De variis stomatitidis speciebus dissertatio inauguralis quam annuentibus perillustri d. facultatis medicæ directore ... auspice doct. Francisco Flarer ... ad medicinæ lauream rite assequendam in c. r. universitata Ticinensi Longhi Jo. Baptista ..

1쪽

SPECIEBUS

Therapiae et Clinise Oeulariae P. O. AD MEDICINAE LAUREAM RITE ASSE0UENDAM

TICINI REGII

2쪽

' si

3쪽

otomatitidis nomine a graeeo vocabulo στύμα os inflammatio membranae mucosae avi oris non ita pridem a medicis designabatur quamvis enim hujusmodi assectio veteribus quoque medi- eis ignota haud fuisset, nulla apud illos exacta et distincta ejus descripti invenitur: imo, do-eente eleberrimo Iosepho Frank usque ad

nostrum aevum magna hae de re viguit confusio , atque morbi sere omnes cavi oris, pathologiae non minus quam therapiae respectu diversi, nominibus indeterminatis stomaeaeis aphth rum, Icerum oris, ac si unicum constituerent morbum ab auctoribus quamplurimis indiscriminatim comprehendebantur. Paucis igitur ab hine annis tantum medici speciatim galli, et prae eaeteris Taupin, retonnaia, Andrat, uersant, alleix, ita , ad hujusce morbi historiam illu

it Prax medici univ praecepta Tom. XIV p. 383 Edit Taur.

4쪽

strandam sedulam operam navarunt, eique primitus Iomulitidis nomen imposuerunt. Stomatitis morbum semper identicum nequaquam constituit, sed e contra haraeteres admodum diversos praesesuri, pro diverso substrato anatona leo flecto, pro diversa laesionis forma qua se prodit, nec non pro diversa natura causarum a quibus producitur. Plures igitur ab auctoribus modo memoratis distinguuntur stomati-lidis species, quae vero ad quinque reduci post sunt nempe I. Stomatitis impleae ne erythematosa. ΙΙ. Stomatilis aphthos vel follieulosa. III. Stomatitia pseud, membranosa. IV. Stomatitia tremos sic dicta vel pullaeea. V. Stom utilia memetirialis Andra admittit etiam Stomatitidem san-9ruenOδam, si gangraena oris vel exitum aliarum stomatitidis specierum constituit, vel mombus est prorsus a stomatitide diversus, qui una simul cum aliis assectionibus gangraenosis e pendendus est. Ι. ιomatitis simpIeae ne erythematosa.

Haec stomatitidis species omnium levissima in-eipit ut plurimum absque prodromis, atque se prodit cum rubore plus minusve intenso et saepe saepius partiali membranae mucosae cavi oris, qui una simul cum levi tumiditate, dolore ne ardoris

5쪽

sensu incudi l. tum utilis erythumulus plerisque in asibus circumscripta est ad gelagi vas vel ad arcum palatinum Rubor plerumque non est uniformis sed punctula aut maculas plus minusve latas efformat. Dolor interdum sortis est ut augetur praesertim per aeris rigidi ingressum, percontactum alimentorum vel solum etiam linguae. Sensus ardoris valdopere intenditur dum absumto epithelio corpus reticulare denudatum remanet, aut dum membrana naueos parvis stipatur erosionibus Funetiones oris utpote masticatio, deglutitio, loquela cum dolore persciuntur secre-

ii quoque oris laeditur, atque ab initio siccitas

oris adest, serius materies quosa, serosa aut

glutinosa in magna quantitate secernitur; interdum tyalismus plus minusve abundans accedit. Inflammatio hae sere nunquam etiam apud tenellos insantes ebri, aliisque sympti malibus generalibus comitatur. Dentitionis munus in tenellis insantibus requentissima evadit stomatitidis erythemati sae causa in adultis porro introductio in cavum oris ciborum aut potuum ni in is calidorum , nec non substantiarum aerium, irritantium, austicarum, eontusiones, dentium vulsio et sic porro illam gignere valent. Stomatiti erythematos interdum symptonautica quoque est phlogoseos tubi gastro-cnteriet. Praeterea in morbillis ae in earla-

6쪽

tina stomatitis oritur erythematosa, sub qua rubor membranae mucosae oris eosdem praebet characteres ac ruptio entanea ; indeque uniformis evadit in scarlatina, dum in morbillis tot parvas maculas inaequales inbrmat. Hae eruptio in membrana naueos oris generatim nullam excitat molestam sensationem nisi interdum levemeatoris Sen Sum.

Stomatiti erythematos intra tertium ad octavum diem per resolutionem ut plurimum terminatur. uibusdam in casibus epithetium in lacinias secedit, praesertim dum assectio ab aliquocaustico aut corpore nimis calido producta fuit; alias post hunc morbum textus submucosus rismajorem induit duritiem. Stomatiti erythematosa interdum primum constituit gradum liarum stomatitidis specierum. Relate ad therapiam hujusce assectionis diaeta potus emollientes , mucilaginosi, atque usus cim jusdam eo littorii emollientis ut plurimum ad illam sanandam sufficiunt; oportet porro ut aegri se abstineant a cibis acribus incitantibus, atque sui

stantiae potius molles, quae membranam mucosam laedere haud valent, neque validis indigentinasticationis conatibus seligendae erunt. Dum sensibilitas membranae mucosae oris tam magna est, ut substantiarum emollientium attactum sine dolore perferre nequeat, sumigationes emollientes

