Compendium totius orbis partim geographicum, partim genealogicum, partim historicum juri praesertim s.r.j. publico accommodatum authore p. Gregorio Kolb Societatis Jesu

발행: 1733년

분량: 613페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

UNIVERSAE FRANCONIAE

L . OFancia OrientaIis, dicta vulgo Franconia, Iongitudine sua circiter M. latitudine 3 a. milliaria Germanica complectens, versus Septentrionem jungitur Comitatibus princiqibus Has. fiae & Thuringiae; versus C lentem Marchionatui Misniae, Sum Tiori Palatinatui di Bavariae; versus Meridiem Suevis; versus o cidentem Comitatui Hanoviae, Statui Nas viae, Palati tui ius riori , & Landgraviami Has Da stadiensi. In Francia Orientali sunt fluvij prae reliquis nobiliores, Egας Nabus, Salus, Moenus. Sunt meadem urbes non paucae antiq-sime ac celeberrimae, de quibus suo loco. Ipsa Francia Orient lis fere tota planitie amoena spectabilis, frumentum dc vinum gigniteopiosissimunis non desunt etiam fluviis pisces, & sylvis ferae, naturam sertilem adjuvant operae, artifices & mercatores multi, quia bus Moenus, Rhenus &Ister maxime serviunt ad vehendas quaqua versum merces: undC proventus tam Ecclesiasticis quam Secular bus solvendi Statibus,aliquot aut eorum milliones facillime superant Antequam de utrisque Statibus scorem agimus, de Francis unive se pauca praeuummu

DE FRANCIS MAXIME ORIENTALIBUS.

SI quorumpiam Historicorum de rebus Francorum antiquissimis sententiam dicentium libris tribuatur fides, dicendum est ex

262쪽

mpyctia Franeonlata arveorundem mente, priscos inter nationes Germanicas Bisse primam aut certe non postremam Antiquissima & incertissima silentio juvat praeterire, iustis opinionibus suus tribuatur locus. Suos Fra cis fuisse jam Reges ante δe post Christum natum Seculis , non abs rescribitur; quantus enim fuerit honos Germanos inter suis Regibus,

gestatur Tacitus, non ultimo inter eos loco numerans Sicambros.

Frisios, Salicos, quos omnes hodie Francones dicimus, veteres vero Francos. Nomen hoc nominibus illis est recentius, a populis his sortissimis impetratum armis. Romani glorioso huic nominianiam dedere; cum enim sub iugum mitterent etiam in Europa Provincias plerasque, Romanis copiis constantissime restiterunt Siacambri, parati omnia prius, quam libertatem patriam amittere: u de Misaei, hoc est Liam cari, identidem ampliores percepere se

Mus libertatis .ae. Ad mare Nigrum coluisse primo terram perhiabemur inde vero limites patrios egressi, dum Suevi atque Thuri

in armis certarunt de rega ne illa, quam nunc Franconiam dicimus, inter duos litigantes gavisus tertius, nimirum inter Suevos & Th Langos Francus, medrum Occupavit locum. Annus agebatur in hoominum Redemptione circiter 3 14. cum Genebaldus Francorum Rexarutium dedit habitationi novissimae; anctis deinde viribus & animis ultra Rhenum progressus cum exercitu Pharamundus Rex, in Gallia non uno duntaxat praelio superavit Romanorum reliquias, inter victoriae spolia numerans novas Provincias: hine inter sese di visi Franci, Franciam alteram orientalem, alteram occidentalem d acere. Eodem adhuc tempore per umversam Galliam populi dive sis quatuor Regibus parebant; pars nimirum Aetio Romanorum di Gallorum plurimorum Duci supremo; pars altera Theodorico Gothorum ε Pars alia Gotharo Burgundorum; pars reliqua deni- 'ue Merovaeo Francorum subjecta erat Regibus, qui omnes com iunctis viribus Attilam Hunnorum Regem anno 4 I. in campis Cata Municis ita profligarunt, ut 18oooo. hostium in acie cediderint. Pulsci Attila necdum secura concedebatur posscssio Francis in GaIlias Suevorum enim aut Duces aut Reges Francorum aemuli maxi--Rhensim transgressi cum copiis adpugnas provocarunt novas co -ic t xv a Iouiss

