장음표시 사용
191쪽
Vartadecim, Regib Transhberilaa dicitur, quae magna est, cum &Vaticanam comple di
tur,abortui incipiatin in occasum rendat in Septentrionem refeci atur. Haecci, demul tis continuisse dicatur aianum, hoc est, C Principis Templum. Templum Iouis in Insula. Templum, Aesculapij in eadem. Templum Fauni in eadem. Naumachiam Neronis. Statuam Valerianam. Statuam Varianam. Ianiculum. Numae Sepulchrum. Septimi areas . Septimi Thermas. S ptimi lanum. Hortos Getae. Hortos Domitij. Vaticanu.Naumachiam .P1incipis,&Neronis, ub nunc S. Petitus est. Porticum Neronis.nunc suburbium,sive burgum S. Petri dicitur.Diui Pij Pyr, mi dem nunc Meta dicitur quam Alexander pontifex Sextus diruit, ex P uti Veneti pontificis designationeis uti ex Castro Hadrian siue S. Angeli Palatium usq; viam dirigeret. Quae nunc Burgum nouum dicitur. Theatrum Diui Pij,cuius vestigia quaedam in Vincto nescio cuius Argentarij Fabri, prata Quintia versiis cernuntur, Thermas Diui Pij,ubi nunc surgit Palatium cum vineto ClementisJontiscis Septimi, Templum Hadriani, hunc S. Maria transpontina dicitur,Maia leum Hadriani, nunc Cassium S.Angeli vo-
192쪽
Ircus Ouata forma erat, Caeli instar, cum septem Planetis. Obeliscus medio loco Solis insigne ii abebat: Metae tres utrinque pro reliquis sex Planetis erant; quaS cur- rendo quadriget circuibant Erat autem locus amplissimus,ubi equestres cursus spectacula dccertamina Rlaomae exhibebantur,& dicebatur Circus Maximus ad diffe- p rentiam Circi Apollinaris, qui erat apud AEdem Apollinis; Circus maximus I arquinij temporibus institutus teste Liuio lib. 3. Deci i. ubi ita scribit, Tum primum Circo qui Maximus dicitur, locus designatus: Loca diuisa patribus equitibusque ubi spectacula bi quisque faceret, fori appellati: Diuus Hieronymus a Romulo Circos piimum institutos scribit, cuius haec sunt verba: in Romanis urbibus iam in deseruatur a Romulo, ut propter felicem Sabinarum raptum iCosso, quasi Consiliorum D E o, quadrigae septeno currant circuitu,&equos partis aduerta fregisse vietoriast. Erant tres omnino Circi Romae, i. Armilustrum, a. Circus Maximus, 3. Neronis. Forma Hippodromi ex Heliotropio Ouata datur: Agitatorum quatuor factiones celebrantur, AI-ba, Rusata, Veneta &Prassina.Certabatur in eo pernicitate equorum citra pugnς stimulacrum.Super Quadrigis leuioribus, equis quatuor pernicissimis iunctis,stabant agitatores pueri puellaeve omni cura in id edocti. Quae spectacula Romanis olim erant longe celebratis limat, quorum exemplar hic luculentum exprcisum subi j cimus. I a
194쪽
INSULA TYBER IN A. Cenographia Insulae Tyberinae, quae ab eo tempore esse coepit, quo Roma Tarquinii pulsi sint: iis enim Regiis opibus & potestate spoliatis, Romani ideo non quieuere, sed cum tum in illorum agris essent segetes denaessae, eas execrabiles duxerunt, &maxima cum indignatione proiecerunt in Tyberim, fueruntque tantae, ut in medio eius constiterint alueo, cum aqua etiam non multa deflueret, ibique insula fortuitu saeta est ex illarum cum arena&aliis eiusta odi rebus congerie, quae postea a Romanis perfecitavim unita, insula Iovis Lycaonii vocata est a templo,quod huic D Eo in ea erat dicatum. Ob simulacrum deinde AEsculapii allatum ex Epidauro cum angue, & hoc loco positum, AEsculapio tota Insula consecrata est,& ob memoriam illius Manlii, quo Romam id stimulacrum est deuectum, eadem Insula ex marmore & lapide Tiburtino ad modum nauis est efformata. Fuerunt in ea tria insignia Templa,unum lovis, alterum Iani, tertium AEsculapi una cum aliis aedificiis & domo Hospitali, pro his, qui infirma essent valetudine. Graeca inscriptio superius possita reperta est in hac Insula eo loci ubi nunc est Templum Diuo Barilaolomaeo
196쪽
E aeneo Lupae antiquisti imo Simulacro , quod nostram adusque aetatem in Capitolio, ac ipsius S. P. R. aedibus visitur, una cum binis puerulis Romulo nempe ac Remos ac de illius mammis siugentibus, tum veteres, tum moderni scriptores con uenere Qua de re Martianus, testimonio quoque antiquorum suffultus lib. 2. cap. 9. cum de statuis, quae in Capitolio sunt commeminisset; sic ait: In porticu interiori prope aulam, aeneum Iupae est simulacrum, ex cuius uberibus pendent Romulus &Remus urbis conditores. de hoc Cicero sic inquit,ta Tm eri uiam in qui hanc urbem condidit Romulin, quem inauratum in Capitolis paruum s lactantem Ῥberdiu inhiantem fuisse meministis. Huius simulacri effigiem expressit Virg. & Cicero, quorum alter silc ait, lib.9. AEneidos: geminos huic ubera circum Ludere pendentes pueros. Alter vero, Romulum uiam uberibus inhiantem. Fuerunt autem
Romulus & Remus filii Rheae Sylviae & Martis, quos Amulius in Tyberim proiici & matrem vivam infodi praecepit, sed ministri misericordia moti in ripam posuerunt, qui postea a Faustulo
