장음표시 사용
331쪽
sunt paruae, ad citrinitatem tendentes vel vicorantates, et in cute asperitas appareat, a tholera sunt: Si autem dolor est extrinsecus, paulatine eueniens, et pustulae sunt latae, ad albedinem tend0ntes, a phlegmate sunt: Si ista apparent, ot sune eum poritrum ' ') magnifico aliquali doloro, a phugmate falso sunt: Si vero ad nigredinem tendunt, et paruae etiam, sunt a melanchosia, dolor maxime existente pauco: Si autem ad rubedinem tendunt, et dolor non est multus, a sanguiane fiunt.
Ista tamqn signa confundi reperies, si alia aspexeris signa, quoniam, quemadmodum raro acacidit co ruptio in humore uno solo, teste GALE- No primo regimιnis acutortim, ita raro reperies, quod solum appareant signa significantia super unum humorum solum, quia oportet omnia signa in mente colligere et ea comparando ad se Inuicem comprehendere, quod magis dominatur, et iuxta illius humoris dominium ita curam ordinaro P. . Progno
332쪽
Ad hune morbum magis parati sunt melanis cholici propter similitudinem iuxta ARIsTOTELEM secundo de generatione: In habentibus Ambestim facilior es tra fias. Et AvicENNA: Conversis genere proportionali facilior est, quam eonverso in contrarium, fecunda primi, et maxime illi, qui sunt melancholici per adustionem, secundo illi, qui sunt
cholerici, tertio sanguinei propter humorum ab unis dantiam. Minus ceteris sunt phlegmatici, et horum omnium magis praeparati sunt, qui habent corpora rara, et adhuc omnium magis illi, qui malis humoribus repleti sunt, et qui utuntur ciis his melancholicis, sicut leguminibus, carnibus anti. quis si huiusmodi. Et quando hic morbus ein recens, est eurabilis; Cum autem antiqvatur, di cilioris es curae, et tanto magis, quanto iantiquior, quoniam illa mala complexio continue magis figitur. Quare qui hunc morbum patiuntur, quam n ciistius possint, liberari procurent. Item habentes sustulas eminentes multas et dolores paucos Deilitis
curantur, quam qui opposito modo se habent, et qui nodos habent, qui gumme vulgariter appellantur,
333쪽
a74 De Morbo Gallico. paribus, siue adolescentes facilius ceteris curantur. Vnde GALENvs : Non es possibile, illas, qui in aetate plus processerrint, magis saluari, quam a Iescentes. 2. Prognosicorum. Superest modo ad curam
De Cura morbi gallici, Cop. IV.
Curam huius morbi per septem intentiones compleri arbitramur. Prima est ventris lenitio, secunda minoratiua euacuatio, tertia materia digestio, quarta ipsius euacuati O, quinta membrΟ-xum alteratio, sexta ipsorum consortatio, septima
accidentium correctio. Sed quia plus nocet error in sex rebus non naturalibus, quia 'b sit iuvamentum medicinarum, teste SERAPIONE , quinto Practicae secundo capite, et AvIcENNA : Amplius seire oportet, quod non omnis complexionis malitia stio medicatur tontraris etc. imo multoties sufficit regiminis bonitas, ideo regimen in sex rebus non naturalibus praeponendum est. Unde, licet sanis etiam debeatur regimen , illud appellatur conseruatiuum, istud autem curativum. Cum igitur omnis cura H fie
334쪽
De morbo Gallieo. 27ssi per contraria, ut GALE Nus tertio Tegni et Av1CENNA quarta primi, et hie morbus sit valde ferus, regimen debet declinare ad humidum, et quia, quoad ellentiam eius, Ost calidus, quia adustiuus, et quoad humores, frigidus, quia humores sunt frigidi et sicci . oportet temperare regimen in acti. uis, et in passiuis facere, quod declinet ad humi. dum, licet propter apertionem et humorum subtiliationem ac digostionem necessarium sit admini-1trare calida , ipsiis tamen oportet aliqualiter frigida et confortantia, praecipue hopar et venas. Quarest aer in activis parumper declinans ad calidum, in passivis autem absolute declinet ad humidum, sit honi odoris '), euentatus, et potest fieri in aestate artificialiter huiusmodi sternendo folia canae '' , salicis, iunci, vitis, rotas,. Violas eis miscendo laurum et res boni odoris, et omnia ista
irrorando cum aqua. Circa cibum et potum diae- .