263쪽

Sil Tasula Topogr hicisionias: comparuit igitur in arena Clodovarus; qui dum penesitare

coepit de victoria maxima, in vota didicit vocare Superos, dicta simul lacramento, quo Romana Sacra se amplexurum esse pro fit si coelum victoriam non neῆasset. Sic vovisse erat vicisse hostes striumphi pars jucundissima fuit Regis & trecentorum i Nobilium baaptismus Rnemis an. 499. spectatus. Caeterum cxaciis e Gallia qui busvis hostibus Clodovaeus inter suos suum ita instruxit Regnum,us quatuor filiis totidem Regni partes, quas RUna dicebant nova, obatinserent; Cluldebertus enim Franciae occidentalis Regnum, Cloatarius Regnum Suessionense, Clodomirus Regnum Aureliae, Theo doricus denique Regnum Austrasiae suum dixit patrimonium, cujus

pars ampla tunc erat Francia Orientalis: quippe circa annum 7 o/Hettano Francorum orientalium Rege aut Duce sine liberis mortuo, orientalis Francia jure haereditatis ad Reges Galliae translata est. Eodem tempore regnavit Childericus III. in Gallia Rex, aut verius umbra Regis, cujus, ut vocabant, Major Domus Pipinus, D. Bur vardo Herbipolis Episcopo Franconiae Ducatum maxima ex parto Zoncedendum existimavit, concesso pariter, ut minime vana est

fides, jam tum Ducis titulo. Vide Aurbores etiam Acatholicos.

I. iii DE EPISCOPATU BAMBERGENSL

CIrculus Franconicus more aliorum in Imperio Circulorum divi ditur in Status Ecclesiasticos & Secu res; Statuum Ecclesiasti4 eorum omnium primus est Episcopus Bambergensis, nulli Archi piscoporum subditus; sub cujus ditione urbes sunt rBamberga. Liechtensetis. Forchemium. Cronachium 'Bottensteinium. Hochstadium. Veisse elis. Nessi aynium:

Auracum Francomae. Furthum.

Paucis multa accipe: Episcopus Bambergensis in soIa Franconia numerat Praefecturas sis. in Carinthia vero IS. Episcopatus Bamberagensis r 6. Pothai habet zo. milliaribus Germanicis longus decem vero in medio latus, a Septentrione jungitur Ducarni Coburgensi Marcilio tui Misniae; ab Oriente inrchionatui Culambactast& te

264쪽

IInlveris Franconlatasta Rritorio Nor bergensi ; a Meridie Marchionatui onoIspacensi ι ab Occidente demum Episcopatui Herbipotensi. Vide plura isseruis d.

Discopis Franconia unιverss. I. IV.

DE EPISCOPATU ET DUCATU HERBIPOLENSL 4

SΤatuum Ecclesiasticorum in Circulo Franconiae alter est Epist pus simul & Dux Herbipotensis, cujus Episcopatus seu Ducatus est admodum longus & latus ; longitudine enim sua & latitudinet aequat circiter I 6. milliaria Germanica, hoc solum addito, quod Comitatibus quibusdam tam in longitudine, quam latitudine interci; piatur, ouo minus in circulum possit convenire; a Septentrione enim in angulum cogitur e Comitatu Hanoviensi & Henhebergico , nee non Ducatu Coburgens ; ab oriente praeterquam quod jungatur Episcopatui Bambergensi , fere in medio sui continet Baronatum Senshemiensem, Comitatus Limpurgensem , SchwMZenbergicuim& Castellensem. A Meridie contingit Marchionatum Onoispari censem, Comitatum Holientoicum, Ditionem Equitum Teutoni corvin ; ab occidente demum potissimum Archiepitcopatum Mo- .guntinum. Urbes & oppida in Episcopatu simul & Ducatu Herbia

Herbipolis. Carolostadium. Gemundia. Ochsensertum Hassertum. Regis Curia. Neostadium. Κitsinga. Hamelbu gum. Mainburgum. Schwarrachium. Amstrinium. Hai-digsfeldium. Lauda. Aula Regia. Gmmieldia. RietIinga: Sentissetfelda. Dettestachium. Geroldshovium. Reigeisbergaromitto urbes minores, oppida & pagos profecto multos, qui Episcopo Herbipotensi tantos fructus in annos sinsulos pariunt, ueunum aureorum millionem sorte possit colligere , si tamen tempestas faveat, simulque Mars, mors, dc inimici subinde domestici non im pediant. Vide plura inseritu. Misnc mur proventuum summam ait esse parem soo o. floren. At Pocos longe est diversus