7쪽

institui possunt Symplomatibus generalibus sorte praesentibus, febri nempe, cephalalgia et si e porro, Vendesectio, vel hirudinum applicatio ad basim mandibulae interdum convenit. Si vero morbus chronicus sit atque perstat durities textus cellularis submucosi, tunc ad frictiones cum unguento ex Muret potassii confugiendum erit. II. Stomatitis aphthos sive follieulosa. Stomatitis aphthosa, a nonnullis ulcerosa vel

sollieulosa, ab aliis aphtha simpliciter quoque beta, contradisi inguitur ab eruptione in cavo oris vesicularum transparentium, diversae magnitudinis, quae post aliquas horas aspectum pustulosum assumunt, et intra secundum aut tortium diem in ulcerationes dolorosas abeunt, quarum cica- trisatio quandoque nonnisi post unum aut etiam alteram hebdomadam contingit indeque praeter parvam maculam rubram cito evanituram nullum aliud superest vestigium.

Duplex distinguitur aphtharum species pro uti

nempe eruptio discreta evadit aut confluens Aphtha discreta frequentissima est ac saepe saepius assectionem tantum topicam constituit. Hoc in casu in cavo oris, et speetatim ad internam labiorum D genarum partem nec non ad margines linguae paucae nonnisi vesimilae occurrunt, quae statim,

8쪽

prima vel saltem seeunda ab apparitione die, halone praecinguntur risea, albicante, dura, quae iis aspectum pustulosum impertitur epithetium

dein cito secedit, atque ulceratio lenticularis λformatur magnitudinis variae, cum undo ne marginibus prominentibus, duris, coloris risei, valde dolentibus ac saepe etiam cruentis Aegri siccitatem aut insuetum humiditatis sensum in ore experiuntur halitus foetet, uti in omni stomatitide, masticatio atque attactus substantiarum calidarum molestias valdopere adaugent; intem dum glandula lymphatieae submaxillares in tu mescunt ac dolent vix non semper porro adsunt dysphori , napetentia , diarrhoea , nec non I vis motus ebrilis, qui eito tamen evanescit. Hare ulcerationis periodus ut plurimum nonnisi tres aut quatuor dies perdurat, attamen quandoque ad unam et etiam alteram hebdomadam protrahi potest. Dum sanatio contingit, quae ferme constans evadit hujusce morbi exitus, tunc margines ulcerationis subsidunt, superficies ejus detergitur, ac rubrum induit colorem, indeque citissime intra unum alterumve diem coit cicatrix, et in ulcerationis situ parva tantum macula rubra per aliquos dies adhuc superest. Idem minime contingit de conssuente aphtharum forma, quae testantibus Andra et Grifolle,

in locis humidis, uti exempli gratia inmollandia

Dissilia πιν

9쪽

frequens Occurrit, atque epidemie nonnunquam crassatur, quaeque morbum gravem constituit adultis et puerperis praecipue insensum. Hoc in easu eruptionem ut plurimum praecedunt ne eo 'mitantur febris, variaeque organorum digerentium turbae: aphthae invadunt omnem aciem internam labiorum et genarum, imo extenduntur etiam ad volum palatinum atque ad fauces ubicumque porro plus minusve conssuentes evadunt, et similitudinem eum eruptione variolosa

praeseserunt. Doglutitio dissicilis ac dolorosa sit,

magnus ardoris sensus oritur in ore, quod siccum, vel liquido viscoso madens evadit; aecedunt ο- miliaritiones, di arrhoea, anxietas summa, febris Valida , atque mors non raro supervenit sub symptomatibus typhosis gravissimis, quorum eVolutio saepe saepius cum praesentia ulcerationum apbiliosarum super membranam mucosam tubigastro-enteriei, quemadmodum in ore observatur, congruere videtur Alias phaenomen adynamica sol Sequuntur gangraenam ulcerationum aphtho-sarum oris, quae igitur nigrescentes ac foetidas sunt gangraena partes molles oris invadere quoque potest, sed exitus hujusmodi valde rarus est, atque nonnisi in subjectis debilibus, achmeticis locum habet. Cunctis porro in casibus aphthae conssuentes lentum tenent decursum nempe ad duas , tres hebdomadas ut plurimum

protrahuntur. 4'

10쪽

Relate ad naturam aphthae nonnisi peculiarem formam inflammationis membranarum mucosarum eonstituunt, et vesicula primum sistit morbi rudimentum. Belate ad earum sedem Bilar in sollieulis niuei paris, alii e contra in membranamueos ipsa illam inquirendam esse contendunt, neque haec questio, docentibus Bicha et Gardien, adhuc resoluta est. Summi momenti est in praxi distineti intrant orationes phthosas et continuitatis solutiones,

quae a viro syphilitico, vel ab hydrargyri aeti

ne producuntur.

Λphthae in aetate insantili a juvenili frequentius evolvuntur, attamen in quacumque aetate currere possunt. Constitutio corporis debilis Wmphatica, prava alimentorum qualitas ad hane assectionem disponunt, vel illam etiam provocant. Non raro verum phthae sub oppositis quoque eonditionibus oriuntur quin ulla innotescat causa. Caeterum aphthae saepe assectionem symptomaticam eonstituunt per vices secundariam conditionis morbosae plus minusve gravis organismi totius saepe etiam illae cum statu saburrat o ganorum digerentium congruunt, vel sub albquibus constitutionibus epiphaenomenon sistunt

status puerperalis. Prognosis tunc tantum reservata esse debet quum eruptio phthos conssuens est vel in angraenam abit.