pastore inuenti & ab Aca Laurentina uxore eius, quae meretrix fuerat, sint nutriti, ij iam ad ultiores . cognita causa Amulium interfecerunt, alioque Numitori regnum restituerunt, quibus dum cum eo angustum Albae videretur imperium , recesserunt,& captatis auguriis V R A E M condiderunt. Quod autem a Lupa dicuntur aliti, fabulosum figmentu est , ad celandum authorum Romani generis turpitudinem , nec incongrue fictum est, nam Sc meretrices Lupas vocamus: Et constat hoc animal esse in tutela Martis.Verg. Donec Reginacerdos Marte grauisgemmam partu dabit Ilia prolem. I
198쪽
Irum cur adeo in nostram usque aetatem haec &scriptorum& vulgi opinio irrepserit, ut Beatae Constantinae, Magni Constantini filii; sepulcrum, Bacchi sepulcrum vocitet:
Bacchus enim aut Semeles nunquam Vrbem Romam videre, nisi forte ea fuerit ratio,via maiori si impserint denominationem,&a Templo, quod ipsa antiquitas Bac-cliodicauerit,in dedi sepulcrum ibi consistens Bacchi nominaret uni vel sorte etiam ab ipsa sepulcri celatura sic dietum fuit, totum namque Vuartim racemis pampinisque& paruulis Bacchis circumquaque extrinsecus insculptum conspicitur. Sed quid de hoc sit apud Martianum videamus; Is lib. s. cap. et s. de Via Nomentana, & de Templo Bacchi agens, scribit in haec verba: Via eadem Nomentana scilicet ad secundum lapidem visitur Bacchi Templum s a aerica forma, cum columnis geminatis, in gyrunaque ita dispositis, ut Templi testudinem sustineant: ubi vermiculato opere varia ornamenta cernuntur: ibique prophi reticum sepulcrum vitibus S uuis insculptis exornatum,quod vulgus Bacchi sepulcrum appellat. Hactenus Martianus. Sed in huius sepulcri mentione illud non est praetereundum, quod lo . Baptista Platina,qui Vitas summorum Pontificum adsitiam usque aetatem conscripsit, in vita Pauli II. Veneti meminit; ait enina in hanc sententiam, cum is pontifex forma& pulcritudine illius sepulturae captus splurimum enim antiquitatibus &celebrioribus monumentis delectari solitum fertur iustisset illud in urbem ad se asportari, ad id, cum itineri iam commissum esset, ac urbem adueheretur, quod sibi forte ad monumentum parare statuisset, statim nocte intempesta repente nunciatur Pontificem ab humanis decessisse; quod fuit in causa, ut Canonici,qui Regulares dicuntur, in S. Petri ad Vincula coenobio degentes, qui ΦS S. Agnetis de Constantiae Ecclesias praesident, eo unde sublatum fuerat illud restituerent. Hoc de celeberrimo ac vetustissimo Sepulchro B. Constantiae, quod vulgo Bacchi nominant, dictum fatis sit;quodque prope Ecclcsiam D. Agnetis Via Nomentana secundo ab vibe lapide, aS extra portam Piam, ad hanc nostram usque aetatem,in Templo olim Bacchi, nunc vero S. Constantiae dica
200쪽
Riapus DE vs Hortorum credebatur, & Liberi patris & Nymphae seu Veneris filius,
quia vinum Venerem commouet. Cum enim Venus Bacchum amaret,cum eo co-
cubuit, deinde in Indiam Baccho profect o concubui t cum Adonide. Postea illo ex India reuer , coronam illi obuiam progrediens Obtulit, eumque sic coronatum tanquam Sponsam sequi se iussit. ex quo cum concepisset inLampsacum oppidum Hellesponti abiit, Iuno autem insensa illi ob Zelotypiam, manu uteriam illius incantando tetigit, ex quo factum est,ut illa pareret filium, non modo prς ter Omnes alios deformem,sed iti Ingenti pene praeter modum dehonestatum. cuius postea cum illa puderet,reliquit in urbe Lampsaci a se reiectum,a quo Lampsacenus dictus est. Hunc deinde cum Lampsacenis mulieribus nimium gratus esset, a ciuibus eiectum ferunt, ob quam rem, cum nescio quo malo postea premerentur,templa eidem & facia constituerunt, factus etiam Hortorum D Eus est Immolabant ei Asinum, quod cum olim hic DEus infesto magnae matris Lothidem Nympham stuprare volens intempestiuo Asini rugitu impeditus esset,vel quod me bri in agnitudine ab co victus esset. Ithiphallos sacerdotes habebat,qui ebriorum per nas gestantes coronabantur,&manicas habebant floreas suae purpureas, semialbisque tunicis utebantur, & stibii h uil talos usque tegebantur amiculo: cum silentio autem per porticum ingressi, ubi in mediam venere soliationem, ad theatrum se conuertebant,dicentes,Recedite, DEO locum dato, vult enim D Eus rectus sublimisque per medium incedere, haec fere Athenaeus. D. Augustinus de Ciuitate DEi inquit Qti id hoc dicatia cum ibi sit & Priapus,nimirum masculus, super cuius immanissimum & turpissimum fascinum sedere noua nupta iubebatur more honestissimo,& religiosisIimo matronarum. Vide quaeso quo caecitatis humanum inge nium prolabatur 3cum vera D Et cognitio, verusque cultus numinis negligitur. Eius ergo Priapi eisiem Romae positam nos inlapposito Schemate tibi exhibemus, ut quem tacunditatis prolisque generandae DEUM Veteresnimia impietate coluerint.