265쪽

DE EPISCOPATU EUSTADIANO

STatuum Ecclesiasticorum tertius est Episcopus Eustadianus, sub

cujus potestate tametsi urbes perpaucae num rentur, tamen

ejusdem Episcopatus inter totius Germaniae Episcopatus celeber mos est numeratus, maxime ab iis aemulis, qui saepenumero ardemtissime eundem desiderarum. Longitudo ejusdem est fere I 6. milli rium Germanicorum; latitudo est divina, nullo tamen in loco maior sex milliaribus. A Septentione supra se habet Comitatum Onol ricensem ; ab oriente adjacet Palatinatui Neoburgico & Bavariae; Meridie Comitatui Pappenhemiensi; ab occiciente Comitatua Oettingensi. Urbes hoc in Episcopatu sunt sequentes: Eustadium. Berctanga. Berengriessa. Herrieda. Dole minitam. Κuntinga. Duntinga. Neuslinga. Gulsentasium. Ombavium, oenbocum &α &c. Omittuntur oppida complura, quae una cum urbibus & ditionibus aliis Episcopo suo reditus amplissimos in annos serunt singulos adeo, ut hodie ipsimet subditi Eustadiani numerent ultra ducenta forenorum millia. Plara vi Dc Episcopam ride pauo p .

DE TRIBUS EPISCOPATIBUS FRANC VL

φ 'Res columnae Franconicae Ecclesiae jure merito dici jam pridem

potu&e tres Episcopatus Franconici, cum instar trium firmis arum columnarum steterint inter varios turbines & procellas, praesertiis vero dum imperabam Carolus V. de Ferdinandus IL Imperatores ex asse Roman Catholici, quorum idcirco se hostes acer rimos professi suntSuecorum Rex Gustavus & Hectores Saxoniae cum Viris Principibus non paucis tum intra tum extra Romanum Imperium Lambergensium eodem tempore Episcopi eram Figandus,' Ioannes Georgius & Franciscus, qui aerumnis afflicti plurimis stare depugnare sortiter perseverabant; igandus enim an. II a s. a seditio- fis agrestium turmis obsidione circumcinctus, quantus sit non raro

266쪽

. universae Franconis. Mein seditiosa pIebe iuror & rabies adversci quasvis rationes pertianax, sane multis modis expertus est. 3.An. dein I ssa. ab Alberto Marchione Brandeburgico varias it angustias redactus vim hostilem pertulit damno Echlesiae suae incomparabili.

An. I 632. Joannes Georgius a Suecis expugnatus, Franciscus vero an. I I. Duce Weinmario ab ejusdem nationis hostibus, sp eiosum nomen libera Re ionis prae se ferentibus,est obsessus & occupa. tus, uterque furores Leonis Suecici gravissimos accusans jure optimo.

Prioribus Seculis Episcoporum nonnulli a suismet civibus nunc provocati litibus gravissimis, nunc e sua sede omnino dem, inde patientiae fructus collegerunt. Abrumnas plures perpessa est Episcopo rum Herbipotensium Series; ut enim permultos silentio praeteream, Rudolphus Episcopus jam anno so3. abmbertoComite Bambergens Herbipoli ejectus est, occisis prius duobus Episcopi fratribus Seculo Imperatoris Henrici IV. AdeIbertus, Meginandus II. & Ru Apertus, nunc e throno suo pulsi, nunc eidem restituti, pertinaciam Henrici dolebant, Romano Pontifici constanter obedientissimi. E lancus Henricum V. Imp. sensit hostem insensissimum, qui nimirum Epitcopis Herbipolitanis Ducis insigne nomen invidebat maximop .re , quod Erlangus Coloniensis Electoris potius, quam Caesaris. sequeretur partes. Diversi omnino a sententia Henrici V. Imper tores Lotharius II. & Fridericus I. Ducis titulum plurimis modis impugnatum in gratiam Episcopi Herbipotensis confirmarunt. An.' Iro3. Conradus I. a duobus conjuratis, iisque natis in Franconia nobilibus est trucidatus, quod eos criminum reos acrius corripusset. Eodem seculo Hermannus a civibus suis captus, & trahae ima positus durissimis modis est habitus. Duravit eadem seditio annis non pati is, nec denique Rudolphus Imperator sententia sua civile bellum ad modicum tempus terminaviti nam annis aliquot elapsis otto, Albertus &Gebhardus Episcopi denuo violentas civium m litiones sustinuerunt, quibus denique armata & expedita manu o currit Joannes ab Eglossiiein Episcopi, ut vocamus, Coadjutor, de 'tanta strage prostravit, urii bipotensium indise rum Isoo. ius '