ta non debet esse subtilis. Vnde Hippoc RATEs: Tenues et certae diaetae in diurnis passionibus dissiciles, quarto primo particulae. Sit ergo panis non calidus, nec pluris trium dierum, bene coctus et fermentatus. Vinum sit album, clarum, medii saporis inter dulce et ponticum cum aqua cocta dubite Permixtum aut cum aqua bu glossae, boraginis et S a simi--b et ALM.
335쪽
2 6 De Morbo Gallierisimilium, et hoc praecipue in declinatione, quia in aliis temporibus possent plures materiae duci ad
loca dolorum. Idoo si plures dolores adsint, bibatur ru-heum ') usque in flectinationem. Carnes sint ex caponibus iuuenibus carnosis, sed non pinguibus, et ex pullis et hoedis, et vitulis lactentibus. et pagni annualis. Carnes phasianorum, per dicum et auicularum paruarum licet concedi possunt . tamen meliores sunt carnes domesticorum, quia magis de humido participantur. Et piscibus conceduntur petrosi, squamosi , viventes in bonis aquis. Et ex supradictis potest fieri serculum, ut cum lacte amigdalarum et seminum Communium et pii sana ordeacea est valdo Conueniens, sar etiam et huiusmodi. Ex herbis
melior est hu glossa et horago ipsa. Vnde versus: Boram bona, quam sistia sunt tua dona Semper viresis et in omnia tempora cresis. Inquit borago: Gaudia semper ago. Item
336쪽
Item conceduntur spinathiae, . et in processu foeniculus, petroselinum cum lactucis et spinachiis miscendo. Et ex his herbis edi ipsa cico-xea potest fieri salatutium eum aceto pastulato ). Legumina omnia praeter cicera fugienda sunt, et eaules. Lacticinia omnia fugienda sunt, sed laesertasse concedi posset, ubi non esset hepatis inflammatio, aut stomachi, ubi timerent eius facillis corruptio. Unde AvacENNA in de cura leprae rLae es vi contiententioribus medicinis. Ergo propter eonformitatem, quam habet hic morbus cum illo, po Diae eoncedi. Oua conueniunt sorbilia aut in aqua decocta. Aromata pro confortatione membrorum et in pauco usu, et Praecipue cinamomum, concedi possunt. Ideo in cibariis potest poni talis potiuis s. carui, anisi, ameos, petroselini, apii, marathri, betonicae, cimini, calamenti, pu legit, hi sopi, spicae nardi, piperis an Unc. I. maiora nae, folii halsamitae, ocimi, cardamomi, ga- tingae, liquiritiae an. Vnc. I. Hic puluis maxime conueniens est habrntibus stomachum debilom et cerebrum frigidum, laetificat cor, exacuit sensus, et mirabiliter memoriam confortat. Fructus Con
337쪽
uenientes sunt temperati in activis aut parum adealidum declinantes et humidi. Conueniunt ergo mora matura et dulcia, uua matura, poma dulcia, apia muscata dactilina et huiusmodi, quae dari debent cocta sub prunis. Item conueniunt amiν data, pruna damascena, persica exiccata '), depilata, iniuia in vino granatorum muZorum. Somnus sit temperatus: Superfluus enim nocet iuxta HIPPOCRATEN : Somnus et vigilia magis '') modo facta malum. sennia particula Aph. Minus tamen malum ost declinare ad superfluum somnum, quam ad superfluam vigiliam. Sentam studeas facere, quod somnus sit temperatus. Unde AvIcENNAitertia primi Cap. IX. Somnus temperatus virtutem fortem es cit. Meridianum autem somnum fugias, nisi prae nimio dolore non potuisset dormiri in
Motus ante cibum tactus ost conueniens temperatus , pulsis tamen superfluitatibus primae et secundae digestionis. Melius tamen est declinare ad superfluam quietem, quam ad superfluum motum. Imo quando utitur medicinis, necessaria est quies
