. CENNA habetur, atque fecundo cauonis ab eodem,

et suo da sinplicibus M Esu E. Balneum villae et similia mirabiliter complexioni si proprietati malis aduersatur. Sunt quoque 'in balneis admirabiles Proprietat , ut scribit commentator a problema tam

200쪽

De morbo Gallico. I et problemate vitimo; Infrigidat senim illud atque hu,

moctat, materiae prohibet ebullitionem, corruptionem ustionemque, et membra roborat naturalia.

Ex dictis patet, balneum de porrecta non Coninuenire, nisi his, qui frigidae sunt complexionis multorumque humorum flegmaticorum, nisique et hoc in morbo iam antiquato, cuius materia resolutione frigida facta est. Composita vero haec sunt, quae diximus, cum sirupis admixta, videlicet si rum de fumo terrae, qui stomacum et hepar coninfortat, Opilationes aperit, et cutis curat affectiones, ab humoribus praesertim salsis exortas ustisque, ut scabies est, impetigo et lepra. Sirupo item de pomis regis Sabor a MEsv E posito, qui in elencholiae est aptus, strupo quoque endi uiae, item violarum, item nemifaris etiam, et Oxi Zachainra, rool, item de ribes, id est, acetosae strupo, ut de variolis AvICENNA capite exponit GENTILIS, qui seruorem sanguinis sistit, venenosae obstat proprietati , albaras atque impetiginem delet, s. eano nis AvICENNA auctore, strupo etiam de epicti trio, qui, ut MEsvEs scribit, choleram nigram, ustos humores, ex eisque factas aegritudines tollit, atque his confert, qui leprae proximi sunt, qui cancrum, ulcera fraudolenta, scabiem, fistulas et saphati patiuntur. Sed quia hic prima sua virtute obelle Cognoscitur, ideo, ut decuerit, reprimatur, licet in

SEARCH

MENU NAVIGATION