267쪽

ata Tabula Topographis rint caesi, eorundem duobus captis millibus. Atque haec iam supra

decimam seditio seetima fuit causa extremae paupertatis adeo, ut juvcntus literata ferc omnis Herbipoli EGrdiam transfugerit int itinis coa cta malis. Caeterum Episcopatui huic initium circa at num 7 o. fecerunt DD. Bonifacius &Burchardus, uterque natione Anglus, uterque Pipino Caroli M. genitori pol entissimo peracc stus; cum quo proinde res momenti maximi aggressius, D. Pontifi- si Zachariae&Successoribus persuasit, ut Burchardum primum Herbipoli Episcopum, diui multorum fides est, sinies Ducem constia tuerit: qua de causa jam tum temporis in ore hominum locum o tinuisse non pauci afferunt paroemiam hanc: Hrebipolis 'ia judicat enses Iola. Haec de Episcopatu Herbipotensi. De origine Episcopatus Bambergensis haec accipe. Baba Henrici Aucupis Imperatoris s for nupsit Franconiae Comiti cuipiam Henrico, quocum aedificare coepit urbem suo de nomine Babenbergam, seu Bambergam denique appellatam. Baba haec enix est filium Albertum, Comitem Bambem gensem dictum, qui tametsi juvenis admodum, cum Rudolphum Hem Dipotensum iscopum sibi perinsensum m. 9o3. c sedeEpiscopali armis expulisset,nec non duos Episcopi fratres Eberhardum & Conradu Eranconiae Comites in praeliis occidisset, horum sanguinis cognatione sibi junctorum Comitum ulturus mortem Ludovicus IV. Impe totor, adjutore Hatione Archiepiscopo Moguntino usus an. 9o F. captum ac vix non aperte proditum in castris Caesareis plecti capite i jussit. Eadem occasione Comitatus Bambergensis Impersi fisco a judicatus, per integri se e seculi spatium paruit Romanis Imperatoribus, e quibus D. Henricus II. probe mmor Comitum Bambem gensum tam tristi fato extinctorum, ut horum memoriam posteris commendaret, & Divini Numinis gloriam perinde promoveret, Episcopatum Bambergae erigere una cum Cunigunde Aususta Conjuge statuit, invitis equidem Herbipolitanis maxime Episcopis, Pontifici tamen & Caelari contradicere aperte non ausis; cum eosdem non

lateret, Romanum Pontificem Caesaris pio desiderio consentire primo & secundo vix volitisse ob duo praesertim rerum capita, quod nimirum Eptaopus novus inter duos messius Franconiam turbareti . potius

268쪽

motius', quam recrearet, futurus obex Episcopo Herbipolitano &Eustadiano, Caput alterum Pontifici iniblitum videbatur; quod Henricus Caesar Bambergae Episcopos optaret nullius Archipraesulis

potestati subjici.

Taceo dissicultates his minores, quibus una cum majoribus in favorem Caesaris penitus sublatis Benedictus VII. dictus VIII. an. Io I9. ea ratione Bambergae Episcopos admisit ac confirmavit,ut iidem non minus, quam Archiepiscopi pallio Romano Ornarentur, &ordine omnibus in Germania Episcopis praecellerent. Gratitudinis et subjectionis demissimae igitur causa Episcopus Bambergensis in a nos singulos Romano Pontifici praeter albicantem equum promisit mittere quampiam pecuniae summam: Henricus vero Imperator hujus nominis III. ut Dioecesin Bambergensem hoc onere levaret, Beneventum cessit Romano Pontifici. Tandem ut Dioecesis haec nova inconcussa staret, Henricus Imperator conservatores ejusdem constituit quatuor Imperij Electores, scilicet Bohemiae Regem, Duces Palatinum, Saxonem & Brandeburgicum, quorum loco quatuor haec ossicia, ut vocant haereditaria, obire lenime ribus minores

in Imperio Status. Caeterum singulare Dioecesis hujus privilegium

xum a potestate Pontificia, tum Caesarea concessum Vocare coepe-Tunt Majores nostri Sericum S. Cunegunds flum; unde in proverbium obiit, quo dicere solemus , Serieum Loiberga filum fortius est quoris in viisenso. Ornamentum Bambergae ultimum & maximum addidere

conjuges Augustissimi ambo ibidem sepulti, &in Divorum num

Tum relati, rarissimo in tota etiam Romana Ecclesia, & Romano Imperio sane exemplo.