338쪽
tus etiam tunc totaliter attenta est ad morbi expulsionem. Uitanda est ira, furor, tristitia, timor, solicitudo. Confert laetari, gaudere, bene sperare, de salute sua confidere, eum amicis et dilectis con . uersari. Coitus autem sit temperatus ot celebrata tertia digestione. Ventrem habeat lubricum, etsi non natura, arte diebus interpolatis faciendo talo elistiore ' maluarum , fumi terrae, mer- Curialis an . m. I. horaginis m. s. fiat decoctio, de qua accipiatur q. s. et addatur olei unc. iii. salis 3ij. 'stomacho ieiuno imponatur. Pro prima igitur intentione P cassiae nouiter extractae, electuarii lenitivi an . Su. et cum sacharo sat bolus, aut distemperentur ista cum aqua sumi- terrae aut aqua Dyctuum, aut potes exhibere manis nae, casiae at unc. vj. . Cum praedictis 'istemperetur pro diuitibus, vel fiat tale clistere. buliti meteurialis, maluaeue florum eamoismillae an. m. . fiat decoctio, cui addatur hieras picrae 3 vj. casiae, sachari rubet an . unc. j. olei communis unc. iii. satis 5ij. Administretur ieiuno stomacho.
339쪽
Pro secunda intentione . quae est materiae minoratio. θ' florum violarum, florum boraginis an . Iiis. liqui ritiae rasae, passularum onucle D. an 3ij. prunorum, Obesten an . nu. v. soliculorum senae, epithimi an. 3j. Fiat omnium decoctio, de . qua accipiatur, quantum lassicit ad distempera dum. Cassae nouiter extractae, electuarii lenia
tiui an . unc. , elect. indi 5is. vel tantundem eo lactionis hamech, fiat holus sacharo, aut distem perentur omnia etc. ut supra. Vel P pitularum foetidarum de fumoterras an Θj. fiant pilulae n. vi. melle rosaceo, et dentur post coenam electuaria, aut dentur de mane.
Pro tertia intentione, quae est materiae digestio, R si rupi do sum oterrae, det bu glossa an . Ivj.
aquarum cicoreae, endi uiae, lupulorum an . unc.
i. et continuetur per quinque dies, deinde detur solutivum positum in sequenti intentione, postea iterum accipiat alium sirupuin, ut gratia exempli. sirupi de sti cados unc. j. de sum errae Vnc. s. aquarum boraginis , lupulorum et endiuiae an .vnc. j. Transactis autem sex diebus aut septem, detur iterum solutiuum . et postea iterum accipiat strupum adhuc sortiorem, puta, de epithimocum aquis
340쪽
ra Morbo Galliso. aquis laeniculi, petrosolini etc. et si infirmus f stiditur frupum ), fiat talis decoctio. Ι 1 radicum apii, foeniculi, petroselini, bu glostae, brusci , sparagi, ab eis extram meditullio ligno ), capiulorum veneris, florum horaginis et melissae, opithimi, poli podii, thimi, passularum an . partes aequales, fiat decoct. et coletur, et addito pauco Meti si modici sachari, iterum una bullitione buuliat, et do ipsa accipiat patiens ciathum unum, modo et ordine calidum, ut supra. Et si de hac decomons iam fastiditur infirmus, dentur tales aquae. 'aquarum scolopendriae. foeniculi, bui. glossae, horaginis, sumiterrae an. Vnc. j. cum modico sachari, detur, ut supra. . Sed quia materia est adeo rebellis, quod non po-isper intus suscepta digeri, oportet, quod ad extra applicentur, quae hane materiam in digerendo iuuat adeo, ut, quantumcunque materia sit digestioni inobediens, hoc modo digeratur, applicando scilicet per intus et per extra. Nec de hoc mireris, scilicet de applicatione medicaminum ad extra ad digerendum, quoniam Aura RaaivM