Episcopatui Eustadiano fundum dedit amplissimum Swigg

Tus Comes HirSbergensis bonorum suorum haeredem scribens Esclesiam Eustadianam, cui Episcoporum omnium primum D. Ri-libaldum praefecit Gregorius III. Romanus Pontifex, adjutore m Nimo D. Bonifacio, cujus ex sorore regia nepos erat Uilibaldus. Secuti sunt Antistitem hunc Sanotissi in Episcopi ad nostrum v que Seculum sexaginta tres generis splendore, doctrina & morum sanistitate maxime conspicui plerique: inter eosdem eminuit Ge

269쪽

res l/ontificii in Supremum universiae Ecclesiae Praesuleiri Elegerunt Victorem II. dictum. Fuerunt ex eodem Episcoporum numero nota

Romanae probabantur adeo gesta Joannis Id. utPius II. Pontiis rerum Germanicuum Optime gnarus, audito de Ioannis Episto

ubitu nuntio, palam hanc dixerit sententiam: --- Maia 'L----Joannis III. Successbr ilhelmus de Reichmauet Hiderico III. Imperatore Neostadii in Austria insignibus V m

an Imperio Principum propriis, exornatus, amorem Caesiaris singue' ri prudentia adeo conciliavit stibi, ut ab Aula Uienn risi i is

tus, & Imperatoris dein vices in Imperii Comitiis multise cs ceperit: Maximilianus enim L Friderici filius Austustu, L tris sui vestigiis hac etiam in pane insistens, Uilheli de red miximi momenti consilia requitivit, & hunc ad Carolum able vir, pene parentu loco veneratus hunc Episcopum ora multi sit laudatores non vaniliis verbis salutare & praerae L

rum Eustadiensium clarissima paribus exempIis illustrare resto' Episcopus Gabriel ex illustrisfinia Dominorum de EVb H stophorus Comes Pappenbemius, MauririuSHurtemus Mam L de Schaumberg, Joannes Conradus a Gemmiritari μ

270쪽

miversae Franconiae.

Aas Schen ch nuper summo subditorum solatio promulgatus, alisque Epistopi per Germaniam, Italiam aliaque Regna maxime celebrati. quorum nomen ac stemma illustrissimum, vigilantia prorsus sing

Iaris, convertarum ad Romanas Aras multitudo, variorum noV eorum cauta proscriptio, justissima punitorum sceserum moderatio pRei Eccles asticae & Domesticae cura peculiaris, debitorum necessitare contractorum expunctio, bonorum quorumvis augmentum dcca&c. in vulgus etiam est notissimum & celebratissimum. Id etiam si gulare est encomtum Episcoporum Eustadientam, quod Dioecesin suam pene in perpetua pace storentem conservarint, dum tamen Episcopis in Franconia vicinis cum hostibus maxime domesticis certandum fuit. ιMbbas. in νit. Bonifacii. Annales Baacorum. Dilari Top. o Compendium Deu an. I 716. editum uerbipoli.

tum Teutonicorum Magister Imperii Princeps, cujus sedes cc Pit esse Mergenthemium ad Tubarim una cum ditionibus alijs eo pertinentibus litum, postquam Equites Τeutunici ex Borussia egredi Coacti, Mergenthemium confugerunt. In Franconia Equites Te tonici numerant sequentes etiam ditiones, nimirum: Dalavium. Henchelhemium. Hilipachnim. Hultenhemium. Teyenbachium. Neohusium. Vaingam. Waingarium. Ho nevium. Κὰchhusium. Ulmam ad Niliarum. Stocksbergum vel emium &c.

Ditiones alias possident Equites hi ad Rhenum, in Austria, TDa oli, Hassia, Thuringia, Resiphalia, Saxonia &c. &c. ordinis hujus sacratissunt, nobilissimi ac celeberrimi author luit & Magister supremus esse coepit an. Iiso. Henricus Ualpot de Passenheam, cujus perillustris & perantiquae Familiae ditiones ad Rhenum S Mosellam sunt sitae. Eques hic Germanus in sacris e seditionibus de Romana Ecclesia & Imperio optime meritus, a Co estinodII. ordinem suum laudari, confirmari & summopere pro- moveri intellexit. Membra Oronis sunt dicti Equites Mariani,

SEARCH

MENU NAVIGATION